Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκε η προσπάθεια των αναπτυσσόμενων χωρών του συνόλου BRIC, στην πορεία μετάβασής τους προς τις «Οικονομίες της Γνώσης». Πρόκειται για τέσσερις από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, που στο μέλλον αναμένεται να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στις παγκόσμια οικονομική σκηνή. Οι αγορές όλων τους είναι υπερμεγέθεις, με την μεγαλύτερη από αυτές την Κίνα, να απαριθμεί 1,3 δισεκατομμύρια ανθρώπους και να έχει γεωγραφικά διαμερίσματα με πληθυσμό μεγαλύτερο ακόμα και από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες. Η αξιολόγηση των χωρών έγινε στην βάση των τεσσάρων πυλώνων των «Οικονομιών της Γνώσης»: i) Πληθυσμός με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και ικανότητες, που θα αξιοποιήσει παραγωγικά και θα εξελίξει τη Γνώση, ii) αποτελεσματικό σύστημα καινοτομιών, που θα αποτελέσει την υποδομή για τον σχηματισμό ενός δικτύου φορέων Ε&Α, iii) υποδομή δυναμικής πληροφόρησης, που θα διευκολύνει αποτελεσματικά την ενημέρωση και διάδοση της Γνώσης και iv) οικονομικό και οργανωσιακό καθεστώς, που θα παρέχει τα απαραίτητα κίνητρα για τη δημιουργία, ανάπτυξη και αποτελεσματική χρήση της Γνώσης. Μέσα από την μεταξύ τους σύγκριση συναντήσαμε σημαντικές διαφορές σε πολλά από τα στοιχεία που απαρτίζουν τον κάθε πυλώνα. Κάθε μία, όμως, από τις χώρες BRIC κατόρθωσε να παρουσιάσει σημεία σημαντικής προόδου. Αποδείχτηκε, πως μολονότι αξιοποιούνται διαφορετικά μέσα και δοκιμάζονται εναλλακτικές προσεγγίσεις, ο δρόμος για την ανάπτυξη των αναδυόμενων οικονομιών BRIC είναι κοινός. Αυτός της Οικονομίας της Γνώσης. Ολοκληρώνοντας την ανάλυση, διαπιστώνεται ότι πολλά από τα συμπεράσματα της μελέτης θα μπορούσαν να έχουν γενικότερη εφαρμογή, πλαισιώνοντας έναν μεγαλύτερο αριθμό αναπτυσσόμενων ή ακόμα και ανεπτυγμένων χωρών. Με την κατάλληλη προσαρμογή στις κοινωνικές, θεσμικές και οικονομικές συνθήκες της κάθε χώρας, τα συμπεράσματα αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον δεκάλογο της επιτυχούς μετάβασης μιας χώρας σε μία Οικονομία που βασίζεται στη Γνώση / This study evaluated the efforts of the "BRIC" developing economies, in their transition towards a "knowledge-based economy". The evaluation was based on the four pillars of the "knowledge-based economy»: i) Population with higher education and skills for the creation and development of knowledge, ii) an effective innovation system and an efficient R&D network, iii) a dynamic information infrastructure that will facilitate information and knowledge dissemination effectively and iv) an economic and organizational regime, which will provide the necessary incentives for the creation, development and effective use of knowledge. Through the comparison between them, significant differences emerge in many of the elements that comprise each pillar. However, each one of the BRIC countries has shown signs of significant progress. Despite all differences in their approaches, we have seen that the road to development runs through a knowledge-based economy. Many of the conclusions of this study could have broader applications to a larger number of developing or even developed countries. With the proper adaptation to social, institutional and economic conditions of each country, these findings could form the decalogue of a country's successful transition to knowledge-based economy.

L'objectif de cette étude doctoral est d'étudier l'impact du processus de transition économique, de l'économie centralisée à l'économie de marché, sur les entreprises des pays d'Europe de l’Est et Centrale (EEC) de 1989 à 2016. Dans les deux premiers articles, pour conceptualiser la structure intellectuelle de la transition économique et de la privatisation, en tant que principales composantes de la transition, a été utilisée l’analyse des mots-clés (Co-Word Analysis: CWA) sur la littérature existante. Cette méthode scientométrique consiste d’abord à extraire les concepts les plus importants décrivant un champ de recherche à partir de titres et/ou de résumés sur la base d'un grand nombre de documents académiques, puis de calculer les occurrences de chaque concept et de générer des grappes (clusters) de tels concepts fondés sur la force de leur association. CWA affiche ces clusters dans une carte 2D en fonction de leur force interne et externe qui représente la structure intellectuelle du domaine de recherche en question. Les résultats de ces deux articles, ainsi que d'autres auteurs (Berglöf & Roland, 2006; Stiglitz, 2000, 2006) soulignent l'importance des facteurs non-économiques sur la performance de l'entreprise. Selon Frye & Shleifer (1997), parmi les facteurs non-économiques et non-institutionnels, la corruption est identifiée comme un élément important pendant le processus de transition qu’Intriligator (1996), confirme également pendant le processus de privatisation. Le dernier article propose des résultats inédits sur l'impact de la corruption et du crime sur la performance de l'entreprise / The aim of this doctoral study is to investigate the impact of economic transition process, from centrally planned economy to market economy, on the enterprises in Central and Eastern European (CEE) countries from 1989 to 2016. In the two first articles, to map the intellectual structure of economic transition and of privatization, as the main component of transition, has been used Co-Word Analysis (CWA) on extant literature. CWA consists initially in extracting the most important concepts describing a research field from titles and/or abstracts on the basis of a large number of scholarly papers, then calculating the occurrences of each concept and generating clusters of such concepts based on the strength of their association. CWA display these clusters in a 2D map depending on their internal and external strength of each cluster that represents the intellectual structure of the research field in question. The results of these two articles, along with other authors (Berglöf & Roland, 2006; Stiglitz, 2000, 2006), emphasize the importance of non-economic factors on enterprise performance. According to (Frye & Shleifer, 1997), among the non-economic and non-institutional factors, corruption, is identified as the element that played an important role during the transition process and as Intriligator (1996) confirms, also during the privatization process. Though in the last article, are provided new insights of the impact of corruption, crime and “time tax” on enterprise performance

A Abidjan, l’offre de transport urbain, dominée par de petites unités artisanales aux côtés des modes de transports de masse de la société publique reste insuffisante pour une population urbaine sans cesse croissante. Le système de transport urbain se caractérise par des infrastructures peu adaptées et dégradées avec un niveau important de pollution de l’air. L’analyse des relations transactionnelles entre les parties prenantes met en lumière des conflits de compétences dans la gouvernance de la mobilité urbaine. Ces conflits, constituant des sources de blocage dans la régulation officielle, conduisent à une mauvaise coordination des actions et donnent lieu à la mise en place spontanée d’une régulation parallèle (menée par les syndicats de transporteurs) dans les gares urbaines. Malgré ces contraintes et limites, cette mobilité peut s’inscrire dans une logique de durabilité et répondre à un besoin social de déplacement de la population d’autant plus qu’elle présente des potentiels de développement que seule la volonté de l’ensemble des acteurs peut faire émerger. / In Abidjan, the supply of urban transport, dominated by small -scale units alongside modes of mass transit public company remains insufficient for a growing urban population. The urban transport system is characterized by low adapted and degraded infrastructure with a high level of air pollution. Analysis of transactional relationships among stakeholders highlights conflicts of jurisdiction in the governance of urban mobility. These conflicts, which constitute sources of blockage in the official regulation, lead to uncoordinated actions and give rise to the spontaneous creation of a parallel regulation (by the transport unions) in urban stations. Despite these constraints and limitations, this mobility can be part of a logic of sustainability and meet a social need for movement of people especially as it has development potential that only the willingness of all stakeholders can emerge