Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της σχέσης της λεκτικής εργαζόμενης μνήμης και της παραγωγής γραπτού λόγου από μαθητές Δ’ τάξης Δημοτικού είτε με κανονική επίδοση είτε με μαθησιακές δυσκολίες. Στα περισσότερα γνωστικά μοντέλα γραπτής έκφρασης επισημαίνεται ο καθοριστικός ρόλος της εργαζόμενης μνήμης κατά την παραγωγή γραπτού λόγου. Για τον σκοπό της έρευνας δημιουργήθηκαν δύο εξισωμένες ως προς το φύλο και τη χρονολογική ηλικία ομάδες, οι οποίες διέφεραν στη σχολική επίδοση. Κάθε ομάδα αποτελούταν από 27 μαθητές, οι οποίοι συμμετείχαν σε μια σειρά από δοκιμασίες λεκτικής εργαζόμενης μνήμης, ενώ κλήθηκαν να γράψουν και ένα αφηγηματικό κείμενο. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι υπάρχουν στατιστικώς σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων στις δοκιμασίες εργαζόμενης μνήμης και στη γραπτή παραγωγή. Επιπλέον, υπάρχει συνάφεια μεταξύ της εργαζόμενης μνήμης και της γραπτής έκφρασης, ενώ η εργαζόμενη μνήμη επεξηγεί μεγάλα ποσοστά της συνολικής διακύμανσης της παραγωγής γραπτού λόγου. Περαιτέρω έρευνες κρίνονται απαραίτητες για επαλήθευση των αποτελεσμάτων σε μαθητές και άλλων ηλικιών, αλλά και για διερεύνηση της συνεισφοράς της μνήμης στην παραγωγή άλλων κειμενικών ειδών. / The purpose of the present thesis was to examine the relation between verbal working memory and writing ability in students attending fourth grade of elementary school with and without learning disabilities. Most cognitive models of writing suggest a central role for working memory during the writing of a text. For the purpose of the study, two groups of students matched in gender and chronological age, but differ in educational achievement. Each group consisted of 27 participants, who were tested using a series of verbal working memory tasks and wrote a narrative text. The results of the study indicated that there was statistically significant difference between the two groups in verbal working memory tasks and in written production. Furthermore, there were statistically significant correlations between the working memory tests and the students’ writing ability. Also, working memory interpreted a large percentage of the total variance of the written production. Further research is necessary in order to confirm the results in older school students and to investigate the contribution of working memory in the production of different text genres, in addition to narrative ones.

Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν ο έλεγχος της υπόθεσης, σύμφωνα με την οποία τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες χρησιμοποιούν λιγότερο τη φωνολογική κωδικοποίηση και την επανάληψη. Στο πλαίσιο που είχαν εργαστεί νωρίτερα οι Steinbrink και Klatte, η έρευνα μελέτησε τις επιδόσεις 14 μαθητών της Β’ δημοτικού με χαμηλές αναγνωστικές και ορθογραφικές ικανότητες και 14 μαθητών ίδιας τάξης με υψηλές αντίστοιχες ικανότητες, σε έργα σειριακής ανάκλησης ερεθισμάτων. Τα ερεθίσματα ποίκιλαν ως προς τη φωνολογική ομοιότητα και το μέγεθος της λέξης. Η παρουσίαση τους έγινε οπτικά και ακουστικά και συνδυάστηκε με οπτική και προφορική ανάκληση, προκειμένου να ελεγχθούν οι στρατηγικές που επιλέγουν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, ανάλογα με τις απαιτήσεις του έργου. Oι επιδόσεις των παιδιών με αναγνωστικές και ορθογραφικές αδυναμίες ήταν χαμηλότερες σε όλες τις συνθήκες, με εξαίρεση τη συνθήκη οπτικής παρουσίασης - οπτικής ανάκλησης. Ωστόσο, οι επιδράσεις της φωνολογικής ομοιότητας και του μεγέθους της λέξης δε διέφεραν ανάμεσα στις ομάδες. Επομένως, όλοι οι συμμετέχοντες έκαναν ίση χρήση της φωνολογικής κωδικοποίησης και της επανάληψης. Ακόμη, στις συνθήκες που ευνοούσαν τη χρήση οπτικών στρατηγικών, όλοι οι συμμετέχοντες προέβησαν σε ένα συνδυασμό φωνολογικών και οπτικών στρατηγικών. Τα αποτελέσματα της έρευνας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά με αναγνωστικές και ορθογραφικές αδυναμίες χρησιμοποιούν μεν το φωνολογικό κύκλωμα, αλλά με λιγότερο αποτελεσματικό τρόπο. / Τhe purpose of this study was to test the hypothesis that children with learning disabilities make less use of phonological coding and rehearsal. In the framework of Steinbrink and Klatte’s previous research, this study examined the performance of second-grade children with poor versus good reading and spelling abilities in serial recall tasks. The stimuli used, varied in phonological similarity and word length. Their presentation was visual and auditory and it was combined with visual and verbal recall, so that to investigate the strategies that children with learning disabilities use, depending on the task’s demands. The performance of children with reading and spelling difficulties was lower in all conditions, except the condition of visual presentation - visual recall. However, phonological similarity and word length effects did not differ between groups. Consequently, all participants made equal use of phonological coding and rehearsal. Furthermore, in conditions where visual strategies could be used, all participants used a combination of phonological and visual strategies. The results suggest that children with reading and spelling impairments use the phonological loop, but in a less efficient way.

Στην παρούσα ερευνητική εργασία, θα μελετηθεί η επίδραση διαφόρων παραγόντων, όπως η ικανότητα στην αποκωδικοποίηση, η εργαζόμενη μνήμη, η προσωδιακή ευαισθησία και η συντακτική επίγνωση, στη συντακτική επεξεργασία προτάσεων από παιδιά και ενήλικες, που έχουν ως μητρική γλώσσα την ελληνική. Σκοπό της έρευνας αποτελεί η διερεύνηση της φύσης της δυσκολίας που αντιμετωπίζουν οι φτωχοί αναγνώστες της Στ΄ Δημοτικού, οι οποίοι αποτελούν την πειραματική ομάδα, στη συντακτική επεξεργασία προτάσεων. Χρησιμοποιήθηκαν δύο ομάδες ελέγχου: μια εξισωμένη ηλικιακά με την πειραματική ομάδα (Στ΄ Δημοτικού) και μια εξισωμένη αναγνωστικά (Δ΄ Δημοτικού). Στα έργα που χορηγήθηκαν για την αξιολόγηση της συντακτικής επίγνωσης (έργο αξιολόγησης συντακτικής επίγνωσης, έργο αποκατάστασης αποδομημένων προτάσεων, έργο επισύναψης κατηγορούμενου σε υποκείμενο με ανάγνωση), οι μαθητές με δυσκολία στην ανάγνωση σημείωσαν χαμηλότερη επίδοση από την ηλικιακά εξισωμένη ομάδα ελέγχου. Με συγκρίσεις των επιδόσεων της πειραματικής ομάδας και της αναγνωστικά εξισωμένης ομάδα ελέγχου, δε βρέθηκε διαφορά στη συντακτική επεξεργασία ανάμεσα στις δύο αυτές ομάδες. Η επίδραση των διαφόρων παραγόντων βρέθηκε ότι ήταν διαφορετική ανάλογα με τη φύση του έργου. Τέλος, βρέθηκε ότι οι φτωχοί αναγνώστες δεν παρουσιάζουν κάποια διαφορά, σε σύγκριση με την ηλικιακά εξισωμένη ομάδα ελέγχου, όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο χειρίζονται τους προσωδιακούς δείκτες, κατά τη επεξεργασία συντακτικά αμφίσημων εκφωνημάτων. / In the current study, the effect of various factors, such as decoding, working memory, prosodic sensitivity and syntactic awareness, on the syntactic processing of sentences will be investigated on children and adults, whose native language is Greek. The purpose of this research is to investigate the nature of the difficulty of sixth-grader poor readers, who constituted the experimental group, in syntactic processing. Two control groups were used, one age matched (sixth-graders) and one reading matched (fourth graders) with the experimental group. In the tasks used to evaluate syntactic processing (syntactic awareness task, word ordering task, attachment reading task), students with reading difficulty had lower performance than the age matched control group. Comparisons of the performance of the experimental group with the reading control group, showed that there is not significant difference in syntactic processing between these groups . Τhe influence of various factors on performance was found to be differentiated, according to the nature of each task. Finally, no difference concerning poor readers’ handling of prosodic information as compared to the age control group was found, during the processing of syntactically ambiguous utterances.