Στην εργασία αυτή μελετάται η θνησιμότητα κατά αιτία θανάτου στον Ελληνικό πληθυσμό για τα έτη 1981-2000. Ειδικότερα μελετάται η θνησιμότητα για οκτώ αιτίες θανάτου και για τα δύο φύλλα και για συγκεκριμένες ομάδες ηλικιών. Η μελέτη γίνεται με τη βοήθεια δημογραφικών δεικτών όπως ο ακαθάριστος δείκτης θνησιμότητας, ο τυποποιημένος δείκτης θνησιμότητας και οι ειδικοί κατά ηλικία δείκτες θνησιμότητας κατά αιτία θανάτου και κατά φύλλο. Εξετάζονται επίσης οι πίνακες συνάφειας με χρήση της θεωρητικής κατανομής x2 (διωνυμική κατανομή) η οποία προϋποθέτει τη σύμπτυξη των δεδομένων με τη μορφή ενός δισδιάστατου πίνακα συχνοτήτων. Στη περίπτωση αυτή οι γραμμές του πίνακα αποτελούνται από τις κατηγορίες της μιας μεταβλητής και οι στήλες από τις κατηγορίες της άλλης, ενώ στον εσωτερικό χώρο βρίσκονται οι συχνότητες που αντιστοιχούν σ' όλους τους δυνατούς συνδυασμούς των κατηγοριών των δύο μεταβλητών. Η πιο απλή περίπτωση ενός πίνακα συνάφειας που εξετάζεται είναι ο τετράπτυχος πίνακας (2 Χ 2) ο οποίος προκύπτει από τη διαξονική ταξινόμηση των συχνοτήτων των δύο δίτιμων μεταβλητών. Τα κύρια αποτελέσματα της μελέτης είναι: - Η μείωση της θνησιμότητας κατά τα έτη που μελετώνται. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τη μείωση του τυποποιημένου δείκτη θνησιμότητα, τη μείωση της βρεφικής θνησιμότητας και την αύξηση της προσδοκώμενης ζωής κατά τη γέννηση. - Οι άρρενες υπόκεινται σε μεγαλύτερη θνησιμότητα από ότι οι θήλεις. - Οι αιτίες που παρουσιάζουν αύξηση τα τελευταία έτη είναι, τα ατυχήματα από μεταφορικά μέσα, τα νεοπλάσματα στόματος και οργάνων του αναπνευστικού και τα καρδιακά για τα δύο φύλα, ενώ τα υπόλοιπα νεοπλάσματα αυξάνουν μόνο για τους άρρενες. Όλες οι υπόλοιπες αιτίες παρουσιάζουν μείωση. / -

L'existence des inégalités sociale de santé (ISS) est solidement établie en France. La mortalité infantile et néonatale sont reconnues comme des indicateurs de l'état de santé d'une population. En dépit de nombreux facteurs de risques déjà identifiés, une part des ISS demeurent inexpliquées ; les nuisances environnementales sont suspectées. L'objectif de la thèse est d'analyser par une approche spatio-temporelle la contribution de l'exposition au dioxyde d'azote aux inégalités sociales de mortalité infantile et néonatale en France 2000-2009. L'étude est épidémiologique de type écologique dans les agglomérations de Lille, Paris, Lyon, et Marseille. L'unité géographique est l'IRIS. Les cas recueillis dans les mairies ont été géocodés en utilisant l'adresse de résidence des parents. Les données socioéconomiques estimées à partir des recensements de 1999, 2006 ont été utilisées dans un indice composite définissant la défaveur socioéconomique globale. Les concentrations moyennes de dioxyde d'azote ont été modélisées par les réseaux de surveillance de la qualité de l'air. Des modèles statistiques additifs généralisés ont permis de prendre en compte l'autocorrélation spatiale et de générer des cartes à l'aide de lissage sur la longitude et la latitude tout en ajustant sur les variables d'intérêt. A l'aide d'une approche innovante, les résultats ont démontré l'existence de zones d'inégalités socio-spatiales, environnementale ou le cumul d'inégalités de mortalité infantile et néonatale. Ces résultats sont ville-spécifique, ils varient selon la période d'étude et l'évènement sanitaire étudié démontrant ainsi la difficulté de généraliser ces observations à l'échelle nationale / In France, existence of social health inequalities (SHI) has well established. Infant and neonatal mortality are recognized as indicators of the health status of a population. In spite of numerous risk factors already identified, a part of these inequalities remain unexplained, environmental nuisances are suspected. The thesis objectives were to analyze by a spatial and temporal approach, the contribution of exposure to nitrogen dioxide to social inequalities in infant and neonatal mortality in France between 2000 and 2009. We conducted an ecological type epidemiological study using the French census block as the geographical unit in the metropolitan areas of Lille, Paris, Lyon, and Marseille. All cases collected in the cities hall were geocoded using address of parent's residence. Socioeconomic data estimated from the 1999, 2006 national census were used in a composite index which encompasses multiple dimensions to analyze global deprivation. Average nitrogen dioxide concentrations were modeled by the air quality monitoring networks. Generalized additive models allowed to take into account spatial autocorrelation and generate maps using smoothing on longitude and latitude while adjusting for covariates of interest. Using an innovative approach, results highlight the existence of socio-spatial, environmental or cumulate inequalities in infant and neonatal mortality. These results are city-specific, they vary according to the period and the health event demonstrating the difficulty to generalize these observations at the national level