INTRODUÇÃO: A curarização residual está associada a maior risco de morte após anestesia. Erros diagnósticos após o uso de bloqueador neuromuscular (BNM) estão relacionados com prevalência de 65-88% de curarização residual pré-extubação traqueal (CRPE). Esse estudo analisou a decisão clínica intuitiva de usar antagonista de BNM antes da extubação traqueal. MÉTODOS: Após aprovação do Comitê de Ética em Pesquisa, a decisão clínica dos anestesiologistas da nossa instituição foi auditada em 150 pacientes. A participação foi voluntária e anônima. As decisões, como se fossem resultados de um teste diagnóstico, foram comparadas à aceleromiografia, com TOF < 0,9 definido como CRPE. Uma árvore de decisão foi estruturada para comparar as diferentes estratégias e uma pesquisa sequencial (Delphi), realizada entre 108 anestesiologistas, extraiu as heurísticas (regras simplificadoras) mais usadas. RESULTADOS: A prevalência de CRPE foi de 77%. A intuição clínica apresentou sensibilidade de 0,35 (0,23-0,49) e especificidade de 0,80 (0,54- 0,94) para CRPE (P= 0,0001). Em uma escala de 0-10 a utilidade esperada da intuição foi menor do que sempre antagonizar (4,1 + 4,4 vs. 8,4 + 3,0, P< 0,05). As heurísticas mais proeminentes foram O intervalo desde a última dose de BNM foi curto e O padrão respiratório está inadequado, citadas por 73% e 71% dos anestesiologistas, respectivamente. Uma hora após dose única de atracúrio comparada ao rocurônio, 69,3% vs. 47,1% (P= 0,0035) dos anestesiologistas não usam antagonista antes da extubação traqueal. Os anestesiologistas têm a percepção de que a prevalência de curarização residual clinicamente significativa é maior na prática dos seus colegas do que na sua própria prática clínica (razão de chances 7,8 (3,8-16,2) P< 0,0001). CONCLUSÕES: A intuição clínica não deve ser usada para descartar a presença de curarização residual. Sempre usar o antagonista é uma estratégia melhor do que usar a intuição clínica para decidir. Os anestesiologistas tomam a decisão intuitiva baseados em uma previsão da duração dos efeitos do BNM e no julgamento qualitativo da adequação do padrão respiratório do paciente. Eles se consideram mais capacitados para evitar a curarização residual do que os colegas. Demonstram confiança excessiva na própria capacidade de prever a duração de ação do BNM e de descartar intuitivamente a presença de CRPE / BACKGROUND: Residual curarization is associated with a higher risk of death after anesthesia. Diagnostic errors after the use of neuromuscular blocking agents (NMBA) are related to 65-88% prevalence of preextubation residual curarization (PERC). This study analyzed the clinical intuitive decision of antagonizing NMBA before tracheal extubation. METHODS: After IRB approval, this clinical decision was audited in 150 patients. Participation in the study was voluntary and anonymous. Decisions, as if a diagnostic test, were compared to acceleromyography, with TOF<0.9 defined as PERC. A decision tree was structured to compare different decision strategies. A sequential survey (Delphi) was conducted among 108 anaesthesiologists to elicit the most frequently used heuristics (rules of thumb). RESULTS: PERC prevalence was 77%. Clinical intuition presented sensitivity of 0.35 (0.23-0.49) and specificity of 0.80 (0.54-0.94) (P=0.0001). In a 0-10 rating scale, expected utility of intuition was lower than always antagonize all patients (4.1 + 4.4 vs. 8.4 + 3.0, P<0.05). The most salient heuristics were Short interval since the last NMBA dose and Breathing pattern is inadequate stated by 73% and 71% of the anesthesiologists, respectively. One hour after a single dose of atracurium compared with rocuronium, 69.3% vs. 47.1% (P= 0.0035) of the anesthesiologists do not use antagonist before tracheal extubation. They perceive that prevalence of clinically significant residual curarization is higher in their colleagues practice than in their own clinical practice (odds ratio 7.8 (3.8- 16.2), P< 0.0001). CONCLUSIONS: Clinical intuition should not be used to rule out residual curarization. Routine antagonism is a better strategy than the use of clinical intuition to make this decision. Clinicians make this intuitive decision based on a forecast of the duration of the effects of NMBA and on a qualitative judgement about the adequacy of the patients breathing pattern. They consider themselves more capable of avoiding residual curarization than their colleagues. They are overconfident in their own capacity to predict NMBA duration and intuitively rule PERC out

<p>Akutno bubrežno o&scaron;tećenje je česta i ozbiljna komplikacija nakon hirur&scaron;ke rekonstrukcije abdominalne aorte. Ona produžuje, poskupljuje bolničko lečenje i povećava morbiditet i mortalitet bolesnika. &Scaron;to ranije prepoznavanje bolesnika koji su pod povi&scaron;enim rizikom uz pomoć prediktivnih faktora, kao i identifikovanje akutnog bubrežnog o&scaron;tećenja od velikog je značaja za pravovremeno započinjanje preventivnih i terapijskih mera i smanjenje mortaliteta ovih bolesnika. Cilj istraživanja: Utvrditi incidencu akutnog bubrežnog o&scaron;tećenja, najznačajnije preoperativne i intraoperativne prediktivne faktore za nastanak akutnog bubrežnog o&scaron;tećenja i utvrditi da li serumski cistatin C ranije i preciznije ukazuje na akutno bubrežno o&scaron;tećenje u odnosu na serumski kreatinin 72 sata nakon elektivnih operacija na infrarenalnom segmentu aorte. Metodologija: Na Klinici za anesteziju, intenzivnu terapiju i terapiju bola i Klinici za vaskularnu i transplantacionu hirurgiju Kliničkog centra Vojvodine sprovedeno je prospektivno opservaciono istraživanje u trajanju od 18 meseci, od oktobra 2017. do aprila 2019. godine. U istraživanje je uključeno 140 pacijenata koji su podvrgnuti elektivnom operativnom zahvatu na infrarenalnom segmentu aorte. Preoperativni i intraoperativni potencijalni prediktivni faktori identifikovani su iz medicinske dokumentacije: istorije bolesti, protokoli anestezije, dnevne terapijske liste, liste vitalnih parametara i liste laboratorijskih parametara. Nastanak ABO je potvrđivan pomoću AKIN klasifikacionog sistema. Tokom postoperativnog perioda lečenja od 72 sata obraćana je pažnja na vreme i stepen nastanka ABO. Za statističku obradu podataka kori&scaron;ćen je program SPSS, verzija 21 (IBM SPSS, Čikago, Ilinois). Rezultati su predstavljeni tabelarno i grafički, a statistički značajnim su se smatrale vrednosti nivoa značajnosti p&lt;0,05. Podaci su obrađivani standardnim statističkim testovima. Za dobijanje modela predikcije primenjena je multivarijantna logistička regresija. Rezultati: Incidenca akutnog bubrežnog o&scaron;tećenja nakon elektivnih operacija na infrarenalnom segmentu aorte na Klinici za anesteziju, intenzivnu terapiju i terapiju bola i Klinici za vaskularnu i transplantacionu hirurgiju Kliničkog centra Vojvodine iznosi 28,56%. Prema ROC analizi granična vrednost koncentracije cistatina C od 1,14 mg/l ima najvi&scaron;u senzitivnost (82,5%), i specifičnost (76%) u diferenciranju bolesnika koji će dobiti akutno bubrežno o&scaron;tećenje. Kompletan model predikcije ABO nakon elektivnih operacija na infrarenalnom segmentu aorte sadrži sledeće faktore: prisustvo hronične bubrežne slabosti, preoperativna serumska koncentracija cistatina C &gt;1,14 mg/l, primena koloida u volumenu &gt;500 ml u toku operacije, ukupni volumen nadoknade u intraoperativnom periodu &gt;59 ml/kg. Zaključak: Incidenca akutnog bubrežnog o&scaron;tećenja nakon elektivnih operacija na infrarenalnom segmentu aorte na Klinici za anesteziju, intenzivnu terapiju i terapiju bola i Klinici za vaskularnu i transplantacionu hirurgiju Kliničkog centra Vojvodine je ne&scaron;to vi&scaron;a u odnosu na literaturne podatke. Cistatin C je bolji prediktor i pokazatelj akutnog bubrežnog o&scaron;tećenja u odnosu na kreatinin. Bolesnici koji imaju hroničnu bubrežnu slabost, preoperativni nivo cistatina C&gt;1,14 mg/l, koji tokom operacije dobiju preko 500 ml koloidnih rastvora, i ukupni volumen nadoknade &gt;59 ml/kg imaju veću &scaron;ansu da dobiju akutno o&scaron;tećenje bubrega u postoperativnom periodu.</p> / <p>Acute kidney injury is frequent and serious complication after aortic surgery which increases length of hospital stay, costs, morbidity and mortality. Earlier recognition of patients at risk by predictive factors and identification of acute kidney injury could have important role on right timing of preventive and therapeutic measures and lower mortality of these patients. Aims: to investigate the incidence of acute kidney injury, the most important preoperative and intraoperative predictive factors for acute kidney injury, and check whether cystatin C indicates acute kidney injury earlier and more accurately than creatinine 72 hours after elective infrarenal aortic surgery. Methodology: This prospective observational study was performed at Clinic of Anesthesia, Intensive Care and Pain Therapy and Clinic of Vascular and Transplantation Surgery, Clinical Centre of Vojvodina, during the period of 18 months, from October 2017 till April 2019. It includes 140 adult patient who underwent elective infrarenal aortic surgery. Potential predictive factors were identified out of medical records such as: patient history, anesthesia lists, daily therapeutic lists, vital parameters and laboratory values lists. The occurrence of acute kidney injury was noted according to AKIN criteria. IBM SPSS version 21 (Chicago, Illinois) was used for statistical analysis. The results were presented in tables and graphs, statistical significance was set at p value of less than 0,05. Standard statistical tests were applied. Multivariate logistic regression model was used for potential predictive factors. Results: The incidence of acute kidney injury at Clinic of Anesthesia, Intensive Care and Pain Therapy and Clinic of Vascular and Transplantation Surgery, Clinical Centre of Vojvodina, was 28,56%. The cut off value of cystatin C serum concentration of 1,14 mg/l has the highest sensitivity (82,5%), and specificity (76%) in the differentiation of patients who will develop acute kidney injury. The final model for predicting acute kidney injury in patients who underwent elective infrarenal aortic surgery contains the following variables: presence of chronic kidney failure, preoperative serum concentration of cystatin C&gt;1,14 mg/l, application of colloid solutions in volume&gt;500 ml during the operation and total intravascular fluid replacement volume&gt;59 ml/kg in intraoperative period. Conclusion: The incidence of acute kidney injury at Clinic of Anesthesia, Intensive Care and Pain Therapy and Clinic of Vascular and Transplantation Surgery, Clinical Centre of Vojvodina, is somewhat higher comparing to world literature data. Patients who are more likely to develop acute kidney injury have: chronic kidney failure, preoperative serum concentration of cystatin C&gt;1,14 mg/l and get colloid solutions in volume&gt;500 ml and total intravascular fluid replacement volume&gt;59 ml/kg during intraoperative period.</p>

<p>Трауматско оштећење мозга (ТОМ) настаје услед дејства спољашње мехничке силе на кранијум и ендокранијални садржај, које се карактерише привременим или трајним неуролошким оштећењем, функционалном онеспособљеношћу или психосоцијалном неприлагођеношћу. Најчешће коришћени предиктори исхода су године повређеног, иницијални Гласгов кома скор (ГКС), статус зеница на пријему, време протекло од момента повређивања до неурохируршког збрињавања, удружене повреде, хипоксија, хипертензија и налаз компјутерско-томографског снимања. Основни циљ истраживања је израда алгоритма ургентног лечења трауматског можданог оштећења и дизајн скале за рану предикцију исхода ТОМ уз додатну анализу појединих фактора на пријему (ГКС, неуролошки налаз, радиолошки налаз, клинички симптоми). Спроведено је ретроспективно и проспективно истраживање којим је обухваћено 568 испитаника који су у периоду од 1.6.2018. до 31.05.2019. лечени унутар Клиничког центра Војводине у Новом Саду због трауматске озледе мозга. Узорак је чинило 34,3% жена и 65,7 % мушкараца. Старосна структура узорка је од 18-96 године (М=56,56; SD=20,17). Свим пацијентима је по пријему начињена радиолошка дијагностика компјутеризованом томографијом (ЦТ), начињен је детаљан физикални и неуролошки преглед, те је детаљно узета анамнеза. Нотирани су следећи подаци: витални параметри (артеријски крвни притисак, сатурација крви кисеоником), статус и повреде других система органа, знаци повређивања главе и врата. За неуролошки преглед је коришћена ГКС скала. За ЦТ преглед је нотирано присуство интракранијалних трауматских лезија и прелома лобање. Резултати овог истраживања указали су на неопходност пажљивог разматрања бројних фактора (радиолошких и клиничких) који се могу испољити већ на самом пријему. Иако ЦТ има висок појединачни допринос предвиђању исхода у моделу са више варијабли није се издвојио као значајан. Пацијенти који су имали дужи период између времена протеклог од момента повређивања до неурохируршког збрињавања имали су бољи исход лечења. Предпоставља се да су пацијенти који су стизали раније у здравствену установу имали тежа трауматска оштећења мозга и самим тим исход је био лошији, док су пацијенти са благим оштећењима долазили касније управо из разлога што манифестације проблема нису биле хитне. Ротердам скала се издвојила добром дискриминативном способношћу када се користи као изолован инструмент. Као најјачи предиктори издвојили су се следећи предиктори: нису показане цистерне на ЦТ-у, присутан САХ, померање више од 5 mm, присутан мали субдурални хематом, присутна велика контузија, примена антиагрегациона тераpија. Успешност предвиђања на основу новог модела је 96%. Резултати студије се могу искористити за боље разумевање ТОМ у смислу лакшег решавања дијагностичких дилема и терапијских, креирање ефикаснијих дијагностичких протокола и прецизније процене исхода након повређивања. Предикција исхода лечења је од великог значаја како би се благовермено направио алгоритам лечења и праћења ових пацијената.</p> / <p>Traumatsko oštećenje mozga (TOM) nastaje usled dejstva spoljašnje mehničke sile na kranijum i endokranijalni sadržaj, koje se karakteriše privremenim ili trajnim neurološkim oštećenjem, funkcionalnom onesposobljenošću ili psihosocijalnom neprilagođenošću. Najčešće korišćeni prediktori ishoda su godine povređenog, inicijalni Glasgov koma skor (GKS), status zenica na prijemu, vreme proteklo od momenta povređivanja do neurohirurškog zbrinjavanja, udružene povrede, hipoksija, hipertenzija i nalaz kompjutersko-tomografskog snimanja. Osnovni cilj istraživanja je izrada algoritma urgentnog lečenja traumatskog moždanog oštećenja i dizajn skale za ranu predikciju ishoda TOM uz dodatnu analizu pojedinih faktora na prijemu (GKS, neurološki nalaz, radiološki nalaz, klinički simptomi). Sprovedeno je retrospektivno i prospektivno istraživanje kojim je obuhvaćeno 568 ispitanika koji su u periodu od 1.6.2018. do 31.05.2019. lečeni unutar Kliničkog centra Vojvodine u Novom Sadu zbog traumatske ozlede mozga. Uzorak je činilo 34,3% žena i 65,7 % muškaraca. Starosna struktura uzorka je od 18-96 godine (M=56,56; SD=20,17). Svim pacijentima je po prijemu načinjena radiološka dijagnostika kompjuterizovanom tomografijom (CT), načinjen je detaljan fizikalni i neurološki pregled, te je detaljno uzeta anamneza. Notirani su sledeći podaci: vitalni parametri (arterijski krvni pritisak, saturacija krvi kiseonikom), status i povrede drugih sistema organa, znaci povređivanja glave i vrata. Za neurološki pregled je korišćena GKS skala. Za CT pregled je notirano prisustvo intrakranijalnih traumatskih lezija i preloma lobanje. Rezultati ovog istraživanja ukazali su na neophodnost pažljivog razmatranja brojnih faktora (radioloških i kliničkih) koji se mogu ispoljiti već na samom prijemu. Iako CT ima visok pojedinačni doprinos predviđanju ishoda u modelu sa više varijabli nije se izdvojio kao značajan. Pacijenti koji su imali duži period između vremena proteklog od momenta povređivanja do neurohirurškog zbrinjavanja imali su bolji ishod lečenja. Predpostavlja se da su pacijenti koji su stizali ranije u zdravstvenu ustanovu imali teža traumatska oštećenja mozga i samim tim ishod je bio lošiji, dok su pacijenti sa blagim oštećenjima dolazili kasnije upravo iz razloga što manifestacije problema nisu bile hitne. Roterdam skala se izdvojila dobrom diskriminativnom sposobnošću kada se koristi kao izolovan instrument. Kao najjači prediktori izdvojili su se sledeći prediktori: nisu pokazane cisterne na CT-u, prisutan SAH, pomeranje više od 5 mm, prisutan mali subduralni hematom, prisutna velika kontuzija, primena antiagregaciona terapija. Uspešnost predviđanja na osnovu novog modela je 96%. Rezultati studije se mogu iskoristiti za bolje razumevanje TOM u smislu lakšeg rešavanja dijagnostičkih dilema i terapijskih, kreiranje efikasnijih dijagnostičkih protokola i preciznije procene ishoda nakon povređivanja. Predikcija ishoda lečenja je od velikog značaja kako bi se blagovermeno napravio algoritam lečenja i praćenja ovih pacijenata.</p> / <p>Traumatic brain injury (TBI) Is defined as temporary or permanent neurological damage, functional disability or psychosocial inadaptability occurring due to effects of external mechanical force to brain and cranium. Mostly used predictors are age, Glasgow coma scale score, pupillary reactivity, time from injury to neurosurgical intervention, combined injuries, hypoxia, hypertension and computed tomography (CT) findings. Basic goal of this research was to analyse TBI and design early outcome prediction scale together with the analysis of individual factors on admission (GCS, neurological status, radiological findings). This research was both retro and prospective and included 568 patients treated for TBI at Clinical centre of Vojvodina in Novi Sad from 01.06.2018. to 31.05.2019. Sample was made out of 34,3% females and 65,7 % males aged from 18 to 96 years ( M=56,56; SD=20,17). All patients had CT diagnostics preformed upon admission, had undergone detailed general and neurological examination and patient&rsquo;s history was taken. Physical examination included: vitals (arterial blood pressure, blood oxygenation), status and injuries of other organs, signs of injury to head and neck. GCS scale was used for neurological examination Computed tomography (CT) included presence of intracranial lesions and skull fractures. Results of this research showed importance of careful observation of multiple factors (radiological and clinical) that can be present at the time of admission. Despite CT having high individual predictive power for outcome, in multiple variable model it was not significant. Patients with longer time elapsed to treatment had better outcome. It is assumed that patients who arrived shortly after injury had severe TBI thus having worse outcome, while patients suffering from mild TBI arrived later and thus had better outcome right because their symptoms of TBI were not very symptomatic. Rotterdam scale showed good disciminative power. The strongest predictors were: CT absence of cisterns, present subarachnoid haemorrhage, midline shift over 5mm, presence of small subdural haematoma, presence of large contusion, presence of antiaggregational therapy. Predictive power based on primary model was 96%. Results of this study can be used for better understanding of TBI in order to solve some diagnostic dilemma, create more efficient diagnostic protocols and facilitate more precise outcome assessment after TBI. Prediction of treatment outcome is very important in order to timely design treatment algorithm of treatment and follow up of TBI patients.</p>