Return to search

Ingrid Jonker : 'n psigologiese analise

In hierdie studie word gepoog om met behulp van die werktuie,
deur die Sielkunde ontwikkel, 'n analise van Ingrid Jonker
(1933-1965) te maak en sodoende meer oor die "kuns van
menswees" te wete te kom. Dit geskied aan die hand van 'n
ondersoek na haar lewe en werk, wat so gevoer word dat groter
begrip vir die medemens in die algemeen en vir die skeppendbegaafde
persoon in die besonder, daaruit voortspruit.
In die inleiding tot die eerste hoofstuk word die probleemstelling uiteengesit. Daarna word daar op die wisselwerking
tussen die Letterkunde en die Sielkunde ingegaan en aangetoon
hoedat wedersydse bevrugting dikwels langs hierdie weg, wat
oor baie jare strek, plaasgevind het. Vervolgens word die
wyse waarop kuns deur sommige ondersoekers aan 'n psigopatologiese verskynsel gelykgestel word, krities ondersoek.
Verskille word aangetoon en sowel die oorsprong van, as die
gevare verbonde aan so 'n gelykstelling word blootgelê.
Hierna word die verwantskap tussen skepper en skepping en
die verskillende vorms wat dit mag aanneem, uiteengesit en
ondersoek. Vervolgens word aangetoon waarom Ingrid Jonker tot onderwerp
van studie gekies is. Die plek wat sy in die Afrikaanse
Letterkunde inneem, haar invloed op ander kunstenaars, die
omstandighede wat haar lewe gekenmerk het, die invloed van
die era waarin sy geleef het en ander faktore, wat die keuse
beinvloed het, word uiteengesit. In die laaste afdeling van hierdie hoofstuk word die wyse
waarop daar in die analise te werk gegaan is, verantwoord.
Die teoretiese raamwerk vir die studie word uiteengesit
en daaruit blyk dat die analise beskou word as 'n poging
tot doeltreffende begrip van 'n persoon wat nie in die
hier-en-nou situasie aanwesig is nie. Hierdie sogenaamde
"analise in absentia" is dan geskoei op die lees van daardie
psigoterapeutiese pogings wat op empatiese begrip van die
medemens gebaseer is.
Besondere klem word gelê op die feit dat die sielkundige
die terrein van die Kuns as sielkundige betree en dat kunskritiek en kunswaardering hoegenaamd nie aan die orde kom
nie. Die analise is derhalwe uitsluitlik daarop afgestem
om tot 'n ryker begrip van Ingrid Jonker se lewe te lei, om
haar werk op so 'n wyse te ontsluit dat die mens daaragter
vir sover moontlik kenbaar word en om idees wat andersins
nie verband met mekaar sou hou nie en gedrag wat andersins
onverklaarbaar sou wees, tot 'n sinvolle geheel saam te snoer.
Om hiertoe te kan kom, word die begrippe waarvan daar gebruik
gemaak word, onderskei en sowel die metodes wat gevolg as die
beginsels wat toegepas word, uiteengesit. In die laaste instansie kom die wyse waarop daar in ander soortgelyke ondersoeke te werk gegaan is en die mate van ooreenkoms wat dit
met hierdie studie vertoon, aan die orde.
Ingrid Jonker se lewensloop word volledig in die eerste gedeelte van hoofstuk twee uiteengesit. Hierna word 'n aantal
van haar werke wat sowel gedigte as sketse, kortverhale en
'n drama insluit, in chronologiese volgorde gerangskik en
in ses afdelings, verteenwoordigend van verskillende tydperke
in haar lewe, aangebied en ontleed. Aan die einde van elke
afdeling word die belangrikste temas wat daarin voorkom,
saamgevat. Ten slotte word 'n oorkoepelende uiteensetting
van al die verskillende temas gegee. Sommige van die werke
wat ontleed word is vry-algemeen bekend en is ook in haar
gepubliseerde bundels opgeneem. Ander kom slegs in jeug- en
populêre tydskrifte voor. In hoofstuk drie word die nuwe begrip vir die kunstenares
as mens, waartoe daar uit die beskrywing van haar lewe en
die ontleding van haar werk gekom is, opnuut saamgestel.
Eers word sommige van haar persoonlikheidseienskappe beskryf,
daarna word 'n uiteensetting van die verskillende gevoelens
en behoeftes wat sy ervaar het, gegee. Dit word opgevolg
deur 'n beskrywing van die houdings en gedrag wat sy openbaar het. In die laaste instansie word die aanpassingsprobleme wat sy ondervind het en die beskerrnings- en aanpassingsmeganisrnes waarvan sy gebruik gernaak het, weergegee.
Omdat soveel wanopvattinge oor haar geestestoestand wêreldin
gestuur is, word in die volgende afdeling hieraan aandag
gegee. Die laaste afdeling van die hoofstuk word gewy aan
'n uiteensetting van die gevolgtrekkings, waartoe daar voortspruitend uit hierdie studie, geraak is. In hoofstuk vier kom die implikasies wat hierdie studie vir
die Sielkunde inhou en die raakpunte tussen haar lewe en die
werk van 'n psigoterapeut, aan die orde. Eerstens word die
voorveronderstellings waarop die studie gebaseer is, herbevestig en daarna word aangetoon watter insigte dit opgelewer het. So beklemtoon dit, byvoorbeeld, dat die mens
nie net in afsondering van sy medemens beskou en behandel kan
word nie. Daar word dus aangetoon hoedat sy nie anders as
teen die agtergrond van die gesinsdinamiek, waarvan sy deel
gevorm het, begryp kon word nie en hoedat hierdie verbondenheid in die terapeutiese hulp wat sy ontvang het, ingeweef
kon word. In dieselfde trant word aangetoon hoedat die
tyd waarin sy geleef het en die samelewing waarvan sy deel
gevorm het, 'n ewe belangrike invloed op haar uitgeoefen
het. Haar vermoë om intens by 'n situasie betrokke te wees en
tegelykertyd objektief daarteenoor te staan, kom as derde
raakpunt met die werk van 'n psigoterapeut aan die orde.
In die laaste instansie word aangetoon hoedat die Sielkunde,
soos trouens ook elke ander dissipline, binne perke lê en
hoedat dit, in 'n ondersoek van hierdie aard, nie alle antwoorde verskaf nie. / Thesis (DPhil)--University of Pretoria, 1978. / gm2013 / Psychology / unrestricted

Identiferoai:union.ndltd.org:netd.ac.za/oai:union.ndltd.org:up/oai:repository.up.ac.za:2263/32456
Date January 1978
CreatorsVan der Merwe, Lucas Martinus
ContributorsKotze, C. G.
Source SetsSouth African National ETD Portal
LanguageAfrikaans
Detected LanguageUnknown
TypeThesis
Rights© 1978 University of Pretoria. All rights reserved. The copyright in this work vests in the University of Pretoria. No part of this work may be reproduced or transmitted in any form or by any means, without the prior written permission of the University of Pretoria.

Page generated in 0.0029 seconds