Η παρούσα εργασία αποτελεί μια προσπάθεια της μορφοσυντακτικής ανάλυσης των συνθέτων ουσιαστικών της Ρωσικής σύμφωνα με τα δεδομένα και συμπεράσματα που προέκυψαν από τις σύγχρονες μελέτες των συνθέτων της Ελληνικής και άλλων γλωσσών. Επίσης θα επιχειρήσουμε να κάνουμε ορισμένες υποθέσεις που αφορούν κάποια συστηματικά εμφανιζόμενα στοιχεία των συνθέτων ουσιαστικών της Ρωσικής, συγκρίνοντάς τα κυρίως με τα αντίστοιχα της Ελληνικής. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναφέρονται ορισμένα στοιχεία σχετικά με την παραγωγή και κλίση των συνθέτων ουσιαστικών της Ρωσικής σε σύγκριση με τα αντίστοιχα της Ελληνικής, ενώ δίνεται ο ορισμός της «κεφαλής» των Ρωσικών συνθέτων καθώς και οι βασικοί κανόνες τονισμού των συνθέτων. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύονται οι τύποι σύνθεσης, όπου το δεύτερο συνθετικό είναι ολόκληρη λέξη, δηλαδή οι τύποι που έχουν τη δομή [θέμα / λέξη + λέξη]. Το υποκεφάλαιο (3.3.) ασχολείται αποκλειστικά με σύνθετα τύπου [Ρήμα + Ουσιαστικό] 2 της Ρωσικής σε σύγκριση με τα σύνθετα αυτού του τύπου τα οποία προέρχονται από ορισμένες λατινογενούς γλώσσες (όπως τα Ιταλικά, τα Ισπανικά ή τα Γαλλικά) καθώς και και μια σλαβική, τη Σερβική γλώσσα. Το τέταρτο κεφάλαιο είναι εξολοκλήρου αφιερωμένο στη μελέτη των ρηματικών συνθέτων της Ρωσικής, δηλαδή των συνθέτων των οποίων το δεύτερο συνθετικό είναι ρηματικό παράγωγο με ή χωρίς παραγωγικό επίθημα. Στο πέμπτο κεφάλαιο αναλύονται τα σύνθετα της Ρωσικής με το δεύτερο συνθετικό - παράγωγο ουσιαστικού με ή χωρίς παραγωγικό επίθημα, ενώ στο έκτο κεφάλαιο θα εξετάσουμε ορισμένα συνθετικά μέρη τα οποία φαίνονται να βρίσκονται στο στάδιο προσφυματοποίησης. Στο έβδομο κεφάλαιο αναλύεται το συνδετικό φωνήεν της Ρωσικής «-ο-» ως Δείκτης Σύνθεσης, σύμφωνα με το προτεινόμενο από την Α. Ράλλη μοντέλο (Ράλλη, 2005b, σελ. 16-20). Τέλος, στο όγδοο κεφάλαιο καταγράφονται τα βασικότερα συμπεράσματα τα οποία προέκυψαν από την παρούσα εργασία και το ένατο κεφάλαιο καταγράφει την ελλήνικη και την ξενόγλωσση βιβλιογραφία, η οποία χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη των συνθέτων. / -

Στην παρούσα διατριβή ερευνώ τη μορφολογική προσαρμογή λεξικών δανείων από τα Βενετσιάνικα και τα Ιταλικά στα Επτανησιακά, μια σύγχρονη νεοελληνική διάλεκτο. Υποστηρίζω ότι η προσαρμογή των λεξικών δανείων στα Επτανησιακά δεν είναι ένα ενιαίο, στατικό φαινόμενο αλλά συνιστά μια δυναμική διαδικασία, που αποτελείται από βαθμούς προσαρμογής/ενσωμάτωσης, όπως έχουν υποστηρίξει πολλοί ερευνητές γενικότερα για το δανεισμό μεταξύ διαφορετικών γλωσσικών συστημάτων, ανάμεσά τους, οι Bloomfield (1933), Haugen (1950: 213), Mackey (1970: 10), Jeffers & Lehiste (1979: 149), Filipović (1980,1981,1995), Poplack & Sankoff (1984: 106), Hock (1991: 397), Hoffmann (1991:102), McMahon (1994: 209), Αναστασιάδη - Συμεωνίδη (1994),Sočanac (1995), Hafez (1996: 3),Gorup (2000), Winford (2003: 59), Καραντζόλα & Φλιάτουρα (2004: 184), Katamba (2005: 164), Johanson (2002: 297), Gallova (2009: 26), Więcławska-Szymańska (2009: 39), Kayigema (2010: 104), Seidel (2010: 51), Creed (2012: 32), Galstyan (2012: 152) και Bogomolets (2014: 14). Οι βαθμοί ενσωμάτωσης των λεξικών δανείων που προτείνω είναι οι ακόλουθοι: α) Στοιχειώδης ενσωμάτωση με απλή μεταφορά των δανείων στη γλώσσα-στόχο, με θετικό μαρκάρισμα ως προς τη τιμή του γένους και τη γραμματική κατηγορία, αλλά χωρίς ένταξη στο κλιτικό σύστημα της γλώσσας-στόχου, χωρίς χρήση κάποιου παραγωγικού προσφύματος ως στοιχείου ενσωμάτωσης και χωρίς συμμετοχή των δανείων σε παράγωγους/σύνθετους σχηματισμούς, π.χ. καντσόνε (το) [Κεφ.] ‘το τραγούδι’ < ven. canzon (la) /it.canzone (la) ‘το τραγούδι’, β) Μερική ενσωμάτωση με προσαρμογή των δανείων στο κλιτικό σύστημα των Επτανησιακών και συχνά με χρήση ενός παραγωγικού προσφύματος ως στοιχείου ενσωμάτωσης, π.χ. κατζέλλο (το) [Ιθ.] ‘το συρτάρι’ < ven. scancello (il)/it. cancello (il) ‘το συρτάρι’, ατζαρδοσύνη (η) [Κεφ.] ‘το ρίσκο’ < it./ven.azzardo (il) ‘το ρίσκο’ + -οσύνη και γ) Πλήρης ενσωμάτωση με αφομοίωση των δανείων στο κλιτικό σύστημα της γλώσσας - στόχου και συμμετοχή σε παράγωγους αλλά και σύνθετους σχηματισμούς, π.χ. τυφλοκάντουνο (το) [Κεφ.] ‘ το αδιέξοδο’ < τυφλ(ός) + -ο- + καντούν(ι) (το) ‘ η πάροδος’ < it. cantone (il)/ ven. canton (il) ‘η πάροδος’. Προς επιβεβαίωση της παραπάνω υπόθεσης παραθέτω γλωσσικά δεδομένα από τα Επτανησιακά. / In this MA thesis I examine the morphological accommodation of lexical Venetian/Italian loanwords to Heptanesian, a Modern Greek dialect. Folowing Bloomfield (1933), Casagrande (1954/1955), Haugen (1950: 213), Filipović (1980, 1981, 1985), Clyne (2003: 144-145), Romaine (2010: 30-31), Creed (2012: 32) -among others- I assume that the morphological integration of lexical loanwords to Heptanesian is not a homogenous, fixed phenomenon, but it is a gradual process with levels of morphological integration. The levels of integration that I postulate are the following: a) Primary integration with simple transfer of the loanwords to the recipient-language. In primary integration, loanwords display gender assignment and assignment to a specific grammatical category. However, in this level loanwords do not demonstrate assignment to the inflectional system of Heptanesian. In addition, in this level loanwords do not exhibit participation to the productive morphological processes (e.g. compounding) of the recipient-language. b) Partial integration with accommodation of the loanwords to the inflectional system of the target-language. In this level, there is a usual use of a derivational affix as an integrator of the loanwords to the recipient-language, but loanwords do not function as a base for derivation and compounds. c) Total integration with absorption of the loanwords to all the morphological processes of Heptanesian. More particularly, loanwords exhibit gender assignment and assignment to a specific grammatical category. Furthermore, in this level almost all loanwords manifest inflectional adaptation to the inflectional system of Heptanesian. In total integration, loanwords participate to the productive schemas of Heptanesian (e.g. compounding). In confirmation of the above claim, I present data from Heptanesian.

Στόχος της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας είναι η περιγραφή και η σύγκριση της μορφολογικής διαδικασίας της σύνθεσης στις νεοελληνικές διαλέκτους όπως προκύπτει από την ανάλυση 2500 συνθέτων από τρεις διαφορετικές διαλέκτους, την Κρητική, την Ποντιακή και την Επτανησιακή. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μία σύντομη επισκόπηση των ορισμών που έχουν προταθεί για τη σύνθεση αναδεικνύοντας τους λόγους που καθιστούν δύσκολη τη διατύπωση ενός ορισμού που να ανταποκρίνεται διαγλωσσικά. Επίσης, παρουσιάζονται οι βασικές ιδιότητες που διέπουν τη σύνθεση της ελληνικής γλώσσας και τα βασικά χαρακτηριστικά που διαχωρίζουν τη σύνθεση από τις υπόλοιπες μορφολογικές διαδικασίες (π.χ. παραγωγή) αλλά και από τη σύνταξη κυρίως με βάση τις μελέτες της Ράλλη (2007) και Ralli (2013). Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζονται τα κατηγοριακά σχήματα πάνω στα οποία δομούνται τα σύνθετα στις τρεις υπό εξέταση διαλέκτους και στη συνέχεια συγκρίνεται η παραγωγικότητά τους. Στο τρίτο κεφάλαιο τα σύνθετα ταξινομούνται με βάση τις γραμματικές σχέσεις των συστατικών τους. Στο τέταρτο κεφάλαιο μελετάται η σχέση μορφής και σημασίας και προτείνεται η διαίρεση των συνθέτων σε τρεις μεγάλες τάξεις: α) διαφανή, β) ημιδιαφανή και γ) αδιαφανή σύνθετα. Στο πέμπτο και έκτο κεφάλαιο εξετάζεται η σχέση της σύνθεσης με την παραγωγή και την κλίση αντίστοιχα μέσα από τα δεδομένα των τριών διαλέκτων. Τέλος, στο έβδομο κεφάλαιο μελετάται η συχνότητα εμφάνισης θεμάτων ξενικής προέλευσης ως συστατικά των συνθέτων στις τρεις αυτές διαλέκτους. / The aim of this master thesis is to describe and compare the morphological process of compounding in Modern Greek dialects based on the analysis of 2500 compounds. Data comes from three dialects, namely, Cretan, Pontic, and Heptanesian. The first chapter briefly presents some of the definitions which have been proposed for compounding highlighting the reasons that make the formulation of a definition that applies cross-linguistically a difficult task. It also presents the basic properties that govern the formation of Greek compounds and the main characteristics that distinguish compounding from the other morphological processes (e.g. derivation) and from syntactic operations based on the studies of Ralli (2007) and Ralli (2013). The second chapter presents the main patterns which are involved in the compounding process and compares their productivity cross-dialectally. In chapter three compounds are classified according to the grammatical relations between their components. The fourth chapter examines the relation between form and meaning and it suggests a division of compounds in three large classes: a) transparent, b) semi-transparent and c)opaque. The next two chapters examine the relation between compounding andderivation and inflection respectively. Finally, chapter seven examines whether stems of foreign origin appear frequently as components of compounds in these dialects.