No description available.

Made available in DSpace on 2016-06-02T19:29:46Z (GMT). No. of bitstreams: 1 TeseAGCA.pdf: 11486033 bytes, checksum: 8ce32fee1bb551303df4db4831fcae21 (MD5) Previous issue date: 2004-07-30 / Financiadora de Estudos e Projetos / Ethnopedological studies have been devoted mainly to agriculture, paying little attention to other aspects (e.g. pottery) of land use. The main objective of this work was to describe and analyse local knowledge and practices among peasant potters, as related to some soils that they use as ceramic resource, in a rural village (Chã da Pia) in Northeast Brazil. Peasant soil knowledge was described and analysed through an adaptation of classic ethnoscientific techniques, attempting to articulate emic and etic data, following Marques s Comprehensive Ethnoecology. Five soil profiles were formally described by researchers (etic approach) near pits where local people obtain pottery clay. Later, peasant artisans where asked to indicate the soil categories or materials they recognized in those same soil profiles (emic approach). Samples collected during both emic and etic approaches were used to describe and analyse the soils existing near these clay sources. Peasant potters recognized variations between the topsoil and subsurface soil. They were capable of distinguishing, identifying and naming, their way, some soil materials arranged in layers ( capas ) along the soil profile: terra (earth), piçarro (gravel), cabeça do barro (clay head), barro de loiça (ceramic clay), and pedra mole (soft rock). The multi-layered arrangement of these materials along the soil profiles was similar to the arrangement of the horizons as described in formal pedology. Nonetheless, local potters did not seem to know about pedogenetic relationships among these layers. Discriminant-canonical analysis, based on chemical, physical and morphological soil features, has shown clear distinctions between the agricultural topsoil and subsurface layers from where ceramic resources may be collected. It also made possible to demonstrate physical, chemical and morphological similarity among some soil materials (as distinguished by local potters) and the pedogenetic horizons where these materials are normally found. Barro de loiça is the main ceramic resource obtained from local soils. It was found mainly as part of the the 2Bt horizon in Eutric Planosols and Haplic Solonetz. The making of ethnopedological studies in different social and pedological environments could be an aid to the advancement of formal soil knowledge, also giving an opportunity to understanding and valuing local soil knowledge and management. / Os estudos etnopedológicos têm enfocado, prioritariamente, o uso agrícola dos solos, dando pouca atenção a outros campos de comportamento, tais como a cerâmica artesanal. Este trabalho teve como objetivo descrever e avaliar os conhecimentos e práticas de um grupo de artesãos camponeses ( loiceiros ), produtores de cerâmica utilitária ( loiça de barro ), sobre alguns solos que eles utilizam como recurso cerâmico em uma comunidade rural no Agreste Paraibano, Nordeste do Brasil. O saber pedológico camponês foi descrito e analisado através de técnicas adaptadas da etnociência clássica, buscando articular as abordagens emicista e eticista, com base na Etnoecologia Abrangente de Marques. Cinco perfis de solo foram descritos por agrônomos-pesquisadores (abordagem eticista) junto a barreiros de onde a população local extrai o barro-de-loiça . Posteriormente, solicitou-se a alguns camponeses que indicassem e nomeassem, nesses mesmos locais, os materiais de solo que fossem capazes de reconhecer (abordagem emicista). Amostras coletadas em ambas as abordagens foram usadas para caracterização morfológica, física e química desses solos. Os artesãos camponeses pesquisados reconheceram diferenças entre a camada arável e a sub-superfície do solo, sendo também capazes de distinguir, identificar e nomear, ao seu modo, alguns materiais de solo distribuídos em capas (camadas) superpostas ao longo do perfil, tais como: terra , piçarro , cabeça do barro , barro de loiça e pedra mole . O arranjo dessas camadas mostrou-se semelhante à distribuição dos horizontes nas descrições pedológicas formais, mas os loiceiros não demonstraram conhecimento de relações pedogenéticas entre partes do perfil. A análise discriminante canônica, baseada em propriedades físicas, químicas e morfológicas dos solos, mostrou diferenças entre as capas associadas à camada arável e aquelas mais profundas, que servem eventualmente como fonte de material cerâmico. Do mesmo modo, demonstrou-se similaridade entre alguns materiais de solo reconhecidos em capas e os horizontes pedogenéticos onde, normalmente, se situam esses mesmos materiais. Barro de loiça é o principal material de solo usado como recurso cerâmico pelos loiceiros e corresponde, localmente, a uma parte do horizonte Bt de solos classificados como Planossolo Nátrico Órtico e Planossolo Háplico Eutrófico. A realização de estudos etnopedológicos em diferentes contextos sociais e pedológicos pode contribuir para o avanço do conhecimento pedológico formal e para uma melhor compreensão e valorização dos sistemas locais de conhecimento e uso de solos.

<p>У раду су приказани резултати огледа са једанаест сорти пшенице (Triticum aestivum L.) и једном сортом тритикалеа (Triticosecale W.) на локалитету Кумане у Банату, у стресним условима халоморфног земљишта типа солоњец. Током три вегетационе сезоне је испитана генотипска варијабилност, праћењем фенотипске варијације и интеракције генотип/спољна средина за принос и компоненте приноса (висина биљке, дужина класа, маса класа, маса зрна по класу и број зрна по класу). Оглед је постављен на контролној варијанти (солоњец без поправке) и третманима са мерама поправке, уз примену фосфогипса у количини од 25 t/ha и 50 t/ha. За анализу интеракције генотипа и спољне средине је примењен Модел главних ефеката и вишеструке интеракције-AMMI (Аdditive Мain Еffects and Мultiplicative Interaction). Међузависност испитиваних особина је утврђена анализом једноструких корелација. У циљу дефинисања реакције генотипова на стресне услове солоњеца, испитанa је активност ензимских и неензимских компоненти антиоксидативног система, као и липидне пероксидације.<br />Испољена је статистичка значајност главних ефеката генотипа, агроекосредина и њихове интеракције на варијабилност свих испитиваних својстава. Уочени су генотипови мале интеракције генотип/спољна средина за поједине особине, што би могло да се окарактерише као стабилна реакција тих генотипова у променљивим условима средине, у односу на мелиоративни третман и вегетациону сезону. Корелационом анализом су<br />установљене значајне и високозначајне вредности коефицијената корелације између већине испитиваних својстава. Разлике у активности ензима и неензимских компоненти антиоксидативног система заштите указују да су генотипови различито реаговали на стресне услове солоњеца.<br />Добијени резултати могу да помогну процес стварања генотипова пшенице, који ће да се гаје на земљиштима са вишим концентрацијама натријума и неповољним физичким особинама, са добром стабилношћу.</p> / <p>U radu su prikazani rezultati ogleda sa jedanaest sorti pšenice (Triticum aestivum L.) i jednom sortom tritikalea (Triticosecale W.) na lokalitetu Kumane u Banatu, u stresnim uslovima halomorfnog zemljišta tipa solonjec. Tokom tri vegetacione sezone je ispitana genotipska varijabilnost, praćenjem fenotipske varijacije i interakcije genotip/spoljna sredina za prinos i komponente prinosa (visina biljke, dužina klasa, masa klasa, masa zrna po klasu i broj zrna po klasu). Ogled je postavljen na kontrolnoj varijanti (solonjec bez popravke) i tretmanima sa merama popravke, uz primenu fosfogipsa u količini od 25 t/ha i 50 t/ha. Za analizu interakcije genotipa i spoljne sredine je primenjen Model glavnih efekata i višestruke interakcije-AMMI (Additive Main Effects and Multiplicative Interaction). Međuzavisnost ispitivanih osobina je utvrđena analizom jednostrukih korelacija. U cilju definisanja reakcije genotipova na stresne uslove solonjeca, ispitana je aktivnost enzimskih i neenzimskih komponenti antioksidativnog sistema, kao i lipidne peroksidacije.<br />Ispoljena je statistička značajnost glavnih efekata genotipa, agroekosredina i njihove interakcije na varijabilnost svih ispitivanih svojstava. Uočeni su genotipovi male interakcije genotip/spoljna sredina za pojedine osobine, što bi moglo da se okarakteriše kao stabilna reakcija tih genotipova u promenljivim uslovima sredine, u odnosu na meliorativni tretman i vegetacionu sezonu. Korelacionom analizom su<br />ustanovljene značajne i visokoznačajne vrednosti koeficijenata korelacije između većine ispitivanih svojstava. Razlike u aktivnosti enzima i neenzimskih komponenti antioksidativnog sistema zaštite ukazuju da su genotipovi različito reagovali na stresne uslove solonjeca.<br />Dobijeni rezultati mogu da pomognu proces stvaranja genotipova pšenice, koji će da se gaje na zemljištima sa višim koncentracijama natrijuma i nepovoljnim fizičkim osobinama, sa dobrom stabilnošću.</p> / <p>This paper presents the results of an experiment with eleven varieties of wheat (Triticum aestivum L.) and one triticale variety (Triticosecale W.). The experiment was conducted in stress conditions of the site Kumane in Banat, on solonetz soil. Genotypic variability has been examined, during three growing seasons, through phenotypic variation and genotype/environment interaction for yield and yield components (plant height, spike length, spike weight, seed weight per spike and number of grains per spike). The experiment was set up in the control treatment (solonetz soil without melioration) and the improvement measures with application of phosphogypsum in amount of 25 t/ha and 50 t/ha. The genotype/environment ineraction was analyzed using AMMI model (Additive Main Effect and Multiplicative Interaction). The interrelationship of the studied traits was determined by the single correlation coefficients. In order to define the genotype response to stress of solonetz, the activity of enzimatic and non-enzimatic antioxidant system and lipid peroxidation were examined.<br />The statistical significance of the main effects of genotypes, environments and their interaction on variation of all the traits was observed. The observed genotypes with low genotype/environment interaction for certain traits, which could be characterized as a stable reaction of these genotypes in variable environmental conditions, in relation to the ameliorated measures and growin seson. For the different traits as the most stable ones, various genotypes were obtained. The genotypes in study reacted differently to different levels of melioration, in relation to each treatment<br />and growing season. Correlation analysis were established significant and highly significant values of correlation coefficients between the most of studied traits. Differences in the activity of enzymatic and non-enzymatic components of the antioxidant protection suggests that the genotypes responded differently to stress conditions of solonetz.<br />The results can help the process of creating wheat genotypes, which will be grown on soils with higher concentrations of sodium and unfavorable physical properties, which would have good stability.</p>