Thesis (doctoral)--Uppsala universitet, 1983. / Summary in English. Includes bibliographical references (p. 186-197).

Revision of dissertation (Ph. D.)--University of Toronto, 1989. / Includes bibliographical references (p. [231]-255) and index.

Thesis (MA)--Stellenbosch University, 2014. / ENGLISH ABSTRACT: Kaaps is one of the oldest dialects of Afrikaans that originated in the Cape Colony during the seventeenth century and is still used today by the working class Coloured community of the Cape Peninsula. Although it is mainly used as a spoken dialect, it is also applied in the literature. It is especially the use of Kaaps in the literature by Adam Small that helped to establish Kaaps in the Afrikaans literature and to bring about a newfound interest in this dialect. Kaaps has been undervalued for a long time due to the fact that it is associated with people of colour. For this reason Kaaps has been one of the most stigmatised dialects of Afrikaans. Today academics approach language variation differently by viewing all dialects of a language as equal. For this reason Kaaps is no longer seen as inferior to the standardized form of Afrikaans. Kaaps is also no longer restricted to a spoken dialect, but is also reflected in literature, theatre, music, television, radio and the printed media. The focus of this study is to investigate the use of Kaaps in the Afrikaans tabloid, Son. Son is the first Afrikaans tabloid that appeared in South Africa and is the first Afrikaans newspaper to make use of a dialect of Afrikaans that is not the standardized form, but an informal dialect that some refer to as Kaaps. The aim of the study is to investigate whether the language used in Son is representative of Kaaps and to what extent the written language correlates with the spoken Kaaps, as it is used by its speakers. This is done by a text analysis of Son-articles as well as a questionnaire that was filled in by Kaaps speaking teenagers. Furthermore the study investigated the correlation between language and identity and to what extent the respondents could identify with Kaaps as well as the language that is used in Son. The conclusion of this study is that the language used in Son cannot be viewed as a true representation of Kaaps, but rather as an informal Afrikaans that use elements of Kaaps. Although the language in Son cannot be seen as a true reflection of Kaaps, the study concludes that the teenage speakers of Kaaps can identify with the language that is used in Son. The study also found that the negative perception of Kaaps still exists among the users of Kaaps. Regardless of this negative perception, this research showed that Kaaps can be used effectively in the media and that the success of Son can be attributed to the language used in its newspaper. / AFRIKAANSE OPSOMMING: Kaaps is een van die oudste variëteite van Afrikaans wat sedert die sewentiende eeu aan die Kaap gepraat is en vandag steeds die taal van die bruin werkersklas in die Kaapse Skiereiland is. Alhoewel dit hoofsaaklik as ʼn gesproke variëteit gebruik word, het dit ook in die letterkunde neerslag gevind. Dit is veral die gebruik daarvan in die werke van Adam Small wat Kaaps as ʼn literêre skryftaal gevestig het en ʼn nuwe belangstelling in dié variëteit van Afrikaans laat ontstaan het. As gevolg van die sterk assosiasie wat Kaaps met bruin mense het, is dit in die verlede geminag as ʼn minderwaardige taalvorm en kan Kaaps ook beskou word as een van die mees gestigmatiseerde variëteite van Afrikaans. Vandag word taalvariasie egter op ʼn gelykevlakbenadering deur akademici ondersoek en moet Kaaps beskou word as deel van Afrikaans en nie as ondergeskik aan die standaardvariëteit nie. Kaaps is ook nie meer beperk tot ʼn gesproke variëteit nie, maar vind neerslag in die letterkunde, teater, musiek, televisie, radio en die gedrukte media. Dit is dan juis die gebruik van Kaaps in die Afrikaanse poniekoerant, Son, wat in hierdie studie ondersoek word. Son is die eerste Afrikaanse poniekoerant wat in Suid-Afrika verskyn het en die eerste Afrikaanse koerant wat nie Standaardafrikaans gebruik nie, maar ʼn informele Afrikaans wat deur baie beskou word as Kaaps. Die doel van die studie is om die taalgebruik in Son te ondersoek as verteenwoordigend van Kaapse Afrikaans in ʼn poging om te bepaal tot watter mate die taalgebruik in Son ooreenstem met Kaaps, soos gebruik deur die sprekers van Kaaps. Dit word gedoen deur ʼn teksanalise van verskeie Son-artikels sowel as ʼn vraelys wat onder ʼn groep Kaapssprekende tieners afgeneem is. Die studie ondersoek ook die verband tussen taal en identiteit deur ʼn ondersoek na die mate waartoe die Kaapssprekende tienerleser identifiseer met Kaaps sowel as die taalgebruik in Son. Die bevindinge van hierdie studie is dat die taalgebruik in Son nie uitsluitlik Kaaps is nie, maar eerder ʼn informele Afrikaans met Kaapse elemente wat voorkom. Alhoewel die taalgebruik nie uitsluitlik Kaaps is nie, identifiseer die Kaapssprekende tienerleser wel met die taal wat in Son gebruik word. Ongeag die negatiewe persepsie wat die sprekers van Kaaps steeds van Kaaps het, toon die navorsing dat Kaaps wel effektief in die media gebruik kan word en dat die sukses van Son ook toegeskryf kan word aan die taal wat dit gebruik.

Text in Afrikaans / In hierdie verhandeling word 'n voorlopige bestekopname van Afrikaanse ekosentriese komposita aangebied. Die korpus waaruit voorbeeldmateriaal geput is, sluit leksikografiese en akademiese werke, asook die spreektaal in. Na aanleiding van 'n komparatiewe bespreking van morfologiese, kategoriale en semantiese onderskeidingskenmerke van ekso- en endosentriese komposita, word daar tot die gevolgtrekking gekom dat die onderskeid tussen eksosentriese en endosentriese lekseme noodsaaklik is. Eksosentriese komposita word deurgaans bespreek as 'n prototipiese kategorie, met kern- en randelemente. Anders as by endosentriese samestellings, ontbreek 'n hipnimie-relasie tussen prototipiese eksosentriese samestellings en enige van hul konstituente. Alhoewel eksosentriese komposita uiteraard dubbelsinnig en semanties ondeursigtig is, is die ondeursigtighied gradeerbaar, vanaf redelik deursigtig tot heeltemal ondeursigtig. 'n Inventaris word aangebied van eksosentriese samestellings, soos dit verdeel kan word in subgroepe op grond van ontstaanswyses, semantiese kenmerke en strukturele kenmerke van die woorde. Ten slotte word die verdere studie van funksionele aspekte van eksosentriese komposita in die vooruitsig gestel. / Afrikaans & Theory of Literature / M.A. (Afrikaans)

Text in Afrikaans / In hierdie verhandeling word 'n voorlopige bestekopname van Afrikaanse ekosentriese komposita aangebied. Die korpus waaruit voorbeeldmateriaal geput is, sluit leksikografiese en akademiese werke, asook die spreektaal in. Na aanleiding van 'n komparatiewe bespreking van morfologiese, kategoriale en semantiese onderskeidingskenmerke van ekso- en endosentriese komposita, word daar tot die gevolgtrekking gekom dat die onderskeid tussen eksosentriese en endosentriese lekseme noodsaaklik is. Eksosentriese komposita word deurgaans bespreek as 'n prototipiese kategorie, met kern- en randelemente. Anders as by endosentriese samestellings, ontbreek 'n hipnimie-relasie tussen prototipiese eksosentriese samestellings en enige van hul konstituente. Alhoewel eksosentriese komposita uiteraard dubbelsinnig en semanties ondeursigtig is, is die ondeursigtighied gradeerbaar, vanaf redelik deursigtig tot heeltemal ondeursigtig. 'n Inventaris word aangebied van eksosentriese samestellings, soos dit verdeel kan word in subgroepe op grond van ontstaanswyses, semantiese kenmerke en strukturele kenmerke van die woorde. Ten slotte word die verdere studie van funksionele aspekte van eksosentriese komposita in die vooruitsig gestel. / Afrikaans and Theory of Literature / M.A. (Afrikaans)

Hierdie studie fokus op die taalontwikkeling en -verryking van senior kleuters in milieubenadeelde gemeenskappe. Die ondersoekgroep is 'n A:fiikaanssprekende Kleurling- en Griekwagemeenskap. Dit blyk dat die ouers in hierdie gemeenskap sekere leemtes openbaar ten aansien van bulle taalopvoedingsgedrag, wat resulteer in taalervaringsagterstande by die senior kleuters. Taalontwikkeling en -verryking is in wese "a socially mediated process" en blootstelling aan stimulerende taalervaringe bevorder begrip van taalgebruik binne die sosiale konteks. Die ontoereikende taalvoorbeeld binne die gesinne en gemeenskap resulteer in ontoereikende taalontwikkeling en -verwerwing en die senior kleuters openbaar bulle arme, ongedifferensieerde taalwereld in taaltekorte ten opsigte van taalbebeer, taalstyl en taalkode. Die senior kleuters se konsepvorming is gebrekkig en in bulle taalaanwending is bulle eerder beskrywend en konkreet-gebonde as analities en abstrak. Dit blyk dat die ouers nie bulle senior kleuters kognitief toereikend stimuleer nie, en dat uitbreiding van taalkode nie toereikend gefasilieer word nie, omdat die ouers onkundig is omtrent die benutting van toevallige leersituasies, en nie potensiele leergeleenthede skep of ontgin nie. Kognitiewe stimulasie verwys na die vaslegging van sekere konsepte en uitbreiding van taalkode verwys na die vaardigheid om juis daardie konsepte te kan omskryf, verklaar of mee te deel. 'n Uitgebreide taalkode is dus die resultaat van gereelde blootstelling aan 'n wye verskeidenheid stimulerende ervaringe. Hierdie ervaringsraamwerk word later die kleuter se venrysingsraamwerk wat by gebruik om inligting te berhaal, versoeke te formuleer, voorwerpe te benoem en gebeure akkuraat te beskryf 'n Uitgebreide taalkode is dus noodsaaklik vir latere suksesvolle leer, omdat dit die leerder in staat stel om nuwe inligting te analiseer, te sinteseer en te globaliseer. Die implikasie vir die antwerp van 'n ouerprogram is dat die ouers nie net begelei moet word ten aansien van die taalverryking van die senior kleuters nie, maar ook eksplisiet daartoe begelei te word om potensieel-stimulerende leersituasies te skep. / This study focuses on the language development and -enrichment of senior toddlers in environmentally deprived communities. The research group is an Afrikaans speaking Colouredand Griqua community. It is evident that parents in this community reveal certain deficiencies pertaining to their language-teaching behaviour, resulting in linguistic experiential backlogs in their senior toddlers. Language development and -enrichment is in essence a socially mediated process and exposure to stimulating language experiences enhances comprehension of colloquial usage within the social context. The inadequate linguistic example set by both the family and the community results in inadequate language development and -enrichment and the senior toddlers reveal their impoverished, undifferentiated world of language in deficiencies pertaining to mastery of language, style of language and code of language. The senior toddlers' conceptualization is deficient and in their language usage they are rather descriptive and concrete-bound than analytic and abstract. It is evident that the parents do not adequately stimulate their senior toddlers' cognitive abilities, and a code of language is not adequately facilitated, because the parents do not know how to derive profit from incidental learning situations and are ignorant pertaining to the creation and utilization of potential learning opportunities. Stimulation of cognition refers to the mastery and fixation.. of certain concepts, while broadening of a code of language refers to the. ability to describe, to explain, to interpret or to communicate the meaning of these concepts. A broadened and expanded code of language is thus the result of regular exposure to a wide range of stimulating experiences. This experiential framework later becomes the toddler's referential framework which he uses to repeat information, to formulate requests, to name objects and to accurately describe events. A broadened and expanded code of language is thus essential for later successful learning, because it enables the learner to analyze, to synthesize and to globalize new information. The implication for the draft of a parental programme is that parents should not .only be accompanied pertaining to the enrichment of their senior toddlers' language development, but that parents in this deprived environment also explicitly be educated to create potential stimulating learning situations at home. / Psychology of Education / D. Ed. (Sielkudige Opvoedkunde)

Hierdie studie fokus op die taalontwikkeling en -verryking van senior kleuters in milieubenadeelde gemeenskappe. Die ondersoekgroep is 'n A:fiikaanssprekende Kleurling- en Griekwagemeenskap. Dit blyk dat die ouers in hierdie gemeenskap sekere leemtes openbaar ten aansien van bulle taalopvoedingsgedrag, wat resulteer in taalervaringsagterstande by die senior kleuters. Taalontwikkeling en -verryking is in wese "a socially mediated process" en blootstelling aan stimulerende taalervaringe bevorder begrip van taalgebruik binne die sosiale konteks. Die ontoereikende taalvoorbeeld binne die gesinne en gemeenskap resulteer in ontoereikende taalontwikkeling en -verwerwing en die senior kleuters openbaar bulle arme, ongedifferensieerde taalwereld in taaltekorte ten opsigte van taalbebeer, taalstyl en taalkode. Die senior kleuters se konsepvorming is gebrekkig en in bulle taalaanwending is bulle eerder beskrywend en konkreet-gebonde as analities en abstrak. Dit blyk dat die ouers nie bulle senior kleuters kognitief toereikend stimuleer nie, en dat uitbreiding van taalkode nie toereikend gefasilieer word nie, omdat die ouers onkundig is omtrent die benutting van toevallige leersituasies, en nie potensiele leergeleenthede skep of ontgin nie. Kognitiewe stimulasie verwys na die vaslegging van sekere konsepte en uitbreiding van taalkode verwys na die vaardigheid om juis daardie konsepte te kan omskryf, verklaar of mee te deel. 'n Uitgebreide taalkode is dus die resultaat van gereelde blootstelling aan 'n wye verskeidenheid stimulerende ervaringe. Hierdie ervaringsraamwerk word later die kleuter se venrysingsraamwerk wat by gebruik om inligting te berhaal, versoeke te formuleer, voorwerpe te benoem en gebeure akkuraat te beskryf 'n Uitgebreide taalkode is dus noodsaaklik vir latere suksesvolle leer, omdat dit die leerder in staat stel om nuwe inligting te analiseer, te sinteseer en te globaliseer. Die implikasie vir die antwerp van 'n ouerprogram is dat die ouers nie net begelei moet word ten aansien van die taalverryking van die senior kleuters nie, maar ook eksplisiet daartoe begelei te word om potensieel-stimulerende leersituasies te skep. / This study focuses on the language development and -enrichment of senior toddlers in environmentally deprived communities. The research group is an Afrikaans speaking Colouredand Griqua community. It is evident that parents in this community reveal certain deficiencies pertaining to their language-teaching behaviour, resulting in linguistic experiential backlogs in their senior toddlers. Language development and -enrichment is in essence a socially mediated process and exposure to stimulating language experiences enhances comprehension of colloquial usage within the social context. The inadequate linguistic example set by both the family and the community results in inadequate language development and -enrichment and the senior toddlers reveal their impoverished, undifferentiated world of language in deficiencies pertaining to mastery of language, style of language and code of language. The senior toddlers' conceptualization is deficient and in their language usage they are rather descriptive and concrete-bound than analytic and abstract. It is evident that the parents do not adequately stimulate their senior toddlers' cognitive abilities, and a code of language is not adequately facilitated, because the parents do not know how to derive profit from incidental learning situations and are ignorant pertaining to the creation and utilization of potential learning opportunities. Stimulation of cognition refers to the mastery and fixation.. of certain concepts, while broadening of a code of language refers to the. ability to describe, to explain, to interpret or to communicate the meaning of these concepts. A broadened and expanded code of language is thus the result of regular exposure to a wide range of stimulating experiences. This experiential framework later becomes the toddler's referential framework which he uses to repeat information, to formulate requests, to name objects and to accurately describe events. A broadened and expanded code of language is thus essential for later successful learning, because it enables the learner to analyze, to synthesize and to globalize new information. The implication for the draft of a parental programme is that parents should not .only be accompanied pertaining to the enrichment of their senior toddlers' language development, but that parents in this deprived environment also explicitly be educated to create potential stimulating learning situations at home. / Psychology of Education / D. Ed. (Sielkudige Opvoedkunde)