Αν και έχει περάσει τουλάχιστον μισός αιώνας από την πρώτη επιστημονική έρευνα που καταδείκνυε τις πιθανές επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία και ενώ πλέον έχουν διερευνηθεί και διαπιστωθεί από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, σε μεγάλο βαθμό, οι συνέπειες αυτών τόσο στον ενεργό όσο και στον παθητικό καπνιστή, ο αριθμός των καπνιστών παγκοσμίως αυξάνεται αντί να μειώνεται. Τα οικονομικά μεγέθη της καπνοβιομηχανίας, τα αίτια έναρξης του καπνίσματος και το οικονομικό κόστος που αυτό επιφέρει, οι μέθοδοι πρόληψης και διακοπής του καπνίσματος καθώς και η ανάλυση κόστους – αποτελέσματος αυτών των μεθόδων είναι μερικά από τα θέματα που θα μας απασχολήσουν στην παρούσα εργασία. / It has been at least half a century from the first scientific research that showed the likely repercussions of smoking in health and even it has been investigated and realised by the world scientific community, to a large extent, the consequences of smoking in the active and passive smoker, the number of smokers worldwide is increasing instead of decreasing. The economic sizes of tobacco industry, the reasons why people start smoking and the economic cost that this involves, the methods of prevention and interruption of smoking as well as the cost – effectiveness analysis of these methods are some of the topics that will occupy us in the present research.

Σκοπός: Να ερευνήσουμε την επίδραση που έχει ο καπνός του τσιγάρου στη συγκέντρωση κορτιζόλης αίματος ομφαλίου λώρου. Μέθοδος: Μετρήθηκαν οι συγκεντρώσεις κορτιζόλης σε αίμα ομφαλίου λώρου 211 τελειόμηνων νεογνών καπνιστριών και 211 τελειόμηνων νεογνών μη καπνιστριών μητέρων. Από αυτά 48 και 36 νεογνά αντίστοιχα, γεννήθηκαν με καισαρική τομή. Σε 16 περιπτώσεις, επιπλέον του αίματος ομφαλίου λώρου, ελήφθη φλεβικό αίμα από τη μητέρα κατά τον τοκετό. Αποτελέσματα: Η διάμεση τιμή κορτιζόλης ομφαλίου λώρου των νεογνών καπνιστριών και μη καπνιστριών μητέρων ήταν 23 και 13 μg/dl αντίστοιχα (Ρ<0.0001) . Οι συγκεντρώσεις κορτιζόλης ήταν μεγαλύτερες στα νεογνά καπνιστριών μητέρων, σε σύγκριση με τα νεογνά μη καπνιστριών μητέρων, είτε γεννήθηκαν με φυσιολογικό τοκετό, είτε με καισαρική τομή. Στα νεογνά που γεννήθηκαν με καισαρική τομή, υπήρχε θετική συσχέτιση μεταξύ του αριθμού των τσιγάρων που καπνίζονταν την ημέρα και των συγκεντρώσεων κορτιζόλης, καθώς και αρνητική συσχέτιση μεταξύ των συγκεντρώσεων κορτιζόλης και του μήκους των νεογνών. Δεν υπήρχε σημαντική συσχέτιση μεταξύ των συγκεντρώσεων κορτιζόλης και του βάρους γέννησης ή της περιμέτρου κεφαλής. Οι συγκεντρώσεις κορτιζόλης στο αίμα ομφαλίου λώρου των νεογνών καπνιστριών και μη καπνιστριών μητέρων ήταν κατά 29% και 45% χαμηλότερες από αυτές των μητέρων τους αντίστοιχα. Συμπεράσματα: Παρόλο που δεν μπόρεσε να αποδειχθεί αιτιολογική σχέση μεταξύ καπνίσματος της μητέρας και αυξημένων συγκεντρώσεων κορτιζόλης ομφαλίου λώρου, τα ευρήματα είναι σύμφωνα με προηγούμενες αναφορές, ενδεικτικές αυξημένων ορμονών στρες στα νεογνά των οποίων οι μητέρες κάπνιζαν κατά την εγκυμοσύνη. / Aim: To investigate the effect of tobacco smoke on cord blood cosrtisol concentrations. Methods: Cortisol concentrations were measured in cord blood from 211 term newborns of smoking and 211 term newborns of nonsmoking mothers; 48 and 36 newborns were delivered by cesarean section, respectively. In 16 cases, in addition to cord blood, maternal venous blood was obtained at delivery. Results: The median cord blood cortisol concentration in neonates of the smoking and the non-smoking mothers was 23 and 13 μg/dL, respectively (P<0.0001). Cortisol concentrations were greater in the newborns whose mothers smoked, when compared to corresponding controls, whether they were delivered vaginally or by cesarean section. In the newborns delivered by cesarean section, there was a positive correlation between number of cigarettes smoked/day and cortisol concentrations, as well as a negative correlation between cortisol concentrations and neonatal length. There was no significant correlation between cortisol concentrations and birth weight or head circumference. Cortisol concentrations in the cord blood of neonates whose mothers were smokers and nonsmokers were by 29% and 45% lower from those measured in their mothers, respectively. Conclusions: Although a causal relationship between maternal smoking and high cortisol concentrations in cord blood was not established, the findings are in accordance with previous reports indicating elevated stress-hormones in newborns whose mothers smoked during pregnancy