Participant à une certaine opacité dans son étude générale, la civilisation nomade des steppes Eurasiatiques fut longtemps considérée comme apolitique et symboliquement ancrée dans la barbarie. Cependant, cette dernière demeure un sanctuaire d’investigation scientifique à l’intérieur duquel le politique s’est considérablement manifesté par la création de nombreuses confédérations tribales. Opérant son entrée dans l’histoire de l’humanité en tant qu’élément perturbateur des sociétés sédentaires, les peuples de la Haute Asie ont ainsi participé, durant près de deux mille ans, à la chute, au bouleversement ou au renouveau des plus grandes civilisations. La création et l’expansion de l’empire gengiskhanide, dès le début du XIIIème siècle a permis de démontrer la faculté pour ces populations de pasteurs nomades d’opérer d’importantes modifications au sein même de leur morphologie sociale, et ce pour les besoins du politique et de la guerre vers l’extérieure. Cependant examinée de l’intérieur, cette civilisation atypique n’en reste pas moins problématique, notamment du fait de son actualisation culturelle. Cette dernière, accomplie au travers de concepts socio culturels alliant pensée animiste, spiritualité chamanique et utilisation de représentations sociales à aspects zoomorphiques, ne semble rentrer dans aucune grille de lecture impériale. La symbolique du loup est ainsi devenue omniprésente dans l’évolution de la morphologie tribale altaïque, participant à une unification massive des tribus turco-mongoles sous l’hégémonie hiérocratique de Gengis Khan. Devenu progressivement élément mythologique attracteur, l’animal carnassier s’est ainsi frayé une place de choix au sein de la mentalité collective nomade, participant directement au chamboulement de la morphologie tribale, pour les besoins du politique et de l’expansion de la civilisation des steppes en terres sédentaires. Au delà de la simple utilisation lycanthropique de l’ancêtre clanique, sa symbolique, réutilisée habilement par Gengis Khan, est en mesure de démontrer à la fois le dynamisme politique à apposer aux sociétés considérées à tort comme «primitives», tout comme l’instauration d’une identité sociale et d’une idéologie guerrière prédatrices. Etablissant de ce fait l’entité nomade comme antagonique mais complémentaire avec la pensée et l’histoire humaine sédentaire. / Participating in a certain opacity in it’s general study, the nomadic civilization of Eurasian steppe was long regarded as non-political and symbolically rooted in barbary. However, the latter remains a sanctuary of scientific investigation within which the political has significantly expressed itself by the creation of many Tribal confederations. It’s entry operates in the history of mankind as a disruptive element of sedentary societies. People of High Asia participated for almost two thousand years to the collapse, disruption or renewal of the world’s greatest civilizations. From the beginning of the 13th century the creation and expansion of the gengiskhanid empire enabled the demonstration of the faculty of these nomad pastors. They operated major changes in their social morphology for the political needs and because of the war outside. Examined from the interior, this atypical civilization remains questions. This is a result of cultural updating. The latter, accomplished through social and cultural concepts combining animist thinking, shamanist spirituality and the utilisation of social representations with zoomorphic aspects doesn’t fit any imperial cases studies. The symbolic representation of the wolf became ubiquitous in the development of the Tribal-Altaic morphology and participation of a massive unification of Turko-Mongolian clans under the hierocratic hegemony of Gengis Khan. The carnivorous animal had progressively became administred as an attraction mythological element and cleared the way to the Tribal collective mentality. This participating directly to the disruption of Tribal morphology for the political needs and expansion of the steppe civilization in settled population territories. Beyond the single lycanthropic utilization of the Tribal ancestor, its symbolism skillfully reused by Gengis Khan demonstrates simultaneously the political dynamism to pin on societes mistakenly considered as « primitive », and the establishment of a predatory social identity and war-making ideology created de facto the nomadic identity as an antagonist but complementary to the social wores and history of human sedentary. / Судалгааны хувьд ерөнхийдөө зарим тайлбарлахад амаргүй байдлыг хуваалцахад, Евро- Азийн тал нутгийн соёлыг урт хугацааны туршид зэрлэг бүдүүлэг байдалтай байсан хэмээн үздэг. Гэсэн хэдий ч сүүлд оршин байсан ариун дагшин газраас шинжлэх ухааны судалгаа авч үзвэл олон овог аймгийн нэгтгэн байгуулсан улс төрийн байдал нь нэлээд тод томруун харуулж өгдөг байна. Хүн төрлөгтөний түүхийн хувьд авч үзвэл уналт, өөрчлөлтийн зөрчилдөөн эсвэл илүү том нөлөө бүхий соёл иргэншлээр шинэчлэл явагдсан байдал зэргээр сууршмал нийгмийн хөгжил нь төв азийн нүүдэлчин улс орнуудын оролцоо нөлөөгөөр 2000 орчим жил тасалдсан. Улс төрийн болон гадагш хандсан дайны шаардлагаар Чингис хааны эзэнт гүрний байгуулалт болон тэлэлт нь 13-р зууны эхэн үед нийгмийн бүтцэд чухал өөрчөлтүүдийг бий болгоход малчин нүүдэлчид их нөлөө үүрэг гүйцэтгэсэн гэдгийг илэрхий харуулж өгдөг. Гэвч дотоод байдлыг нь ухан авч үзвэл энэхүү өвөрмөц соёл багагүй асуудалтай байсан бөгөөд дашрамд дурдахад соёлын өөрчлөлтийн нөлөө ч бас илэрхий байв. Энэхүү нийгэм соёлын үзэл баримтлалыг нь өргөнөөр авч үзвэл сүнслэгжүүлсэн үзэл санаа, бөөгийн сүнслэг үзэл болон амьтны сүнстэй холбосон үзэл санаан дээр тулгуурласан нийгмийн төлөөллийг ашигласан зэрэг нь эзэнт гүрний утга зохиолын хүрээнд оруулсан байдаг. Чингис хааны доор Түрэг-монголчуудын овгуудын өргөнөөр нэгтгэсэн байдлыг хамруулан Алтайн овгийн хэл зүйн хувьсал өөрчлөлтөнд чонын билиг тэмдгийн талаар хаа сайгүй дурдагдсан байдаг. Бодлогын зорилгоор болон соёлын алхамын тэлэлтүүд сууршиж, нүүдэлчдийн ерөнхий сэтгэлгээнд үлгэр домгийн хэлбэрүүд аажмаар багасаж махчин амьтны талаарх сэдэв түгэж эхлэсэн бөгөөд овгийн хэл зүйд шууд өөрчлөлтөнд нөлөө үзүүлэв. Эртний отог аймгийн энгийн бэлэг тэмдэг болсон чонын утгыг Чингис Хаанаар дамжуулан цааш улс төрийн хүч, итгэл үнэмшлийг харуулах арга замаар ухаалгаар дахин ашиглагдаж ирсэн байдал нь хэсэг бүлгийнхний дүгнэлтэнд буруугаар тайлбарлагдах шалтгаан болсон бөгөөд балар эртний дайтан эзлэн түрэмгийлэгч хэмээн тэд авч үзэх болсон бөгөөд нүүдэлчдийн энэхүү байдлыг хувиа хичээсэн байдлаар оршин тогтнож байсан хэдий ч сууршмал соёлын үзэл баримтлал холбоотой зүйлс бас байсан байна хэмээн үзжээ.
| Identifer | oai:union.ndltd.org:theses.fr/2017LYSE3022 |
| Date | 12 October 2017 |
| Creators | Deat, Dimitri |
| Contributors | Lyon, Joubert, Jean-Paul |
| Source Sets | Dépôt national des thèses électroniques françaises |
| Language | French |
| Detected Language | French |
| Type | Electronic Thesis or Dissertation, Text |
Page generated in 0.0036 seconds