Οι σημερινές κοινωνίες λόγω των συνεχών μετακινήσεων των ατόμων μοιάζουν περισσότερο με παγκόσμιο χωριό. Η πολυπολιτισμική ποικιλομορφία χαρακτηρίζει πια τις περισσότερες χώρες αλλά και την Ελλάδα και αποτελεί παράγοντα που έχει επιπτώσεις στη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Η ισχύς του σχολείου δικαιολογείται από τη σημασία του για την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και το καθιστά σημαντικό κοινωνικό δικαίωμα για όλους τους μαθητές ανεξάρτητα από τις πολιτισμικές τους καταβολές. Οι ανωτέρω προϋποθέσεις αφορά όλους τους τύπους σχολείων, ιδιαίτερα όμως των ολιγοθέσιων. Αυτά έχουν στόχο να προσφέρουν μέσω των εκπαιδευτικών τους ποιοτική εκπαίδευση σε μαθητές διαφορετικών ηλικιών σε δυσπρόσιτες περιοχές. Ο διευθυντής των σχολικών αυτών μονάδων δεν ασκεί μόνο διοικητικά καθήκοντα αλλά ανάλογα με του τύπο του σχολείου (μονοθέσιο, διθέσιο, τριθέσιο) έχει την ευθύνη δύο, τριών ή και όλων των τάξεων. Η ύπαρξη αλλοδαπών μαθητών στα ολιγοθέσια σχολεία της χώρας μας προσθέτει ένα ακόμα παράγοντα που πρέπει να αντιμετωπίσει ο διευθυντής των σχολικών αυτών μονάδων. Η συγκεκριμένη μελέτη προσπαθεί να διερευνήσει τις στάσεις και τις αντιλήψεις 9 προϊσταμένων ολιγοθέσιων σχολείων της Αχαΐας σχετικά με ζητήματα που αφορούν τις συνθήκες και τους τρόπους λειτουργίας τους σε συνάρτηση με την παρουσία αλλοδαπών μαθητών. Το ερευνητικό εργαλείο που επιλέχθηκε ήταν η ημιδομημένη συνέντευξη. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι προϊστάμενοι νιώθουν μεγάλο βάρος ευθύνης λόγω του όγκου των υποχρεώσεων της ταυτόχρονης διδασκαλίας στην οποία θα πρέπει να ανταποκριθούν και των διοικητικών καθηκόντων. Η παρουσία των αλλοδαπών μαθητών μεγαλώνει το αίσθημα της ευθύνης γύρω από το πώς θα συνδεθούν οι ικανότητες των νεοφερμένων μαθητών μεταναστών ή προσφύγων με την ευρύτερη κοινωνική δομή ώστε να έχουν αποτελεσματικότερη ένταξη. Έτσι, υπάρχουν ζητήματα που αφορούν το πώς θα συνεργαστεί το σχολείο και πώς θα γίνει η προσέγγιση με ανθρώπους πολύ χαμηλών προσδοκιών και υψηλών επιπέδων κοινωνικής απόρριψης όπως είναι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες. Θετικό στοιχείο στην προσπάθεια επίλυσης των ζητημάτων που προκύπτουν είναι το καλό κλίμα ανάμεσα στα μέλη της σχολικής μονάδας αλλά και με την τοπική κοινωνία. / Multiculturalism is a phenomenon in many countries around the world including Greece, especially in the last two decades. Today as Greek schools are no longer characterized by homogeny in their population at the cultural and linguistic level important changes have come about in the structure of our educational system in order to correspond to the challenges of the multicultural Greek classroom. These changes concern all types of schools and especially multigrade schools. The Headmaster of these schools is not only responsible for administrative duties but also for one, two or all the classes depending on the type of school which increases pressure on teaching time. The appearance of foreign students in multigrade schools increases the obligations of the Headmasters. This thesis seeks to set out the opinions of nine Headmasters of multigrade schools in Achaia about issues related to the efficiency of multigrade schools with the presence pf foreign students via semi structured interviews. Our results showed that the presence of foreign students increases the sense of responsibility about how to connect the skills of newly arrived immigrant or refugee students in the broader social structure to succeed in a more effective integration of these students. Also, Headmasters feel a heavy responsibility because of the volume of simultaneous teaching commitments that they will have to meet in conjunction with their administrative duties. A positive element in solving the issues raised is the fact that having a good atmosphere among the members of the school and the local community can and does deal with the various issues that arise from the presence of immigrant and refugee children in the multigrade schools that took part in this study.

Επιχειρείται η διερεύνηση των αντιλήψεων και των πρακτικών των διευθυντών δημοτικών σχολείων σε σχέση με την ηγεσία της σχολικής μονάδας, καθώς και του "κεφαλαίου" που φέρουν για να ανταπεξέρθουν στις απαιτήσεις του έργου τους. Χρησιμοποιείται η θεωρία του Bourdieu και η μέθοδος της ημιδομημένης συνέντευξης. Διαπιστώνεται μία τάση προς την επιλογή συγκεντρωτικών και κατευθυντικών πρακτικών απο τους διευθυντές. Επίσης διαπιστώνεται η αξιοποίηση του πολιτισμικού και του κοινωνικού τους κεφαλαίου με αποτελέσματα που ωφελούν αφενός τις σχολικές μονάδες που διευθύνουν, αφετέρου τους ίδιους προσωπικά. / The research is focused on the descriptions of the beliefs of school principals concerning leadership in primary education, their cooperation practices with the members of the school society and the skills they employ to cope with their professional demands

Στη μελέτη αυτή διερευνάται η επίδραση που ασκεί η μονιμότητα και η θητεία του διευθυντή σχολείου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη σχολική αποτελεσματικότητα και ενδυνάμωση. Αρχικά, με την επισκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, προσδιορίζονται οι όροι σχολική αποτελεσματικότητα και σχολική ενδυνάμωση, παρουσιάζονται οι μεταξύ τους διαφοροποιήσεις και τα σημεία σύγκλισης και αναλύονται οι παράγοντες ενδυνάμωσης του σύγχρονου σχολείου. Στη συνέχεια, εξετάζεται ο ρόλος του διευθυντή, σύμφωνα με τις θεωρητικές προσεγγίσεις της σχολικής αποτελεσματικότητας και της σχολικής ενδυνάμωσης και η επίδραση της μόνιμης και με θητεία διευθυντικής θέσης στην άσκηση των καθηκόντων που απορρέουν από το ρόλο του. Τέλος, με τη μέθοδο της ανάλυσης των γραπτών τεκμηρίων, επιχειρείται η παρουσίαση του θεσμικού πλαισίου που αφορά στο διευθυντή σχολείου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, από τη θεμελίωση του εκπαιδευτικού συστήματος στην Ελλάδα μέχρι τις μέρες μας και ερευνάται η επίδραση που είχε η καθιέρωση της μονιμότητας και της θητείας του διευθυντή στη διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού και ενδυναμωμένου σχολείου αυτής της βαθμίδας. / The present study seeks to explore the effects the tenure and non-tenure of the school leader in secondary education have on school effectiveness and school empowerment. Firstly, the terms school effectiveness and school empowerment are designated, their inter-differentiation and their points of convergence are presented and the factors that lead to the empowerment of the contemporary school are analyzed, according to the existing bibliography. Secondly, the role of the school leader, according to the theoretical approaches for school effectiveness and school empowerment, as well as the effect of the tenured and non-tenured position of a school leader on the duties deriving from his/her role, are examined. Finally, the presentation of the Legal framework with regard to the school leader in secondary education is attempted by the method of analysis of the written evidence, from the establishment of the Greek Educational system till nowadays and the effect of the establishment of the tenure and non-tenure of the school leader on the configuration of an effective and empowered school of this level, are also examined.

Σήμερα διανύουμε μια νέα εποχή, η οποία χαρακτηρίζεται από πολιτισμική και εθνική ανομοιογένεια. Η πολυπολιτισμική σύνθεση της κοινωνίας και η συνακόλουθη αρχή του σεβασμού της διαφορετικότητας έχουν εμφανέστατα μεταφερθεί στην εκπαίδευση, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το κοινωνικό περιβάλλον όπου συντελείται. Οι δημογραφικές αλλαγές έχουν προφανώς αντίκτυπο στο εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία προϋποθέσεων αποδοχής και αναγνώρισης του πλουραλισμού και της ετερότητας ως βασικών γνωρισμάτων των σύγχρονων κοινωνιών. Η εκπλήρωση του ρόλου αυτού απαιτεί προσαρμογή του ίδιου του εκπαιδευτικού συστήματος στα νέα δεδομένα κοινωνικοποίησης που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Απαιτεί ταυτόχρονα πέρα από την αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου, του Αναλυτικού Προγράμματος και των προσφερόμενων προγραμμάτων και διδακτικού υλικού, τον εφοδιασμό των εκπαιδευτικών και των στελεχών της Εκπαίδευσης με σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες, οι οποίες θα τον καταστήσουν ικανό να χρησιμοποιεί την κατάλληλη μεθοδολογία και να εφαρμόζει τις απαραίτητες στρατηγικές, ώστε το εκπαιδευτικό και διοικητικό του έργο να είναι αποτελεσματικό. Ο ρόλος του Διευθυντή είναι καθοριστικός για την ομαλή και αποφασιστική λειτουργία του σχολείου. Η Διαπολιτισμική εκπαίδευση μπορεί να επιτύχει τους στόχους της αν υπάρξει αλλαγή στάσεων στο εκπαιδευτικό δυναμικό τόσο στο επίπεδο της διοίκησης όσο και στο επίπεδο της διδακτικής και παιδαγωγικής πρακτικής. Στην παρούσα εργασία το ερώτημα που τίθεται είναι αν ο κάθε Διευθυντής της κάθε σχολικής μαινάδας διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα και τις ικανότητες να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στο έργο του, δηλαδή αν έχει Διαπολιτισμική και διοικητική επάρκεια και ετοιμότητα σε θέματα που σχετίζονται με την ύπαρξη αλλά και τον τρόπο εργασίας με αλλόγλωσσους μαθητές. / Today we are going through a new area, which is characterized by a cultural and ethnic heterogeneity. The multicultural composure of society and the following principles of respect towards differencicition have obviously transfer to education, which is inseparable linked to the social environment where it takes place. The demographic changes have an obvious impact on the educational system. Which is summoned to a role of creating conditions of acceptance and recognition of pluralism and otherness as the basic characteristics of modern societies. The fulfillment of this role requires adjustments to the educational system itself towards the new data of social inclusion that characterizes our societies. Expect of the simultaneous adjustments to the legal framework, changes are also required concerning the curriculum, the offered programs, the teaching material, the supplement of teachers and executives of education with modern knowledge and abilities which will make them capable of using the right method and following the needed strategies so their educational and leading work is effective. The principals role is defining for the smooth and effective function of a school intercultural education can reach its goals if theirs is a change of attitudes in educational dynamic as much on an executive level as in teaching and educational practice. In this thesis the given question is whether each principal of each school unit has the required qualifications and abilities to react accordingly concerning his work, meaning whether or not he has intercultural and leading capabilities and confidence concerning intercultural issues about working with foreign speaking students.