Η διαχείριση πληροφοριακών συστημάτων αυξάνει ραγδαία σε πολυπλοκότητα καθώς η αρχιτεκτονική των εξυπηρετητών γίνεται πιο κατανεμημένη και ο αριθμός των οντοτήτων πληθαίνει, αναγκάζοντας τις επιχειρήσεις να καταφύγουν σε πολύπλοκες και δαπανηρές λύσεις διαχείρισης συστημάτων και δικτύων. Η επένδυση για μια επιχείρηση μικρού ή μεσαίου μεγέθους σε μια τέτοια λύση συχνά κρίνεται ανεπαρκής καθώς η πλειονότητα των εργασιών διαχείρισης θεωρούνται τετριμμένες, ενώ το κόστος εκμάθησης και ειδίκευσης προσωπικού είναι μεγάλο. Παράλληλα η κοινότητα ανοικτού κώδικα δεν έχει εμφανίσει μια αξιόπιστη και ολοκληρωμένη λύση για τη διαχείριση συστημάτων. Η διπλωματική εργασία έχει σκοπό τη δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος διαχείρισης υπολογιστικών συστημάτων για λειτουργικά Linux και Windows. Μελετήθηκε, σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε μια ολοκληρωμένη εφαρμογή ανοικτού κώδικα που παρέχει βασικές δυνατότητες διαχείρισης. Αυτές περιλαμβάνουν απογραφή περιουσιακών στοιχείων (inventory), διανομή λογισμικού (software delivery), απομακρυσμένος έλεγχος (remote control), παρακολούθηση κατάστασης συστημάτων (system monitoring), καθώς και άλλων πρόσθετων δυνατοτήτων διαχείρισης λειτουργικού. Στόχος της εργασίας είναι να παράγει μια καινοτόμο ενιαία λύση, αξιοποιώντας κατά το δυνατό τις υπάρχουσες λύσεις ή εργαλεία που είναι διαθέσιμα από την κοινότητα ανοικτού κώδικα. Ειδικότερα: - Μελετώνται οι υπάρχουσες λύσεις opensource, συγκρίνονται βάση κριτηρίων αξιολόγησης και απαιτήσεων και επιλέγονται αυτές που θα ενσωματωθούν στη τελική εφαρμογή. - Παρουσιάζεται η ιδέα ενσωμάτωσης και σχεδιάζεται το ενιαίο σύστημα που περιέχει τις λύσεις που επιλέχθηκαν. - Αναπτύσσεται η εφαρμογή διαχείρισης βάσει σχεδιασμού. Για το σύστημα αναπτύχθηκε λογισμικό για client και server για δύο πλατφόρμες, πλήρες Win32 γραφικό περιβάλλον διαχειριστή, καθώς και περιβάλλον εγκατάστασης. Η εφαρμογή ολοκληρώθηκε σε 16 μήνες περνώντας από τα στάδια Alpha και Beta, καταλήγοντας στη τελική έκδοση παραγωγής. Ονομάστηκε «OpenRSM» από τα αρχικά του «Opensource Remote System Management». Δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο μέσω της κοινότητας ανοικτού κώδικα “SourceForge” στη κατηγορία “System Administration” και τέθηκε σε πιλοτική λειτουργία σε ελληνικούς δημόσιους φορείς. Η τελική εφαρμογή μετρήθηκε και αξιολογήθηκε ως προς την απόδοση και την αξιοπιστία. Τα αποτελέσματα σε συνδυασμό με τα τελικά χαρακτηριστικά της, ανταποκρίνονται σε ένα βαθμό μεγαλύτερο από τις προσδοκίες. / -

Το OpenRSM (Open Remote System Management) είναι ένα εργαλείο ανοιχτού κώδικα για την απομακρυσμένη διαχείριση συστημάτων και δικτυακών συσκευών. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο σύστημα που συνδυάζει και σε ορισμένες περιπτώσεις επεκτείνει έναν αριθμό εργαλείων ανοιχτού κώδικα παρέχοντας ένα κοινό περιβάλλον εργασίας με σκοπό την αποτελεσματική εκτέλεση λειτουργιών όπως: Ανακάλυψη περιουσιακών στοιχείων (Inventory), Εγκατάσταση και απεγκατάσταση λογισμικού (Deployment), Απομακρυσμένος έλεγχος σταθμών εργασίας (Remote Control), Εκτέλεση εντολών κελύφους (Command Execution). Το σύστημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και να υλοποιήσει οποιαδήποτε διαδικασία διαχείρισης συστημάτων και δικτύου. Έχει διερευνηθεί η χρήση του στα έξης: Διαχείριση ασύρματων access points, Ολοκλήρωση με συστήματα Grid και διαμοιρασμού υπολογιστικών πόρων. Το OpenRSM αποτελείται από μια κεντρική κονσόλα ελέγχου και διαχείρισης (Manager), έναν εξυπηρετητή διαχείρισης (Server) ο οποίος υλοποιεί την λογική εξυπηρετητή που ολοκληρώνει, προγραμματίζει, αποθηκεύει και εκτελεί τις διαχειριστικές λειτουργίες και τους πράκτορες (agents) οι οποίοι εγκαθίσταται στους διαχειριζόμενους σταθμούς και τους καθιστούν διαχειρίσιμους. Κατά την αρχική ανάπτυξη του OpenRSM επιλέχθηκε ως τεχνολογία υλοποίησης η γλώσσα προγραμματισμού Borland Delphi. Το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης σχεδιαστικής επιλογής ήταν τα λειτουργικά τμήματα (Agent, Manager, Server) του OpenRSM να μπορούν να εγκατασταθούν μόνο σε υπολογιστές που διαθέτουν λειτουργικό σύστημα Microsoft Windows. Ο συγκεκριμένος περιορισμός σε συνδυασμό με την αυξανόμενη τα τελευταία χρόνια χρήση λειτουργικών συστημάτων που βασίζονται στον πυρήνα Linux από όλο και μεγαλύτερες ομάδες χρηστών οδήγησε στην ανάγκη επανασχεδιασμού του OpenRSM και στην εκ νέου υλοποίηση του. Βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας αποτελεί ο επανασχεδιασμός του OpenRSM ώστε να παρέχει επιπλέον λειτουργίες και κυρίως η εκ νέου υλοποίηση του χρησιμοποιώντας ως τεχνολογία το Qt framework. Τελικός στόχος είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος για την αποτελεσματική διαχείριση απομακρυσμένων συστημάτων που θα μπορεί να εγκατασταθεί σε όλα τα βασικά λειτουργικά συστήματα. Για τον σκοπό αυτό θα μελετηθεί η υπάρχουσα αρχιτεκτονική και θα προταθούν μια σειρά από βελτιώσεις/επεκτάσεις οι οποίες θα προσφέρουν στο σύστημα ένα σημαντικό αριθμό από νέες λειτουργίες. Οι πιο σημαντικές από αυτές είναι η ολοκλήρωση του λειτουργικού συστήματος TinyOS με το OpenRSM για την παρακολούθηση των ασύρματων δικτύων αισθητήρων (WSN) που βασίζονται σε αυτό, η δυνατότητα εγκατάστασης ενημερώσεων των εφαρμογών που έχουν εγκατασταθεί στους διαχειριζόμενους σταθμούς και η ολοκλήρωση του λογισμικού BOINC με το OpenRSM. Επιπλέον, εξετάζουμε ζητήματα που αφορούν την ενίσχυση των μηχανισμών ασφαλείας στην επικοινωνία των λειτουργικών τμημάτων του OpenRSM, καθώς και την ανάπτυξη λειτουργιών για το χρονοπρογραμματισμό των διαφόρων εργασιών και την ενεργειακή απόδοση των υπό-διαχείριση μηχανημάτων. / OpenRSM is a tool for remote management of workstations. It extends and integrates high-value open source projects in order to provide an integrated management platform. The goal has been to build a remote systems and network management platform capable to facilitate daily tasks. The system is designed to be fully functional yet simple, unlike most commercial management systems. OpenRSM is designed to offer: Inventory and assets management: information retrieval about installed assets, Software delivery: management of installed software. Supports user-interactive and silent installations/uninstallation among other, Remote procedure call: sending executable commands to stations, Remote Control, Wireless access points management, Integration with EGEE Grid technologies. The main components of OpenRSM are the server, the agent and the user console. The console accepts input from users and conveys it to the server in the form of task objects. The server is responsible for the coordination of the subsystems and task dispatch. The agent is a passive component on managed stations that accepts commands from the server and executes them. Borland Delphi programming language was initially used for the development of the OpenRSM system. The result of this design choice was the operating components (Agent, Manager, Server) of OpenRSM to be installed only on computers which run the operating system Microsoft Windows. This particular restriction in combination with the increase in the use of Linux-based operating systems led to the re-design of OpenRSM. The main purpose of this work is the development of OpenRSM using the Qt framework and the elaboration in functionality. The main goal has been to develop of a system capable to manage remote stations in a platform-independent manner. For this purpose, a study of the existing architecture is essential in order to propose a series of improvements which will provide the system with a significant number of new features. The most important of these features is the monitoring and management of wireless sensor networks, the ability to install updates for applications which are installed on the managed stations and the integration of open-source software platform BOINC with OpenRSM. As a result of this integration, OpenRSM would provide the operation of deploying BOINC software client and managing BOINC system into managed workstations. Moreover, we consider issues which are related to strengthening the security mechanisms in the communication between OpenRSM components and the development of new operations for scheduling jobs and for energy-efficiency of managed stations.

Στην παρούσα εργασία γίνεται Μελέτη και Καταγραφή των σημαντικότερων υπηρεσιών που παρέχουν 12 από τα πιο γνωστά Client Management Tools που υπάρχουν στην αγορά. Παρουσιάζεται ένας πίνακας με τις λειτουργίες που παρέχει κάθε ένα από αυτά τα Client Management Tool. Επιπλέον γίνεται μια μελέτη για την Τιμολογιακή Πολιτική που ακολουθούν τα Client Management Tools. Στην συνέχεια γίνεται μία έρευνα για την CMDB, καθώς επίσης και τα βήματα τα οποία ακολουθούνται για την σχεδίασή της. Μελετάται το ITIL, και παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο ένα Client Management Tool μπορεί να γίνει ITIL Compatible. Στην συνέχεια, παρουσιάζεται το SchoolView, μία υπηρεσία ανάλογη με αυτή της υπηρεσίας TeamViewer, με την οποία αναβαθμίζεται το SchoolRSM. Και τέλος, προτείνονται κάποιες ενέργειες που πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε την CMDB στο OpenRSM. / The current thesis has done a study and a listing of the most important functions provided by twelve of the most renowned Client Management Tools. A table is presented with the functions that are provided by each of these Client Management Tools. Additionally a study is done for the price list policy that the Client Management Tools follow. Moreover a research is done for the CMDB and definitions associated with it are given as well as the steps that are followed for its construction. What is more, the ITIL is being studied, and the way in which a Client Management Tool can be ITIL Compatible is presented. Additionally, the SchoolView is being presented, a service similar to TeamViewer, with which SchoolRSM is being upgraded. Finally, there is a suggestion of some actions that should be done so as to adjust the CMDB to OpenRSM.

Οι ενσωματωμένες συσκευές αποτελούν μια κατηγόρια υπολογιστών ειδικού σκοπού με ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια. Σε αντίθεση με τους γνωστούς σε όλους υπολογιστές γενικού σκοπού που μπορούν να επιτελέσουν σχεδόν οποιαδήποτε λειτουργία, οι ενσωματωμένες συσκευές επιτελούν μόνο συγκεκριμένες λειτουργίες, οι οποίες είναι προκαθορισμένες κατά τον σχεδιασμό τους. Η διαχείριση τέτοιων και μη συσκευών αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο αφού η διαφορετικότητα των λειτουργιών τους, δημιουργεί ένα διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης τους κατά την πρακτική της διαχείρισης. Υπάρχει περιορισμός στα διαθέσιμα εργαλεία για την διαχείριση όλων των ενσωματωμένων συστημάτων με ένα εργαλείο, αλλά η ερεύνα μας επικεντρώνεται στη διαχείριση οικογενειών τέτοιων συσκευών με κριτήριο τη λειτουργία του ειδικού σκοπού που επιτελούν. Σκοπός λοιπόν της εργασίας είναι ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη λογισμικού για την ομαδική διαχείριση οικογένειας ενσωματωμένων συσκευών και κοινών υπολογιστών γενικού σκοπού οπουδήποτε λειτουργικού συστήματος. Η συνεισφορά της υπάρχουσας εργασίας συνοψίζεται στις εξής συνιστώσες: 1. Οι ενσωματωμένες συσκευές στις οποίες επικεντρωθήκαμε αφορούν δικτυακές συσκευές (ασύρματες ή ενσύρματες) πολλών λειτουργιών (Access Points, Clients, Repeaters,Points to Points, WDS, Transparent Clients, Routers). 2. Το λογισμικό για υπολογιστές ειδικού σκοπού που δημιουργήθηκε μπορεί να εκτελεστεί τόσο σε λειτουργικά συστήματα MS Windows όσο και σε *ΝΙΧ. 3. Η ανάπτυξη του λογισμικού έγινε βάση του συστήματος ORSM, το οποίο είναι ένα εργαλείο ανοικτού κώδικα για την απομακρυσμένη διαχείριση συστημάτων και δικτύων. (Με αστερίσκο * τόσο στα περιεχόμενα όσο και στο κύριο μέρος της εργασίας δείχνουμε τις δυνατότητες του νέου λογισμικού σε σχέση με το σύστημα ORSM). Συνοπτικά οι δυνατότητες διαχείρισης αφορά τις παρακάτω λειτουργίες: • Ανακάλυψη περιουσιακών στοιχείων (Inventory Process). • Παρακολούθηση απόδοσης συστημάτων (Monitoring). • Εγκατάσταση και απεγκατάσταση λογισμικού (Software Deployment). • Απομακρυσμένο έλεγχο (Remote Desktop). • Εκτέλεση εντολών κελύφους (Remote Command). / An embedded system is a special-purpose computer system designed to perform one or a few dedicated functions, often with real-time computing constraints. It is usually embedded as a part of a complete device including hardware and mechanical parts. In contrast, a general-purpose computer, such as a personal computer, can do many different tasks depending on programming. Embedded systems control many of the common devices in use today. Managing infrastructure with such devices (embedded and general purpose computers) is usually demanding and expensive but nevertheless essential for organizations. There is a limit in tools which achieve effective management to those infrastructure topologies. At present, open management solutions are few and immature however there are tools such as OpenRSM aiming to deliver lightweight, remote and customizable management, easily customizable to cover the needs of small organizations. OpenRSM implements a generic management framework that models generalized use cases that can be exploited by users to adapt the tool to their needs. However, given maturity of the tool, it is unclear how easy it would be for users to extend it in order to include management of new types of devices. As network environments grow to digital ecosystems, the management targets increase in number and diversity. Wireless active elements, handheld systems or embedded devices are becoming common and need to be brought under standard management practices in the same manner as routers or workstations. This paper describes how the OpenRSM management functionality can be extended in order to provide customizable management of embedded devices and more specifically of wireless access points (the symbol * shows the new extension of ORSM). In general the management capabilities which are embed to OPENRSM system and target to wireless active elements are: (Inventory process, monitoring, firmware upgrade, save/reload configuration settings, remote commands, and discovery process).