• Refine Query
  • Source
  • Publication year
  • to
  • Language
  • 1071
  • 6
  • 1
  • Tagged with
  • 1089
  • 1089
  • 584
  • 536
  • 395
  • 353
  • 323
  • 284
  • 280
  • 262
  • 261
  • 233
  • 230
  • 169
  • 146
  • About
  • The Global ETD Search service is a free service for researchers to find electronic theses and dissertations. This service is provided by the Networked Digital Library of Theses and Dissertations.
    Our metadata is collected from universities around the world. If you manage a university/consortium/country archive and want to be added, details can be found on the NDLTD website.
121

O uso de experimentos demonstrativo-investigativos no ensino de Termoquímica

Cavalcante, Filipe Gouveia 28 June 2017 (has links)
Dissertação (mestrado)—Universidade de Brasília, Decanato de Pesquisa e Pós-Graduação, Instituto de Ciências Biológicas, Instituto de Física, Instituto de Química, Faculdade UnB Planaltina, Programa de Pós-Graduação em Ensino de Ciências, Mestrado Profissional em Ensino de Ciências, 2017. / Submitted by Raquel Almeida (raquel.df13@gmail.com) on 2017-10-25T14:00:22Z No. of bitstreams: 1 2017_FilipeGouveiaCavalcante.pdf: 945632 bytes, checksum: 11ef531ef26398f85ea19ad57793e8b8 (MD5) / Approved for entry into archive by Raquel Viana (raquelviana@bce.unb.br) on 2017-10-31T10:47:41Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2017_FilipeGouveiaCavalcante.pdf: 945632 bytes, checksum: 11ef531ef26398f85ea19ad57793e8b8 (MD5) / Made available in DSpace on 2017-10-31T10:47:41Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2017_FilipeGouveiaCavalcante.pdf: 945632 bytes, checksum: 11ef531ef26398f85ea19ad57793e8b8 (MD5) Previous issue date: 2017-10-31 / O presente trabalho teve por objetivo investigar o emprego de experimentos demonstrativo-investigativos para a aprendizagem de conceitos termoquímicos. A realização de experimentos demonstrativo-investigativos pode facilitar a apropriação de conceitos científicos por parte dos alunos. A seleção dos experimentos, como também a estruturação do roteiro experimental, teve como fundamentação as proposições de Silva, Machado e Tunes (2010), que trazem um novo olhar acerca da experimentação e o seu papel durante a aprendizagem em Ciências. A metodologia pensada para esse trabalho tem aspectos qualitativos e a sua coleta de dados se deu por meio de perguntas abertas para levantamento das concepções prévias dos alunos sobre o conteúdo, e, com a realização de perguntas para avaliação da aprendizagem após a realização de oficinas experimentais. As oficinas foram organizadas em um módulo de ensino orientado para professores, configurando a proposição dessa pesquisa. A partir da utilização dos experimentos demonstrativo-investigativos perceberam-se melhorias no aprendizado de conceitos termoquímicos. / The objective of this work was to investigate the use of demonstrative-investigative experiments for the learning of thermochemical concepts. The realization of demonstrative-investigative experiments can facilitate the appropriation of scientific concepts by the students. The selection of the experiments as well as the structuring of the experimental script was based on the propositions of Silva, Machado and Tunes (2010), which bring a fresh look about experimentation and its role during science learning. The methodology designed for this work has qualitative aspects and its data collection was done through open questions gathering of previous conceptions of students about the content and with the realization of questions to evaluate the learning after the realization of workshops experiments. The workshops were organized in a teacher-oriented module configuring the teaching proposal of this research. From the use of the demonstrative-investigative experiments improvements in the learning of thermochemical concepts were noticed.
122

Leitura no ensino de Biologia na educação de jovens e adultos

Araújo, Simone Paixão 14 December 2017 (has links)
Tese (doutorado)—Universidade de Brasília, Faculdade de Educação, Programa de Pós-Graduação em Educação, 2017. / Submitted by Raquel Almeida (raquel.df13@gmail.com) on 2018-03-16T20:13:00Z No. of bitstreams: 1 2017_SimonePaixãoAraújo.pdf: 4685662 bytes, checksum: 70e2c2442277a27dcbf4c2ca57c646b1 (MD5) / Approved for entry into archive by Raquel Viana (raquelviana@bce.unb.br) on 2018-04-02T21:18:36Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2017_SimonePaixãoAraújo.pdf: 4685662 bytes, checksum: 70e2c2442277a27dcbf4c2ca57c646b1 (MD5) / Made available in DSpace on 2018-04-02T21:18:36Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2017_SimonePaixãoAraújo.pdf: 4685662 bytes, checksum: 70e2c2442277a27dcbf4c2ca57c646b1 (MD5) Previous issue date: 2018-04-02 / Este trabalho consiste na análise de atividades de leitura de textos de Biologia na Educação de Jovens e Adultos – EJA, com base em dois livros didáticos diferentes, um elaborado para a EJA e outro para o Ensino Médio regular, ambos recomendados pelo Programa Nacional do Livro Didático – PNLD/MEC. A decisão de associar a leitura de textos que veiculam o conhecimento científico biológico deve-se a escassez de estudos que abordem a leitura no Ensino de Ciências, em especial no final da Educação Básica na modalidade de EJA. Consideramos que a leitura deve permitir que os conhecimentos preexistentes dos alunos adultos se reorganizem e sejam, por vezes, questionados de forma a promover a compreensão, interpretação, análise e crítica ao texto. Assim, buscamos investigar que condições didáticas seriam necessárias para o desenvolvimento de habilidades de leitura que contribuíssem para a aprendizagem de conceitos, procedimentos e princípios que são estudados na disciplina Biologia na EJA. Após identificar algumas estratégias de leitura que o aluno desenvolve ao se deparar com um texto expositivo de Biologia, verificamos que eles apresentavam dificuldades de leitura. A partir dessas dificuldades, planejamos e desenvolvemos uma sequência didática que tinha a leitura do texto do livro didático de Biologia como objeto central. O referencial teórico-metodológico que adotamos para subsidiar a sequência didática foi o Ensino Recíproco ou Leitura Compartilhada que envolve professor e alunos que se alternam na realização de um diálogo organizado em quatro etapas: predizer, esclarecer, questionar e resumir. Cada uma delas contribui de maneira diferenciada para o aprimoramento da compreensão leitora. Essas etapas assumem um caráter integrador no processo e podem ser reorganizadas e adaptadas de acordo com o contexto. Para analisar os dados gerados com a aplicação da nossa proposta, registramos os diálogos dos alunos nos encontros e analisamos os materiais escritos elaborados por eles. A partir da análise dos dados do estudo, ficou evidenciado que, por meio de uma sequência didática elaborada a partir das etapas predizer, esclarecer, questionar e resumir (elementos constitutivos do Ensino Recíproco), os alunos jovens e adultos extrapolaram suas interpretações para além da linearidade esperada em uma leitura de texto científico direcionada pelo professor. Ao empregarmos o Ensino Recíproco, o professor deixou de exercer o papel de intérprete autorizado do texto e passou a ser o mediador do conhecimento científico veiculado no livro didático. O aluno torna-se partícipe do processo de aprendizagem, o que colabora com o desenvolvimento de sua autoconfiança e autonomia. Este estudo confirma a importância da contribuição do professor de biologia no aprimoramento da leitura dos alunos e corrobora com a tese de que todo professor é um professor de leitura. Com base nesse trabalho, reconhecemos que, para o ensino de Ciências na EJA, outra importante contribuição está no processo de construção de um referencial de análise de uma sequência didática com enfoque na leitura de textos que veiculam o conhecimento científico biológico. / This paper is an analysis of Biology text reading activities in Young Adult Education – YAJ [EJA in Brazil], based on two different textbooks, one for YAJ and the other for regular High School education. The National Textbook Program – [PNLD/MEC in Brazil], recommends both. The decision to associate the reading of textbooks that offer scientific biological information is due to the scarcity of studies dealing with reading in Science Teaching, especially towards the end of young adult Basic Education. We believe that reading should permit the reorganization and even questioning of the preexisting knowledge of adult students in order to promote the comprehension, interpretation, analysis and criticism of the text. Thus, we aim to study and determine what didactic conditions would be necessary for the development of reading abilities that contribute towards the learning of concepts, procedures and principles studied in the discipline of Biology in the YAJ Program. Therefore, after identifying some reading strategies that the student develops upon encountering an expositive Biology text; we found that they presented reading difficulties. Based on those difficulties, we planned and developed a didactic sequence with the reading of the Biology textbook as its central objective. The theoretical and methodological reference point we adopted to support the didactic sequence was that of Reciprocal Teaching or Shared Reading that involves teacher and students alternating in the realization of an organized dialogue in four stages: predict, clarify, question and summarize. Each contributes differently to the enhancement of reading comprehension. Those stages assume an integrating character in the process and may be reorganized and adapted according to the context. In order to analyze the data generated with the application of our proposal, we recorded the dialogues of the students in the sessions and we analyzed the written materials they elaborated. From the analysis of the data of the study, it became evident that, through a didactic sequence, based on the stages of predicting, clarifying, questioning and summarizing (constitutive elements of Reciprocal Teaching). The young students and adults extrapolated their interpretations beyond the expected trajectory of textbook reading guided by the professor. Using Reciprocal Teaching, the teacher stopped exercising the role of authorized interpreter of the text and became the mediator of scientific knowledge offered by the textbook. The student became a participant in the learning process, which collaborates the development of his self-confidence and autonomy. This study confirms the importance of the biology teacher’s contribution to the enhancement of the students’ reading, and corroborates the thesis that every teacher is a teacher of reading. Based on this work, we recognize the fact that, for science teaching, another important contribution rests on the process of building up a referential of analysis of didactic sequence in Young Adult Education focusing on the reading of texts bearing scientific biological knowledge.
123

Aplicação da análise multidimensional e da análise de agrupamentos hierárquicos ao mapeamento cognitivo de conceitos físicos

Santos, Carlos Alberto dos January 1978 (has links)
Investigou-se a influência da organização do conteúdo de Termodinâmica na estrutura cognitiva do aluno. O experimento foi realizado com estudantes de Física Geral da UFRGS. Testes de associação de conceitos foram usados como instrumentos de medida, e analisados através de técnicas de análise multidimensional (AMD) e análise de agrupamentos hierárquicos (AAH), as quais fornecem um "mapeamento cognitivo" dos conceitos usados na pesquisa. Os resultados obtidos sugerem que a influência de diferentes organizações dadas ao conteúdo da matéria de ensino sobre a estrutura cognitiva detectada pela AMD e AAH. / The effect of different approaches to content organization on the learner's cognitive structure was investigatel. Subject matter was thermodynamics at introductory college level and the experiment was carried out at UFRGS. Concept association tests were used as measurement instruments, and analysed through multidimensional scaling (MDS) and hierarquical clustering analysis (HCA), which provided a "cognitive mapping" of the concepts used in the investigation. The obtained resulte suggest that the effect, on the learner's cognitive structure, of different content organizations given to the subject matter is detected by MDS and AAH.
124

Ensino de ecologia : uma proposta dialógica sobre conservação de morcegos com estudantes de ensino fundamental

Lima, Júlia Machado de 29 April 2016 (has links)
Dissertação (mestrado)—Universidade de Brasília, Instituto de Ciências Biológicas, Instituto de Física, Instituto de Química, Faculdade UnB Planaltina, Programa de Pós-Graduação em Ensino de Ciências, Mestrado Profissional em Ensino de Ciências, 2016. / Submitted by Fernanda Percia França (fernandafranca@bce.unb.br) on 2016-07-15T13:47:28Z No. of bitstreams: 1 2016_JúliaMachadodeLima.pdf: 6613890 bytes, checksum: 465a7c435677a4c36e3c24a3c877e322 (MD5) / Approved for entry into archive by Raquel Viana(raquelviana@bce.unb.br) on 2016-08-19T13:10:00Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2016_JúliaMachadodeLima.pdf: 6613890 bytes, checksum: 465a7c435677a4c36e3c24a3c877e322 (MD5) / Made available in DSpace on 2016-08-19T13:10:00Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2016_JúliaMachadodeLima.pdf: 6613890 bytes, checksum: 465a7c435677a4c36e3c24a3c877e322 (MD5) / O objetivo desta dissertação é investigar a expressão de afetividade de estudantes de ensino fundamental com morcegos a partir de intervenções educativas desenvolvidas por meio do diálogo entre conhecimento científico e senso comum, com a intenção de provocar atitudes conservacionistas em relação a esses animais. Os morcegos são animais normalmente ojerizados pelas pessoas. Em uma pesquisa do tipo etnográfico, realizamos atividades educativas dialógicas ao longo de nove encontros semanais, com o intuito de estreitar as relações afetivas entre estudantes e morcegos. Os materiais produzidos pelos estudantes foram analisados com base na Análise de Conteúdo. O conceito de comunicação (Paulo Freire), de experiência e saber da experiência (Jorge Larrosa) foram as principais guias conceituais para o preparo, a realização e a análise das intervenções. Ao final dos encontros observamos uma mudança de atitude de muitos estudantes com relação aos morcegos, indicando uma crescente afeição por esses animais. Como era de se esperar, as atividades não surtiram o mesmo efeito em todos e alguns alunos mantiveram suas opiniões a respeito dos morcegos. Como parte dos resultados do trabalho foi produzida uma Proposição de Ação Profissional Docente, destinada ao ensino sobre ecologia de morcegos para estudantes de 6o ano do nível fundamental. _______________________________________________________________________________________________ ABSTRACT / This dissertation purpose is to investigate the expression of affection of elementary school students for bats after educational interventions developed through the dialogue between scientific knowledge and common sense, intending to provoke conservationist attitudes towards these animals. People commonly detest bats. In a ethnographic-type research, we accomplished dialogic educative activities along nine weekly meetings, aiming to narrow the affective relationship between students and bats. Students’ productions were analyzed by Content Analysis. The concept of communication (Paulo Freire), experience and experience knowledge (Jorge Larrosa) were the main conceptual guides to the preparation, realization and analysis of the interventions. By the end of the meetings, we observed attitude changes in many students in concerning to bats, an indication of growing affection for these animals. As expected, the activities effects were not the same in all students and some of them kept their opinions about bats. As one of the results of this dissertation, we produced a Teacher’s Professional Action Proposition, destined to bats ecology education for 6th grade of elementary school students.
125

Uso de planilhas eletrônicas como ferramentas auxiliares no ensino-aprendizagem de cinemática

Marques, Júlio César Souza 17 December 2015 (has links)
Dissertação (mestrado)—Universidade de Brasília, Instituto de Física, Programa de Pós-Graduação de Mestrado Profissional em Ensino de Física, Mestrado Nacional Profissional em Ensino de Física, 2015. / Submitted by Camila Duarte (camiladias@bce.unb.br) on 2016-07-18T15:43:08Z No. of bitstreams: 1 2016_JulioCesarSouzaMarques.pdf: 1350593 bytes, checksum: 19b0447a545e2dc285cb3d6465456017 (MD5) / Approved for entry into archive by Patrícia Nunes da Silva(patricia@bce.unb.br) on 2016-08-24T13:13:14Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2016_JulioCesarSouzaMarques.pdf: 1350593 bytes, checksum: 19b0447a545e2dc285cb3d6465456017 (MD5) / Made available in DSpace on 2016-08-24T13:13:14Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2016_JulioCesarSouzaMarques.pdf: 1350593 bytes, checksum: 19b0447a545e2dc285cb3d6465456017 (MD5) / Neste trabalho apresentamos um produto educacional direcionado ao ensino de cinemática no Ensino Médio. O material produzido consiste num programa de computador baseado em planilhas eletrônicas do Microsoft Excel, conciliado a roteiros de aplicação. Os conteúdos abordados no produto didático são: movimento retilíneo uniforme, movimento retilíneo uniformemente variado e movimento com aceleração variável. No material estabelece-se a perspectiva de se estudar fenômenos físicos com aceleração variável sem a necessidade de se conhecer cálculo diferencial e integral. O embasamento teórico do trabalho é dado pela teoria de aprendizagem significativa de Ausubel. O material foi aplicado em três turmas de 1a série do Ensino Médio de um colégio público localizado no Distrito Federal. Com este material, o conteúdo foi desenvolvido de uma forma mais atrativa, com maior participação e motivação dos alunos. Ao aplicar o material, constatamos que houve uma melhoria nas respostas aos questionários. As entrevistas realizadas com os estudantes evidenciaram que o material foi eficaz, pois os discentes relataram que se sentiram mais motivados e enfatizaram que apreciaram a experiência interativa propiciada pelo programa. Dessa forma, o produto educacional mostrou-se uma útil ferramenta no ensino de cinemática no Ensino Médio. / In this work we present an educational product directed to teaching of physics in high school. The material produced is a computer program based on Microsoft Excel spreadsheets, with applications scripts. The subjects covered in this educational project are: uniform rectilinear motion, uniformly varied rectilinear motion and motion with variable acceleration. The material establishes the prospect of studying physical phenomena with variable acceleration in high school level. The theoretical bases of this work is given by the theory of Ausubel about significant learn. The material was applied in three classes of firs level of a public high school located at Federal District. By applying the didactic material, we detected that was an improvement in the responses of questionnaires. Interviews with students shown that the material was effective, because the students reported that they felt more motived and enjoyed because the interactive experience provide by computer program. Thus, the educational product proved to be an education useful tool for teach physical concepts in high school.
126

Uma proposta didática com perspectiva politécnica para o ensino médio integrado : um estudo de caso no ensino de química no curso técnico em eletrotécnica

Melo, Luciane Magda 11 December 2015 (has links)
Dissertação (mestrado)—Universidade de Brasília, Programa de Pós-Graduação em Ensino de Ciências, Mestrado Profissional em Ensino de Ciências, 2015. / Submitted by Camila Duarte (camiladias@bce.unb.br) on 2016-07-20T14:20:48Z No. of bitstreams: 1 2016_LucianeMagdaMelo.pdf: 2666010 bytes, checksum: 6c13932e83d8ad4f9ffdf3fc1cd8f539 (MD5) / Approved for entry into archive by Raquel Viana(raquelviana@bce.unb.br) on 2017-02-23T11:53:24Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2016_LucianeMagdaMelo.pdf: 2666010 bytes, checksum: 6c13932e83d8ad4f9ffdf3fc1cd8f539 (MD5) / Made available in DSpace on 2017-02-23T11:53:24Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2016_LucianeMagdaMelo.pdf: 2666010 bytes, checksum: 6c13932e83d8ad4f9ffdf3fc1cd8f539 (MD5) / Este trabalho dissertativo tem por objetivo analisar uma metodologia de ensino-aprendizagem elaborada e aplicada com o intuito de integrar quatro disciplinas ofertadas no 1º ano do curso Técnico em Eletrotécnica Integrado ao Ensino Médio do Instituto Federal do Triângulo Mineiro. As disciplinas envolvidas são: Química; Fundamentos de Saúde, Segurança no Trabalho e Meio Ambiente; Circuitos elétricos; Projeto Integrador. Essa Proposição de Ação Profissional Docente (PAPD), a qual foi baseada em uma perspectiva de politecnia, ancorou-se em trabalhos de Saviani, Frigotto, Kuenzer, Ciavatta, Ramos, Machado, entre outros. A proposta, aplicada no segundo trimestre do ano letivo de 2015, girou em torno da temática “medições elétricas”, buscando integrar técnicas, conceitos de ciência, questões ambientais e de segurança no trabalho, relativos ao tema. A análise dos resultados desta proposta tem predominância metodológica qualitativa, tratando-se especificamente de um estudo de caso. Os dados foram coletados por meio de filmagens das aulas lecionadas e por meio da aplicação, avaliação e discussão das atividades didáticas (tarefas de casa, atividades experimentais investigativas, fichas de avaliação de aprendizagem e avaliações). Também fizeram parte dos dados, deste trabalho, os seguintes documentos: o Projeto Pedagógico de Curso (PPC), o relatório da professora que nos cedeu as aulas de Química, as anotações coletadas por ocasião das conversas com os professores das disciplinas específicas do curso Técnico em Eletrotécnica, um questionário de avaliação da proposta respondido pelos alunos, bem como o meu diário de aula. Podemos inferir, pela análise dos dados, que essa metodologia mostrou resultados promissores com relação à integração entre os conhecimentos das disciplinas citadas anteriormente, além de ter possibilitado uma melhor compreensão, por parte dos alunos, da modalidade Ensino Médio Integrado. Alguns alunos foram capazes de expor claramente como os conhecimentos da Química não só estão relacionados aos conhecimentos técnicos, como também são os fundamentos destes. Contudo, consideramos que a proposta pode ser melhorada com sua contínua aplicação e com o aprofundamento de discussão entre os professores dos diferentes cursos. Os resultados apontam a necessidade de mais oportunidades para que os professores da Educação Profissional e Tecnológica reflitam sobre o ensino integrado, visando propor e desenvolver metodologias que promovam, de fato, a integração em perspectiva politécnica. / The goal of this dissertation is to analyze a teaching-learning methodology that fosters the integration of four disciplines offered in the 1st year of the professional course of electrical engineering technician integrator to high school at the Instituto Federal do Triângulo Mineiro. The disciplines are Chemistry; Fundaments of Health, Safety and Environment; Electrical Circuits; and Integrator Project. We have developed and applied a proposal of didactic action based on a polytechnic perspective, in accordance to works of Saviani, Friggoto, Kuenzer, Ciavatta, Ramos, Machado, among others authors. This proposal was applied in the second trimester of the 2015 academic year and addressed the theme “electrical measurements”, aiming to integrate technical skills, scientific concepts, and environmental and safety issues. The data analysis methodology is predominantly qualitative, being specifically a case study. The data consist of recorded videos of the classes and the evaluation and discussion of educational activities (homework, experimental investigative activities, learning evaluation forms and assessments). The following documents also composed the data: the Education Program of the Course, the report of the teacher who we replaced in the chemistry classes, the notes collected from the teachers of the specific courses, a questionnaire to evaluate the proposal answered by the students, as well as my daily class notes. We can infer from the data analysis that this proposal exhibited promising results regarding the integration of the courses mentioned above. We consider that this proposal has enabled students to understand better the focus on integration intended by their course. Some students were able to express clearly that Chemistry knowledge is not only related to technical knowledge, but it also is the fundaments of the latter. However, we consider that the proposal would be improved by continuous application and discussion among teachers. The results show that more opportunities for teachers to reflect on integrated education are needed in order to propose and develop methodologies that promote integration in the perspective of polytechnic.
127

Tema água : uma contribuição para o desenvolvimento de percepções, questionamentos e compromissos sociais

Silva, Raimunda Leila José da 24 June 2016 (has links)
Dissertação (mestrado)—Universidade de Brasília, Instituto de Ciências Biológicas, Instituto de Física, Instituto de Química, Faculdade UnB Planaltina, Programa de Pós-Graduação em Ensino de Ciências, Mestrado Profissional em Ensino de Ciências, 2016. / Submitted by Fernanda Percia França (fernandafranca@bce.unb.br) on 2016-12-12T15:17:58Z No. of bitstreams: 1 2016_RaimundaLeilaJosédaSilva.pdf: 4872379 bytes, checksum: a58b97c74fd1ca0b9bbeabad618b9b34 (MD5) / Approved for entry into archive by Raquel Viana(raquelviana@bce.unb.br) on 2017-01-10T19:47:30Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2016_RaimundaLeilaJosédaSilva.pdf: 4872379 bytes, checksum: a58b97c74fd1ca0b9bbeabad618b9b34 (MD5) / Made available in DSpace on 2017-01-10T19:47:30Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2016_RaimundaLeilaJosédaSilva.pdf: 4872379 bytes, checksum: a58b97c74fd1ca0b9bbeabad618b9b34 (MD5) / O atual cenário educacional e social, fortemente marcado pelo desenvolvimento de ordem científica e tecnológica, leva-nos a repensar o papel do ensino de ciências. Nessa concepção, entendemos que o ensino de ciências, nas séries finais do ensino fundamental, deveria promover a criticidade e a capacidade de analisar os impactos provenientes desse desenvolvimento, com vistas à participação social no âmbito das políticas públicas. Nesse contexto, elaboramos e desenvolvemos uma intervenção junto a alunos do 9º ano do Ensino Fundamental, fundamentada pelos pressupostos da Educação Ciência-Tecnologia-Sociedade (CTS) e centrada em uma temática local: a falta de água no bairro. Juntamente com a elaboração e desenvolvimento da intervenção, objetivamos avaliar suas contribuições para o desenvolvimento de percepções, questionamentos e compromissos sociais, entendidos como propósitos da Educação CTS. Com relação aos resultados, destacamos que intervenção contemplou discussões que podem ser articuladas a todos os propósitos da Educação CTS, com ênfase no desenvolvimento de percepções e questionamentos. Por fim, como proposição de ação profissional/produto educacional deste mestrado profissional, apresentamos, nos apêndices desta dissertação, uma Proposta de Intervenção centrada na problemática em questão, a falta de água no bairro. __________________________________________________________________________________________________ ABSTRACT / The current educational and social science strongly marked by the development of scientific and technological, leads us to rethink the role of science education. In this conception, we understand that the teaching of science in the final grades of elementary school should promote the criticality and the ability to analyze the impacts from this development, with a view to social participation in public policies. In this context, we designed and developed a teaching unit for the 9th grade of elementary school, buoyed by the assumptions of Education Science-Technology-Society (STS). Along with the design and development of the teaching unit, we sought to investigate the limits and potential of this proposal in relation to the development of insights, questions and social commitments, understood as purposes of STS education. Regarding the results, the actions undertaken during the implementation of the intervention proposal on the issue of water in Bela Vista Garden presented elements that characterize a link between the parameters that guide the Purposes of Education STS. Finally, as a professional action proposition / educational product of professional master, presented in appendices of this dissertation, an Intervention proposal centered on the Water theme.
128

O ensino de ciências no Timor-Leste Pós-Colonial e independente, desafios e perspectivas

Maia, Hélio José Santos 13 December 2016 (has links)
Tese (doutorado)—Universidade de Brasília, Faculdade de Educação, Programa de Pós-Graduação em Educação, Doutorado em Educação, 2016. / Submitted by Albânia Cézar de Melo (albania@bce.unb.br) on 2017-01-20T12:27:33Z No. of bitstreams: 1 2016_HélioJoséSantosMaia.pdf: 5066523 bytes, checksum: 15851621aa1af91bb835552ee89e5637 (MD5) / Approved for entry into archive by Ruthléa Nascimento(ruthleanascimento@bce.unb.br) on 2017-02-22T18:34:07Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2016_HélioJoséSantosMaia.pdf: 5066523 bytes, checksum: 15851621aa1af91bb835552ee89e5637 (MD5) / Made available in DSpace on 2017-02-22T18:34:07Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2016_HélioJoséSantosMaia.pdf: 5066523 bytes, checksum: 15851621aa1af91bb835552ee89e5637 (MD5) / Esta tese observa o estado atual da educação em Timor-Leste com um recorte no seu ensino de ciências na educação básica, especificamente a educação primária. Neste sentido, procura respostas para indagações sobre como um país recente em sua autonomia, reconstruindo-se de longo processo colonial e posterior ocupação por outro país, constrói seu sistema educativo nas mais variadas frentes, sobretudo na escolha do seu currículo e na formação de professores. Aborda também os desafios do seu plurilinguismo diante da língua portuguesa como oficial para a instrução e sua baixa adesão pela população. Em busca de entendimento para a identidade timorense, empreende um estudo da sua história para estabelecer os fundamentos explicativos dos achados da pesquisa com estudantes da escola básica. Esta consiste em um estudo de concepções de conceitos de ciências entre duas amostras de estudantes, uma da escola pública e outra da escola privada, por meio de aplicação de situações-problema que versam sobre conteúdos presente no currículo de ciências. Como referencial teórico, em face aos desafios descolonizadores, utiliza a teoria pós-colonial em sua vertente educacional, ao tempo em que conecta em seu princípio filosófico a uma abordagem fenomenológica. Além da pesquisa bibliográfica empreendida e do levantamento de concepções de conceitos científicos entre os estudantes, o trabalho faz uso de algumas autonarrativas produzidas durante um ano de trabalho com formação de professores em língua portuguesa no âmbito de Cooperação Internacional Brasil-Timor em 2007, no Programa de Qualificação Docente e Ensino de Língua Portuguesa no Timor-Leste (PQLP). Entre os achados educacionais, podese apontar uma constante revisão do currículo da educação básica para adequações a políticas de governo; a dificuldade com a língua portuguesa como língua de instrução e a gradual diminuição de seu uso a partir das primeiras séries do ensino primário; a imprecisão conceitual dos estudantes para as situações-problema utilizadas em face a problemas que vão desde a utilização de livros didáticos em português, passando também pela própria dificuldade dos professores com a língua portuguesa, por sua formação básica e pelo esforço do Timor em sua formação continuada. / This thesis looks at the current state of education in Timor-Leste with the center of attention in their teaching of science in basic education, especially primary education. In this sense, looking for answers to questions about a recent country autonomy, rebuilding of long colonial process and subsequent occupation by another country, builds its education system in various fronts, especially in choosing your curriculum and teacher training. It also discusses the challenges of her multilingualism on the Portuguese language as official for education and low adherence of the population. Seeking understanding for the East Timorese identity, undertake a study of its history to establish the foundations of explanatory research findings with students of elementary school. This is a study of conceptions of science concepts between two samples of students, a public school and other private school, through application problem situations that deal with this content in the science curriculum. The theoretical approach in the face of the decolonizing challenges, using postcolonial theory in its educational aspect, the time you plug in your philosophical principle to a phenomenological approach. In addition to the undertaken literature search and survey of scientific concepts among students, the work makes use of some self narratives produced over a year of working with teacher training in Portuguese language within Brazil-Timor International Cooperation in 2007, the Program Teacher Qualification and Portuguese Language Teaching in Timor-Leste (PQLP). Among the educational findings, can be point a constant review of the basic education curriculum for adjustments to government policy, the difficulty with the English language as the language of instruction and the gradual reduction of its use from the first grades of primary education, the conceptual vagueness of students for problem situations used in the face of problems ranging from the use of textbooks in Portuguese, passing also by the difficulty of teachers with the Portuguese language, in basic training and the Timor effort in their training continued. / Cette thèse se penche sur l'état actuel de l'éducation au Timor-Leste avec une coupe dans leur enseignement de la science dans l'éducation de base, en particulier l'enseignement primaire. En ce sens, la recherche de réponses aux questions sur une autonomie de campagne récente, la reconstruction de long processus coloniale et l'occupation ultérieure par un autre pays construit son système d'éducation dans divers domaines, en particulier dans le choix de votre formation du curriculum et enseignant. Il aborde également les défis de son multilinguisme sur la langue portugaise comme officiel pour l'éducation et la faible adhésion de la population. Cherchant la compréhension de l'identité du Timor oriental, entreprendre une étude de son histoire pour établir les bases des résultats de recherche explicatives avec les élèves de l'école élémentaire. Ceci est une étude des conceptions de concepts scientifiques entre deux échantillons d'élèves, une école publique et une école privée à travers l’application des situations problématiques qui traitent de ce contenu dans le programme de sciences. Pour faire face aux défis de la décolonisation, en utilisant la théorie postcoloniale dans son aspect éducatif, le temps que vous branchez votre principe philosophique à une approche phénoménologique. En plus de la recherche documentaire réalisée et l'étude des concepts scientifiques concepts chez les élèves, le travail fait usage de certaines autonarrativas produites au cours d'une année de travail avec la formation des enseignants en anglais au Brésil-Timor Coopération internationale en 2007, le programme Professeur Qualification et portugais Langue d'enseignement au Timor-Leste (PQLP). Parmi les résultats éducatifs, on peut pointer vers un examen permanent des programmes d'éducation de base pour les ajustements aux politiques gouvernementales; la difficulté avec la langue anglaise comme langue d'enseignement et la réduction progressive de son utilisation dès les premières années de l'enseignement primaire; l'imprécision conceptuelle des élèves pour les situations problématiques utilisés face à des problèmes allant de l'utilisation des manuels en portugais, en passant aussi par la difficulté des enseignants avec la langue portugaise, dans la formation de base et de l'effort Timor dans leur formation continué. _______________________________________________________________________________________ REZUMU / Teze ida ne’e hare liu ba kondisaun ikus edukasaun iha Timor Loro Sa’e, konaba ensinu siensias bazikas ba edukasaun primaria. Buka hatene oinsa Timor Loro Sa’e hari nia sistema edukativu, kurikulu no formasaun ba profesor sira, Timor Loro Sa’e nudar nasaun foun, nebe liu hosi prosesu kolonial naruk, no mos foin hakses a’an hosi nasaun seluk nia ukun. Koalia kona mos ba dezafius plurilinguismu, lian portugues nudar lian ofisial nebe uza hodi hanorin iha eskola, ema barak maka la koalia lian ne’e. Peskiza ne’e halo ba estudantes eskola bazika, atu hetan referensia hodi hatene diak liu tan identidade timor nian. Teze ne’e mos buka hatene kosepsaun konseitu siensia konaba konteudu kurikulu siensia nian, liu hosi dalan aplikasaun situasaun-problema nebe uza tanesan rua: ida hosi eskola privada no seluk hosi eskola publika. Hanesan referensia teorika kona ba dezafiu deskolonizadores, uza teoria pos-kolonial iha nia variante edukasional nebe kesi ba prinsipiu filozofiku ba abordazem fenomenologiku. Alemde peskiza bibliografika no levantamentu konsepsaun konseitus sientifikus entre estudante sira, peskiza ne’e utiliza autonarativas balun nebe produz durante tinan ida ho formasaun lian portugues ba profesor sira, liu hosi ambitu koperasaun internasional BrasilTimor iha 2007; iha programa kualifikasaun dosente no hanorin lian portugues iha Timor Loro Sa’e (PQLP). Rezultadu peskiza hatudu katak, kurikulu edukasaun basika, iha Timor Loro Sa’e, muda beibeik tuir politika governu nian; difikuldade lian portugues hanesan lian instrusaun no diminuisaun gradual lian ne’e iha serie dahuluk iha ensinu primariu; konseitu estudante sira nian konaba situasaun-problema neb’e ladun lo’os tamba material didatiku ho lian portugues, nune’e mos profesor sira laiha formasaun basika nebe diak iha lian portugues, no mos laiha esforsu hosi governu Timor hodi fo formasaun beibeik ba professor sira.
129

A abordagem de modelos atômicos para alunos do 9º ano do Ensino Fundamental pelo uso de modelos e modelagem numa perspectiva histórica

Andrade, Jéssika Silva de 24 April 2015 (has links)
Dissertação (mestrado)—Universidade de Brasília, Instituto de Ciências Biológicas, Instituto de Física, Instituto de Química, Faculdade UnB Planaltina, Programa de Pós-Graduação em Ensino de Ciências, Mestrado Profissionalizante em Ensino de Ciências, 2015. / Submitted by Raquel Viana (raquelviana@bce.unb.br) on 2015-10-27T20:28:38Z No. of bitstreams: 1 2015_JéssikaSilvadeAndrade.pdf: 2997251 bytes, checksum: fc36cfd429a6034499230f6bac8faec9 (MD5) / Approved for entry into archive by Marília Freitas(marilia@bce.unb.br) on 2015-12-20T16:41:57Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2015_JéssikaSilvadeAndrade.pdf: 2997251 bytes, checksum: fc36cfd429a6034499230f6bac8faec9 (MD5) / Made available in DSpace on 2015-12-20T16:41:57Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2015_JéssikaSilvadeAndrade.pdf: 2997251 bytes, checksum: fc36cfd429a6034499230f6bac8faec9 (MD5) / O ensino de modelos atômicos no 9º ano do Ensino Fundamental não tem alcançado os objetivos propostos da maneira que tem sido abordado. Aspectos como a não valorização da construção histórica dos modelos, o alto grau de abstração dos conteúdos, a forma acabada e imutável como esses são apresentados e as distorções conceituais presentes nos livros didáticos têm influenciado negativamente na aprendizagem desses conteúdos. Tendo essa problemática em vista e considerando a importância que o livro didático tem no processo de ensino-aprendizagem, o presente trabalho se propôs a verificar a abordagem dos conceitos de átomo nos livros didáticos aprovados pelo Programa Nacional do Livro Didático/2014 (PNLD/2014) e a pesquisar se a utilização de modelos e modelagem numa abordagem histórica e experimental poderia auxiliar na apropriação do conceito de modelos atômicos por alunos do 9º ano do Ensino Fundamental. Foram analisados exemplares das obras aprovadas no PNLD/2014 nas quais os conteúdos referentes aos modelos atômicos são abordados. Para responder a pergunta proposta elaboramos uma proposição didática para o ensino-aprendizagem dos conceitos de átomo a partir da inserção de estratégias como aulas dialógicas, experimentação e construção de modelos, diferentes daquelas propostas nos livros didáticos. A proposição foi implementada em uma escola pública da Regional de Ensino de Sobradinho, Distrito Federal, no início do segundo semestre de 2014. Os resultados apontam que, dentre os livros verificados, aqueles que abordam os modelos atômicos (equivalente a 90%) o fazem de forma não recomendada pelos PCN, ou seja, com aprofundamentos relacionados ao átomo. Além dos aprofundamentos, não há muita variação nas estratégias de ensino propostas e essas não se mostram adequadas e/ou colaboradoras para uma aprendizagem efetiva dos conceitos. O módulo didático se mostrou eficaz quanto ao alcance de seus objetivos. As estratégias e recursos utilizados possibilitaram a aprendizagem dos conceitos de átomo. Quanto à abordagem da construção histórica dos conceitos químicos, foi possível constatar que essa pode colaborar para que os alunos desmistifiquem o caráter acabado e imutável das descobertas científicas. ______________________________________________________________________________________________ ABSTRACT / The teaching of atomic models in the 9th grade of elementary school has not reached the proposed objectives of the way it has been approached. Aspects such as no appreciation of the historical construction of the models, the high degree of abstraction of the contents, the finished state, immutable as these are presented and the conceptual present distortions in textbooks have negatively impacted on learning such content. With this problem in mind and considering the importance that the textbook is in the process of teaching and learning, this study aimed to verify the approach of atom concepts in textbooks approved by the National Program Textbook / 2014 (PNLD / 2014) and to investigate the use of models and modeling in a historic and experimental approach could assist in the appropriation of the concept of atomic models for students in 9th grade of elementary school. Specimens were analyzed works approved in PNLD / 2014 in which the content relating to atomic models are addressed. To answer the question posed elaborate a didactic proposal for the teaching and learning of atom concepts from the insertion strategies as dialogical classes, trial and building models, different from those proposed in textbooks. The proposal was implemented in a public school of the Regional Education Sobradinho, Distrito Federal, early in the second half of 2014. The results show that among the scanned books, those that address the atomic models (90% equivalent) do to form by PCN not recommended, ie insights related atom. In addition to the insights, there is not much variation in the proposed teaching strategies and these just are not suitable and / or collaborators for effective learning of concepts. The teaching module was effective as to achieve their objectives. The strategies and resources used enabled the learning of atom concepts. On the approach of the historical construction of chemical concepts, it was found that this can collaborate so that students may unveil the finished and immutable character of scientific discoveries.
130

Trajetórias animadas na formação do pensamento conceitual no ensino de ciências

Carrilho, Luciana Carvalho 04 August 2015 (has links)
Tese (doutorado)—Universidade de Brasília, Faculdade de Educação, Programa de Pós-graduação em Educação, 2015. / Submitted by Patrícia Nunes da Silva (patricia@bce.unb.br) on 2015-11-18T10:32:04Z No. of bitstreams: 1 2015_LucianaCarvalhoCarrilho_Parcial.pdf: 3717435 bytes, checksum: ced3c5380fd1a8a3b87ea668753f5d84 (MD5) / Approved for entry into archive by Guimaraes Jacqueline(jacqueline.guimaraes@bce.unb.br) on 2015-11-19T11:24:34Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2015_LucianaCarvalhoCarrilho_Parcial.pdf: 3717435 bytes, checksum: ced3c5380fd1a8a3b87ea668753f5d84 (MD5) / Made available in DSpace on 2015-11-19T11:24:34Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2015_LucianaCarvalhoCarrilho_Parcial.pdf: 3717435 bytes, checksum: ced3c5380fd1a8a3b87ea668753f5d84 (MD5) / Sob a ótica da teoria histórico-cultural, desenvolvida pelo psicólogo russo Lev Seminiovich Vigotski, buscou-se analisar em que medida onze alunos dos Anos Iniciais (5° ano) do Ensino Fundamental de uma escola pública do Distrito Federal apropriam-se das informações científicas apresentadas no desenho animado Meu corpo, Meu mundo, produzido pela Fundação Oswaldo Cruz - FIOCRUZ, por meio da FIOCRUZ Vídeo, para fins educativos. E, ainda, como essas informações são articuladas no processo de formação do conceito de ecossistema no Ensino de Ciências. A escolha deste desenho animado justifica-se por apresentar o conceito de ecossistema em sua narrativa. Os conceitos ou as informações apresentados na narrativa não ensinam aos alunos somente por meio da exibição do desenho animado, sendo necessária a mediação pedagógica. Para o desenvolvimento do estudo, a metodologia foi composta por duas etapas. Na primeira, foi realizado um ensaio metodológico que teve o intuito de testar os instrumentos para a realização da pesquisa. Os resultados gerados, nesse ensaio metodológico, subsidiaram o planejamento da nova proposta, o que permitiu redefinir a metodologia da tese e a mudança do conceito a ser trabalhado com os alunos. A segunda etapa, a nova proposta, se consistiu na metodologia efetiva da tese. Ao total, foram realizadas quinze atividades nesta nova proposta, distribuídas em quatro períodos – interação, pré-exibição do desenho animado (identificação dos conhecimentos prévios), sessão de desenho animado (apresentação do conceito e identificação dos atributos) e pós-exibição do desenho animado (avaliação da aprendizagem do conceito). Essas atividades foram gravadas em áudio, o que facilitou a posterior análise. Foram realizadas ainda entrevistas com os alunos, antes e depois da exibição do desenho animado. Com base no aporte teórico, a análise dos dados gerados segue em três sentidos: evidências que permitam indicar variações no desenvolvimento do pensamento do aluno (tipos ou subtipos que foram identificados), o papel da mediação pedagógica na tomada de consciência e, por último, o desenvolvimento do significado da palavra durante todo o experimento. Após a análise dos resultados gerados na segunda etapa, foram identificados os três tipos de pensamento (sincrético, por complexos e conceitual) e os seus subtipos (imagem sincrética formada pela percepção imediata, pseudoconceito e conceitos potenciais). Pode-se inferir que o emprego da palavra ecossistema teve um papel fundamental na orientação do processo de formação de conceitos, corroborando os pressupostos teóricos, o que demonstrou um avanço do significado da palavra e das ideias apresentadas pelos alunos e a constatação do pleno desenvolvimento do pensamento infantil, em que podem coexistir os diferentes tipos e subtipos de pensamento no decorrer do processo de formação de conceito. O desenho animado constituiu-se em um recurso pedagógico pertinente ao processo de ensino-aprendizagem de conceitos, por possibilitar a identificação e a discussão de atributos do conceito apresentados na narrativa desde que seja mediado pelo professor e, ainda, integrar o cotidiano dos alunos com o uso de novas tecnologias no ambiente escolar. ____________________________________________________________________________________________ ABSTRACT / In the cultural-historical theory perspective developed by the Russian psychologist Lev Seminiovich Vigotski, this research aims at analyzing in which degree eleven years old students of the early basic education (5th year) in a public school in the Federal District of Brazil have assimilated the scientific information presented in the cartoon Meu corpo, Meu mundo [My Body, My World], produced by the Oswaldo Cruz Foundation –FIOCRUZ, through FIOCRUZ Video, for educational purposes; and also how this information is articulated in the process of forming the ecosystem concept in Science Education. The presentation of the ecosystem concept in its narrative justifies the choice of this cartoon. The concepts or the information presented in this cartoon does not teach the students only by its exhibition, for this reason the mediation is required. To realize this study, the methodology was divide into two steps. The first step was to realize a methodological essay in order to test the instruments for this research. The results generated by this methodological essay contributed the planning for a new proposal, which allowed to redefine the methodology of this thesis and to change the concept worked with students. The second step dealt with the new proposal and consisted of effective methodology of the thesis. In total there were fifteen activities, that were distributed into four periods – interaction; before the cartoon exhibition (identification of previous knowledge); cartoon session (presentation of concepts and identification of attributes); and after cartoon exhibition (evaluation of the learning of concept).These activities audios were recorded, which facilitated the further analysis. Interviews were also carried out with the students before and after the cartoon exhibition. Based on the theoretical framework, the analysis of data generated follows three ways: evidences that permit to indicate variations in the student's thought development (types or subtypes that have been identified), the role of pedagogical mediation in the awareness and, finally, the development of the meaning of the word during the whole experiment. After the analysis of the results generated by the second step, the three types of thinking were identified (syncretic, by complex and conceptual) as well its subtypes (syncretic image formed by the immediate perception, pseudo-concept and potential concepts). After this analysis, it was concluded that the use of the word ecosystem had an essential role in the guidance of the concepts formation process, confirming the theoretical assumptions, which demonstrated an advance of the meaning of words and the ideas presented by the students, and the verification of the full development of children's thought, in which the different types and subtypes of thinking during the concepts formation process can coexist. The cartoon is a relevant educational resource for the teaching-learning concepts process by enabling the identification and the discussion on the attributes of the concept presented in the narrative, since this is mediated by the teacher, and integrating the daily routine of students with the use of new technologies in the school environment. ________________________________________________________________________________________ RESUMEN / Bajo la óptica de la teoría histórico-cultural, desarrollada por el psicólogo ruso Lev Seminiovich Vigotski, se buscó analizar en qué medida once alumnos de los Años Iniciales (quinto grado) de la Enseñanza Fundamental de una escuela pública de Distrito Federal se han apropiado de las informaciones científicas presentadas en el dibujo animado Mi cuerpo, Mi mundo, producido por la Fundación Oswaldo Cruz – FIOCRUZ, por medio de la FIOCRUZ Videos, para fines educativos. Y, además, cómo estas informaciones son articulas en el proceso de formación del concepto de ecosistema en la Enseñanza de Ciencias. La elección de este dibujo animado se justifica por la presentación del concepto de ecosistema en su narrativa. Los conceptos o las informaciones presentadas en la narrativa no enseñan a los alumnos solamente por medio de la exhibición del dibujo animado, siendo necesaria la mediación pedagógica. Para el desarrollo del estudio, la metodología fue compuesta por dos etapas. En la primera, fue realizado un ensayo metodológico que tuvo el objetivo de poner a prueba los instrumentos para la realización de la investigación. Los resultados generados, en este ensayo metodológico, subsidiaron el planeamiento de la nueva propuesta, lo que permitió redefinir la metodología de la tesis y el cambio del concepto que será trabajado con los alumnos. La segunda etapa, la nueva propuesta, se constituye en la metodología efectiva de la tesis. Al total, fueron realizadas quince actividades distribuidas en cuatro períodos – interacción, pre-exhibición del dibujo animado (identificación de los conocimientos previos), sesión de dibujo animado (presentación del concepto e identificación de los atributos) y postexhibición del dibujo animado (evaluación de la aprendizaje del concepto). Estas actividades fueron grabadas en audio, lo que facilitó su posterior análisis. También fueron realizadas entrevistas con los alumnos, antes y después, de la exhibición del dibujo animado. Con base en el aporte teórico, el análisis de los datos generados sigue en tres direcciones: evidencias que permitan indicar las variaciones en el desarrollo del pensamiento del alumno (tipos o subtipos que fueron identificados), el papel de la mediación pedagógica en la toma de conciencia y, por último, el desarrollo del significado de la palabra durante todo el experimento. Después del análisis de los resultados generados en la segunda etapa, fueron identificados los tres tipos de pensamiento (sincréticos, por complejos y conceptual) y sus subtipos (imagen sincrética formada por la percepción inmediata, pseudoconcepto y conceptos potenciales). Se puede inferir que el uso de la palabra ecosistema tuvo un papel fundamental en la orientación del proceso de formación de conceptos, corroborando los presupuestos teóricos, lo que demostró un avanzo de lo significado de la palabra y de las ideas presentadas por los alumnos y la constatación del pleno desarrollo del pensamiento infantil, en lo que puede coexistir los diferentes tipos y subtipos de pensamiento durante el proceso de formación de concepto. El dibujo animado se constituyó en un recurso pedagógico pertinente al proceso de enseñanza-aprendizaje de conceptos, por posibilitar la identificación y la discusión de atributos del concepto presentado en la narrativa desde que sea mediado por el profesor y, también, integrar el cotidiano de los alumnos con el uso de nuevas tecnologías en el ambiente escolar.

Page generated in 0.1112 seconds