Return to search

La puesta en uso social de la Zona Arqueológica Monumental Huaycán de Pariachi desde la labor de la organización Huaycán Cultural: Una gestión comunitaria y territorial del patrimonio cultural en la Comunidad Urbana Autogestionaria de Huaycán, distrito de Ate, Lima – Perú 2017-2020

En los últimos años va cobrando notoriedad la labor de las organizaciones
culturales comunitarias, aquellas que, desde el arte y la cultura, y de manera voluntaria
y sin fines de lucro, aportan al desarrollo de sus localidades. Una de estas
organizaciones es Huaycán Cultural, que desde fines del 2017 ejecuta la iniciativa “Un
Domingo en la Huaca” para la puesta en uso social de la Zona Arqueológica Monumental
Huaycán de Pariachi, en el distrito limeño de Ate, con resultados positivos como su
apropiación social como un espacio cultural vivo y fuente importante de identidad local
para la Comunidad Urbana Autogestionaria de Huaycán, además de que su labor
propicia la cooperación social dentro del territorio. La presente investigación aborda esta
experiencia como un estudio de caso de Gerencia Social, entre septiembre de 2017 y
marzo de 2020. A través de entrevistas, conversaciones, revisión documentaria y
observaciones, se indagó sobre las características de la propuesta de gestión
patrimonial de Huaycán Cultural que posibilitaron su incidencia en la vida de su
comunidad, concluyéndose que ello se sustenta en una búsqueda constante de los
integrantes de Huaycán Cultural del bien común de su comunidad, desde una imagen
de la zona arqueológica como activo para lograr ello y una labor donde predominan las
relaciones de confianza dentro y fuera de la organización. En otras palabras, la gestión
patrimonial ejecutada por Huaycán Cultural se sustenta en el capital social comunitario
que construye y en el enfoque territorial que incorpora. A partir de estos hallazgos se
espera contribuir al fortalecimiento de experiencias similares y visibilizar su aporte al
desarrollo local, además de incentivar a que más de estas experiencias sean
sistematizadas. Por último, investigar este tipo de experiencias puede llevar a plantear
nuevas estrategias que incentiven la participación ciudadana en la gestión del
patrimonio cultural. / In recent years, the work of community cultural organizations has gained
notoriety, those that, from art and culture, and voluntarily and non-profit, contribute to the
development of their localities. One of these organizations is Huaycán Cultural, which
since the end of 2017 has carried out the initiative "Un Domingo en la Huaca" for the
social use of the Huaycán de Pariachi Monumental Archaeological Zone, in Lima district
of Ate, with positive results such as its social appropriation as a living cultural space and
an important source of local identity for the Self-managed Urban Community of Huaycán,
in addition to the fact that its work fosters social cooperation within the territory. This
research addresses this experience as a case study of Social Management, between
September 2017 and March 2020. Through interviews, conversations, documentary
review and observations, the characteristics of the heritage management proposal of
Huaycán Cultural were inquired about. that made possible its impact on the life of their
community, concluding that this is based on a constant search by the members of
Huaycán Cultural for the common good of their community, from a vision of the
archaeological zone as an asset to achieve it and a work where they predominate trust
relationships inside and outside the organization. In other words, the heritage
management carried out by Huaycán Cultural is based on the community social capital
that it builds and on the territorial approach that it incorporates. Based on these findings,
it is expected to contribute to the strengthening of similar experiences and make their
contribution to local development visible, in addition to encouraging more of these
experiences to be systematized. Finally, investigating this type of experience can lead to
proposing new strategies that encourage citizen participation in the management of
cultural heritage. . / Kay qipa watakunapiqa, organizaciones culturales comunitarias nisqapa
llamkayninqa allin riqsisqa kachkan, chaykuna, artemanta, culturamanta ima, chantapis
voluntariamente, mana qullqipaq ima, llaqtankupi wiñananpaq yanapanku. Huk kay
tantanakuykunamanta kan Huaycán Cultural nisqa, kay waranqa chunka qanchisniyuq
wata tukurimanta "Un Domingo en la Huaca" llamkay rurachkanmi, Zona Arqueológica
Monumental Huaycán de Pariachipi puesta en uso social nisqapaq, Ate distritopi, Lima
llaqtapi. Kay llamkayqa allin tukuqaskunayuq. Comunidad Urbana Autogestionaria de
Huaycanmanta masillaqtakunaqa zona arqueológica nisqapi qawanku kawsaywan
kuchuhina hinallataq kayta paqarichiyhinapas. Chaymanta llamkayninqa llaqtaypi
cooperación socialta ñawpanchin. Kay yachay maskayqa kay llamkayta qawarin huk
Gestión Socialmanta, tarpuy killamanta waranqa chunka qanchisniyuq watamanta
pawqar Waray killakama waranqa iskay chunka watakama. Maskarqan,
tapuykutichiykunapi, qillqarimaykunapi, rimanakuykunapi, qawakipaykunapipas,
Huaycán Culturalpa gestión patrimonial nisqa sakumayninmanta imayna llaqtanta allinta
yanaparqan. Qawarqan ima Huaycán Cultural nisqapi llaqtankupa allinninpaq sapa kuti
maskanku, llaqtankuta yanapanapaq kaqhina zona arqueológica nisqata qawanku,
chaymanta llamkayninmanta sunquchurayta kamanku ukunkupi hawankupi. Pisi
rimayllapiqa, Huaycán Culturapa gestión patrimonial nisqa hunkullpirqan capital social
nisqata kamayta, rurayninpi enfoque territorial nisqata yaykuchiypas. Kay
tarisqakunamanta, suyakunmi yanapakuyta kallpanchanapaq chayna rikchakuq
ruraykuna patrimonio cultural nisqa kamachiypi, chaynallataqmi qawarinapaq chay
yanapakuyninkuta llaqtakunapa wiñachiypi, astawan kay ruraykunata yachayta
raykunayan. Tukuyninpiqa, kay laya experienciata mask’ayqa, musuq estrategias
nisqakunata yuyaychakunman, chaywantaq llaqtarunakunapa waykayninta
kallpachanman, patrimonio cultural nisqa kamachiypi.

Identiferoai:union.ndltd.org:PUCP/oai:tesis.pucp.edu.pe:20.500.12404/24447
Date07 March 2023
CreatorsLoayza Levano, Eder Enrique
ContributorsTovar Samanez, María Teresa
PublisherPontificia Universidad Católica del Perú, PE
Source SetsPontificia Universidad Católica del Perú
LanguageSpanish
Detected LanguageSpanish
Typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesis
Formatapplication/pdf, application/pdf
Rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess, http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/pe/

Page generated in 0.0029 seconds