京都大学 / 0048 / 新制・課程博士 / 博士(工学) / 甲第19293号 / 工博第4090号 / 新制||工||1630(附属図書館) / 32295 / 京都大学大学院工学研究科都市社会工学専攻 / (主査)教授 角 哲也, 教授 藤田 正治, 准教授 竹門 康弘 / 学位規則第4条第1項該当 / Doctor of Philosophy (Engineering) / Kyoto University / DFAM

Τα υδρόβια μακρόφυτα και τα βενθικά μακροασπόνδυλα μελετήθηκαν εποχικά σε δύο λιμνοθάλασσες της Δυτικής Ελλάδας (Κοτύχι και Πρόκοπος), με σκοπό την ανάλυση της χωρικής και εποχικής διακύμανσης των βιοκοινωνιών τους. Η λιμνοθάλασσα Κοτύχι παρουσιάζει μεγαλύτερη επικοινωνία με τη θάλασσα, ενώ ο Πρόκοπος έχει μεγαλύτερο βαθμό απομόνωσης από τη θάλασσα. Τα υδρόβια μακρόφυτα αποτελούν κύριο στοιχείο των λιμνοθαλασσών. Συνολικά και στις δύο περιοχές μελέτης βρέθηκαν 22 taxa μακροφύτων (αγγειόσπερμα και μακροφύκη), εκ των οποίων τα 8 αποτελούν νέες αναφορές για την περιοχή μελέτης. Συγκεκριμένα, βρέθηκαν 16 taxa στο Κοτύχι (2 ροδοφύκη, 8 χλωροφύκη, 5 αγγειόσπερμα, 1 στρεπτόφυτο) και 14 στον Πρόκοπο (1 ροδοφύκος, 5 χλωροφύκη, 5 αγγειόσπερμα, 3 στρεπτόφυτα). Τα αγγειόσπερμα Ruppia cirrhosa και Potamogeton pectinatus ήταν κυρίαρχα και στις δύο λιμνοθάλασσες. Κυρίαρχο taxon στο Κοτύχι ήταν και το χλωροφύκος Cladophora glomerata, ενώ για τον Πρόκοπο το αγγειόσπερμο Zannichellia pallustris ssp. pedicellata. H βιομάζα των υδρόβιων μακροφύτων παρουσίασε μεγάλη αύξηση κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου. Στο Κοτύχι απαντούν 28 taxa υδροβίων μακροασπονδύλων, ενώ στον Πρόκοπο 19. Η οικογένεια των Chironomidae (Miscellanea) και το Lekanesphaera monodi (Καρκινοειδή) ήταν τα κυρίαρχα taxa και για τις δύο λιμνοθάλασσες. Η ποικιλότητα (Η’) της βενθικής πανίδας κυμάνθηκε από 1,3 έως 2,6 στο Κοτύχι και από 0,7 έως 2,4 στον Πρόκοπο. Τα αποτελέσματα της ιεραρχικής ομαδοποίησης (Cluster analysis) σε σύνολο 72 δειγματοληπτικών επιφανειών, με βάση την αφθονία των υδρόβιων μακροφύτων στις δύο περιοχές μελέτης, ανέδειξαν 5 ομάδες βλάστησης. Στην ομάδα Ι κυρίαρχο taxon είναι το αγγειόσπερμο Zostera noltii, ενώ στις ομάδες ΙΙa και ΙΙb κυριαρχεί το αγγειόσπεrμο Ruppia cirrhosa, με διαφορετική αντιπροσώπευση των συνοδών ειδών. Στην ομάδα ΙΙIa κυριαρχούν τα αγγειόσπερμα Potamogeton pectinatus και Zannichellia pallustris ssp. pedicellata, ενώ η ομάδα ΙΙIb κυριαρχείται από το Zannichellia pallustris ssp. pedicellata που συνοδεύεται από το χλωροφύκος Ulva intestinalis. O έλεγχος των διαφορών των ομάδων βλάστησης, με βάση τη διακύμανση των περιβαλλοντικών τους παραμέτρων πραγματοποιήθηκε με τον έλεγχο Mann - Whitney U. Στατιστικά σημαντικές διαφορές υπάρχουν μεταξύ της ομάδας ΙΙb με τις ομάδες Ι και ΙΙIb, όσον αφορά το βάθος και μεταξύ της ομάδας ΙΙb και ΙΙΙa, όσον αφορά την αναλογία διαφάνεια/βάθος και τη συγκέντρωση του ολικού φωσφόρου. Τα αποτελέσματα της ιεραρχικής ομαδοποίησης (Cluster analysis) σε σύνολο 36 δειγματοληπτικών επιφανειών, με βάση την αφθονία των υδρόβιων μακροασπονδύλων ανέδειξαν δύο ομάδες βενθικής πανίδας σε επίπεδο ομοιότητας περίπου 50% (Bray curtis similarity 50%) που αντιστοιχούν στις δύο λιμνοθάλασσες. Η ομάδα που αντιστοιχεί στο Κοτύχι κυριαρχείται από την οικογένεια Chironomidae και η ομάδα που αντιστοιχεί στον Πρόκοπο κυριαρχείται από την οικογένεια Οstracoda. O έλεγχος Mann - Whitney U έδειξε ότι οι δύο λιμνοθάλασσες διαφέρουν με βάση τις αβιοτικές παραμέτρους σε επίπεδο σημαντικότητας p<0,001 στο βάθος, την αναλογία διαφάνεια/βάθος, τη συγκέντρωση του ολικού φωσφόρου, χλωροφύλλης –α και ολικών αιωρούμενων στερεών. Ο Πρόκοπος παρουσίασε μεγαλύτερο βάθος (0,87m) από το Κοτύχι (0,56m) και μεγαλύτερη διακύμανση των παραπάνω παραμέτρων. Γενικά, τα αποτελέσματα της ανάλυσης κύριων συνιστωσών (PCA) και της ανάλυσης ANOSIM, που αφορούν τις περιβαλλοντικές παραμέτρους έδειξαν ότι η διακύμανση των περιβαλλοντικών παραμέτρων παρουσίασε εποχικό και χωρικό πρότυπο και στις δύο λιμνοθάλασσες με τη μεγαλύτερη διακύμανση τους να παρατηρείται στον Πρόκοπo. Κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου ειδικά στον Πρόκοπο καταγράφηκαν πολύ χαμηλές τιμές διαλυμένου οξυγόνου (χαμηλότερη τιμή: 0,34 mg/l), ακραίες τιμές αλατότητας (μέγιστη τιμή: 38,43 psu) και αυξημένες τιμές pH (μέγιστη τιμή: 9,95). Αυτή η εποχική διακύμανση των περιβαλλοντικών παραμέτρων προκαλεί έντονο φυσικό στρες στους υδρόβιους οργανισμούς επηρεάζοντας την αφθονία και εξάπλωση τους. Οι κυριότερες συσχετίσεις των αβιοτικών παραμέτρων που προέκυψαν από την ανάλυση Spearman είναι η θετική συσχέτιση του ολικού φώσφορου με τη χλωροφύλλη – α, τα ολικά αιωρούμενα στερεά και τη σταθερά απορρόφησης – α, η αρνητική συσχέτιση της αναλογίας διαφάνειας/βάθος με τον ολικό φώσφορο και τη χλωροφύλλη – α και του διαλυμένου οξυγόνου στο υπόστρωμα με τη συγκέντρωση φωσφορικών ιόντων, ολικού αζώτου, ολικού άνθρακα και οργανικού άνθρακα στο ίζημα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης πλεονασμού (RDA), τo pH, η συγκέντρωση των ολικών αιωρούμενων στερεών της χλωροφύλλης - α, το βάθος, η θερμοκρασία και η σταθερά απορρόφησης Κ φαίνεται να παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση & αφθονία των μακροφύτων. Όσον αφορά την εξάπλωση και αφθονία των υδρόβιων μακροασπονδύλων, σύμφωνα με την ανάλυση πλεονασμού (RDA), πιο σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν το βάθος, η συγκέντρωση των ολικών αιωρούμενων σωματιδίων, η θερμοκρασία και το pH. Γενικά, στις δύο λιμνοθάλασσες καταγράφηκε χαμηλός ειδών μακροφύτων και μακροαπονδύλων, όπως και σε άλλες λιμνοθάλασσες της Ελλάδας (Reizopoulou and Nicolaidou 2004, Kevrekidis 2004, Mogias and Kevrekidis 2005). Ο χαμηλότερος αριθμός ειδών και ατόμων μακροασπονδύλων παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου. Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι ο αριθμός ειδών, η ποικιλότητα και η αφθονία, των βενθικών μακροασπονδύλων σχετίζεται ισχυρά με την υδρόβια βλάστηση και το βαθμό απομόνωσης από τη θάλασσα. Ο αριθμός ειδών και ατόμων μακροασπονδύλων παρουσιάστηκε αυξημένος στον τύπο ενδιαιτήματος, όπου κυριαρχούν τα αγγειόσπερμα, ενώ παρουσιάστηκε μειωμένος σε γυμνό υπόστρωμα. Επίσης, ο αριθμός ειδών και ατόμων μακροασπονδύλων εμφανίζεται μειωμένος με την αύξηση της απόστασης από τη θάλασσα. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης πλεονασμού (RDA) έδειξαν ότι τα μαλάκια παρουσιάζουν καλύτερη συσχέτιση με το αγγειόσπερμο Zostera noltii και τα συνοδά του είδη, ενώ τα καρκινοείδη παρουσιάζουν καλύτερη συσχέτιση με τα αγγειόσπερμα Ruppia cirrhosa, Potamogeton pectinatus και Zannichellia pallustris ssp. pedicellata και τα συνοδά τους είδη. Τα Miscellanea δείχνουν καλύτερη συσχέτιση με τα ευκαιριακά είδη υδροβίων μακροφύτων. Το Gammarus insensibilis παρουσίασε συνεμφάνιση με το χλωροφύκος Chaetomorpha linum, το οποίο αποτελεί μέρος της διατροφής του (Sheader & Sheader 1987, Bamber et al. 1992). Στην παρούσα εργασία συζητούνται περαιτέρω η οικολογική ποιότητα των δύο λιμνοθαλασσών και οι χωρικές και χρονικές διακυμάνσεις των περιβαλλοντικών παραμέτρων καθώς και οι επιδράσεις τους στη δομή και λειτουργία των βιοκοινωνιών των μακροφύτων και μακροασπονδύλων. / Aquatic macrophytes and benthic macroinvertebrates were studied seasonally in two coastal lagoons (Kotychi and Prokopos) located in Western Greece, in order to investigate spatial and temporal trends. Kotychi lagoon presents a better communication with the sea, while Prokopos has a high degree of confinement. Both ecosystems receive seasonally freshwater input by streams. The submerged aquatic macrophytes constituted a major component of the ecosystems studied. In total were found 22 taxa of aquatic macrophytes (angiosperms and macroalgae), 16 taxa for Kotychi (2 Rhodophyta, 8 Chlorophyta, 5 Magnoliophyta, 1 Streptophyta) and 14 taxa for Prokopos (1 Rhodophyta, 5 Chlorophyta, 5 Magnoliophyta, 3 Streptophyta). Ruppia cirrhosa, and Potamogeton pectinatus were dominant in both lagoons. Kotychi lagoon was also dominated by Cladophora glomerata and Prokopos by Zannichellia pallustris ssp. pedicellata, while the biomass of aquatic species peaked during summer period. The total number of macroinvertebrates found in the lagoons was 28 taxa for Kotychi and 19 for Prokopos. Chironomidae (Miscellanea) and Lekanesphaera monodi (Crustacea) were dominant in both lagoons, while Kotychi was also dominated by Monocorophium insidiosum (Crustacea), and Prokopos by Ostracoda (Crustacea). Benthic diversity (Η’) ranged from 1.3 to 2.6 in Kotychi and from 0.7 to 2.5 in Prokopos. Cluster analysis (Bray Curtis similarity) distinguished 5 vegetation groups based on 72 sampling plots. Group I, was dominated by Zostera noltii, groups IIa and IIb were both dominated by Ruppia cirrhosa, but they present different abundance in companion opportunistic species. Group IIIa was dominated by Potamogeton pectinatus and Zannichellia pallustris ssp. pedicellata and group IIIb by Zannichellia pallustris ssp. pedicellata and Ulva intestinalis. Mann - Whitney U – test showed that means of environmental variables such as depth, total P and the ratio transparency/depth differed significantly among groups IIb, IIIa and IIIb. Cluster analysis (Bray Curtis similarity) distinguished two groups of macroinvertebrates, based on 36 sampling plots. Group I represents Kotychi lagoon by Chironomidae and group II represents Prokopos lagoon II dominated by Ostracoda. Mann - Whitney U – test showed that means of environmental variables such as depth, the ratio transparency/depth, total P, chl-a and TSM differed significantly between the two lagoons. Prokopos (0,87m) is a deeper lagoon than Kotychi (0,56m) and presented higher values of the ratio transparency/depth, total P, chl-a and TSM. Generally, PCA and ANOSIM analysis showed that there is a seasonal and spatial fluctuation of environmental variables in the two lagoons. Prokopos showed widest range of the environmental variables among seasons. In Prokopos lagoon during summer period recorded very low values of D.O. (lowest value: 0,34 mg/l), high salinity (max. value: 38,43 psu) and pH (max. value: 9,95). The high seasonal fluctuations of environmental variables create a natural stress to aquatic organisms affecting their abundance. The results of Spearman analysis showed that total P was positively correlated with chl-a, TSM and attenuation coefficient K and the ratio transparency/depth was negatively correlated with total P and chl-a. Also, sediment’s D.O. was negatively correlated with orthophosphates, total nitrogen, total and organic carbon in the sediment. The results of RDA analysis showed that pH, TSM, chl-a, depth, attenuation coefficient K and temperature play the most important role in the abundance and distribution of aquatic macrophytes. Depth, TSM, temperature and pH influence the distribution and abundance of benthic mavroinvertebrates. Generally, both lagoon showed low number of species of macrophytes and macroinvertebrates, similarly with other Greek lagoons (Reizopoulou and Nicolaidou 2004, Kevrekidis 2004, Mogias and Kevrekidis 2005). The lowest number of species and individuals of macroinvertebrates was recorded during the summer period. Moreover, results showed that species richness, diversity, and abundance of benthic macroinvertebrates were strongly related to aquatic vegetation and degree of confinement. The number of species and individuals of macroinvertebrates increased in the habitat where angiosperms were the dominated macrophytes. On the other hand, the number of species and individuals of macroinvertebrates presented lower values in bare substrates. Also, the number of species and individuals of macroinvertebrates presented a reduction at the sampling stations which have a high distance from the sea, in both lagoons. RDA analysis showed that Mollusca prefer as a habitat the angiosperm Zostera noltii and its companion species. Crustacea showed better relation with angiosperms Ruppia cirrhosa, Potamogeton pectinatus and Zannichellia pallustris ssp. pedicellata and their companion species. Miscellanea showed better relation with the opportunistic species of aquatic macrophytes. Gammarus insensibilis presented co-occurrence with Chaetomorpha linum, which is a part of its diet, as referred also, in Sheader & Sheader (1987) and Bamber et al. (1992). In the current study the ecological evaluation of the two coastal lagoons, the spatial and temporal fluctuations of environmental variables and their influence to the structure and function of biotic communities are further discussed.

Η υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων στην Ευρώπη οδήγησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην έκδοση της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, σύμφωνα με την οποία τα επιφανειακά ύδατα πρέπει να βρίσκονται σε μια «κατάσταση που χαρακτηρίζεται καλή, τόσο από οικολογική όσο και από χημική άποψη». Στην κατεύθυνση αυτή επικεντρώθηκε και η παρούσα μελέτη για την υδρολογική λεκάνη του ποταμού Αλφειού, σε μια προσπάθεια εκτίμησης της περιβαλλοντικής του κατάστασης σε όλο του το μήκος, αλλά και προσδιορισμού των απαραίτητων δράσεων για την ολοκληρωμένη διαχείρισή του. Ο Αλφειός είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος (112 km) και παροχή (ετήσιο δυναμικό 2100×106 m3 ύδατος) ποταμός της Πελοποννήσου και βρίσκεται στην πέμπτη θέση των μεγαλύτερων σε μήκος ποταμών που έχουν το σύνολο της ροής τους εντός του ελληνικού εδάφους. Η λεκάνη απορροής του, έκτασης 3.600 km2, βρίσκεται στη Δυτική και Κεντρική Πελοπόννησο. Οι κυριότεροι παραπόταμοί του είναι ο Ερύμανθος, ο Λούσιος και ο Λάδωνας. Στόχος της συγκεκριμένης ερευνητικής εργασίας είναι η εκτίμηση της ποιότητας και του βαθμού τροποποίησης των ποτάμιων ενδιαιτημάτων του Αλφειού και των παραποτάμων του από ανθρώπινες δραστηριότητες. Σε πρώτη φάση, η προσέγγιση της περιγραφής της δομής των ρεμάτων και ποταμών και της αναγνώρισης των ενδιαιτημάτων τους, έγινε με τη βοήθεια της αναγνωρισμένης μεθόδου RHS (River Habitat Survey). Ταυτόχρονα εφαρμόστηκε η μέθοδος QBR (Qualitat del Bosc de Ribera), ώστε να επιτευχθεί μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της οικολογικής ποιότητας των υπό μελέτη περιοχών. Στη συνέχεια, έγινε εκτίμηση των φαινομένων διάβρωσης/απόθεσης στην κοίτη και τις όχθες, με έμφαση στις περιοχές όπου εντοπίζονται ανθρώπινες παρεμβάσεις και επιχειρήθηκε η σύνδεσής τους με τα αποτελέσματα των προαναφερθέντων μεθόδων. Με την ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων εντοπίσθηκαν: οι πιέσεις που δέχονται οι ποταμοί, η ποιότητα της δομής και ο βαθμός τροποποίησης των ενδιαιτημάτων τους, οι σημαντικότερες περιοχές ως προς την οικολογική ποιότητα των ποταμών, καθώς και πιθανές περιοχές προς αποκατάσταση. Τα αποτελέσματα του RHS αναφορικά με την ποιότητα των ενδιαιτημάτων και ειδικότερα με τη σπανιότητα των χαρακτηριστικών, έδειξαν ότι στα εξετασθέντα υδάτινα σώματα δεν είχαμε συχνές τεχνικές παρεμβάσεις στην ενεργό κοίτη, με εξαίρεση τα φράγματα στις περιοχές Φλόκα και Λάμπεια. Σύμφωνα με τη βαθμολογία που προέκυψε από την επεξεργασία του πρωτόκολλου QBR, επιβεβαιώνεται ότι, η ποιότητα και το εύρος της παραποτάμιας ζώνης εξαρτάται περισσότερο από την παρουσία ή μη ανθρώπινων παρεμβάσεων, παρά από τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Γενικότερα, τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πως η διακύμανση της υδρομορφολογικής κατάστασης είναι ανάλογη των πιέσεων που δέχονται οι ποταμοί, στις επιμέρους παραμέτρους (όχθες, παρόχθια ενδιαιτήματα κ.λπ.). Ως προς τα φαινόμενα απόθεσης και διάβρωσης στο μέσο και κάτω ρου του Αλφειού, σύμφωνα με τα δεδομένα του Corine, μέσα σε μια δεκαετία μειώθηκε το εύρος της κοίτης του ποταμού κατά 730 km2, δηλαδή κατά 7,2%. Πρόκειται για το τμήμα του ποταμού που δέχεται τις περισσότερες ανθρώπινες επιδράσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν εκτός από εκτεταμένες καλλιέργειες, πολλά τεχνικά έργα και σημεία αμμοχαλικοληψίας. Αντίστοιχο αποτέλεσμα προέκυψε και μετά την ανάλυση των αλλαγών του πλάτους της ενεργού κοίτης, από την περίοδο 1965-1967 έως την περίοδο 2007-2009, χρησιμοποιώντας τους τοπογραφικούς χάρτες της Γ.Υ.Σ. και τους ψηφιακούς χάρτες της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. αντίστοιχα. Συγκεκριμένα, μέσα σε περίπου 40 χρόνια, κατά μέσο όρο το πλάτος της ενεργού κοίτης στο μέσο και κάτω ρου του Αλφειού μειώθηκε κατά 27 m (28%). Συμπερασματικά, θα μπορούσε κανείς να πει ότι, αν και οι ανθρώπινες δραστηριότητες (εντατικές καλλιέργιες, τεχνικά έργα, αμμοχαλικοληψίες κ.λ.π) που έχουν αναπτυχθεί κατά μήκος του ποταμού και των παραπόταμών του έχουν οδηγήσει στην υποβάθμιση των παρόχθιων οικοσυστημάτων, μερικές σχεδόν απρόσβλητες περιοχές υπάρχουν ακόμα. Επομένως, ελπίζουμε ότι η οικολογική αξιολόγηση του ποταμού Αλφειού θα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση της λεκάνης απορροής του ποταμού. / The degradation of the water quality in Europe led the European Parliament to the publication of The Water Framework Directive 2000/60/EC on Water Policy, which requires that physical, chemical and biological parameters of inland waters are measured in order to determine whether ‘high’ or ‘good’ ecological status has been maintained or achieved. In this context, the present study is an effort not only to estimate the ecological status of the Alfeios River basin, but also to determine actions necessary for its integrated management. Alfeios River is the greatest in length (112 km) and flow rate (2100×106m3) river in Peloponnisos and constitutes an important water resource for Western Greece. Alfeios River is also the fifth longest river in Greece among those which have their whole route in the Greek territory. The river basin covers 3600 km2 and extends in Western and Central Peloponnisos. Its main tributaries are the rivers Erymanthos, Lousios and Ladonas. The object of this study is the evaluation of the quality and modification level of Alfeios river habitats, due to human activities. At first, the description of the streams’ and rivers’ structure and the recognition of their habitats was based on the widely used methodology of R.H.S. (River Habitat Survey). Simultaneously, the methodology of QBR (Qualitat del Bosc de Ribera) was applied, in order to obtain a complete view on the ecological status of the study area. After that, we estimated the erosional/depositional phenomena in the watercourse and the banks, emphasising in the sites where human interventions are located and we attempted to connect them with the results of the methods mentioned above. After the data analysis and elaboration we evaluated: the stresses applied on the rivers, the structural quality and the modification degree of the river habitats, the most important areas for their high ecological quality and those which need to be restored. The results of RHS regarding the river habitats’ quality and more specifically the special characteristics showed that, there are not any frequent technical interventions in the river bed, with the exception of the dams in the Floka and Lampeia areas. On the contrary, the pressures sustained by the entire flood plain are frequent and intense. According to the total score of the QBR protocol, it is confirmed that, the quality and the extent of the riparian area depend more on the presence or absence of human activities than on the geomorphological characteristics of the areas. In general, the results of the study demonstrate that the fluctuation of the hydromorphological condition is proportional to the stresses sustained by the rivers in total, by their individual parameters (banks, riparian habitats etc.). According to Corine data, as far as the deposition and erosion phenomena in medium and lower watercourse of Alfeios are concerned, in one decade the width of the river’s watercourse decreased by 730 km2, or 7,2%. It is the river part that undergoes most of the human activities, including extensive agricultural plains, infrastructure and many sand and gravel extraction sites. Matching results were met after studying the changes of the active riverbed’s width from comparing data of the time periods of 1965-1967 until 2007-2009, obtained from topographic maps of the Army’s Geographic Department and the digital maps of KTIMATOLOGIO AE respectively. According to these results, in roughly 40 years the average width of the active riverbed decreased, in the medium and low watercourse of Alfeios, for 27 m (28%). As a conclusion, it is safe to say that Alfeios River constitutes the main water source of Western and Central Peloponnisos, supporting the neighboring communities. Although human activities such as settlements, agroindustries, pumping or deviation of water for irrigation, infrastructure works (dams, bridges), gravel extraction etc. have been developed along the river and its tributaries for a long time and have led to the degradation of the riparian ecosystems, some almost unaffected regions do still exist. Therefore, we hope that the ecological evaluation of the Alfeios River will be a useful tool for the sustainable management of the whole catchment area.

Les cours d’eau font l’objet de prescriptions législatives encourageant leur restauration, et l’arasement de barrages est une des solutions utilisées actuellement en France pour y parvenir. La végétation riparienne participe à l’intégrité et à la stabilité des systèmes fluviaux, Elle est donc une composante majeure à évaluer dans le cadre des actions de restauration .Les objectifs de la thèse sont d'analyser la dynamique de colonisation des berges exondées à court terme dans le contexte de l’arasement des barrages de la Sélune (Normandie) et de développer des indicateurs de suivi à long terme des zones ripariennes. Dans un premier temps, une analyse des dynamiques de colonisation aux échelles intra et interannuelles réalisée à l’aide d’images drone et de relevés terrain a révélé la pertinence de l’utilisation d’images drones pour cartographier la végétation, ainsi que des dynamiques successionnelles rapides, avec un potentiel de restauration passive et de stabilisation des sédiments. Dans un second temps, l’analyse de nuages de points LiDAR en trois dimensions acquis en hiver et en été a montré la complémentarité des deux dates d’acquisition pour cartographier des indicateurs de statut des ripisylves à large échelle tels que les essences principales, l’ombrage ou la densité de strates herbacées et arbustives. Ces résultats permettent de discuter les dimensions méthodologiques et opérationnelles de l’utilisation des approches par télédétection pour le suivi des ripisylves. / Rivers are the object of legislation encouraging their restoration, and dam removal operations represent one of the solution to achieve it in France. Riparian vegetation plays a fundamental role in stabilizing and maintaining fluvial systems, being at the interface between terrestrial and aquatic environments. It is therefore a very important component which has to be evaluated in river restoration operations. One of the consequences of dam removal on riparian vegetation is the colonization of the dewatered sediments in the reservoir. The objective of the thesis are to define short term colonization dynamics of vegetation in context of dam removal (Sélune River, Normandy), and to develop long term indicators for the monitoring of riparian vegetation. First, an analysis of intra and interannual colonization dynamics revealed the potential of using drone images to map riparian vegetation, and fast successional dynamics with high passive restoration and sediment stabilization potential. Secondly, the analysis of 3D point clouds extracted from LiDAR data acquired in winter and summer highlighted the complementarity of the two acquisition dates to map indicators of riparian status at large scale, such as main riparian species, shading or density of herbaceous and shrubby strata. These results make it possible to discuss the methodological and operational dimensions of the use of remote sensing approaches for the monitoring of riparian vegetation

This thesis deals with the monitoring of water quality and aquatic sediments analysis in the protected area Křivoklátsko. Monitoring was carried out at 16 locations and there were determined 14 physico-chemical parameters . Sediment samples were collected once for the whole period at 14 locations in which was determine the content of metals. In each sediment sample there was analyzed content of selected metals. The results of analysis, water and sediment samples were evaluated according to the Directives and regulations giving limits for water and sediment. Due to the Czech Republic is a member state of the European Union, the state was also evaluated according to Water Framework Directive. Theoretical part of thesis decribes characteristics of metals, their forms in water and soils. This section also contain some informations about water framework directive 2000/60/EC as a great step in a water policy. Moreover there is a short history about development water quality in the Czech Republic. Experimental section contains standards for determining water quality, but indicating in particular the processing of sediment samples from sampling to determine concentrations. The following chapter deals with the evaluation of the results given by legislation - for water to the CSN 75 7221 and Regulation...