Η Οστεοαρθρίτιδα ή αλλιώς η εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων δεν είναι μια μόνο νόσος αλλά μάλλον το τελικό αποτέλεσμα διαφόρων παθήσεων των αρθρώσεων. Σε μεγαλύτερη ή μικρότερη έκταση χαρακτηρίζεται πάντοτε από εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου και ταυτόχρονη ανάπτυξη νέου οστού , χόνδρου και συνδετικού ιστού . Η εν λόγω ανάπτυξη έχει ως αποτέλεσμα την αναδιαμόρφωση του περιγράμματος της άρθρωσης . Οι φλεγμονώδεις αλλοιώσεις στην αρθρική μεμβράνη είναι συνήθως μικρές και δευτεροπαθείς . Πρόκειται για μια νόσο η οποία εμφανίζεται στο 80% των ατόμων ηλικίας πάνω από 65 έτη , ως ακτινολογικό εύρημα , ενώ στο 25% αυτών θα παρουσιάζει συμπτώματα . Διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν την πορεία της νόσου . Εκτιμάται ότι σε λίγα χρόνια η επίπτωση της νόσου θα είναι τόσο μεγάλη έτσι ώστε δε θα επαρκούν οι ορθοπαιδικοί να χειρουργούν τους ασθενείς !!! Λόγω αυτών επιχειρείται η κατανόηση των μοριακών παθογενετικών μηχανισμών οι οποίοι λαμβάνουν χώρα στην οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) . Ο χόνδρος της άρθρωσης είναι αυτός που εκφυλίζεται με αποτέλεσμα την παραμόρφωση της άρθρωσης . Για την διατήρηση της ακεραιότητας του αρθρικού χόνδρου υπεύθυνη είναι μια λεπτή ισορροπία μεταξύ αναβολικών και καταβολικών διεργασιών που αφορούν τόσο στα χονδροκύτταρα όσο στην εξωκυττάρια θεμέλια ουσία . Η εκφύλιση του εκτελείται από αυξημένη δραστηριότητα των μεταλλοπρωτεασών του στρώματος (Αγκρεκανάσες) καθώς και των υπολοίπων πρωτεολυτικών ενζύμων τα οποία επάγονται από κυτοκίνες ( Il-1 , TNF-a) ή/και προϊόντα αποικοδόμησης της θεμέλιας ουσίας .Αν η εκφύλιση και η καταστροφή του χόνδρου είναι μεγαλύτερη από την παραγωγή νέας θεμέλιας ουσίας από τα χονδροκύτταρα τότε οδηγούμαστε στην ΟΑ . Νέα δεδομένα και απόψεις έρχονται συνεχώς στην επιφάνεια τα οποία υποστηρίζουν την συμμετοχή τόσο του αρθρικού υμένα όσο και του υποχόνδριου οστού στην ανάπτυξη της οστεοαρθρίτιδας . Ο κύριος στόχος αυτής της βιβλιογραφικής εργασίας είναι η λεπτομερής περιγραφή όλων των μορίων και των μονοπατιών που οδηγούν στην ενεργοποίηση των αγγρεκανασών , συνεπώς στην ανάπτυξη της οστεοαρθρίτιδας , την παράθεση των στοιχείων που εμπλέκουν , εκτός του αρθρικού χόνδρου , τον αρθρικό υμένα και το υποχόνδριο οστό στην παθογένεια της , καθώς επίσης τα διάφορα cross talks τα οποία υπάρχουν ανάμεσα στην αναβολική (σύνθεση) και καταβολική (καταστροφή) πορεία του χόνδρου , παρέχοντας έτσι μια καινούρια βάση για μελλοντική ερεύνα και ανακάλυψη νέων φαρμάκων τόσο προληπτικών όσο και θεραπευτικών της οστεοαρθρίτιδας . / -

Οι σπειραματονεφρίτιδες (ΣΝ) αποτελούν μια ομάδα νοσημάτων του σπειράματος ανοσολογικής αιτιολογίας που σε πολλές περιπτώσεις οδηγούν στην πλήρη καταστροφή του νεφρικού παρεγχύματος με αποτέλεσμα τη νεφρική ίνωση και την ανάγκη υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας με μεθόδους εξωνεφικής κάθαρσης. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην ανίχνευση των μοριακών μηχανισμών που οδηγούν στη νεφρική ίνωση. Κεντρικό ρόλο στη διαδικασία αυτή φαίνεται να διαδραματίζει το Smad σηματοδοτικό μονοπάτι που διαμεσολαβεί τα σήματα του TGF-β στα νεφρικά κύτταρα. Ο ρόλος του TGF-β στη νεφρική βλάβη είναι πλέον καλά τεκμηριωμένος. Αντίθετα ελάχιστα είναι γνωστά για την έκφραση και τη λειτουργία του Smad σηματοδοτικού μονοπατιού στις ανθρώπινες ΣΝ. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της έκφρασης των παραγόντων pSmad2/3, p300, Sp1, Smad7 και Ski (μορίων που συμμετέχουν στο Smad σηματοδοτικό μονοπάτι) σε νεφρικές βιοψίες ασθενών με ΣΝ και η ανίχνευση της δράσης τους όσον αφορά την παθογένεση και την εξέλιξη της νεφρικής βλάβης. Χρησιμοποιήθηκαν 157 βιοψίες ασθενών με ΣΝ και 15 φυσιολογικά νεφρικά δείγματα από ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε νεφρεκτομή για καρκίνο του νεφρού. Οι σπειραματονεφρίτιδες κατηγοριοποιήθηκαν σε πρωτοπαθείς (n=91) και δευτεροπαθείς (n=66) ή υπερπλαστικές (n=86) και μη υπερπλαστικές (n=71). Η μελέτη της έκφρασης των pSmad2/3, p300, Sp1, Smad7 και Ski έγινε με τη χρήση ανοσοϊστοχημικής μεθόδου. Έγιναν συσχετίσεις με κλινικά δεδομένα των ασθενών (κρεατινίνη ορού και λεύκωμα ούρων 24ώρου), καθώς και δείκτες ιστολογικής βλάβης (σπειραματοσκλήρυνση, διάμεση ίνωση, σωληναριακή ατροφία και διάμεση φλεγμονή). Παρατηρήθηκε πολύ μεγάλη αύξηση της έκφρασης των pSmad2/3, Sp1 και p300 σε όλα τα σπειραματικά κύτταρα των ΣΝ σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Επίσης, αυξήθηκε η έκφραση του πυρηνικού Smad7 στις υπερπλαστικές κυρίως ΣΝ με ταυτόχρονη εξάλειψη της κυτταροπλασματικής έκφρασής του σε όλες τις ΣΝ και παράλληλη μείωση της έκφρασης του Ski. Όσον αφορά τα σωληνάρια, στα εγγύς παρατηρήθηκε αύξηση της έκφρασης των pSmad2/3, Sp1 και p300 σε όλες τις ΣΝ και αύξηση του πυρηνικού Smad7 στις υπερπλαστικές, ενώ στα άπω και τα αθροιστικά παρατηρήθηκε αύξηση της έκφρασης του pSmad2/3 και του πυρηνικού Smad7 με ταυτόχρονη μείωση του κυτταροπλασματικού Smad7. Το Ski παρουσίασε σημαντική μείωση της έκφρασής του στις ΣΝ σε όλους τους τύπους σωληναρίων. Η σπειραματική έκφραση των pSmad2/3, p300 και του πυρηνικού Smad7 ήταν αυξημένη στις υπερπλαστικές ΣΝ και κυρίως τις δευτεροπαθείς. Η σωληναριακή έκφραση των pSmad2/3 και Smad7 και η εγγύς σωληναριακή των p300, Sp1 και του κυτταροπλασματικού Smad7 ήταν επίσης αυξημένες στις υπερπλαστικές ΣΝ. Αντίθετα, το Ski δεν παρουσίασε διαφορές στην έκφραση μεταξύ των υπερπλαστικών και μη υπερπλαστικών ΣΝ. Ακόμη, ανιχνεύθηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ μεταξύ της έκφρσης των pSmad2/3, p300, Sp1 και Smad7 στο σπείραμα και τα εγγύς σωληνάρια. Η σπειραματική και εγγύς σωληναριακή έκφραση των pSmad2/3, Sp1 και η σπειραματική του πυρηνικού Smad7 έδειξαν να συσχετίζονται θετικά με τα επίπεδα της κρεατινίνης του ορού, ενώ η έκφραση αυτών και του p300 σε διαφόρους τύπους σωληναρίων εμφάνισαν θετική στσχέτιση με δείκτες ιστολογικής βλάβης. Τέλος η έκφραση όλων των μορίων (εκτός του Ski) ήταν συχνότατη στις στοιχειώδεις σπειραματικές βλάβες. Συμπερασματικά, το Smad σηματοδοτικό μονοπάτι φαίνεται να ενεργοποιείται στις ανθρώπινες ΣΝ. Μάλιστα, η ενεργοποίησή του αυτή πιθανώς συμβάλλει στην παθογένεση αλλά και την εξέλιξη της νεφρικής βλάβης. Μελλοντικές θεραπευτικές στρατηγικές που θα στοχεύουν στην αναστολή του μονοπατιού αυτού ίσως συμβάλλουν στην παρεμπόδιση της εξέλιξης και τη θεραπεία των ανθρωπίνων ΣΝ. / -

Ο αυξητικός παράγοντας πλειοτροπίνη (Pleiotrophin, PTN), γνωστός και ως HARP (Heparin-Affin Regulatory Peptide), έχει μοριακή μάζα 18 kDa και ανήκει σε μια διακριτή οικογένεια αυξητικών παραγόντων που δεσμεύονται στην ηπαρίνη και σχετίζονται με αγγειογένεση και καρκινική ανάπτυξη. Στην παρούσα εργασία, μελετήσαμε την επίδραση εξωγενώς χορηγούμενης PTN στην παραγωγή Η2Ο2 ενδοκυτταρικά, σε δύο τύπους ανθρώπινων κυττάρων, ενδοθηλιακά από φλέβα ομφάλιου λώρου (HUVEC) και καρκινικά κύτταρα προστάτη LNCaP. Η ΡΤΝ επάγει με δοσο-εξαρτώμενο και χρονο-εξαρτώμενο τρόπο την παραγωγή του Η2Ο2 και στους δύο τύπους κυττάρων. Προεπώαση των κυττάρων με apocynin, που θεωρείται εκλεκτικός αναστολέας του ενζυμικού συστήματος της NADPH οξειδάσης, οδήγησε σε πλήρη αναστολή της επαγόμενης από ΡΤΝ αύξησης του ενδοκυτταρικού Η2Ο2 και κυτταρικής μετανάστευσης. Ο υποδοχέας RPTPβ/ζ, ο οποίος εμπλέκεται στην επαγόμενη από ΡΤΝ μετανάστευση των HUVEC, φαίνεται να εμπλέκεται και στην επαγόμενη από ΡΤΝ αύξηση των ενδοκυτταρικών επιπέδων Η2Ο2, αφού μείωση της έκφρασης ή της ενεργότητας του RPTPβ/ζ στα κύτταρα HUVEC και LNCaP είχε ως αποτέλεσμα την αναστολή της επαγόμενης από την PTN ενδοκυτταρικής παραγωγής Η2Ο2. Η κινάση Src, η οποία αλληλεπιδρά και ενεργοποιείται από δέσμευση της ΡΤΝ στον RPTPβ/ζ, εμπλέκεται στην παραγωγή Η2Ο2 που επάγεται από την PΤΝ και στους δύο υπό μελέτη τύπους κυττάρων, αφού αναστολή της από τον εκλεκτικό αναστολέα ΡΡ1 είχε ως αποτέλεσμα την αναστολή της επαγόμενης από την PTN ενδοκυτταρικής παραγωγής Η2Ο2. Με σκοπό να αξιολογηθεί ο ρόλος της ενδογενούς ΡΤΝ στα ενδοκυτταρικά επίπεδα Η2Ο2 χρησιμοποιήθηκαν κύτταρα LNCaP που είχαν μετασχηματιστεί σταθερά με την αντινοηματική αλληλουχία του γονιδίου της ΡΤΝ και εκφράζουν μειωμένα επίπεδα ΡΤΝ (AS-LNCaP) ή κύτταρα που είχαν μετασχηματιστεί σταθερά μόνο με το πλασμίδιο φορέα (PC-LNCaP). Επιπλέον, δημιουργήθηκαν και χαρακτηρίστηκαν σταθερά μετασχηματισμένα ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα PC3, τα οποία εκφράζουν την αντινοηματική αλληλουχία του γονιδίου της ΡΤΝ και εκφράζουν μειωμένα επίπεδα ΡΤΝ (AS-PC3),τροποποιημένη μορφή της ΡΤΝ από την οποία λείπουν 26 αμινοξέα από το καρβοξυτελικό της άκρο (ΗΔ-PC3), ή μόνο το πλασμίδιο φορέα (PC-PC3). Παρατηρήθηκε ότι μειωμένα επίπεδα έκφρασης PTN ή υπερέκφραση της τροποποιημένης μορφής της χωρίς το καρβοξυτελικό άκρο σχετίζεται με μειωμένη μεταναστευτική ικανότητα και στους δύο τύπους κυττάρων. Συμπερασματικά, στην παρούσα εργασία καταδεικνύεται ότι η πλειοτροπίνη μέσω του υποδοχέα της RPTPβ/ζ και της κινάσης src επάγει την παραγωγή Η2Ο2 σε ανθρώπινα ενδοθηλιακά και καρκινικά κύτταρα προστάτη, γεγονός που φαίνεται να εμπλέκεται με επαγωγή της μετανάστευσης των κυττάρων. / Pleiotrophin (PTN), also called heparin affin regulatory peptide or heparin-binding growth associated molecule, is an 18 kDa secreted growth factor that displays high affinity for heparin. A growing body of evidence indicates that PTN is involved in cell proliferation, migration and differentiation. In the present work, we studied the effect of exogenous administration of PTN on the generation of hydrogen peroxide (HP) by two types of human cells, umbilical vein endothelial (HUVEC) and prostate cancer LNCaP cells. Human recombinant PTN significantly increased the production of HP in a concentration and time dependent manner. The PTN induced production of HP was blocked by the NADP(H) oxidase inhibitor apocynin, suggesting that superoxide is probably the initial ROS produced by PTN, rapidly dismutating to HP. In addition, apocynin completely abolished the stimulatory effect of PTN in migration of both HUVEC and LNCaP cells. Receptor protein-tyrosine phosphatase beta/zeta (RPTPβ/ζ), which has been implicated in PTN-induced migration, seems to be also involved in PTN-induced HP generation, since suppression of the receptor using genetic and pharmacological inhibitors or inhibition of src kinase activity abolished PTN induced HP levels. Finally, stably transfected human prostate cancer LNCaP and PC3 cells that express reduced amounts of PTN or over-express a truncated form of PTN missing 25 aminoacids from its carboxyl terminus, considered as dominant negative for tumor growth, have reduced amounts of intracellular HP and decreased migration capability, compared with the corresponding cells that are non transfected or are transfected only with the carrier plasmid. Collectively, these results suggest a role of HP in the PTN/RPTPβ/ζ signaling pathway that leads to cell migration in both human endothelial and prostate cancer cell lines.

Με την εργασία έγινε μελέτη του σηματοδοτικού μονοπατιού Sonic Hedgehog σε 96 περιστατικά καρκίνου πνεύμονα με τη μέθοδο της ανοσοϊστοχημείας. Επίσης μελετήσαμε την πιθανή συμμετοχή του μεταγραφικού παράγοντα FoxM1 στο καρκίνωμα του πνεύμονα και την πιθανή συσχέτισή του με το μονπάτι του Hedgehog. Έγινε μελέτη της έκφρασης των μορίων Shh, Ptch1, Smo, Gli1, Gli2 και FoxM1. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν μια έντονη έκφραση των μορίων του μονοπατιού και αυξημένα ποσοστά ενεργοποίησής του. Επίσης βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τα πλακώδη καρκινώματα και με τα χαμηλού grade καρκινώματα. Ανάλογη σημαντική συσχέτιση βρέθηκε και με το φύλο,συχνότερα ενεργοποιημένο μονοπάτι στους άντρες. Ακόμα ανιχνεύτηκε μια συσχέτιση της έκφρασης του FoxM1 με το ενεργοποιημένο μονοπάτι. / The hedgehog (HH)-signaling pathway is implicated in developmental processes and its aberrant activation in adult tissues has been associated with malignancy. The aim of this study was to determine the expression pattern of HH-signaling molecules in lung carcinomas, as well as the involvement of the transcription factor FOXM1, that controls cell proliferation, in this process. Paraffin-embedded tissue sections of 96 lung cancer cases and adjacent non-neoplastic lung parenchyma were immunohistochemically analyzed with anti-SHH, anti-Patched1 (PTCH1), anti-Smoothened (SMO), anti-GLI1, anti-GLI2 and anti-FOXM1 antibodies. Correlations of HH molecules with clinicopathological parameters and FOXM1 expression were evaluated. All the HH-signaling molecules examined were overexpressed in lung cancer compared with the adjacent non-neoplastic lung parenchyma. HH pathway activity and expression of PTCH1 and SMO were significantly higher in squamous cell carcinomas compared to other histological types. Activation of HH pathway and PTCH1 expression were correlated with tumor grade being higher in low grade tumors. There was a significant correlation of lymph node metastases with expression of SMO in all histological types and with the gender higher in men. Overexpression of FOXM1 in lung cancer was also significantly correlated with PTCH1, SMO and GLI1 expression. In conclusion, HH-signaling pathway is activated in lung cancer and correlates with histological type, prognostic parameters of the tumors as well as with the increased expression of FOXM1.