Η γκρελίνη είναι ένα ακυλιωμένο πεπτίδιο που κατά κύριο λόγο παράγεται από το στόμαχο και αποτελεί το φυσικό μόριο-αγωνιστή του μέχρι πρόσφατα ορφανού υποδοχέα GHSR-1a (growth hormone secretagogue receptor type 1a).Η γκρελίνη διαθέτει ισχυρή ικανότητα απελευθέρωσης της αυξητικής ορμόνης καθώς επίσης ασκεί πολλαπλές δράσεις στο ΚΝΣ και σε άλλους ιστούς και όργανα που προκαλούν διέγερση της όρεξης, ρύθμιση του ενεργειακού ισοζυγίου, επίδραση στο γαστρεντερικό σύστημα και στην παγκρεατική λειτουργία.Επιπρόσ- θετα διαμεσολαβεί καρδιαγγειακές δράσεις όπως μείωση των περιφερικών αντιστάσεων, αύξηση της καρδιακής παροχής σε υγιή άτομα και σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια,εξα- σθένηση της καρδιακής καχεξίας, αντιαποπτωτική δράση στην καρδιακή ανεπάρκεια και αντιφλεγμονώδη δράση στο σχηματισμό της αθηρωματικής πλάκας. Η παρούσα εργασία,προσδιορίζοντας τα επίπεδα της γκρελίνης σε ασθενείς με οξεία πρωτοεμφανιζόμενη ή απορρύθμιση χρόνιας συστολικής καρδιακής ανεπάρκειας και μετά την συσχέτισή τους με διάφορες κλινικές,αιμοδυναμικές και υπερηχογραφικές παραμέτρους σε μια περίοδο παρακολούθησης 6 μηνών-1 έτους και την εφαρμογή βέλτιστης εξατομικευμένης φαρμακευτικής αγωγής ,κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η παρατηρούμενη διαχρονική αύξηση των επιπέδων της γκρελίνης σε συνδυασμό με την βελτίωση των ανωτέρω παραμέτρων προτείνει στην γκρελίνη ρόλο αιτίου ή αποτελέσματος στην πορεία βελτίωσης της καρδιακής ανεπάρκειας. / Ghrelin is an acylated peptide that mainly is produced from the stomach and constitutes the natural molecule-ligand of until recently orphan receptor GHSR-1a(growth hormone secretagogue receptor type 1a).Ghrelin allocates powerful ability of release of the growth hormone and also practices multiple actions in the CNS and in other tissues and organs that cause excitation of apetite, regulation of energy balance, effect in the gastrointestinal system and in function of pancreas.In addition, ghrelin mediates cardiovascular actions as reductions of systemic resistances, increase of cardiac output in healthy individuals and in patients with heart failure, attenuation of cardiac cachexia, inhibition of the apoptosis of myocardial cells in the heart failure and anti-inflammatory action in the progression of atherosclerosis. The present work, determining the levels of ghrelin in patients with acute de novo or decompensation of chronis systolic heart failure and afterwards their cross-correlation with various clinics, haemodynamic, and other parameters of the cardiac ultrasound in a period of follow-up of 6 months-1 year and the application of most optimal individualized pharmaceutical treatment, led to conclusion that the observed diachronic increase of levels of ghrelin in combination with the improvement of above parameters proposes in ghrelin role of reason or result in the course of improvement of heart failure.

Τα επίπεδα της γκρελίνης και του PYY μετά από χειρουργείο χολοπαγκρεατικής εκτροπής και Roux-en-Y γαστρικού bypass και μετά από χειρουργείο κολεκτομής: προοπτική συγκριτική μελέτη Οι ορμόνες του γαστρεντερικού γκρελίνη και PYY έχει αποδειχθεί ότι παίζουν κάποιο ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού και της όρεξης. Μελετάμε την επίδραση του χειρουργείου της χολοπαγκρεατικής εκτροπής και RYGBP (BPD-RYGBP) στα κυκλοφορούντα επίπεδα της γκρελίνης και του PYY άμεσα μετεγχειρητικά και τα συγκρίνουμε με την αντίστοιχη επίδραση μιας άλλης χειρουργικής επέμβασης της ίδιας βαρύτητας, την κολεκτομή. Μέθοδος. Μελετάμε τα επίπεδα νηστείας της γκρελίνης και του PYY σε 20 παχύσαρκους ασθενείς (super-obese) που υποβλήθηκαν σε BPDRYGBP και σε 13 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε κολεκτομή για καρκίνο παχέος εντέρου. Οι μετρήσεις έγιναν προεγχειρητικά, και τις μετεγχειρητικές ημέρες 1,3,7,30 και 90 και στις δύο ομάδες, καθώς και στον 1 χρόνο στην ομάδα των παχυσάρκων. Αποτελέσματα. Προεγχειρητικά, τα επίπεδα και της γκρελίνης και του PYY ήταν χαμηλότερα στην ομάδα των παχυσάρκων. Μια προσωρινή μείωση των τιμών της γκρελίνης παρατηρήθηκε και στις δύο ομάδες άμεσα μετεγχειρητικά με σταδιακή επάνοδο στα προεγχειρητικά επίπεδα έως τον 3ο μήνα. Επιπλέον τα επίπεδα της γκρελίνης αυξήθηκαν 40%, σε σύγκριση με τα προεγχειρητικά, στην ομάδα των παχυσάρκων στον 1ο χρόνο παρακολούθησης. Τα επίπεδα του PYY στην ομάδα των κολεκτομών μειώθηκαν τις πρώτες 3 μετεγχειρητικές ημέρες και έπειτα επέστρεψαν στα προεγχειρητικά. Σε αντίθεση, τα επίπεδα του PYY στην ομάδα των παχυσάρκων δεν άλλαξαν άμεσα μετεγχειρητικά αλλά αυξήθηκαν σε επίπεδα 50% υψηλότερα στον 3ο μήνα και 170% υψηλότερα στον 1ο χρόνο, σε σύγκριση με τα προεγχειρητικά. Συμπεράσματα. Η μεγάλη μετεγχειρητική αύξηση των επιπέδων της ανορεξιογόνου ορμόνης PYY μετά από BPD-RYGBP μπορεί να παίζει ρόλο στην μειωμένη όρεξη που παρατηρείται μετά από αυτό τον τύπο βαριατρικής επέμβασης. Οι αλλαγές της γκρελίνης μετεγχειρητικά κάνουν τη συμμετοχή της ορμόνης αυτής στη μείωση της όρεξης λιγότερο πιθανή. / Ghrelin and Peptide YY levels anfter a variant of biliopancreatic diversion with Roux-en-Y gastric bypass versus after colectomy: A prospective comparative study Background. The gastrointestinal peptide hormones ghrelin and PYY, have been shown to play a role in the regulation of metabolism and apetite. We investigate the effect of the biliopancreatic diversion with Roux-en-Y gastric bypass (BPD-RYGBP) procedure on the circulating levels of ghrelin and PYY during the first 3 months postoperatively as compared to the effects of colectomy, an abdominal operation of similar severity. Methods. We determined the fasting plasma levels of ghrelin and PYY in 20 morbidly super obese patients that underwent BPD-RYGBP and in 13 subjects that underwent a colectomy because of large bowel cancer. Fasting plasma ghrelin and PYY levels were measured preoperatively and during the postoperative period on days 1,3,7,30 and 90 in all patients of both groups and at the 1 year for the patients who had attained 1-year follow up. Results. Preoperatively, both plasma ghrelin and PYY levels were lower in the BPD-RYGBP group of patients. A temporary decrease in plasma ghrelin levels was observed in both groups of patients during the immediate postoperative period with a gradual return to preoperative levels by the third month. In addition, ghrelin concentrations increased at one year to levels 40% higher than those in baseline, in ten of the BPD-RYGBP patients who had completed the one-year follow up (p=0.004). Plasma PYY levels in the colectomy group decreased the first three postoperative days and then returned to baseline. In contrast, PYY levels in the BPD-RYGBP group did not change during the early postopera¬tive period but increased to levels 50% higher at 3 months (p<0.001) and 170% higher at one year (p<0.001) than the baseline. Conclusions. The great postoperative increase of the levels of the anorexigenic peptide PYY following BPD-RYGBP may contribute to the reduced appetite observed after this type of bariatric surgery. The changes in ghrelin levels postoperatively make its contribution to the appetite suppression less likely.

Ο εν τω βάθει ηλεκτρικός εγκεφαλικός ερεθισμός (DBS) αποτελεί μία ευρέως αποδεκτή και πολύ αποτελεσματική θεραπευτική μέθοδο για ασθενείς με φαρμακοανθεκτική ν. Πάρκινσον. Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι το DBS στον υποθαλάμιο πυρήνα (STN) οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους, ο μηχανισμός της οποίας παραμένει άγνωστος. Τα τελευταία χρόνια διατυπώθηκαν διάφορες θεωρίες για τον πιθανό μηχανισμό αυτής της αύξησης βάρους. Σύμφωνα με μία από τις πιο ενδιαφέρουσες θεωρίες, η αύξηση βάρους οφείλεται σε διαταραχή του μηχανισμού ρύθμισης της λήψης τροφής σε υποθαλαμικό επίπεδο. Είναι γνωστό ότι ο υποθάλαμος κατέχει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της ομοιόστασης της ενέργειας: δέχεται, επεξεργάζεται και ερμηνεύει ορεξιογόνα και ανορεξιογόνα σήματα όπως η γκρελίνη, το ΝΡΥ και η λεπτίνη. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της πιθανής συμμετοχής του ηλεκτρικού ερεθισμού του υποθαλάμιου πυρήνα στη ρύθμιση της ομοιόστασης της ενέργειας, μέσω της διαταραχής των ορεξιογόνων και ανορεξιογόνων πεπτιδίων γκρελίνη, ΝΡΥ και λεπτίνη. Για το σκοπό αυτό μελετήθηκαν 23 από τους ασθενείς με ν.Πάρκινσον που υποβλήθηκαν σε STN DBS στην κλινική μας (15 άντρες-8 γυναίκες, ηλικία: 65,2 ± 8,9χρόνια, διάρκεια νόσου:12,7 ± 6χρόνια). Κάθε ασθενής εξετάστηκε σε 3 διαδοχικές χρονικές στιγμές: 3 μέρες πριν το χειρουργείο, 3 και 6 μήνες μετά το χειρουργείο και υπεβλήθη σε μέτρηση του σωματικού βάρους και του BMI, λιπομέτρηση και μέτρηση των επιπέδων γκρελίνης, λεπτίνης, NPY και κορτιζόλης ορού. Τρεις μέρες πριν και 6 μήνες μετά το χειρουργείο, πραγματοποιήθηκε κλινική εκτίμηση των ασθενών με τη χρήση των: Unified Parkinson’s Desease Rating Scale (UPDRS), Schwab and England Scale και Hoehn Yahr scale, καθώς και υπολογισμός της ημερήσιας δόσης ντοπαμίνης (LEDD). Τα αποτελέσματα της μελέτης μας συνοψίζονται ως εξής: 3 μήνες μετά τη χειρουργική επέμβαση διαπιστώθηκε σημαντική αύξηση βάρους των ασθενών μας: (3.09±5.00kg, P=0.007), χωρίς περαιτέρω αύξηση στους 6 μήνες. Τα επίπεδα του ΝΡΥ στο περιφερικό αίμα αυξήθηκαν σημαντικά 3 μήνες μετά το χειρουργείο (p=0.05), ενώ τα επίπεδα της γκρελίνης αυξήθηκαν σημαντικά στους 6 μήνες (p=0.001). Η αύξηση του σωματικού βάρους συσχετίστηκε σημαντικά με τη μεταβολή των επιπέδων της γκρελίνης και της λεπτίνης στους 3 και 6 μήνες αντίστοιχα. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι το STN DBS φαίνεται να προκαλεί μία προσωρινή δυσλειτουργία της υποθαλάμιας έκκρισης ΝΡΥ και γκρελίνης. Η μεταβολή του σωματικού βάρους μπορεί να αποδοθεί στην αυξημένη έκκριση γκρελίνης και λεπτίνης. Περαιτέρω μελέτες με μεγαλύτερο αριθμό ασθενών απαιτούνται για να επιβεβαιωθεί ο ρόλος της πεπτιδιακής δυσλειτουργίας στην αύξηση βάρους μετά τη νευροδιέγερση και για να διερευνηθεί η πιθανή νευροπροστατευτική δράση που το DBS μπορεί να ασκήσει μέσω της αύξησης των επιπέδων της γκρελίνης. / Deep brain stimulation (DBS) is a widely accepted and highly effective treatment method for patients with medically refractory idiopathic Parkinson's desease. Various studies have shown that DBS of the subthalamic nucleus (STN) results in increased body weight, the mechanism of which is still unknown. In recent years there were various theories as to the possible mechanism of this weight gain. According to the most interesting theory, weight gain is due to a disruption of the central mechanism that regulates food intake. It is known that the hypothalamus plays a central role in the regulation of energy homeostasis: it receives, processes and interprets orexigenic and anorexigenic signals such as ghrelin, NPY and leptin. The aim of this study was to investigate the possible involvement of STN DBS in the regulation of energy homeostasis, through the disruption of orexigenic and anorexigenic peptides ghrelin, leptin and NPY. Twenty three patients with idiopathic Parkinson’s desease who underwent STN DBS in our clinic were included in our study (15 males - 8 females, age : 65,2 ± 8,9 years, disease duration : 12,7 ± 6chronia ). Each patient was examined at three consecutive time points: 3 days before surgery, 3 and 6 months after surgery. At each clinical appointment all patients underwent body composition measurements including body weight, body mass index (BMI) and fat mass, as well as blood sampling for the measurement of the circulating levels of ghrelin, leptin, NPY and cortisol. Three days before and 6 months after surgery patients were clinically evaluated with the use of the Unified Parkinson's Desease Rating Scale (UPDRS), Schwab and England Scale and Hoehn Yahr scale and the L-dopa daily dose (LEDD) was recorded. The results of our study are summarized as follows : 3 months after surgery there was a significant increase of body weight: (3.09 ± 5.00kg, P = 0.007), with no further increase at 6 months. NPY levels increased significantly 3 months after surgery (p = 0.05), while ghrelin levels increased significantly at 6 months (p = 0.001). Weight gain was significantly correlated with the change of ghrelin and leptin levels at 3 and 6 months respectively. In conclusion, STN DBS seems to temporarily dysregulate the hypothalamic secretion of NPY and ghrelin and weight gain can be attributed to the increased secretion of leptin and ghrelin. Further studies with a larger number of patients are required to confirm the role of peptide dysfunction on weight gain after neurostimulation and to investigate the possible neuroprotective role of DBS, exerted through the increase of ghrelin levels.

Σκοπός της μελέτης ήταν: (1) να προσδιοριστεί η συχνότητα της διαταραχής ανοχής στη γλυκόζη (IGT) και του σακχαρώδη διαβήτη τύπου II (ΣΔII) σε παχύσαρκα παιδιά και εφήβους στην Ελλάδα και (2) να καθοριστεί εάν οι συγκεντρώσεις γλυκόζης και ινσουλίνης νηστείας μπορούν να προβλέψουν τη διαταραχή ανοχής στη γλυκόζη (IGT)) στα παιδιά αυτά σε σχέση με τα επίπεδα της λεπτίνης, της γκρελίνης, της αδιπονεκτίνης και της σωματομεδίνης, και την έκκριση της αυξητικής ορμόνης (GH) και της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) κατά τη διάρκεια του 24ωρου μαζί με την ημερήσια έκκριση της κορτιζόλης. Έγινε καμπύλη σακχάρου (OGTT) μαζί με επίπεδα ινσουλίνης σε 117 παχύσαρκα παιδιά και εφήβους 12,1  2,7 ετών και μελετήθηκαν τα επίπεδα της λεπτίνης, της γκρελίνης, της αδιπονεκτίνης και της σωματομεδίνης (IGF-I) κατά τη δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (OGTT). Επίσης, μελετήθηκαν τα επίπεδα της 24ωρης έκκρισης της GH και της TSH και της ημερήσιας έκκρισης της κορτιζόλης. Χρησιμοποιήθηκαν οι δείκτες HOMA-IR και ο ινσουλινογόνος δείκτης για την εκτίμηση της αντίστασης της ινσουλίνης και της λειτουργίας των β κυττάρων, αντίστοιχα. 17 ασθενείς (14,5%) είχαν IGT και σε κανένα δε διαγνώστηκε ΣΔII. Τα ποσοστά IGT και ΣΔΙΙ ήταν χαμηλότερα από αυτά μιας πολυεθνικής Αμερικανικής μελέτης. Η διαφορά εντοπίστηκε κυρίως στα προεφηβικά παιδιά (9% έναντι 25,4%), ενώ δεν παρατηρήθηκε διαφορά στους εφήβους (18% έναντι 21%). Ωστόσο, τα ποσοστά IGT ήταν υψηλότερα από αυτά που βρέθηκαν σε άλλες μελέτες από την Ευρώπη. Η γλυκόζη νηστείας, η ινσουλίνη και ο δείκτης HOMA-IR δεν προέβλεψαν την εμφάνιση IGT, όμως, η απόλυτη τιμή της ινσουλίνης στις 2 ώρες της OGTT και ο δείκτης AUCG προέβλεψαν την εμφάνιση IGT. Τα επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης ήταν υψηλότερα στα κορίτσια. Υπήρχε συσχετισμός μεταξύ BMI και λεπτίνης νηστείας, BMI και αδιπονεκτίνης, σωματομεδίνης (IGF-I) και λεπτίνης νηστείας, ενώ δεν υπήρχε καμιά συσχέτιση με τα επίπεδα της κορτιζόλης ή με τα 24ωρα επίπεδα της αυξητικής ορμόνης και της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης. Συμπερασματικά, η OGTT φαίνεται να έχει τη δυνατότητα να προβλέψει την IGT, ενώ οι τιμές γλυκόζης και ινσουλίνης νηστείας και οι τιμές του δείκτη HOMA-IR, αν και υψηλότερες στους ασθενείς με IGT και ενδεικτικές για αντίσταση στην ινσουλίνη, δεν μπορούν να προβλέψουν την IGT. / The aims of the present study were: (1) to determine the prevalence of impaired glucose tolerance (IGT) and diabetes mellitus II (DMII) in obese children and adolescents of Greek origin and (2) to study the concentrations of leptin, ghrelin, adiponectin and IGF-I during an oral glucose tolerance test as well as the 24-hour concentrations of growth hormone (GH) and thyrotropin secreting hormone (TSH), and the diurnal secretion of cortisol in these children. A total of 117 obese children and adolescents aged 12.1  2.7 years underwent an oral glucose tolerance test (OGTT) and the concentrations of leptin, ghrelin, adiponectin and IGF-I were studied during the duration of the OGTT in relation to the 24-hour secretion of GH and TSH and the diurnal secretion of cortisol. For the estimation of insulin resistance and beta cell function the homeostatic model assessment (HOMA-IR) and the insulinogenic index, respectively, were used. A total of 17 patients (14.5%) had IGT and none had DMII. The overall prevalence rates of both IGT and DMII observed in the obese children and adolescents were lower than those reported in a recent multiethnic US study. Nevertheless, the difference between the data of this study and those of the US study was mostly due to the prepubertal children (9% vs. 25.4%), while no difference was observed in the pubertal population (18% vs. 21%). The prevalence rates of IGT in this study though, were greater than those reported in other European studies. Fasting glucose, insulin and HOMA-IR values were not predictive of IGT. The absolute value of insulin at 2h of the OGTT combined with the time-integrated glycemia (AUCG) strongly predicted IGT, whereas higher area under the curve for insulin (AUCI) values were found to be protective. Leptin and ghrelin concentrations were higher in the females. There was a correlation found between BMI and fasting leptin, BMI and adiponectin, IGF-I and fasting leptin although there was no correlation found with the GH, TSH or cortisol concentrations. In conclusion, the OGTT seems to be capable of predicting IGT whereas the fasting glucose and insulin concentrations are unable to predict glucose intolerance since HOMA-IR values, although higher in IGT subjects and indicative of insulin resistance, cannot accurately predict IGT.