Στην παρούσα εργασία εξετάζονται οι τρόποι με τους οποίους ο Πλάτων χρησιμοποίησε τον αρχαϊκό επικό ποιητή Ησίοδο κατά την πρώιμη και μέση περίοδο του φιλοσοφικού του έργου. Κύριο αντικείμενο εστίασης της ερευνητικής διαδικασίας απετέλεσαν οι διάλογοι στους οποίους απαντούν παραθέσεις ησιόδειων στίχων, καθώς και αναφορές (όχι verbatim παραθέσεις) που αφορούν είτε τον ίδιο τον ποιητή είτε πτυχές του έργου του. Παρουσιάζει ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι μεν παραθέσεις είναι ειλημμένες πρωτίστως από τα Έργα και Ημέραι, οι δε αναφορές στον ποιητή και σε θέματα των επών του από τη Θεογονία. Πιθανότατα ο διδακτικός –και άρα γνωμολογικός– χαρακτήρας των Έργων ευθύνεται για αυτήν τη διαφορά προσέγγισης των δύο επών από την πλευρά των ομιλούντων προσώπων στους πλατωνικούς διαλόγους: ιδιαίτερα οι σοφιστικοί κύκλοι στην κλασική Αθήνα συνήθιζαν να κάνουν χρήση απομονωμένων από τα αρχικά συμφραζόμενα φράσεων από το συγκεκριμένο διδακτικό έπος. Αυτές οι φράσεις, πλέον, είχαν αποκτήσει τη βαρύτητα γνωμικών. Συχνότατα ο Πλάτων στηλίτευσε την ανωτέρω πρακτική των σοφιστών, οι οποίοι τις περισσότερες φορές παρουσιάζονται από τον συγγραφέα να επικαλούνται την ποιητική αυθεντία του Ησιόδου (δευτέρου μετά τον Όμηρο) προκειμένου να προσδώσουν κύρος σε μια φιλοσοφικώς αναληθή πρόταση. Κατά ένα γενικό σχήμα, και η θεογονική ποίηση του Ησιόδου επικρίνεται από τον Πλάτωνα. Η κορύφωση της φιλοσοφικής δριμύτητας απέναντι στην αρχαϊκή θεογονική σκέψη εντοπίζεται στο δεύτερο βιβλίο της Πολιτείας, όπου ο Σωκράτης υποστηρίζει διαρρήδην ότι ο Ησίοδος εξιστόρησε το πιο μεγάλο και ηθικά επιβλαβές ψέμα, όταν αφηγείτο τις πράξεις βίας κατά τα στάδια διαδοχής της θεϊκής βασιλείας. Τέτοιοι στίχοι πρέπει να θεωρηθούν καθ’ ολοκληρίαν αποβλητέοι από την ιδεατή εκπαίδευση των φυλάκων της Καλλίπολης˙ προβάλλουν μια εικόνα της θεϊκής σφαίρας που πόρρω απέχει από τον πλατωνικό πανάγαθο θεό. Το υλικό της Θεογονίας φαίνεται να εκτιμάται από τον Πλάτωνα μόνον όταν μας προσφέρει γενεαλογήσεις θεοτήτων με τρόπο που φαίνεται να έχει μερίδιο αληθείας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως είναι φυσικό, η φιλοσοφική έρευνα δεν μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη εξαιτίας της μεγάλης παλαιότητας των γεγονότων. Ο Πλάτων, όμως, πέρα από την αρνητική κριτική που άσκησε στον Ησίοδο, ενίοτε φαίνεται να επηρεάστηκε και από αυτόν σε όχι αμελητέο βαθμό, στο πλαίσιο ορισμένων διαλόγων. Παράδειγμα αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί τον μύθο των ανθρώπινων γενών από τα Έργα στην Πολιτεία. Τέτοιες περιπτώσεις επίδρασης του φιλοσόφου από τον αρχαϊκό ποιητή φέρουν μεγάλο ενδιαφέρον για την πληρέστερη ερμηνεία ερμηνεία του πλατωνικού έργου. / In this master thesis are examined the ways and methods with which Plato made usage of the archaic epic poet Hesiod during the early and the middle period of his philosophical work.

Στην παρούσα εργασία μελετήθηκαν οι θεωρίες περί μετενσάρκωσης στα έργα δύο σπουδαίων φιλοσόφων της αρχαιότητας: του Εμπεδοκλή και του Πλάτωνα. Του Ακραγαντίνου φιλοσόφου (π. 492-432 π.Χ.) μελετήθηκε το σύνολο των σωζόμενων αποσπασμάτων. Με ιδιαίτερες δυσκολίες λόγω της αποσπασματικής μορφής του έργου, επιχειρήθηκε η ανασύσταση της μετενσαρκωτικής πορείας του δαίμονος, οντότητας με κυρίαρχο ρόλο στη θεωρία του φιλοσόφου που αναλύθηκε σε ξεχωριστό κεφάλαιο. Από τον Πλάτωνα (428/7-348/7) μελετήθηκαν οι διάλογοι Φαίδων, Πολιτεία και Φαῖδρος που εμπεριέχουν τα σχετικά με τη μετενσάρκωση χωρία. Κατά τη μελέτη του πλατωνικού έργου, δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός ότι τα περί μετενσάρκωσης αναπτύσσονται στο πλαίσιο μυθικών αφηγήσεων. Ερευνήθηκε το θέμα της πλατωνικής ψυχής, ενώ κατόπιν μελετήθηκαν συγκριτικά οι θεωρίες των τριών μύθων. Μετά την ξέχωρη πραγμάτευση του έργου καθενός εκ των δύο φιλοσόφων, επιχειρήθηκε μια αντιπαραβολή των θεωριών τους. / --

Η παρούσα εργασία θα ασχοληθεί με το θέμα της αυτογνωσίας και τις γνωσιολογικές και παιδαγωγικές πλαισιώσεις της κατά τον τρόπο που εμφανίζεται στο Υπόμνημα στον Πρώτο Αλκιβιάδη του Πρόκλου, ιδωμένη υπό το πρίσμα, κατά κύριο λόγο της φιλοσοφίας, όπως αυτή εκλαμβανόταν την εποχή εκείνη. Στο πρώτο μέρος της εργασίας θα ασχοληθούμε με έννοιες-κλειδιά που θα βοηθήσουν την κατανόηση των επιχειρημάτων και των συλλογισμών του Πρόκλου. Στη συνέχεια, αφού αναφερθούν στο δεύτερο μέρος τα σχετικά με τους νεοπλατωνικούς καθώς και με τη δράση και τα έργα του Πρόκλου, θα γίνει μία γενική παρουσίαση των βασικών σημείων του πλατωνικού διαλόγου Αλκιβιάδης, που υπομνηματίζεται συστηματικά από τον Πρόκλο, για να μεταβούμε στον ενδελεχή σχολιασμό, των αποσπασμάτων του νεοπλατωνικού σχολάρχη σχετικά με την αυτογνωσία και την σημασία της, κατά κύριο λόγο, στην παιδαγωγική (§ 5.15- § 19.12). / This paper will deal with the issue of self-awareness into cognitive and pedagogical frameworks in the manner shown in the Proclus’ Υπόμνημα στον Πρώτον Αλκιβιάδην. The main purpose is to give a detailed commentary of the neoplatonic Principal on self-awareness mainly in pedagogy.

Στην παρούσα εργασία εξετάζεται η θεωρία για το δίκαιο και την φύσει εξουσία του ισχυρού στον Πλάτωνα και τον Θουκυδίδη υπό το πρίσμα του αντιθετικού ζεύγους νόμος - φύσις. Συγκεκριμένα εξετάζονται δύο πλατωνικοί διάλογοι, η Πολιτεία και ο Γοργίας και ένα εκτενές και πολυσυζητημένο χωρίο της θουκυδίδειας Ιστορίας, ο διάλογος Αθηναίων - Μηλίων. Αναφορικά με την Πολιτεία διερευνάται η στάση του σοφιστή Θρασύμαχου απέναντι στον νόμο, στο πρώτο βιβλίο. Εν συνεχεία, στον Γοργία, εξετάζεται η εξύψωση του φυσικού δικαίου και της φύσεως εκ μέρους του Καλλικλή, συνομιλητή του Σωκράτη στον εν λόγω πλατωνικό διάλογο. Παράλληλα, ο Καλλικλής περιγράφει τον ιδανικό τύπο ανθρώπου, αλλά και τον ιδανικό τρόπο ζωής. Τέλος, αναφορικά με τον διάλογο Αθηναίων -Μηλίων, το ενδιαφέρον μας εστιάζεται στην εξύψωση του νόμου της φύσεως εκ μέρους των Αθηναίων, στην προσπάθειά τους να πείσουν τους Μήλιους να προσχωρήσουν στην Αθηναϊκή συμμαχία κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Σύμφωνα με τον εν λόγω νόμο, οι ισχυροί οφείλουν πάντα να καταδυναστεύουν τους αδυνάτους. Η εξέταση των άνωθι αποσπασμάτων καταδεικνύει την απήχηση που είχαν κατά την διάρκεια του 5ου αιώνα θεωρίες για το δίκαιο και την εξουσία που αντλούν οι ισχυροί, έναντι των αδυνάτων, από την φύση. / The present essay examines the theory about the right and the φύσει strength in two platonic dialogues, the Republic and the Gorgias,and in an extensive passage of the History of Thucydides, the Melian dialogue.

Η εργασία αφορά στο πώς προσλαμβάνει ο Πρόκλος τους πλατωνικούς Νόμους μέσα από τους οποίους αντλεί διάφορες θεματικές ενότητες, οι οποίες συνθέτουν την πλατωνική φιλοσοφία στο σύνολό της. Αναδύονται τα θέματα της πλατωνικής ψυχολογίας, θεολογίας και κοσμολογίας και δίδονται σε αυτά κοινωνικές προεκτάσεις φέροντας τον αναγνώστη πλησίον της πλατωνικής θεώρησης περί της παιδείας και της ανίχνευσης των θείων αρχετύπων των αρετών και της κοινωνικής δικτύωσης. Τέλος, η εργασία στο σύνολό της συνιστά έναν φόρο τιμής προς την Φιλοσοφία ως πνευματική-διαλεκτική πράξη και ως διακριτό επιστημονικό κλάδο. / The essay describes how Proclos receives and analyses the platonic Laws, through which he draws various topics, which compose the platonic philosophy as a whole. They emerge the subjects of platonic psychology, theology and cosmology and they acquire social extensions, bringing the reader close to the platonic view of education and to the recognition of the divine origines-archetypes of virtues and of the social networking. In the end, the essay as a whole constitutes a tribute to the Philosophy as an intellectual-dialectic practice and as a discrete scientific branch.