Το Νεοχώρι ή Νιχώρ ή απλώς χωριό, όπως το λένε οι κάτοικοί του, είναι το, υψομετρικά, υψηλότερο χωριό της Οίτης, εξ ου και ο χαρακτηρισμός της τοποθεσίας του ως το «τρίτου τ’ αρανού». Το Νεοχώρι βρίσκεται 56 περίπου χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά της Λαμίας, της πρωτεύουσας του Νομού Φθιώτιδος και αποτελεί Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Υπάτης. Το χωριό αυτό πλέον κατοικείται μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες και δεν έχει μόνιμους κατοίκους. Η γεωγραφική του θέση και οι ιδιάζουσες κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν τις περασμένες δεκαετίες επηρέασαν και τα γλωσσικά του χαρακτηριστικά. Οι παλαιότεροι κάτοικοί του αποτελούσαν μια κλειστή και σχεδόν νομαδική κτηνοτροφική κοινότητα, η οποία τους χειμερινούς μήνες κατέβαζε τα κοπάδια στον κάμπο και τα καλοκαίρια τα ανέβαζε στο βουνό ενώ συχνή ήταν και η ενασχόλησή της με την γεωργία. Τα λήμματα του λεξικού έχουν καταγραφεί με την ακόλουθη τυπολογία: Αρχικά δηλώνεται το λήμμα. Το λήμμα δίνεται με τη φωνολογική του απόδοση αλλά με την ορθογραφία της Νέας ελληνικής. Στη συνέχεια εμφανίζεται η φωνολογική απόδοση του λήμματος σύμφωνα με το φωνητικό αλφάβητο (βλ παράδειγμα 6). Ο τόνος του λήμματος βρίσκεται πριν από την τονισμένη συλλαβή. Η γραμματική κατηγορία του λήμματος εμφανίζεται μετά τη φωνολογική απόδοσή του, όπως φαίνεται στο παράδειγμα (6). Μετά τη δήλωση της γραμματική κατηγορίας του λήμματος, όταν χρειάζεται, ακολουθούν γραμματικές παρατηρήσεις σχετικές με πιθανές ανωμαλίες που παρουσιάζει το λήμμα στο κλιτικό του παράδειγμα (βλ παράδειγμα 10). Σε αρκετές περιπτώσεις, μετά τη δήλωση της κατηγορίας του λήμματος, δίνονται πληροφορίες σχετικές με το πραγματολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται το λήμμα. Οι κατηγορίες αυτές είναι η κτηνοτροφία (κτην), η γεωργία (γεω), η τυροκομία (τυρ) και οι ύβρεις (υβρ) (βλ παράδειγμα 8). Στη συνέχεια ακολουθεί το ερμήνευμα ή τα ερμηνεύματα. Εάν υπάρχει και δεύτερο ερμήνευμα το οποίο συνδέεται με κάποια σημασιολογική σχέση με το πρώτο, όπως η μεταφορά ή η μετωνυμία, δηλώνεται μέσα σε παρένθεση στο τέλος του ερμηνεύματος (βλ παράδειγμα 11). Μετά το ερμήνευμα υπάρχουν πληροφορίες σχετικές με την ύπαρξη συνωνύμων (συν) ή αντωνύμων (αντ) μέσα στο λεξικό. Τα συνώνυμα και τα αντώνυμα εμφανίζονται με πλαγιογράμματη γραφή, όπως στο παράδειγμα (7). Σε αρκετές περιπτώσεις μέσα σε παρένθεση δηλώνεται κάποια λέξη, η οποία δεν είναι συνώνυμη ή αντώνυμη, αλλά ανήκει στο ίδιο εννοιολογικό πλαίσιο (βλ παράδειγμα 9). Άλλου τύπου παρατηρήσεις σχετικές με το ερμήνευμα δίνονται σε παρένθεση μετά την παράθεσή του, όπως στο παράδειγμα 13. Τέλος, ακολουθεί ένα ή περισσότερα παραδείγματα για το κάθε ερμήνευμα. / -

Η διατριβή αυτή αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο, δίνεται ο ορισμός της αργκό και η ιστορία της, στοιχεία που διαμορφώνουν την επικοινωνιακή της διάσταση καθώς και τα χαρακτηριστικά της, τα οποία εμφανίζονται σε όλα τα είδη αργκό, και που παραθέτω στη συνέχεια, αναλύοντάς τα καθένα διεξοδικά. Στη συνέχεια του ίδιου κεφαλαίου, μελετώ το φαινόμενο του δανεισμού καθώς και τους λόγους για τους οποίους οι περισσότερες γλώσσες δανείζονται από την Αγγλική καθιστώντας την τελικά κυρίαρχη γλώσσα. Στο δεύτερο κεφάλαιο, αναλύω τα λεξιλόγια σε μορφολογικό επίπεδο, κάνοντας εκτενή αναφορά σε όλα τα μορφολογικά στοιχεία που αναδύονται μέσα από τη μελέτη των περιθωριακών λεξιλογίων. Στη συνέχεια του κεφαλαίου, ο αναγνώστης εισάγεται στο σημασιολογικό κομμάτι της μελέτης αυτής, ο οποίος αποτελεί ουσιώδη ρόλο στην χρήση της γλώσσας. Στο τρίτο κεφάλαιο, μελετάται η σημασία του πολιτισμού και του ατόμου στη διαμόρφωση των περιθωριακών γλωσσών καθώς αντιβαίνει σε πολλούς κανόνες του επιστητού. Τέλος, στο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο, παραθέτω τα συμπεράσματά μου, ύστερα από εκτενή μελέτη των στοιχείων που συνέλεξα καθόλη τη διάρκεια συλλογής και έρευνας των λεξιλογίων της αργκό. / This research contains four chapters. In the first chapter slang and its history are defined, as well the elements that form its communicating dimension and features, which are presented in every kind of slang, and I quote them, every single one thoroughly. In the same chapter, I study the borrowing phenomenon as well the reasons why most languages borrow from English language making it master language. In the second chapter, I analyze vocabularies’ form targeting in their elements that come from marginal vocabularies. Later the reader is introduced in the semantic part of this study, which is the main part of the language use. In the third chapter, is studied the meaning of culture and person in the formation of marginal language because it’s against many rules of science and knowledge. Finally, in fourth and last chapter, I make my conclusions, after further study of elements I collected during my research of slang vocabularies.

Στην παρούσα μεταπτυχιακή εργασία, αρχικά, γίνεται λόγος για τα γενικά τυπικά χαρακτηριστικά που διέπουν το άσεμνο λεξιλόγιο, κυρίως της Ελληνικής. Στη συνέχεια, επιχειρείται μια μορφολογική ανάλυση των συστατικών που χρησιμοποιούνται για τον σχηματισμό των λέξεων του άσεμνου λεξιλογίου. Ωστόσο, βασικός στόχος είναι η διερεύνηση των σημασιολογικών και πραγματολογικών χαρακτηριστικών που διέπουν αυτό το ιδιαίτερα ενδιαφέρον τμήμα του λεξιλογίου μας. Παράλληλα, ασχολούμαι με περιπτώσεις υποκορισμού ή μεγέθυνσης μέσα στο άσεμνο λεξιλόγιο, με τους μηχανισμούς δανεισμού, με φαινόμενα ευφημισμού και δυσφημισμού και άλλα. Αναλυτικότερα, στο πρώτο κεφάλαιο, το οποίο λειτουργεί ως εναρκτήριο στάδιο ένταξης στο αντικείμενο μελέτης της εργασίας, παρουσιάζω τα περιθωριακά ιδιώματα της ελληνικής καθώς και τη δομή και λειτουργία των ειδικών λεξιλογίων στα οποία εντάσσεται και το προς εξέταση λεξιλόγιο. Στο τέλος του κεφαλαίου εξετάζω τις διαδικασίες και τους μηχανισμούς δανεισμού που υιοθετούνται για την εισαγωγή νέων λέξεων στην Ελληνική από άλλες γλώσσες, οι οποίες επηρέασαν και εμπλούτισαν με αυτόν τον τρόπο το άσεμνο λεξιλόγιο. Στο δεύτερο κεφάλαιο ασχολούμαι με τις διαδικασίες σχηματισμού των λημμάτων του άσεμνου λεξιλογίου. Μορφολογικές διαδικασίες σχηματισμού λέξεων όπως είναι η παραγωγή και η σύνθεση, αλλά και δομές όπως οι συμφυρμοί, λεξικοποιημένες εκφράσεις κ. ά, θα με απασχολήσουν ιδιαίτερα στο κεφάλαιο αυτό. Το τρίτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στις εννοιακές σχέσεις, στις σχέσεις δηλαδή των λέξεων με άλλες λέξεις, με τις οποίες σχετίζονται. Το βασικό θεωρητικό πρότυπο πάνω στο οποίο θα βασιστώ για την ανάλυση της λεξικής σημασιολογίας είναι αυτό που προτείνεται από τον Cruse (1986, 2004). Εννοιακές σχέσεις, όπως αυτή της πολυσημίας, της συνωνυμίας, της μετωνυμίας, της μερωνυμίας και της μεταφοράς θα με απασχολήσουν ιδιαίτερα. Στη συνέχεια, στο τελευταίο κεφάλαιο με τίτλο «Άσεμνο λεξιλόγιο και Πραγματολογία» αφού αναφερθώ στα κίνητρα που ωθούν στην χρήση αυτού του λεξιλογίου, θα εξετάσω τις λειτουργίες και τη χρήση των λέξεων αυτών μέσα σε συγκεκριμένα εκφωνήματα. Το περιβάλλον μέσα στο οποίο εμφανίζονται οι λέξεις αυτές αλλά και οι διαφορετικοί πολιτισμοί και η νοοτροπία των ομιλητών, όπως θα δούμε στο κεφάλαιο αυτό παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Ολοκληρώνοντας, θα επικεντρωθώ σε λέξεις που χαρακτηρίζονται ως άσεμνες και μπορούν να θεωρηθούν, με βάση πραγματολογικές μελέτες (μεταξύ αυτών Fraser, 2008) ότι λειτουργούν ως δείκτες οργάνωσης λόγου και συγκεκριμένα ως δείκτες προσοχής (attention markers). / Words are extremely important to people. They constitute a means of communication. It is through them that we express our thoughts, feelings and emotions. They are an integral part of our everyday life and they are with us wherever we go. Every word, of any kind, deserves our full attention and needs to be studied, no matter what kind of vocabulary it may be part of. The present thesis is about a very vibrant and expressive part of our language. It concerns “obscene vocabulary”, a domain on which very few scientific studies have been carried out to date. In this thesis I decided to examine the morphological, semantic and pragmatic aspects of the “obscene vocabulary” of the Modern Greek language. In the first chapter, I present the “marginal” jargons of the Modern Greek language, of which “obscene vocabulary” constitutes a part, based on the existing literature so far. Moreover, I propose an appropriate classification of the Greek data, based on Jay (1997). I also look into cases of euphemisms and calumny, and the way they are used in Modern Greek. In addition, I present some cases of loans concerning not only words, but expressions and even affixes coming from other languages as well. Loans and calques seem to constitute a great part of the Greek “obscene vocabulary”, most of them coming from Italian, French and Turkish. The second chapter is about the way that words and expressions of the “obscene vocabulary” are formed. It seems that this kind of vocabulary is highly productive in compound words. What is more, some prefixes and suffixes of the “purist Greek” which are not very productive in the Modern Greek common vocabulary, combined with popular words, they are frequently used to form “obscene” words, resulting in funny word formations. It should be noted here, that the formation of such words is subject to the same constraints as the rest of the vocabulary of the Modern Greek language. Finally, I look into compound expressions, lexicalized phrases, blends and the diminutive and augmentative suffixes and prefixes which are used in order to make a word sound less offensive, more familiar and even positive. The third chapter consists of a semantic analysis of the “obscene vocabulary” of the Modern Greek language, based on Cruse (1986, 2004) and Veloudis (2005). I look into polysemous and synonymous pairs of words and also into notions such as meronymy, metonymy and metaphors, concerning mostly parts of the human body. Finally, I try to analyze the pragmatic aspects of the Greek “obscene vocabulary” This field concerns the circumstances in which this kind of vocabulary is used, human communication, the intonation and the gestures that accompany the use of “obscene vocabulary” and every possible kind of social and psychological reasons, as well as the motives that make someone use this kind of vocabulary. Different languages reflect different cultures and have a different degree and way of using “obscene vocabulary”.