Return to search

Avalia??o da qualidade geoqu?mica ambiental da ?gua superficial do Rio Jequitinhonha sob impacto de atividade garimpeira

Submitted by Jos? Henrique Henrique (jose.neves@ufvjm.edu.br) on 2018-06-15T20:22:23Z
No. of bitstreams: 2
license_rdf: 0 bytes, checksum: d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e (MD5)
mariana_oliveira_freitas.pdf: 7617581 bytes, checksum: 5ea677ecfae2edba5d986f96ed9d8e42 (MD5) / Approved for entry into archive by Rodrigo Martins Cruz (rodrigo.cruz@ufvjm.edu.br) on 2018-07-18T12:06:58Z (GMT) No. of bitstreams: 2
license_rdf: 0 bytes, checksum: d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e (MD5)
mariana_oliveira_freitas.pdf: 7617581 bytes, checksum: 5ea677ecfae2edba5d986f96ed9d8e42 (MD5) / Made available in DSpace on 2018-07-18T12:06:58Z (GMT). No. of bitstreams: 2
license_rdf: 0 bytes, checksum: d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e (MD5)
mariana_oliveira_freitas.pdf: 7617581 bytes, checksum: 5ea677ecfae2edba5d986f96ed9d8e42 (MD5)
Previous issue date: 2017 / Universidade Federal dos Vales do Jequitinhonha e Mucuri (UFVJM) / Funda??o de Amparo ? Pesquisa do estado de Minas Gerais (FAPEMIG) / O garimpo denominado Areinha est? inserido na bacia hidrogr?fica do Rio Jequitinhonha,
bacia que se estende desde a por??o nordeste do Estado de Minas Gerais at? o sul do Estado
da Bahia (foz), cujas ?guas drenam ?reas urbanas, latif?ndios, minif?ndios e ?reas de
garimpos que afetam diretamente as caracter?sticas ambientais do recurso h?drico. A
modifica??o das atividades de garimpo, anteriormente manuais e atualmente
predominantemente mecanizadas, intensificou os impactos ambientais negativos nessa regi?o,
em consequ?ncia da necessidade de remo??o de grandes quantidades de sedimentos do fundo
do rio para a extra??o do diamante. Tendo em vista as particularidades naturais e as
caracter?sticas antr?picas, esta pesquisa tem como objetivo geral avaliar a situa??o ambiental
em que se encontra esse segmento da bacia. Dentre os objetivos espec?ficos, analisar
par?metros f?sico-qu?micos de qualidade da ?gua, como temperatura, pH, turbidez,
condutividade el?trica, oxig?nio dissolvido, cor aparente, s?lidos totais dissolvidos e
composi??o qu?mica para os seguintes elementos: Cu, Cd, Ni, Pb, Zn, Fe e Mn. Tem tamb?m
como objetivo espec?fico analisar a concentra??o, distribui??o e a prov?vel origem desses
metais nas ?guas superficiais, visando associar o poss?vel risco ambiental para a sa?de
humana da popula??o. O segmento do rio delimitado para estudo possui extens?o de
aproximadamente 9 km, referenciado pelas coordenadas geogr?ficas -17?54'21''48 S e -
43?30'01''57 W. As an?lises realizadas neste trabalho estabeleceram que as concentra??es dos
elementos Cu, Fe, Mn e Zn encontradas est?o muito acima do permitido pelo CONAMA
357/05, o que pode apresentar um risco direto ? sa?de dos garimpeiros, e indireto para a
popula??o localizada ? jusante do rio, bem como para o equil?brio dos recursos naturais. Os
valores dos par?metros f?sico-qu?micos cor, turbidez, condutividade el?trica e oxig?nio
dissolvido est?o bem acima do preconizado pelo CONAMA 357/05, e pode ocasionar
preju?zos para os organismos aqu?ticos e para flora local, e na maior disponibilidade dos
elementos qu?micos identificados. Dentre as amostras coletadas, os pontos que apresentaram
os maiores valores dos elementos qu?micos e par?metros f?sico-qu?micos foram aqueles que
estavam localizados nas bacias de reten??o. Estes dados indicam que os rejeitos provenientes
do processo de garimpagem contribuem significativamente para a contamina??o da ?rea.
Estes resultados alertam para o comprometimento da qualidade da ?gua do Rio Jequitinhonha,
indicando que a atividade garimpeira na ?rea de estudo exerce um risco potencial para o
equil?brio dos sistemas naturais, bem como para a sa?de dos seres humanos. Dessa forma,
recomenda-se que os recursos h?dricos, as ?reas no entorno do garimpo e as condi??es de uso
da bacia de rejeitos sejam monitoradas periodicamente pelos ?rg?os oficiais, e que seja ainda
realizado um plano de recupera??o de ?reas degradadas, uma vez que, a retirada da vegeta??o
para abertura de catas e o revolvimento do solo comprometeram toda a din?mica ambiental. / Disserta??o (Mestrado Profissional) ? Programa de P?s-Gradua??o em Sa?de, Sociedade e Ambiente, Universidade Federal dos Vales do Jequitinhonha e Mucuri, 2017. / The mining project called Areinha is part of the Jequitinhonha River basin, which extends
from the northeastern portion of the State of Minas Gerais to the south of the State of Bahia
(river mouth), whose waters drain urban areas, latifundia, minifundios and mining areas,
which directly affect the environmental characteristics of the water resource. The
modification of mining activities, previously manual and currently predominantly
mechanized, intensified the negative environmental impacts in this region, as a result of the
need to remove large amounts of sediment from the river bottom for the extraction of
diamond. Taking into account the natural peculiarities and the anthropic characteristics, this
research has as general objective to evaluate the environmental situation in which this
segment of the basin is located. Among the specific objectives, to analyze physical and
chemical parameters of water quality, such as temperature, pH, turbidity, electrical
conductivity, dissolved oxygen, apparent color, total dissolved solids and chemical
composition for the following elements: Cd, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn. It also has as a
specific objective to analyze the concentration, distribution and probable origin of these
metals in surface waters, aiming to associate the possible environmental risk to the human
health of the population. The segment of the river delimited for study has an extension of
approximately 9 km, referenced by the geographical coordinates -17?54'21''48 S E; -
43?30'01''57 W. The analyzes carried out in this work established that the concentrations of
Cu, Fe, Mn and Zn elements found are much higher than allowed by CONAMA 357/05,
which may present a direct risk to the health of the garimpeiros, and indirect to the population
located downstream of the river, as well as for the balance of natural resources. The values of
the physical-chemical parameters color, turbidity, electrical conductivity and dissolved
oxygen are well above that recommended by CONAMA 357/05, and can cause damages to
aquatic organisms and to local flora, and to the greater availability of the identified chemical
elements. Among the collected samples, the points that presented the highest values of the
chemical elements and physical-chemical parameters were those that were located in the
retention basins. These data represent that the wastes from the mining process contribute
significantly to the contamination of the area. These results point to the impairment of water
quality of the Jequitinhonha River, indicating that the garimpeira activity in the study area
poses a potential risk to the balance of natural systems, as well as to human health. Therefore,
it is recommended that the water resources, the areas around the garimpo and the conditions
of use of the tailings basin be monitored periodically by the official agencies, and that a
recovery plan for degraded areas is also carried out, since, the withdrawal of vegetation to the
opening of tastings and the revolving of the soil compromised the whole environmental
dynamics. / Se ha insertado el garimpo denominado Areinha en la cuenca hidrogr?fica del R?o
Jequitinhonha, cuenca que se extiende desde la porci?n noreste del Estado de Minas Gerais
hasta el sur del Estado de Bah?a (foz), cuyas aguas drenan ?reas urbanas, latifundios,
minifundios y ?reas de garimpos que afectan directamente las caracter?sticas ambientales del
recurso h?drico. La modificaci?n en las actividades de garimpo, anteriormente manuales y
actualmente predominantemente mecanizadas, intensific? los impactos ambientales negativos
en esa regi?n, consecuencia de la necesidad de remoci?n de grandes cantidades de sedimentos
del fondo del r?o para la extracci?n del diamante. En vista de las particularidades naturales y
las caracter?sticas antr?picas, esta investigaci?n tiene como objetivo general evaluar la
situaci?n ambiental en que se encuentra ese segmento de la cuenca. En los objetivos
espec?ficos, analizar par?metros f?sico-qu?micos de calidad del agua, como temperatura, pH,
turbidez, conductividad el?ctrica, ox?geno disuelto, color aparente, s?lidos totales disueltos y
composici?n qu?mica para los siguientes elementos: Cu, Cd, Fe, Mn, Ni, Pb y Zn. Tambi?n
tiene como objetivo espec?fico analizar la concentraci?n, distribuci?n y el probable origen de
estos metales en las aguas superficiales, con el fin de asociar el posible riesgo ambiental para
la salud humana de la poblaci?n. El segmento del r?o delimitado para estudio tiene una
extensi?n de aproximadamente 9 km, referenciado por las coordenadas geogr?ficas -
17?54'21''48 S e -43?30'01''57 W. Los an?lisis realizados en este trabajo establecieron que las
concentraciones de los elementos Cu, Fe, Mn y Zn encontradas est?n muy por encima de lo
permitido por el CONAMA 357/05, lo que puede presentar un riesgo directo a la salud de los
garimpeiros, e indirecto para la poblaci?n localizada aguas abajo del r?o, as? como para el
equilibrio de los recursos naturales. Los valores de los par?metros f?sico-qu?micos color,
turbidez, conductividad el?ctrica y ox?geno disuelto est?n muy por encima del preconizado
por el CONAMA 357/05, y puede ocasionar perjuicios para los organismos acu?ticos y flora
local, y en la mayor disponibilidad de los elementos qu?micos identificados. Entre las
muestras recogidas, los puntos que presentaron los mayores valores de los elementos
qu?micos y par?metros f?sico-qu?micos fueron aquellos que estaban ubicados en las cuencas
de retenci?n. Estos datos indican que los desechos provenientes del proceso de goteo
contribuyen significativamente a la contaminaci?n del ?rea. Estos resultados alertan sobre el
compromiso de la calidad del agua del R?o Jequitinhonha, indicando que la actividad minera
en el ?rea de estudio ejerce un riesgo potencial para el equilibrio de los sistemas naturales, as?
como para la salud de los seres humanos. De esta forma, se recomienda que los recursos
h?dricos, las ?reas en el entorno del garimpo y las condiciones de uso de la cuenca de
rechazos, sean monitoreadas peri?dicamente por los ?rganos los oficiales, y que se siga
realizando un plan de recuperaci?n de ?reas degradadas, una vez que, la retirada de la
vegetaci?n para la apertura de catas y el revolvimiento del suelo comprometieron toda la
din?mica ambiental.

Identiferoai:union.ndltd.org:IBICT/oai:acervo.ufvjm.edu.br/jspui:1/1730
Date14 August 2017
CreatorsFreitas, Mariana de Oliveira
ContributorsCambraia, Rosana Passos, Prat, Bernat Vinolas, Fabris, Jos? Domingos, Moura, L?cio do Carmo, Baggio Filho, Hernando, Universidade Federal dos Vales do Jequitinhonha e Mucuri (UFVJM), Cambraia, Rosana Passos
PublisherUFVJM
Source SetsIBICT Brazilian ETDs
LanguagePortuguese
Detected LanguageUnknown
Typeinfo:eu-repo/semantics/publishedVersion, info:eu-repo/semantics/masterThesis
Sourcereponame:Repositório Institucional da UFVJM, instname:Universidade Federal dos Vales do Jequitinhonha e Mucuri, instacron:UFVJM
RightsA concess?o da licen?a deste item refere-se ao ? termo de autoriza??o impresso assinado pelo autor, assim como na licen?a Creative Commons, com as seguintes condi??es: Na qualidade de titular dos direitos de autor da publica??o, autorizo a Universidade Federal dos Vales do Jequitinhonha e Mucuri e o IBICT a disponibilizar por meio de seus reposit?rios, sem ressarcimento dos direitos autorais, de acordo com a Lei n? 9610/98, o texto integral da obra disponibilizada, conforme permiss?es assinaladas, para fins de leitura, impress?o e/ou download, a t?tulo de divulga??o da produ??o cient?fica brasileira, e preserva??o, a partir desta data., info:eu-repo/semantics/openAccess

Page generated in 0.0025 seconds