Η ανάδειξη των Ανοιχτών Συστημάτων Υπερκειμένου Βασισμένα σε Ψηφίδες (ΑΣΥ-ΒΨ) έχει σαν στόχο την απελευθέρωση ενός πλαισίου ανάπτυξης εφαρμογών Διαδικτύου και γενικότερα Υπερμέσων από τη μονοκρατορία του μέσου πλοήγησης "σύνδεσμος" ως η αποκλειστική δομική μονάδα. Αντίθετα , ένα σύνολο από ανοιχτές υπηρεσίες, που η κάθε μία παρέχει δομικές αφαιρέσεις ανάλογα με το πεδίο του προβλήματος, προσφέρονται στο σύνολο των εφαρμογών που απαιτούνται σε κάθε περίσταση. Παρόλα αυτά, η απουσία ενός πλαισίου μηχανικής που να περιγράφει κάθε διαδικασία της ανάπτυξης ενός ΑΣΥ-ΒΨ ευθύνεται ως ένα βαθμό για τη μειωμένη αποδοχή της εν λόγω προσπάθειας. Σε αυτή την εργασία γίνεται μια προσπάθεια για την ανάλυση όλων εκείνων των βημάτων, από τη σκοπιά του μηχανικού, που απαιτούνται για την υποστήριξη αυτής της προσπάθειας, δίνοντας έμφαση στην περιγραφή της μεθοδολογίας και των εργαλείων που να καλύπτουν όλες τις φάσεις της ανάπτυξης. Στην εργασία παρουσιάζεται ένας προτεινόμενος κύκλος ζωής για τα ΑΣΥ-ΒΨ, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη φάση του σχεδιασμού του συστήματος και στη μεταφορά των εννοιολογικών μοντέλων σε χαμηλότερα επίπεδα (λογικό), χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα παραδείγματα. / The emergence of Component-Based Open Hypermedia Systems (CB-OHS) aims at the releasing of hypermedia and web applications from the monocracy of link as an information structuring primitive. Instead, an open set of structure servers, each one providing abstractions and semantics relevant to a specific data-organization domain, are employed by an open set of client applications. Nonetheless, the lack of an engineering framework guiding the development and deployment process of structure servers plays a key role in their limited exploitation. In this paper, an analysis of the characteristics of structure servers from an engineering approach is carried out, through a proposition of a framework and a set of supporting tools, in order to support their development. Furthermore, in this paper a life-cycle for CB-OHSs is proposed, with special focus at the system

Τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη των Ανοιχτών Συστημάτων Υπερκειμένου (ΑΣΥ) είναι ευρεία με την προσθήκη νέων πεδίων και αρχιτεκτονικών που βοηθούν στην καλύτερη οργάνωση της πληροφορίας με στόχο την εξομοίωση και επαύξηση της σκέψης του ανθρώπου στο συγκεκριμένο τομέα. Ωστόσο, η χρησιμοποίηση των ΑΣΥ από το ευρύ κοινό είναι πολύ μικρή διότι η κατηγορία των συστημάτων αυτών δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να γίνει γνωστή για τα πλεονεκτήματα που προσφέρει όσον αφορά τη διαχείριση, τη δόμηση και τη σύνδεση της πληροφορίας. Επίσης, η κοινωνία των ΑΣΥ δεν έχει ακόμα παγιώσει κοινές μεθοδολογίες και υποδομές που θα βοηθούσαν κάθε developer να εισάγει εύκολα στην εφαρμογή του λειτουργίες υπερκειμένου. Στην παρούσα Μεταπτυχιακή εργασία γίνεται μια προσπάθεια για την ανάπτυξη μιας υποδομής που βοηθά τον developer στην εύκολη ενσωμάτωση υπηρεσιών υπερκειμένου στην εφαρμογή του. Έτσι, μελετήθηκε, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να γίνει ανακάλυψη υπηρεσιών (service discovery) στα σύγχρονα Ανοικτά Συστήματα Υπερκειμένου βασισμένα σε Ψηφίδες (ΑΣΥ-ΒΨ). Στα πλαίσια της αρχιτεκτονικής της ανακάλυψης υπηρεσιών των ΑΣΥ-ΒΨ μελετήθηκαν οι αρχιτεκτονικές πελάτη/εξυπηρετητή και peer-to-peer. Το άμεσο αποτέλεσμα της συγκεκριμένης προσπάθειας είναι η παροχή στον developer εργαλείου (μηχανισμού) που τον βοηθάει στην αναζήτηση και επισκόπηση υπηρεσιών υπερκειμένου και στην εύκολη επιλογή κατάλληλης υπηρεσίας (με βάση τα χαρακτηριστικά της). Το μελλοντικό αποτέλεσμα της συγκεκριμένης προσπάθειας θα είναι η επίτευξη της γνωστοποίησης των υπηρεσιών που προσφέρουν τα ΑΣΥ-ΒΨ σε όλο και μεγαλύτερο σύνολο από developers με αποτέλεσμα όλο και περισσότερες εφαρμογές να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες των ΑΣΥ-ΒΨ. / In the last few years, Component-Based Open Hypermedia Systems (CB-OHS) have been widely developed with the addition of new hypermedia domains and architectural models for better data organization with main aim to equate and increase the human thinking in this particular field. However, OHS aren’t widely used because they haven’t managed, until this time, to become popular for the advantages that they offer on management, structuring and data linking. Additionally, the OHS community hasn’t yet effectively targeted in the establishment of common methodologies and frameworks that could help any developer to insert hypermedia functionality into his applications. In this Master’s thesis an effort is being made to develop an infrastructure which will help any developer to integrate easily, in his application, hypermedia services. Taking into consideration the above issues, the application of Service Discovery functionality to Component-Based Open Hypermedia Systems was investigated, analyzed and developed, in the context of this project. Trying to specify the architecture that should better fit in this case, two different types of architecture were examined; the client/server and the peer-to-peer architecture. The direct objective of this study is to provide developers with a tool that will help them to search easily and effectively, review and finally choose the proper structure service for them based on each service’s characteristics. A long-term objective of the current research is to make CB-OHS services widely known to developer communities in order to broaden the utilization of the above mentioned services by more and more applications.

Παρόλο που το υπερκείμενο ως τρόπος δόμησης πληροφορίας τυγχάνει ευρείας αποδοχής, μέχρι σήμερα τα Συστήματα Υπερκειμένου (ΣΥ) δεν έχουν καταφέρει να προσφέρουν τη λειτουργικότητά τους στο ευρύ κοινό σε ικανοποιητικό βαθμό. Οι σχεδιαστικές προσεγγίσεις των ΣΥ αλλά και η αδυναμία υποστήριξης των προγραμματιστών ξένων εφαρμογών για τη χρήση των υπηρεσιών υπερκειμένου οδήγησαν σε μία δυσμενή κατάσταση όσο αφορά στην αποδοτική παροχή υπηρεσιών υπερκειμένου. Το πρόβλημα αυτό ανέδειξε την αναγκαιότητα για την επαναπροσέγγιση των σχεδιαστικών αρχών των ΣΥ έχοντας ως βασική προτεραιότητα τη δημιουργία και την εύκολη παροχή υπηρεσιών υπερκειμένου στο ευρύ κοινό. Η παρούσα διατριβή πραγματεύεται τη δημιουργία ενός πλαισίου για την παροχή υπηρεσιών υπερκειμένου σε ξένα συστήματα αλλά και την υποστήριξη της ανάπτυξης εφαρμογών διαδικτύου βασισμένες σε υπηρεσίες υπερκειμένου. Η υιοθέτηση της Αρχιτεκτονικής Προσανατολιζόμενης σε Υπηρεσίες – ΑΠΥ στο σχεδιασμό των ΣΥ αποτέλεσε την προτεινόμενη προσέγγιση της διατριβής. Η ανάπτυξη συστημάτων υπερκειμένου βασισμένα σε αρχές της ΑΠΥ αλλά και η παροχή υπηρεσιών υπερκειμένου στο διαδίκτυο με χρήση παγκοσμίων προτύπων επιχειρούν να διευκολύνουν την εκμετάλλευση της λειτουργικότητας των ΣΥ από χρήστες και από άλλα συστήματα. Έχοντας ως παράδειγμα υπάρχοντα ΑΣΥ αλλά και συστήματα υπερμέσων βασισμένα σε ψηφίδες (ΑΣΥ-ΒΨ) - όπως ο Callimachus - μελετήθηκε και χρησιμοποιήθηκε η τεχνική των Web Services έτσι ώστε να είναι δυνατή η παροχή στο διαδίκτυο υπηρεσιών υπερμέσων διαφόρων λειτουργικών πεδίων (ταξινομίες, χωρική αναπαράσταση, πλοήγηση κ.α.) από υπάρχοντα συστήματα. Σημείο αναφοράς της εφαρμογής της προτεινόμενης τεχνικής υπήρξε το σύστημα Babylon. Το Babylon είναι ένα σύστημα παροχής υπηρεσιών ταξινόμησης, το οποίο σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε ως ψηφίδα του συστήματος Callimachus και κατόπιν μετεξελίχθηκε σε αυτόνομη υπηρεσία παγκόσμιου ιστού (Web Service). Επιπλέον, αναπτύχθηκε ένα σύστημα υποστήριξης συνεργασίας και λήψης αποφάσεων βασισμένο σε τεχνολογίες συστημάτων χωρικού υπερκειμένου και υπερκειμένου υποστήριξης επιχειρηματολογίας. Η ανάπτυξη έγινε εξ’ολοκλήρου βασισμένη στις αρχές της αρχιτεκτονικής προσανατολιζόμενης σε υπηρεσίες και η εκμετάλλευση των υπηρεσιών του είναι δυνατή τόσο μέσω του παγκοσμίου ιστού όσο και από εξωτερικές εφαρμογές χρησιμοποιώντας εξειδικευμένα Web Services. Τέλος, μελετήθηκε η δυνατότητα ανακάλυψης και αναζήτησης των υπηρεσιών υπερμέσων μέσα από ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο υποστήριξης ανάπτυξης εφαρμογών που χρησιμοποιούν υπηρεσίες υπερκειμένου. Με την εφαρμογή της προτεινόμενης προσέγγισης και την αξιολόγηση της χρήσης των συστημάτων παράχθηκαν θετικά συμπεράσματα όσο αφορά στην αξιοποίηση των ΑΠΥ σε συστήματα υπερμέσων και με τον τρόπο αυτό τεκμηριώθηκε η χρησιμότητα της συνολικής προσέγγισης. / Although hypertext is considered as a widely accepted mean for information structuring, the provision of hypertext-related services has not yet reached a satisfactory level. Both the design principles of hypertext systems and the lack of developer support for the exploitation of hypermedia services lead to a low level of provision of the hypertext functionality from the world. This problem has highlighted the need for re-approaching the design principles of HSs under a different perspective in which the creation and the provision of a hypermedia service are crucial issues. This thesis focuses on the development of a framework aiming at both the provision of hypermedia service and the web application development support using hypermedia functionality. The adoption of Service Oriented Architecture (SOA) in the design of Hypermedia Systems (OHS) constitutes the main approach against the particular issue. The SOA based implementation of HSs together with the the provision of hypermedia services to the Internet through universal standards try to aid the exploitation of the hypermedia functionality from an open set of both users and systems. The OHSs together with the Component Based – OHSs (CB-OHSs) like Callimachus were the leading paradigm in this approach in which the web-service technique was both studied and adopted in order to provide to the Internet hypermedia services based on different hypermedia fields (taxonomic, spatial, navigational etc) provided by existing systems. The case study of this approach regards the Babylon system. It is a hypertext system designed to provide taxonomic services in the context of the entire Callimachus system as a single component. The Babylon system was later transformed to a taxonomic internet based service using the Web Service standards. Furthermore, a collaboration and decision making support tool based on spatial and argumentation support technologies was also implemented. The development was entirely based on SOA thus the provided services are available both from users or applications of the world wide web and 3rd party (external) applications by using the Web Services protocols. Finally, a study which concerns capabilities of discovering and searching of the hypermedia services has also taken place. The evaluation of the proposed approach extracted many positive conclusions regarding the utilization of SOA in the area of hypermedia systems.