- / -

Η συμμόρφωση περιγράφεται ως o βαθμός στον οποίο η συμπεριφορά ενός ατόμου, όσον αφορά στη λήψη φαρμάκων συνοδευόμενη από δίαιτες ή αλλαγές του τρόπου ζωής, συμπίπτει με τις ιατρικές συμβουλές. Η εμφάνιση χαμηλών επιπέδων συμμόρφωσης στη συνιστώμενη φαρμακευτική αγωγή, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στην κλινική πράξη και φέρει σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο. Η επιτυχής προσπάθεια για την βελτίωση συμμόρφωσης ασθενών εξαρτάται από ένα σύνολο παραγόντων, με πολύπλοκη και ασαφή επίδραση, τις περισσότερες φορές. Ωστόσο, παράγοντες σχετιζόμενοι με τους ασθενείς, τη θεραπεία, την ασθένεια, σε εκείνους που εξαρτώνται από κοινωνικοοικονομικά κριτήρια, τις πεποιθήσεις των ασθενών σχετικά με τη θεραπεία, καθώς και την σχέση-επικοινωνία μεταξύ ασθενούς-ιατρού, διαφαίνεται να έχουν σταθερό αντίκτυπο στη συμμόρφωση. Λαμβάνοντας υπόψη πως η κατανόηση της προγνωστικής αξίας των παραγόντων σχετικά με την έλλειψη συμμόρφωσης θα συμβάλει θετικά στο συνολικό σχεδιασμό αντιμετώπισης παθήσεων, στην έρευνα που πραγματοποιήσαμε, προσπαθήσαμε αφενός να αποτυπώσουμε το ρόλο διαφόρων παραγόντων που δυνητικά επηρεάζουν τη συμμόρφωση ασθενών σε θεραπεία παθήσεων με μικρή ή χρόνια διάρκεια θεραπείας και αφετέρου, να διερευνήσουμε πιθανούς συσχετισμούς των ευρύτερων παραγόντων που μελετήθηκαν. Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν αναλύθηκαν με το στατιστικό πακέτο SPSS και η ανάλυση είναι περιγραφική και αιτιολογική. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των δεδομένων, η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ ασθενούς-ιατρού σχετίζεται θετικά με την έκβαση της συμμόρφωσης στην φαρμακοθεραπεία και συνοδεύεται από άνοδο της ποιότητας ζωής των ασθενών, γεγονός που έρχεται σε συμφωνία με αποτελέσματα πολλών άλλων μελετών. Παράλληλα όμως, διαφαίνεται μία τάση ασυνέπειας σε σχέση με την πιστή εφαρμογή των οδηγιών του ιατρού, για αλλαγή του τρόπου ζωής, στάση που πιθανώς πηγάζει από τις λαθεμένες προσωπικές πεποιθήσεις των ασθενών για την ασθένεια, τη θεραπεία ή/ και το χαμηλό επίπεδο συμφωνίας με το θεράποντα ιατρό αναφορικά με τη διάγνωση και τη θεραπεία. Αναφορικά με τον συσχετισμό των παραγόντων με Pearson Correlation, συνολικά προέκυψαν θετικοί συσχετισμοί μεταξύ παραγόντων που σχετίζονταν με την σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ ασθενούς-ιατρού, την άνοδο στην ποιότητα ζωής των ασθενών και την προσκόλληση στην φαρμακοθεραπεία. Εν αντιθέσει, σε περιπτώσεις έξαρσης της ασθένειας ή αισθήματος ανασφάλειας από πλευράς των ασθενών, αναδεικνύεται αυξημένη ανάγκη άμεσης επικοινωνίας των ασθενών με τον ιατρό τους, γεγονός που εν μέρει αντικατοπτρίζει την ελλιπή εμπιστοσύνη που νιώθουν οι ασθενείς ως προς τις προτροπές του ιατρού, τις πεποιθήσεις των ασθενών για την παθολογική τους κατάσταση καθώς και την αποτελεσματικότητα της ακολουθούμενης θεραπείας. Ακόμα, οι υπό μελέτη δημογραφικοί παράγοντες, δεν φάνηκε να εμπλέκονται στη συμμόρφωση των ασθενών στη φαρμακοθεραπεία. Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει μία συλλογή παραγόντων που συμβάλλουν στον καθορισμό της συμμόρφωσης των ασθενών σε θεραπεία παθήσεων με μικρή ή χρόνια διάρκεια θεραπείας, καθώς και αιτιολογική συσχέτιση αυτών. Ωστόσο, απαιτείται μια πολύπλευρη προσέγγιση για να αποδοθεί μια σαφής και ακριβής εικόνα για το εάν και πώς οι ιατρικές συστάσεις ακολουθούνται, ώστε να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε ποσοτικά συμπεράσματα. / Compliance is described as the extent to which a person's behavior with regard to medication, accompanied by diet or lifestyle changes, coincides with medical advice. The appearance of low levels of compliance to the recommended medication is a serious problem in clinical practice and has significant economic impact. Successful efforts to improve patient compliance depend on a combination of factors, with complex and ambiguous effects, in most cases. However, factors associated with patients, treatment, illness, those who depend on socioeconomic criteria, patients' beliefs about treatment, and relationship-communication between patient-physician seems to have a stable impact on compliance. Given that the understanding of the prognostic value of factors related to the lack of compliance will contribute positively to the overall design disease treatment, in the research we conducted, we tried to identify both the role of various factors potentially affecting the compliance of patients to treat acute or chronic diseases and also to investigate possible correlations of the broader factors studied. The collected data were analyzed with the SPSS statistical package and the analysis is descriptive and explanatory. Based on data analysis, the relationship of trust between patient-physician is positively correlated with the outcome of compliance with medication and is accompanied by increased quality of life, which is in agreement with results of many other studies. At the same time, a trend of inconsistency was observed in relation to compliance with the directives of the physician to lifestyle changes, an attitude that probably stems from the false personal beliefs of patients about the disease, treatment and/or the low level of agreement with the physician, regarding diagnosis and treatment. As far as it concerns the correlation of factors with Pearson Correlation, overall there are positive correlations between factors related to the relationship of trust between patient-physician, raising the quality of life and adherence to medication. In contrast, in cases of exacerbation of illness or sense of insecurity on the part of patients, emerging need of patients to communicate directly with their physician can be observed, which partly reflects the lack of confidence felt by patients to the directives of the physician, the beliefs of patients for their pathological condition and the effectiveness of the followed treatment. In addition, the demographic factors under study, did not appear to be involved in adherence to medication. This study includes a collection of factors that contribute to the determination of patient’s compliance with treatment of acute or chronic diseases, as well as their causal relationship. However, it requires a multifaceted approach to give a clear and accurate picture of whether and how medical recommendations are followed, so that we can arrive at quantitative conclusions. Finally, there are even a very large number of factors to be evaluated qualitatively and quantitatively, in order to understand the patients’ compliance with medication.

- / -

Η τεχνητή νοημοσύνη στη βιοπληροφορική θεωρείται ένα πολύ σημαντικό βήμα αναφορικά με την κατηγοριοποίηση των ασθενειών, ακόμα και τη θεραπεία αυτών. Μέσω των νευρωνικών δικτύων τεχνητής νοημοσύνης μπορούμε να επεξεργαστούμε ιατρική πληροφορία και να κατηγοριοποιήσουμε μοτίβα καίριας σημασίας όσον αφορά την ιατρική διάγνωση. Βέβαια, καθώς στη λήψη αποφάσεων πάντα εισχωρεί ο παράγοντας της αβεβαιότητας, μία από τις πιο κατάλληλες προσεγγίσεις, η οποία προσομοιώνει τον τρόπο που κάθε άνθρωπος λαμβάνει αποφάσεις, είναι η ασαφής λογική. Συνδιάζοντας την ασαφή λογική με τη γνώση ειδικών μπορούμε να μοντελοποιήσουμε σύνθετα φαινόμενα και να αποφανθούμε για τη φύση αυτών. Σε αυτή τη διπλωματική εργασία υλοποιείται ένα ασαφές έξυπνο σύστημα που έχει ως σκοπό να μοντελοποιήσει πέντα καρδιολογικής φύσεως ασθένειες, χρησιμοποιώντας υλικό το οποίο προέρχεται από τη γνώση ειδικών στον τομέα της καρδιολογίας: στεφανιαία νόσος, υπέρταση, κολπική μαρμαρυγή, καρδιακή ανεπάρκεια, διαβήτης. Επιπλέον, το σύστημα, σε συνεργασία με το αρμόδιο ιατρικό προσωπικό, παραμετροποιήθηκε και στη συνέχεια έγινε προσπάθεια βελτιστοποίησής του μέσω της ενσωμάτωσης νευρωνικών δικτύων. Η αποδοτικότητά του αξιολογήθηκε ευνοϊκά μέσα από μία ομάδα ιατρών, δίνοντας ελπίδες για μία νέα εποχή στον τρόπο διεξαγωγής ιατρικής διάγνωσης. Το συγκεκριμένο σύστημα θα αποτελέσει τμήμα του Cardiosmart365, ενός ολοκληρωμένου συστήματος για τη δια βίου παρακολούθηση ασθενών με καρδιολογικά προβλήματα, την έγκαιρη διάγνωση και τη βέλτιστη διαχείριση περιπτώσεων εκτάκτου ανάγκης. Σε αυτό το έξυπνο ασαφές σύστημα προσαρτάται η γνώση που προκύπτει μέσα από τα νευρωνικά δίκτυα, με την οποία και επιτυγχάνεται αυτόματα η βελτιστοποίησή του. / Arti cial intelligence (AI) in bioinformatics is considered to be a great step towards disease classi cation, or even disease treatment. AI gives the opportunity through arti cial neural networks (ANNs) to process medical information and classify pat- terns, something of great importance, as far as medical diagnosis is conserned. How- ever, since there is always the factor of uncertainty in decision making, fuzzy logic is considered to be one of the most suitable approximations, since it deals with reason- ing that is approximate rather than xed and exact, thus closer to human reasoning. Therefore, based on human expert knowledge they are capable of modeling complex phenomena. In this diploma thesis, we implement a fuzzy expert system, consisting of ve subsystems, concerning ve cariological diseases, incorporating expert knowledge on this particular eld: coronary artery disease, hypertension, atrial brillation, heart failure, and diabetes. Moreover, the parameters were con gured, in cooperation with experts on the eld, and optimization e orts were made through the integration of neural networks. Evaluated by a group of doctors, the e ciency was rated as satisfactory, giving hope for a new era in the way medical diagnosis is conducted. This system will be a part of Cardiosmart365, an integrated system for lifelong cardiologic patient monitoring, early detection of emergency, and optimal process management of the emergency incident. In the fuzzy expert system implemented, knowledge through neural networks is incorporated, thus achieving automatic opti- mization.

Ο φαρμακευτικός κλάδος μπορεί να επωφεληθεί, με την βοήθεια της σημερινής τεχνολογίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών και συγκεκριμένα των βάσεων δεδομένων. Σκοπός της διπλωματικής εργασίας είναι η κάλυψη των αναγκών της Ελληνικής συνταγογραφίας των φαρμάκων. Συγκεκριμένα οι φαρμακευτικές βάσεις δεδομένων, που ήδη υπάρχουν, δεν χρησιμοποιούν την τεχνολογία αναζήτησης των αλληλεπιδράσεων των φαρμάκων. Για το σκοπό αυτό σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ένα μοντέλο βάσεων δεδομένων, που υποστηρίζει πλήρως τις αλληλεπιδράσεις των φαρμάκων, σύμφωνα με τις οδηγίες του εθνικού συνταγολογίου φαρμάκων (Ε.Ο.Φ). Έπειτα έγινε η εισαγωγή των φαρμάκων και δοκιμάστηκε η ακεραιότητα του συστήματος για την επιτυχή λειτουργία των αλληλεπιδράσεων μεταξύ φαρμάκων, καθώς μια εσφαλμένη αλληλεπίδραση μπορεί να αποβεί μοιραία για κάποιους ασθενείς. Τέλος αυτή η διπλωματική εργασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί από φαρμακοποιούς και ιατρούς για την ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη συνταγογράφηση. / The pharmaceutical branch can profit, with the help of current technology of computers and concretely with the use of data bases. The purpose of this diplomatic work is to cover the needs of the Greek prescription on medicines. Particularly the pharmaceutical data bases, that already exist, do not use the search technology of interactions in medicines. For this aim it was drawn and implemented a model of data bases, that completely supports the interactions of medicines, according to the directives of national organization for medicines (N.O.M). The next step was the insertion of medicines and test the integrity of system for the successful operation of interactions between medicines, while a mistaken in interaction it can be turns out fatal for certain patients. Finally this diplomatic work can be used from pharmacists and doctors for secure and more effective prescription.