Η περιοχή μελέτης εμφανίζει ένα ποτάμιο πλυμμηρικό σύστημα κατά την περίοδο του μέσου/ ανώτερου ολόκαινου. ο οικισμός της αρχαίας Κλειτορίας καταστράφηκε από την δημιουργία πλυμμηρικού φαινομένου.Βέβαια σημαντικό ρόλο στην επιπλέον καταστροφή έπαιξαν και οι ανθρώπινες παρεμβάσεις. Το πλυμμηρικό αυτό γεγονός δημιούργησε ποτάμιες αναβαθμίδες και αλλουβιακές αποθέσεις στην τότε αρχαία Κλειτορία. Τα τείχη του οχυρού παρασύρθηκαν από τη μεγάλη παρόχη του ποταμού και οδήγηση στον αφανισμό του οικιστικού πλέγματος κατά τον 7-8 αιώνα. / Environmental history often reveals the contribution of humans in the modification of natural environment, always in relation with the climatic factors. Archaeological settlements may be preserved through desiccation, however, they are commonly found in floodplain sediments. Archaeological evidences may provide with useful information about the processes and extent of environmental changes, but they may also be used as tools for the analysis of floodplain sedimentation, relative chronology of sedimentation events and for the geomorphological evaluation of the particular archaeological site. The characteristics of archaeological indicators and the deposits in which they occur, may indicate important aspects of their source, transportation way and age. Evidence of river migration may be found in alluvial plains, through careful observations. The study area is located in Kalavrita region in northern Peloponnese. The archaeological excavations carried out revealed the fortification wall of the ancient city of “Kleitor” which is dated between the 3rd and 2nd century BC (Hellenistic Period). It may also provide clues for land surface development, reworking of sedimentary deposits, paleoenvironmental and climatic conditions. Sediments indicating considerable climatic changes are alluvial deposits of considerable thickness, covering areas with human impact. All the aforementioned become a tool for dating the course changes of the rivers and consequently a geomorphological instability. The relationship between geomorphology and history is recognizable also in the settlement distribution. This close relationship between environment and man provides a tool to understanding the landscape evolution from a geomorphological and historical point of view.

Οι μεταβολές της στάθμης της θάλασσας τα τελευταία 20.000 χρόνια και η εμφάνιση καταστροφικών φαινομένων (σεισμοί, παλιρροιακά κύματα) έχουν οδηγήσει στην καταβύθιση αρχαίων πόλεων, οικισμών και λιμενικών εγκαταστάσεων. Οι περισσότερες των αρχαιολογικών παράκτιων θέσεων σήμερα, βρίσκονται βυθισμένες στη θάλασσα και η μελέτη τους απαιτεί τη χρήση σύγχρονων συστημάτων θαλάσσιας γεωφυσικής διασκόπησης. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι θαλάσσιες γεωφυσικές μέθοδοι έχουν αναδειχθεί σε εξαιρετικά αποτελεσματικό μέσο στη μελέτη τέτοιων περιοχών καθώς είναι εφικτό: (α) να εντοπίζουν και να χαρτογραφούν με ακρίβεια και σε σύντομο χρονικό διάστημα μεγάλης έκτασης περιοχών αρχαιολογικής σημασίας, (β) να εντοπίζουν και να χαρτογραφούν γεωμορφές σχετιζόμενες με το περιβάλλον ανάπτυξης των αρχαιολογικών θέσεων έτσι ώστε να αναπαριστούν την εξέλιξη της παράκτιας παλαιογεωγραφίας. Επιπλέον, οι γεωφυσικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται πλέον συστηματικά για τον εντοπισμό και τη μελέτη κινητών μαρτυριών (ναυάγια) της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πυθμένα. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από την εφαρμογή των μεθόδων θαλάσσιας γεωφυσικής διασκόπησης στην ευρύτερη περιοχής Μοδίου – Πόρου. Στη βορειοδυτική πλευρά της νησίδας Μόδι, το Ινστιτούτο Ενάλιων Αρχαιολογικών Ερευνών (ΙΕΝΑΕ) εντόπισε φορτίο ναυαγίου που χρονολογείται τον 12ο αιώνα π.Χ. Επιπλέον, η περιοχή μελέτης αποτελεί μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον για τον Ελληνικό θαλάσσιο χώρο διότι στην αρχαιότητα αποτελούσε σημαντικό εφαλτήριο και βρίσκονταν σε ενδιάμεσους πολυσύχναστους θαλάσσιους πλόες του Αργοσαρωνικού κόλπου. Τα όργανα γεωφυσικής διασκόπησης που χρησιμοποιήθηκαν στην συγκεκριμένη έρευνα ήταν o τομογράφος υποδομής πυθμένα υψηλής διακριτικής ικανότητας και ο ηχοβολιστής πλευρικής σάρωσης. Η επεξεργασία και η ανάλυση των δεδομένων επέτρεψε την αποτύπωση της θέσης του ναυαγίου με σύγχρονες μεθόδους διασκόπησης, την κατασκευή λεπτομερών χαρτών βυθομετρίας και γεωμορφολογίας του πυθμένα, τον εντοπισμό ιχνών (scarps) καταβυθισμένων παλαιοακτών και τον προσδιορισμό της στρωματογραφικής υποδομής του πυθμένα στην περιοχή μελέτης. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα έγινε προσπάθεια ανάπλασης της παλαιογεωγραφικής εξέλιξης στην ευρύτερη περιοχή μελέτης για τα τελευταία 18.000 χρόνια. Επιπλέον εντοπίστηκε στην ευρύτερη περιοχή έρευνας, ένας σημαντικός αριθμός στόχων πιθανής αρχαιολογικής σημασίας. / The changes in sea level over the last 20,000 years and the emergence of catastrophic events (earthquakes, tidal waves) have led to the submergence of ancient cities, settlements and port facilities. Most of the archaeological coastal positions today are immersed in the sea and their study requires the use of modern systems of marine geophysical surveys. Over the past two decades, marine geophysical methods have become an extremely effective tool in studying such areas as practicable: (a) to identify and map out accurately and in a short period of large areas of archaeological importance, (b) to identify and mapping landforms associated with the development environment of the sites to represent the evolution of the coastal Paleogeography. In addition, geophysical methods are now used routinely to detect and study mobile testimonies (wrecks) of human activity on the sea floor. This paper presents preliminary results from the application of marine geophysical methods in the wider region Modi Rocky Islet and Poros Isl. On the northwestern side of the rocky islet of Modi, the Hellenic Institute of Marine Archaeology (H.I.M.A) identified a cargo of a shipwreck dating to the 12th century BC Furthermore, the study area forms great archaeological interest in the Greek sea area because in ancient times was an important springboard and was located in intermediar and frequented sea voyages of the Saronic Gulf. The geophysical instruments used in this study was the subbottom profiler and side-scan sonar. The processing and data analysis enabled mapping the location of the wreck using modern marine geophysical methods, build detailed bathymetry maps and maps with the geomorphology of the seabed, detect traces (scarps) of submerged palaeocoast and determine the stratigraphic infrastructure of sea floor in the study area. Based on these data attempted reconstruction of the palaeogeographic evolution of the study area for the past 18,000 years. In addition, in the study area, was identified a significant number of potential targets with archaeological importance.

Κατά την διάρκεια της ύστερης αρχαιότητας στην Β. Πελοπόννησο, ισχυροί σεισμοί έχουν πλήξει κατοικημένες περιοχές, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές. Στην παρούσα εργασία εξετάζονται δημοσιευμένες συστηματικές ή/και σωστικές ανασκαφές, που οι ενδείξεις των ευρημάτων τους οδηγούν στο ότι συγκεκριμένες περιοχές έχουν πληγεί από σεισμούς. Πιο συγκεκριμένα, μελετήθηκαν 12 αρχαιολογικές θέσεις στην περιοχή της Β. Πελοποννήσου τη χρονική περίοδο από τον 1ο αιώνα μ.Χ έως και τον 6ο αιώνα μ.Χ. Με την παρούσα εργασία έγινε δυνατός με μεγαλύτερη ακρίβεια ο χρονικός προσδιορισμός της εκδήλωσης των σεισμικών γεγονότων σε σύγκριση με τις υπάρχουσες καταγραφές σε καταλόγους ιστορικών σεισμών ή προστέθηκαν επιπλέον σεισμικά γεγονότα ή αφαιρέθηκαν σεισμοί ανάλογα με το αν έχουν ή δεν έχουν αναγνωρισθεί στις αρχαιολογικές ανασκαφές, Συσχετίσθηκαν ρήγματα με ισχυρούς σεισμούς του παρελθόντος με βάση την γειτνίαση ή την διασπορά των καταστροφών σε αρχαιολογικές ανασκαφικές μαρτυρίες. Τέλος σύμφωνα με τα συμπεράσματα της παρούσας μελέτης, ισχυροί σεισμοί επηρέασαν την περιοχή της Β. Πελοποννήσου σε αρχαιολογικές θέσεις στον δυτικό και ανατολικό Κορινθιακό προσθέτοντας νέα στοιχειά στην χρονολόγηση και στην ένταση τους. Με βάση τα στοιχεία αυτά καταδεικνύεται ότι ο Ανατολικός Κορινθιακός παρουσιάζει συχνότερη σεισμική δραστηριότητα έναντι της δυτικής απόληξής του. / During the late antiquity in northern Peloponnesus, strong earthquakes have hit residential areas, causing considerable damage/major disasters. In the present study published systematic and / or rescue excavations are examined, whose finding evidence lead to the fact that specific regions are affected by earthquakes. More specifically, 12 archaeological sites in Northern Peloponnese have been studied from the period from the 1st century AD to the 6th century AD. In the present research the time of the occurrence of seismic activity was detected with greater precision in comparison with the existing records in the lists of historical earthquakes. Moreover, seismic activities were added or earthquakes were removed, depending on whether or not they have been identified in archeological excavations. Cracks have been associated with strong earthquakes of the past based on the vicinity or outspread of disasters in archaeological excavation evidence. Finally, according to the conclusions of this study, strong earthquakes have affected the area of North Peloponnesus, at archaeological sites in western and eastern Corinthian Gulf, adding new elements to their dating and their intensity. Based on these data it is demonstrated that the East Corinthian Gulf has more frequent seismic activity than its western part.