Return to search

A contribuição dos estudos brasileiros para o ensino de geometria no ensino primário em Timor-Leste : o caso dos materiais manipulativos / The contribution of brazilian studies for teaching geometry in primary education in East Timor : the case of materials manipulative

Orientador: Sérgio Apareciddo Lorenzato / Dissertação (mestrado) - Universidade Estadual de Campinas, Faculdade de Educação / Made available in DSpace on 2018-08-20T15:26:23Z (GMT). No. of bitstreams: 1
Pereira_Olinda_M.pdf: 2269771 bytes, checksum: 44201c49e7ab617c3f14caf22657507e (MD5)
Previous issue date: 2012 / Resumo: O contexto multilinguístico e a precária formação inicial e continuada docente são desafios para a melhoria da Educação no Timor-Leste. No caso do ensino da Matemática, essa situação é agravada por se tratar de disciplina popularmente tida como difícil para ser aprendida e com uma parte, a Geometria, que raramente é ensinada. Daí surgiu a questão central desta pesquisa: "Que subsídios didático- pedagógicos podem ser obtidos de alguns estudos brasileiros para o ensino e aprendizagem da Geometria no nível primário do Timor-Leste?" A metodologia da pesquisa utilizada foi a bibliográfica, fundamentada principalmente nas publicações de Lorenzato (1995, 2000, 2006 e 2008), Passos (2003), Nacarato (2003), Pavanello (1993), Pais (2000 e 2002), Kaleff (1994), Fainguelernt (1999), Macedo (1991), Fiorentini (1990, 2006 e 2009), Grando (1995 e 2004). Estas obras, sob a forma de livros, artigos, anais e teses, focalizam o ensino da geometria apoiado em materiais didáticos e apresentam limites e potencialidades de sua utilização em sala de aula. Com a escolha de alguns materiais manipuláveis em função da versatilidade deles à composição de figuras por justaposição, foi produzido um texto para auxiliar professores no ensino da geometria. Ele favorece o desenvolvimento da percepção espacial e da criatividade dos alunos. É apresentado sob a forma de atividades que visam à formação de polígonos ou painéis e que navegam desde a criação de uma figura qualquer até a aprendizagem do cálculo das áreas das principais figuras planas, sem a memorização de fórmulas. Baseado nas ideias dos autores mencionados, o texto representa uma contribuição didática diferente para o ensino da geometria no Timor-Leste. / Rezumu: Kontexto lian barak no laiha formasaun hosi hahu no kontinuasaun nian ba dosente sira ne,e hanesan desafio atu bele halo diak liu edukasaun iha Timor-Leste. Kaso hanesan matematika, situasaun ida ne,e grave liu tan tanba nia hanesan diciplina nebe ema hotu dehan difícil atu bele aprende, no liu-liu parte ida hanesan geometria nebe dala ruma lahanorin. Hosi ne,e mosu questaun nebe centro ba peskisa ida ne,e" Subsidio didatiku pedagosiku saída maka bele foti hosi braisleiros sira nia estudos balun atu bele hanorin no aprende geometria ba nível primário iha Timor-Leste?" Peskisa ne usa metodologia bibliografia, liu-liu ba publikasaun sira hosi autores hanesan Lorenzato (1995, 2000, 2006 e 2008), Passos (2003), Nacarato (2003), Pavanello (1993), Pais (2000 e 2002), Kaleff (1994), Fainguelernt (1999), Macedo (1997), Fiorentini (1990, 2006 e 2009), Grando (1995,2004 e 2008). Obras sira ne,e sai hanesan livros, artigos, anais, dissertações no teses nebe nia foko usa matériai didatikus sira atu hanorin geometria no hatudo mos ninia limites no nia potencialidades sira hodi utiliza iha aula laran. Ho ida ne,e hili matérias manipulativos balun no hare oinsa nia funsaun versatilidade ba composisaun figuras nia ba justaposaun,hosi ne,e halo texto ida atu bela ajuda professor sira hodi hanorin geometria. Ho kriatividade iha grupo labarik sira nia ne,e bele desenvolve percepsaun espacial labarik sira nia, sira halo forma polígonos ou paneis sira nebe halo hahu hosi naran figura ida to,o apreden no hatene sura ninia haleu sira nebe principal ba figuras planas maibe laos memoriza ba formulas sira. Baseia ba autores sira nia hanoin nebe hatudo hosi testo ne,e, bele fó kontribuisaun didatika ida nebe lahanesan, hodi bele hanorin geometria iha Timor-Leste. / Abstract: The multi-linguistic context added to the precarious initial formation and continued teaching staff are challenges to the improvement in Education in East Timor. Regarding Math teaching, this situation is worsened because it is a subject popularly taken as difficult to be learned and usually with a topic - Geometry - that is rarely taught. From this situation appeared the main question of this research: 'What didactic-pedagogical information can be obtained from some Brazilian studies in order to improve Geometry teaching in elementary level in East Timor?" The research methodology used was bibliographical, substantiated mainly in publications of Lorenzato (1995, 2000, 2006 and 2008), Passos (2003), Nacarato (2003), Pavanello (1993), Pais (2000 and 2002), Kaleff (1994), Fainguelernt (1999), Macedo (1997), Fiorentini (1990, 2006 and 2009), Grando (1995, 2004 and 2008). These books, articles, annals and theses focus on the Geometry teaching based on didactic materials that present limits and potentiality of its utilization in classroom. Choosing some manageable materials due to their versatility to compose juxtaposed pictures, a text was produced in order to assist teachers with Geometry. This text encourages the development of spatial perception and creativity in the students. It presents activities that aim the polygonal or panels formation and that go through the creation of any picture to the learning of area calculation of the main flat pictures without the memorization of formulas. Based on the ideas of the previously named authors, the text represents a different didactic contribution to the Geometry teaching in East Timor. / Mestrado / Ensino e Práticas Culturais / Mestre em Educação

Identiferoai:union.ndltd.org:IBICT/oai:repositorio.unicamp.br:REPOSIP/250944
Date20 August 2018
CreatorsPereira, Olinda, 1970-
ContributorsUNIVERSIDADE ESTADUAL DE CAMPINAS, Lorenzato, Sergio, 1936-, Lorenzato, Sérgio Apareciddo, Fiorentini, Dario, Grando, Regina Celia, Nakayama, Bárbara Cristina Moreira Sicardi, Miorin, Maria Angela
Publisher[s.n.], Universidade Estadual de Campinas. Faculdade de Educação, Programa de Pós-Graduação em Educação
Source SetsIBICT Brazilian ETDs
LanguagePortuguese
Detected LanguagePortuguese
Typeinfo:eu-repo/semantics/publishedVersion, info:eu-repo/semantics/masterThesis
Format159 p : il., application/pdf
Sourcereponame:Repositório Institucional da Unicamp, instname:Universidade Estadual de Campinas, instacron:UNICAMP
Rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess

Page generated in 0.0023 seconds