Η αξιοποίηση του Διαδικτύου και των σχετικών τεχνολογιών από τη σύγχρονη βιομηχανική επιχείρηση αναμένεται να δημιουργήσει σημαντική προστιθέμενη αξία τόσο όσον αφορά στην εσωτερική επιχειρησιακή οργάνωση όσο και στην εφαρμογή νέων προηγμένων μοντέλων διεπιχειρησιακής ολοκλήρωσης. Έτσι καθίσταται δυνατή η διάφανη και διαλειτουργική ολοκλήρωση συστημάτων / εφαρμογών εντός της βιομηχανικής επιχείρησης που συντελεί στη σύνδεση της παραγγελίας όπως τίθεται από τον πελάτη με αυτή καθ’ εαυτή την παραγωγική διαδικασία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο είναι εφικτό το πέρασμα από τη σημερινή κατάσταση της μαζικής παραγωγής προϊόντων στην κατάσταση της εξατομικευμένης παραγωγής επί παραγγελία. Ουσιαστικά λοιπόν η ολοκλήρωση του «πελάτη» (ατόμου ή επιχείρησης) στην όλη παραγωγική διαδικασία είναι το επόμενο βήμα πρωτοβουλιών που έχουν ήδη γνωρίσει σημαντική ανάπτυξη και οι οποίες θα μπορούσαν να ομαδοποιηθούν ως ηλεκτρονική επιχειρηματικότητα. Επιπρόσθετα, η σύγχρονη λειτουργία των επιχειρήσεων στη διεθνοποιημένη οικονομία, επιβάλλει αυξημένα επίπεδα συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων, ώστε να αξιοποιούνται τα σημεία στα οποία η κάθε μία έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, με αποτέλεσμα οικονομίες κλίμακος και αυξημένη ανταγωνιστικότητα. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται σύγχρονες μορφές διεπιχειρησιακής οργάνωσης και λειτουργίας όπως ομαδοποιήσεις επιχειρήσεων (clusters), εικονικές (virtual) επιχειρήσεις, εκτεταμένες (extended) επιχειρήσεις, βάσει προηγμένων επιχειρησιακών μοντέλων όπως για παράδειγμα του μοντέλου συνεργατικού επιχειρείν ή συνεργατικού κατασκευάζειν. Οι ανωτέρω αναφερόμενες μορφές οργάνωσης αποτελούν μονόδρομο για μικρές σχετικά χώρες όπως η Ελλάδα, προκειμένου να υποβοηθηθούν οι Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις τους να ενταχθούν στο διεθνές γίγνεσθαι. Η εφαρμογή των ανωτέρω προηγμένων μοντέλων δεν θα ήταν εφικτή χωρίς την υποστήριξη τεχνολογιών επιχειρησιακής και διεπιχειρησιακής ολοκλήρωσης, τεχνολογιών σημασιολογικής αναπαράστασης καθώς και χωρίς το σημερινό βαθμό διείσδυσης των πληροφοριακών και επικοινωνιακών τεχνολογιών. Κλειδί για την εφαρμογή της ιδέας του συνεργατικού κατασκευάζειν είναι η διαλειτουργική ολοκλήρωση σε πραγματικό χρόνο, όπως αυτός ορίζεται στην συγκεκριμένη περίπτωση, των συστημάτων / εφαρμογών όλων των σχετικών επιπέδων της βιομηχανικής επιχείρησης η οποία αποσκοπεί στην άμβλυνση των ιεραρχικών βιομηχανικών δομών και στην ανάδειξη μιας σημασιολογικά επισημειωμένης προηγμένης βιομηχανικής δομής για την αρραγή εκτέλεση των χαρακτηριστικών για την περίπτωση αυτή επιχειρησιακών διαδικασιών. Έτσι λοιπόν, στην κατεύθυνση αυτή έρχεται να συμβάλλει η εργασία που παρουσιάζεται στα πλαίσια της παρούσας διδακτορικής διατριβής αντικείμενο της οποίας αποτέλεσε η μελέτη του προβλήματος διαλειτουργικής ολοκλήρωσης δηλ. της σημασιολογικής ενοποίησης συστημάτων / εφαρμογών της βιομηχανικής επιχείρησης υπό το πρίσμα των απαιτήσεων που τίθενται από το συνεργατικό κατασκευάζειν και η υλοποίηση πρωτότυπης καινοτομικής μεθοδολογίας εκτέλεσης των χαρακτηριστικών συνεργατικών διαδικασιών. / -

Είναι κοινά αποδεκτό ότι τα συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας αντιμετωπίζουν μια διαρκώς αυξανόμενη πίεση για βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών τους προς τους ασθενείς. Αυτό συμβαίνει σε μια περίοδο όπου από τη μια πλευρά υπάρχει ανάγκη ορθολογικότερης διαχείρισης των εξόδων περίθαλψης λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ από την άλλη η διείσδυση της πληροφορικής τόσο στο χώρο της υγείας όσο και στην καθημερινότητα του ανθρώπου καθιστά ευμετάβλητη τη σχέση ιατρού και ασθενή. Στη διπλωματική αυτή δίνεται μια σύνθετη περιγραφή τόσο των ατόμων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για θέματα υγείας, όσο και των υπηρεσιών που αναζητούν μέσα από αυτό. Περιγράφεται η δημιουργία διαδικτυακών τόπων για πληροφορίες, υπηρεσίες και δεδομένα στο χώρο της υγείας με τις ιδιαιτερότητές του καθώς και οι δυνητικοί κίνδυνοι που ελλοχεύουν για τον πολίτη. Στη συνέχεια αναλύονται τα μέτρα που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι προσπάθειες που γίνονται διεθνώς για τη διασφάλιση της ποιότητας των πληροφοριών και των υπηρεσιών που παρέχονται μέσα από τους διαδικτυακούς τόπους. Η εξέλιξη στον τρόπο αλληλεπίδρασης των παρόχων υπηρεσιών υγείας, αλλά και των ίδιων των ασθενών μεταξύ τους αποτελεί τη βάση για το συνεργατικό διαδίκτυο και πλαισιώνει τη μετάβαση από το Web 1.0 στο Web 2.0. Θα παρουσιαστούν οι κυριότερες προσπάθειες και οι τάσεις στο χώρο του Web 2.0. Παρουσιάζονται κυβερνητικές πολιτικές που θέτουν το πλαίσιο και ιδιωτικές πρωτοβουλίες που είναι πρωτοπόρες. Στο πλαίσιο αυτό ερευνάται κατά πόσο ιδρύματα τριτοβάθμιας φροντίδας υγείας τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Η.Π.Α ενσωματώνουν Web 2.0 τεχνολογίες στους διαδικτυακούς τους τόπους. Αξιολογώντας αυτά τα δεδομένα προτείνουμε έναν πρότυπο διαδικτυακό τόπο που ενσωματώνει καινοτομίες προσφέροντας ασφαλή και ποιοτική πληροφόρηση στο χρήστη. Επιπλέον για την αξιολόγηση διαδικτυακών τόπων υγείας αναπτύξαμε ένα εργαλείο τόσο για τον ασθενή χρήστη που επιθυμεί να ελέγξει την εγκυρότητα ενός διαδικτυακού τόπου όσο και για το διαχειριστή που θέλει να βελτιώσει την ιστοσελίδα του. / It is commonly accepted that the health service systems face an increasing pressure to improve the quality of their services to patients. This happens at a time when there is a need for optimized management of health care costs due to the economic crisis, while the penetration of IT both in health and in everyday human life makes the relationship between doctor and patient becoming more mercurial. In this thesis we are giving a complex description for individuals who use the Internet for health issues and the services they are looking through it. Described as creating websites for information, services and data in health with its particularities as well as potential risks for the citizen. Then analyze the measures promoted by the European Union and the efforts being made internationally to ensure the quality of information and services provided through websites. The evolution in the way the interaction of health service providers, and patients themselves is the basis for collaborative internet and accompany the transition from Web 1.0 to Web 2.0. The paper will present the main efforts and trends in the field of Web 2.0. Featured government policies that set the framework and private innovative initiatives are been presented. In this context investigated whether higher health care both in Greece and in the USA incorporating Web 2.0 technologies in web sites. Evaluating these data suggest a model website that incorporates innovations offering safe and quality information to the user. In addition to evaluating health related websites we developed a tool for both the patient user who wants to check the validity of a website and for the manager who wants to improve his website.

Η υποστήριξη μικρών ομάδων, (που απαρτίζονται από 2-6 μέλη), οι οποίες συνεργάζονται για την επίτευξη κοινών στόχων, αποτελεί αντικείμενο έρευνας τόσο ανθρωπιστικών όσο και τεχνολογικών επιστημονικών πεδίων. Σήμερα, η τεχνολογία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη συνεργασία ομάδων με διάφορους τρόπους: ως μέσο που επιτρέπει τo διάλογο από απόσταση ή εκ του σύνεγγυς, το διαμοιρασμό πόρων, τη συντήρηση και καθοδήγηση των μελών της ομάδας, το συντονισμό τους κλπ. Επιπλέον, μπορεί να υποστηρίξει σε μεγάλο βαθμό τον ερευνητή στην ανάλυση των δεδομένων που προκύπτουν από δραστηριότητες αυτού του τύπου με κατάλληλες μεθόδους και εργαλεία. O όρος groupware ή collaborative software (Ellis, Gibbs, Rein, 1991), ο οποίος αποδίδεται στη διατριβή αυτή ως συνεργατικό λογισμικό, περιλαμβάνει υπολογιστικά συστήματα τα οποία προορίζονται για την υποστήριξη ομάδων ανθρώπων διαφορετικών μεγεθών, οι οποίες εμπλέκονται σε δραστηριότητες με κοινούς στόχους. Συστήματα αυτού του τύπου μπορεί να είναι είτε γενικού σκοπού, όπως ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, chat, συστήματα τηλεδιάσκεψης, φόρουμ συζητήσεων, wiki κλπ., είτε ειδικά λογισμικά που έχουν κατασκευαστεί για να υποστηρίζουν τη συνεργασία και κάποιες συνεργατικές δραστηριότητες στο χώρο εργασίας ή μάθησης. Προβλήματα που σχετίζονται με τη σχεδίαση συνεργατικού λογισμικού αφορούν αφενός την καλύτερη υποστήριξη των συνεργατικών δραστηριοτήτων, την κατανόηση της τυπικής συμπεριφοράς των μελών των ομάδων και της υποστήριξης που η τρέχουσα τεχνολογία είναι σε θέση να τους προσφέρει. Για το σκοπό αυτό είναι σημαντικό να γίνουν κατανοητοί οι παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ομάδων με αυτά τα χαρακτηριστικά. Η Ψυχολογία (και ειδικότερα η Γνωστική Ψυχολογία) και η Κοινωνιολογία είναι δύο επιστημονικοί κλάδοι που ασχολούνται με την μελέτη της συμπεριφοράς ατόμων που συνεργάζονται σε μικρές ομάδες. Οι επιστήμες αυτές προτείνουν μοντέλα τα οποία περιγράφουν χαρακτηριστικά των συμπεριφορών αυτών. Από αυτές τις επιστημονικές περιοχές αναδεικνύονται στα επόμενα κεφάλαια ορισμένοι από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ατόμων κατά τη συνεργασία ούτως ώστε να διατυπωθεί τελικά πρόταση για το ρόλο της τεχνολογίας στον έλεγχο των παραγόντων αυτών. Η παρούσα διατριβή ασχολείται με το θέμα αφενός της ανάλυσης της συμπεριφοράς και αφετέρου της υποστήριξης με κατάλληλο συνεργατικό λογισμικό μικρών ομάδων που εμπλέκονται σε συνεργατικές δραστηριότητες με στόχο τη μάθηση. Στα πλαίσια αυτά έχουν τεθεί επί μέρους στόχοι, οι οποίοι επιτρέπουν την εμβάθυνση στην περιοχή αυτή: Πρώτος στόχος αποτελεί η ανάλυση ορισμένων κοινωνικών και τεχνολογικών παραμέτρων που επηρεάζουν τη συνεργασία μικρών ομάδων, εν συνεχεία η σχεδίαση και ανάπτυξη ενός πρωτότυπου συνεργατικού λογισμικού το οποίο επιτρέπει τη ρύθμιση των παραμέτρων αυτών, ούτως ώστε να είναι δυνατή η σχεδίαση συνεργατικών δραστηριοτήτων με διαφορετικά χαρακτηριστικά και να είναι δυνατός ο έλεγχος ισχύος των σχετικών θεωρητικών υποθέσεων που αφορούν στην επίδραση τους στη συνεργασία. Για την εξακρίβωση των υποθέσεων αυτών, επιδιώκεται η υποστήριξη της ανάλυσης της συνεργατικής δραστηριότητας της ομάδας όπως καταγράφεται από το ίδιο το συνεργατικό λογισμικό με κατάλληλα εργαλεία και μεθόδους ανάλυσης. Με σχετικές εμπειρικές μελέτες γίνεται έλεγχος της αποτελεσματικότητας των συστημάτων που έχουν αναπτυχθεί είτε ως προς την δυνατότητα υποστήριξης της συνεργατικής συμπεριφοράς, είτε ως προς τη δυνατότητα ανάλυσης της συμπεριφοράς αυτής. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την επίτευξη των στόχων αυτών είναι η εξής. 1. Σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε αρχικά μία πλατφόρμα η οποία επιτρέπει την ανάπτυξη συνεργατικών εφαρμογών με παραμετρικά χαρακτηριστικά. Ο όρος «παραμετρικός» αναφέρεται στο γεγονός ότι στις εφαρμογές αυτές ορισμένοι όροι της συνεργασίας μπορεί κάθε φορά να μεταβάλλονται ώστε να υποστηρίζουν προσδοκώμενη συμπεριφορά των μελών της ομάδας. 2. Κατόπιν δημιουργήθηκε ένα μοντέλο καταγραφής της συνεργατικής δραστηριότητας και μια μεθοδολογία ανάλυσης αυτής. Η μοντελοποίηση αυτή βοηθάει, εκτός των άλλων, στην δημιουργία μετρικών για την υποστήριξη του αναλυτή της συνεργασίας. Τελικά, αναπτύχθηκαν συγκεκριμένα εργαλεία που υποστηρίζουν την μοντελοποίηση αυτή και τα οποία δημιουργούν οπτικοποιήσεις της συνεργατικής δραστηριότητας. 3. Τέλος, με τη βοήθεια δύο διαφορετικών παραμετρικών εφαρμογών (του συνεργατικού λογισμικού ModellingSpace και Synergo) και της μεθοδολογίας ανάλυσης των δεδομένων που προέκυψαν από τη χρήση των εφαρμογών αυτών, διατυπώθηκαν υποθέσεις σε σχέση με συγκεκριμένες παραμέτρους και τον τρόπο που επηρεάζουν τη συνεργασία και διεξήχθησαν εμπειρικές μελέτες για την επιβεβαίωση των υποθέσεων αυτών. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν από τις μελέτες αυτές απέδειξαν αφενός ότι η παραμετρική πλατφόρμα που σχεδιάστηκε είναι πράγματι ικανή να βοηθήσει στη δημιουργία ποικίλων συνεργατικών εφαρμογών με παραμετρικούς όρους συνεργασίας και αφετέρου ότι η μεθοδολογία ανάλυσης των συνεργατικών δεδομένων μπορεί πράγματι να βοηθήσει την ανάλυση δεδομένων από συνεργατικές δραστηριότητες και να υποστηρίξει την περαιτέρω κατανόηση των σύνθετων φαινομένων που παρατηρούνται κατά τη συνεργασία μικρών ομάδων με στόχο τη μάθηση. / -

Η πληροφοριακή υπερφόρτωση των χρηστών αποτελεί βασικό πρόβλημα ενός οργανισμού. Η συσσώρευση μεγάλου όγκου πληροφορίας στα πληροφοριακά συστήματα, προκαλεί στους χρήστες άγχος και υπερένταση, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει την ικανότητά τους για λήψη αποφάσεων. Λόγω αυτού, η επίδραση της πληροφοριακής υπερφόρτωσης στους οργανισμούς είναι καταστροφική και απαιτείται η αντιμετώπισή της. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης της πληροφοριακής υπερφόρτωσης όπως τα συστήματα υποστήριξης λήψης αποφάσεων, τα συστήματα φιλτραρίσματος πληροφορίας, οι αποθήκες δεδομένων και άλλες τεχνικές της εξόρυξης δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης, όπως είναι οι ευφυείς πράκτορες. Οι ευφυείς πράκτορες αποτελούν εφαρμογές που εφάπτονται της τεχνικής νοημοσύνης, οι οποίες έχουν την ικανότητα να δρουν αυτόνομα, συλλέγοντας πληροφορίες, εκπαιδεύοντας τον εαυτό τους και επικοινωνώντας με τον χρήστη και μεταξύ τους. Συχνά, υλοποιούνται πολυπρακτορικά συστήματα προκει-μένου να επιλυθεί ένα πρόβλημα του οργανισμού. Στόχος τους είναι να διευκολύνουν τη λήψη αποφάσεων των χρηστών, προτείνοντας πληροφορίες βάσει των προτιμήσεών τους. Ο σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να αναλύσει σε βάθος τους ευφυείς πράκτορες, σαν μία αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης της πληροφοριακής υπερφόρτωσης, να προτείνει πειραματικούς πράκτορες προτά-σεων και να εξετάσει επιτυχημένες υλοποιήσεις. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται ένα ευφυές σύστημα διδασκαλίας για την ενίσχυση του e-Learning/e-Teaching, προτείνεται ένα σύστημα πρακτόρων για τον οργανισμό Flickr, ενώ εξετάζεται το σύστημα προτάσεων του Last.fm και ο αλγόριθμος προτάσεων του Amazon. Τέλος, αναλύεται μια πειραματική έρευνα ενός ευφυούς πράκτορα προτάσεων, ο οποίος αντιμετώπισε με επιτυχία την αντιληπτή πληροφοριακή υπερφόρτωση των χρηστών ενός θεωρητικού ηλεκτρονικού καταστήματος. Τα αποτελέσματα του πειράματος παρουσίασαν την επίδραση της αντιληπτής πληροφοριακής υπερφόρτωσης και του φορτίου πληροφορίας στην ποιότητα επιλογής, στην εμπιστοσύνη επιλογής και στην αντιληπτή αλληλεπίδραση μεταξύ ηλεκτρονικού καταστήματος και χρήστη, ενώ παρατηρήθηκε η καθοριστική συμβολή της χρήσης των ευφυών πρακτόρων στην αντιμετώπιση της πληροφοριακής υπερφόρτωσης. / -