Είναι αναμφισβήτητη και ερευνητικά εδραιωμένη άποψη ότι η βιβλιογραφία σε θέματα που αφορούν στον αντίκτυπο του φύλου στην επαγγελματική ανάπτυξη και ωριμότητα του ατόμου είναι περίπλοκη. Ένα σημαντικό ζήτημα, που αποτελεί το κεντρικό ερώτημα της παρούσας έρευνας, είναι η διαπίστωση της συσχέτισης ή μη του φύλου, ως παράγοντα, με την εξελικτική πορεία του ατόμου, όσον αφορά στον ενσυνείδητο προσανατολισμό του στο χώρο εργασίας. Οι περισσότερες έρευνες υποδεικνύουν ότι οι γυναίκες παρουσιάζονται ως «επαγγελματικά» ωριμότερες από τους άνδρες, ενώ άλλες υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Τα ευρήματα της βιβλιογραφικής επισκόπησης υπογραμμίζουν την ανάγκη εστίασης της προσοχής στην περαιτέρω διερεύνηση του υπό παρουσίαση θέματος. Η παρούσα εμπειρική έρευνα αποσκοπεί στη διερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στις διάφορες διαστάσεις της επαγγελματικής ωριμότητας (συγκινησιακές διαστάσεις: σχεδιασμός και διερεύνηση σταδιοδρομίας & γνωστικές διαστάσεις: λήψη ορθολογικών αποφάσεων και γνώση του κόσμου της εργασίας) και του φύλου μαθητών Γ΄ Λυκείου επτά Λυκείων του νομού Αχαΐας. Τα αποτελέσματα της έρευνας υπέδειξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ κοριτσιών και αγοριών στις συγκινησιακές και γνωστικές κλίμακες της επαγγελματικής ωριμότητας, όπου διαπιστώθηκε μια τάση υπεροχής των πρώτων έναντι των δεύτερων. / It is undeniable, based on research outcomes, that findings regarding the impact of gender on career development and maturity are complicated. Finding a relation between gender - as a factor – and the evolutionary course of individuals referred to their conscious orientation in their workplace is an important issue, which this work focuses on. Most studies have found that females have higher scores on career maturity measures than males. However, in other studies, no significant gender difference was found. Literature’s review underlines the need for further investigation. The present empirical study aims at investigating the relationship between the level of career maturity dimensions (the affective dimensions such as career planning, career exploration & the cognitive ones such as decision making and knowledge of world of work) and the gender of students of the third class of High school from the prefecture of Achaia. The results show statistically significant differences among females and males in both affective and cognitive dimensions of career maturity, where there was a trend of superiority of females over males.

Οι θεωρούμενες διαφορές ανάμεσα στα φύλα, οι οποίες είχαν την αφετηρία τους στις βιολογικές διαφορές ανδρών και γυναικών αλλά και στις σχετιζόμενες με αυτές αναπαραστάσεις, υπήρξαν από παλιά μία προβληματική θεωρητικού στοχασμού αλλά και ερευνητικής δραστηριότητας (Bradley, 1999, Delphy, 1993, Ferree, 1990, McDowell, 1999, Moore, 1986, Moore, 1988, Parsons, 1949, Parsons, 1954, Parsons & Bales, 1955, Parsons, & Neil, 1956). Οι πρώτες θεωρίες που αναπτύχθηκαν, εστιάστηκαν κυρίως στα αυθαίρετα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά που αποδίδονταν στα δύο φύλα, τα οποία κάποιοι έβλεπαν ότι συνέβαλλαν στη συνοχή και αναπαραγωγή της οικογένειας και κατ’επέκτασιν του ευρύτερου κονωνικού σχηματισμού (Mead, 1935, Parsons, 1949, Parsons, 1954), χωρίς να ενδιαφέρονται για ζητήματα επαγγελματικής φύσης όσον αφορά στα δύο φύλα, αφού οι γυναίκες ούτως ή άλλως ευρίσκονταν εκτός εργασιακής δομής. Με την εκβιομηχάνιση των πόλεων, τη συγκέντρωση αυξημένου πληθυσμού στις πόλεις (αστυφιλία) και τη μετανάστευση στις εκβιομηχανοποιμένες χώρες/πόλεις, δημιουργήθηκε η ανάγκη για γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στην εκπαίδευση και την εργασία, υπό την έννοια της παροχής βοήθειας από πλευράς της κοινωνίας στα άτομα να διαλέξουν την εργασία τους ή κατ’άλλους να καταμερίσει την εργασία στα άτομα, με κριτήρια την κοινωνική τους τάξη ( Brewer, 1942, Cremin, 1964, όπως αναφέρει ο Herr, (2001). Μέσα από τις συνθήκες αυτές, στο τέλος του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα γεννήθηκε η Επαγγελματική Καθοδήγηση (Vocational Guidance), το περιεχόμενο της οποίας συνίστατο, από την εποχή του Parsons (Parsons,1909), στην παροχή βοήθειας στους ανθρώπους να διαλέξουν ένα επάγγελμα, να προετοιμαστούν γι’αυτό και να εξελιχθούν μέσα σε αυτό. Όπως αναφέρεται σε άρθρο του Herr, (2001), "η προσέγγιση αυτή αμφισβητήθηκε το 1950 από τον Hoppock (Hoppock, 1950) και το Super (Super, 1951), οι οποίοι επικεντρώθηκαν όχι στην προβληματική της επιλογής επαγγέλματος αλλά στη διαδικασία της επαγγελματικής ανάπτυξης, κατά την οποία η αυτογνωσία και η αυτοαποδοχή αναδεικνύονται βασικά στοιχεία". Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι όπως γράφει ο Super (Super, 1951), "η νέα αντίληψη αποτελεί τη διαδικασία του να βοηθήσεις ένα άτομο να αναπτύξει και να αποδεκτεί μία ενοποιημένη και ικανοποιητική εικόνα για τον εαυτό του και το ρόλο του στον κόσμο της εργασίας, καθώς επίσης και να ελέγξει αυτή την αντίληψη για την πραγματικότητα και να την μετατρέψει σε μία πραγματικότητα προς ικανοποίηση του εαυτού και της κοινωνίας" (p. 89) (μετάφραση του ερευνητή). Με το πέρασμα από την Επαγγελματική Καθοδήγηση (Vocational Guidance) στην Επαγγελματική Ανάπτυξη και Συμβουλευτική (Career Development and Counseling), στα χρόνια που ακολούθησαν, άρχισε ένας θεωρητικός και ερευνητικός προβληματισμός στα πλαίσια της νέας αντίληψης που αφορούσε στην επαγγελματική ανάπτυξη των ατόμων, λαμβανομένων πλέον υπ’όψη και παραγόντων που μέχρι τότε αγνοούνταν. Παρ’όλα αυτά οι νέες προσπάθειες αφορούσαν κυρίως στον ανδρικό πληθυσμό, ο οποίος ευρισκόταν στην αγορά εργασίας. Με την ιδεολογική φεμινιστική επανάσταση, στο τέλος της δεκαετίας του 1970 και τις κοινωνικές και πολιτιστικές μετατοπίσεις που την ακολούθησαν, οι γυναίκες άρχισαν να μπαίνουν στην αγορά εργασίας, με αποτέλεσμα πολλές έρευνες να ασχοληθούν με τις διαδικασίες επαγγελματικής ανάπτυξης των γυναικών (Erwin & Stewart, 1997, Francis, 2002, Frieze and Frost, 1991, Kelly, 1989, Lueptow, 1980, Marini, 1978, Ferree, 1990, Herzog, 1982, Rainey & Borders, 1997, Shu & Marini 1998, Trinklin et al. 2005) Οι επαγγελματικές φιλοδοξίες των γυναικών αποτέλεσαν προοδευτικά μείζονα ερευνητική θεματική, η οποία αρχικά στράφηκε προς την κατεύθυνση της προτίμησης των γυναικών για είσοδο σε παραδοσιακά "ανδρικά" και "γυναικεία" επαγγέλματα, αργότερα όμως συσχετίστηκε με τον προσανατολισμό τους και σε άλλους ρόλους ζωής και κυρίως στους οικογενειακούς ρόλους. Οι φεμινίστριες από την πλευρά τους αμφισβήτησαν θεωρίες που αναφέρονταν αποκλειστικά στην επαγγελματική συμπεριφορά των ανδρών και άρχισαν να επεξεργάζονται εναλλακτικά ψυχολογικά μορφώματα, με κύριο αυτό του κοινωνικού φύλου (gender), με το οποίο αναγνωρίζεται η κοινωνική "κατασκευή" των φύλων ως νοημάτων, διαμέσου των οποίων αναπαράγεται η κυριαρχία των ανδρών έναντι των γυναικών . Μια πιο πρόσφατη προσέγγιση στα ζητήματα των careers, αυτή που πηγάζει από τη θεωρία της κονωνικής κατασκευής (κοινωνικός κονστρουξιονισμός, social constructionism) αντιμετωπίζει τη σταδιοδρομία (career) ως κάτι που συνοικοδομείται από το ίδιο το άτομο σε αλληλεπίδραση με το πολιτισμικό συγκείμενο στο οποίο ζεί ("joint action"), Young,Vallach and Collin, 2002. Η σταδιοδρομία του κάθε ατόμου νοηματοδοτείται κατά ορισμένο τρόπο και η κατανόηση του προϋποθέτει την κατανόηση αυτού του νοήματος. / Lyceum 2nd grade adolescent girls and boys student’s career aspirations and family orientation, their perceived views about balancing their perceived future occupational and family roles as well, were investigated on 2009. For the purpose of the research 684 girls and boys students in urban and rural areas were given a questionnaire. All districts are been represented in the sample. Results of the study show no differences at the level of the occupational aspirations between girls and boys nor between urban and rural areas. Both sexe’s majority expressed aspirations for high prestigious occupations. Boys expressed aspirations for occupations which are related with “data and things” as opposed to the girls who expressed aspirations for “working with people” occupations. Regarding marriage and parenthood, girls appear to be more committed to their future family roles than boys. The results also suggest that although most of the girls aspire to enter to high prestigious occupations there isn’t indication of a reciprocal change in thinking about primacy of mothering. Gender roles stereotypes and a lack of paths by which both sexes are planning to balance their perceived future work and family roles have been revealed by the study.

Στην παρούσα διπλωματική εργασία διερευνήθηκε η επιλογή των πρωτοετών φοιτητών αναφορικά με το τμήμα της πανεπιστημιακής τους εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Ειδικότερα, αυτή η επιλογή αξιολογείται μέσω δυο μεταβλητών. Η πρώτη αφορά το αντικείμενο σπουδών με βάση το επιστημονικό περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών και η δεύτερη αφορά τις προεξοφλημένες αποδόσεις ανά αντικείμενο σπουδών. Για λόγους εκτίμησης χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα για το έτος 2006 από το Ατομικό Δελτίο Φοιτητή-Σπουδαστή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (Ελ.ΣΤΑΤ) και εφαρμόστηκαν υποδείγματα διακριτής επιλογής με διάταξη (ordered probit) αλλά και χωρίς διάταξη (binary probit). Ως επεξηγηματικές μεταβλητές χρησιμοποιήθηκαν το επίπεδο εκπαίδευσης, το επάγγελμα των γονέων και μια ευρεία δέσμη δημογραφικών μεταβλητών (ηλικία, φύλο, τόπος γέννησης, κ.λπ.). Όπως προέκυψε από τα αποτελέσματα της οικονομετρικής ανάλυσης η επιλογή του πανεπιστημιακού τμήματος (είτε με βάση το αντικείμενο σπουδών είτε με βάση τις προεξοφλημένες αποδόσεις) επηρεάζεται σημαντικά από το οικογενειακό υπόβαθρο (εκπαίδευση, επάγγελμα) του πρωτοετή φοιτητή. Επίσης, διερευνήθηκε η σχέση μεταξύ του οικογενειακού εισοδήματος και της επιλογής πανεπιστημιακού τμήματος με βάση τις μελλοντικές αποδόσεις και βρέθηκε να υπάρχει μια θετική και στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ αυτών των δυο μεταβλητών. Με βάση τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας, η δια-γενεακή κινητικότητα στην Ελλάδα (που σχετίζεται με την επιλογή του πανεπιστημιακού τμήματος από τους πρωτοετείς φοιτητές) αναμένεται να είναι χαμηλή. / In this thesis is investigated the choice of the university major of study of the Greek freshmen. Specifically, this choice of major is assessed through two variables. The first is the object of study based on the scientific content of the curriculum and the second is the discounted returns of education per major of study. For assessment purposes we used data for the year 2006 from the Greek statistic authority (el.stat)and we applied discrete choice models by order (ordered probit) and also without order (binary probit). As explanatory variables are used the educational attainment and occupation of parents as well as a wide range of demographic variables (age,sex,place of birth, etc). As the results of the econometric analysis demonstrate the choice of university department(regardless the type of the discrete choice model we use) is significantly influenced by the family background and their social class. It is also investigated the relationship between family income and choice of university department based on future earnings and is found to be a positive and statistically significant relationship between these two variables. Based on the results of this study the intergenerational mobility in Greece (associated with the major of study the freshmen choose) is expected to be low.

Αντικείμενο της εργασίας αυτής είναι η διερεύνηση των στάσεων και των αντιλήψεων γονέων και υπεύθυνων Σ.Ε.Π. σχετικά με τις επαγγελματικές επιλογές των παιδιών χωρίς και με δυσλεξία. Στην έρευνα συμμετείχαν 116 άτομα, 56 γονείς παιδιών με δυσλεξία και 60 υπεύθυνοι Σ.Ε.Π., εκ των οποίων 14 Σύμβουλοι Γρα.Σ.Ε.Π. και 46 Καθηγητές Σ.Ε.Π. της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Αχαΐας. Οι στάσεις των συμμετεχόντων διερευνήθηκαν μέσω της συμπλήρωσης ενός ερωτηματολογίου τύπου κλίμακας Likert που αφορά στην αξιολόγηση της καταλληλότητας 28 επαγγελμάτων για παιδιά χωρίς και με δυσλεξία, καθώς και με ανοιχτού τύπου ερωτήσεις, όπου οι συμμετέχοντες εκθέτουν και αιτιολογούν την άποψή τους σχετικά με την καλύτερη και τη λιγότερη καλή επαγγελματική επιλογή για τα παιδιά χωρίς και με δυσλεξία. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης των απαντήσεων των συμμετεχόντων στο ερωτηματολόγιο έδειξαν ότι υπάρχουν διαφορές στις στάσεις και στις αντιλήψεις των συμμετεχόντων ανάλογα με την ιδιότητά τους (γονείς vs. σύμβουλοι), με το αν πρόκειται για παιδιά χωρίς ή με δυσλεξία και με το βαθμό των ακαδημαϊκών απαιτήσεων και την έκταση της χρήσης του γραπτού λόγου που συνεπάγεται η άσκηση αυτών των επαγγελμάτων. Τέλος, ως προς τις επιλογές των συμμετεχόντων έτσι όπως αντικατοπτρίζονται στις απαντήσεις που έδωσαν στις ανοιχτού τύπου ερωτήσεις φαίνεται ότι αυτές αιτιολογούνται με βάση τις ιδιαίτερες ικανότητες και την προσωπικότητα των παιδιών καθώς και με το αν επρόκειτο για παιδιά χωρίς ή με δυσλεξία. Φαίνεται ότι οι στάσεις των γονέων επηρεάζονται από τις προσδοκίες και τη συναισθηματική φόρτιση που έχουν όταν θα πρέπει να κρίνουν την καταλληλότητα επαγγελμάτων για τα παιδιά τους και ειδικά όταν αυτά έχουν δυσλεξία ενώ εκείνες των υπεύθυνων Σ.Ε.Π. διαμορφώνονται με πιο αντικειμενικά και ρεαλιστικά κριτήρια. / The purpose of this study is to investigate what are the perception and the stance on the issue of the professional choices of children with or without dyslexia, of the parents and the people in charge of vocational guidance offices. Overall 116 people, 56 parents of dyslexic children and 60 people in charge of vocational guidance offices, of which 16 counselors and 46 vocational guidance high school teachers in the Prefecture of Achaia, took part in the survey. The perceptions of the participants were taken throughout a Likert type scale questionnaire, that has to do with the evaluation of the adequacy of 28 professions for children with and without dyslexia, where the participants report and develop their opinions according to the most and less successful choice of profession of children with and without dyslexia. The results of the answers analysis showed that there are differences in the attitudes and the perceptions of the participants according to their status (parents vs. counselors), also according to whether the children are dyslexic or not and on the degree of the academic requirements as well as the extend of the use of the written word that the practice of the professions demand. Finally, the choices of the participants as they are reflected on the answers they have given in the open ended questions, seem to be justified on the basis of the special capacities and the personality of the children and also on whether they are dyslexic or not. It seems that the way parents act is influenced by the expectations and the emotional pressure they feel when they have to determine the adequacy of professions for their children, especially when they are dyslexic, while the perceptions of the people in charge of vocational guidance offices are based on more objective and realistic criteria.