No description available.

Made available in DSpace on 2016-06-02T19:25:26Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2043.pdf: 1215438 bytes, checksum: 7608bbd05f7c5e5daf3955275ab16007 (MD5) Previous issue date: 2008-09-26 / Financiadora de Estudos e Projetos / Entrepreneurship is a term that has been present in the vocabulary of the Economy and the Administration and also in the common sense; however, rarely has been part of researches in social sciences. This dissertation describes the mains social actors who had contributed for the institutionalization of the entrepreneurship in the world. Moreover, it investigates one of the main actors that diffuse and support the entrepreneurship in Brazil: SEBRAE (Brazilian Service of Support to Micro and Small Companies). Describing it, we can identify how was introduced this subject (and term) in the programs of SEBRAE. Finally, the main of these programs, the Empretec, is investigated. It is co-coordinated by ONU and consists of a behavioral training which aim is to transform the behavior of individuals. Entrepreneurship seems in it not as academic concept with descriptive value, but as a prescriptive set of norms and values that guide and modify the perception of individuals. / Empreendedorismo é um termo que tem estado presente no vocabulário da Economia e da Administração e também no senso comum, no entanto, pouco tem feito parte das pesquisas das ciências sociais. Esta dissertação procura mapear os principais atores sociais que contribuíram para a institucionalização do empreendedorismo no mundo. Além disso, investiga um dos principais atores na difusão e apoio ao empreendedorismo no Brasil: o SEBRAE (Serviço Brasileiro de Apoio às Micro e Pequenas Empresas). Traçando um histórico desta entidade pode-se identificar como foi introduzido este tema (e termo) nos programas do SEBRAE. Por fim, investiga-se o principal destes programas, o Empretec, o qual é coordenado pela ONU e constitui-se de um treinamento comportamental que visa transformar a conduta dos indivíduos. O empreendedorismo, assim, se apresenta não como conceito acadêmico de valor descritivo, mas sim, como um conjunto prescritivo de normas e valores que orientam e alteram a percepção dos indivíduos.

<p>Uloga kulture u dru&scaron;tvenim promenama javlja se kao nezaobilazna tema u kontekstu postsocijalističke<br />tranzicije. Ispostavilo se da institucionalna transformacija političkog i ekonomskog uređenja dru&scaron;tva nije<br />dovoljna, te da uspeh institucionalnih promena uveliko zavisi od nacionalne kulture, i promena na nivou cele<br />nacije (Elste, Offe, Preuss, 1998:19). Ekonomska strana tranzicije se pokazala posebno problematičnom jer<br />ekonomske aktivnosti čine veliki deo svakodnevice svakog pripadnika dru&scaron;tva, neprestano ukazujući na<br />probleme vezane za ekonomsku transformaciju dru&scaron;tva. Kada se od nje odvoje apstraktni pokazatelji kojima<br />se savremeni ekonomisti služe očito je da ekonomija sama jeste deo kulture (Beugelsdijk i Maseland,<br />2014:116). Dru&scaron;tvene i kulturne promene u osnovnoj strukturi i vrsti modifikacija kulturnih institucija tokom<br />nekog vremenskog perioda ogledaju se kroz kulturne obrasce (Koković 2005: 228). Primenjujući savremene<br />ekonomske metode i teorije novi institucionalni ekonomisti uglavnom poku&scaron;avaju da izbegnu argumentaciju<br />prisutnu u drugim dru&scaron;tvenim naukama &ndash; argumentaciju da institucije nisu rezultat efikasnog re&scaron;enja<br />ekonomskih problema (Granovetter u Biggard ed. 2002:88), već ne&scaron;to mnogo kompleksnije. Ipak, kako se<br />kulturni obrasci manifestuju kao ustaljeni načini pona&scaron;anja te stoga predstavljaju relativno stabilne pojave,<br />oni su takođe i temelj institucionalizacije &ndash; kada se takva pona&scaron;anja nađu u okviru većih koherentnih celina<br />prerastaju u institucionalizovano pona&scaron;anje, učestvujući u izgradnji institucije (Koković 2005: 228). Jedan od<br />nedovoljno istraženih pristupa u sociologiji kulture je legitimacija kulturnih obrazaca, i sledstveno tome<br />legitimacija institucija i institucionalnih sistema. Mehanizmi legitimacije kao socijalne činjenice zahvataju u<br />&scaron;iroko polje kulture, uključujući socijalnu strukturu, odnose moći i slično, pa se ne mogu posmatrati mimo<br />toga (Berger, Luckmann, 1991. Searl, 1996). Sa svoja četri funkcionalna nivoa, prema Bergeru i Lukmanu,<br />legitimacija povezuje čitav socio-kulturni svet zajednice i pripadajućih individua. U kontekstu<br />postsocijalističke tranzicije u Srbiji stanje ekonomske kulture se posebno manifestuje na relacijama između<br />institucija svojine, trži&scaron;ta i nacionalne države, kao specifičnih artikulacija srpske kulture, i za njih vezane<br />kulturne obrasce.<br />Disertacija je imala za cilj da pruži uvid u odnos između institucija svojine, trži&scaron;ta i države kao jednog<br />institucionalnog sklopa iz perspektive ekonomske kulture, a oslanjajući se prvenstveno na legitimaciju<br />institucionalnih i kulturnih obrazaca i sistema. Imajući u vidu složenost zadatka &ndash; stanje u savremenom<br />srpskom dru&scaron;tvu trebalo je objasniti i iz istorijske perspektive &ndash; bilo je neophodno kombinovati različitu vrstu<br />građe i evidencije, i u skladu sa tim različite metode opisa, analize i interpretacije. Pored istorijske građe i<br />radova autora koji su istraživali socioekonomske aspekte srpskog dru&scaron;tva i istorije kori&scaron;ćena je empirijske<br />evidencija prikupljena u okviru Evropskog istraživanja vrednosti (EVS) i Projekta jugoistočnog socijalnog<br />istraživanja (SEESSP). Pomenuta empirijska građa obrađna je klaster analizom kako bi se utvrdili<br />legitimacijski obrasci koji korespondiraju kulturnim obrascima u savremnom srpskom dru&scaron;tvu. Kori&scaron;ćenjem<br />istorijske i savremene evidencije trebalo je utvrditi kakvu ulogu u srpskoj ekonomskoj kulturi ima institucija<br />trži&scaron;ta, i u kakvom je odnosu sa institucijama svojine i države, kao i kako se to menjalo kroz razvoj srpske<br />države od XIX veka naovamo &ndash; kako se u ovom kulturno-institucionalnom trouglu organizovao ekonomski<br />život srpskog dru&scaron;tva.<br />U teorijsko-metodolo&scaron;kom pogledu pokazalo se da su legitimacijski mehanizmi solidni pokazatelji kulturnih<br />obrazaca čak i kada kori&scaron;ćeni podaci nisu optimalni. Sa druge strane, a nimalo neočekivano, ispostavilo se da<br />uvođenje trži&scaron;nih mehanizama u ekonomiju dru&scaron;tva kontekstualno uslovljen postojećim institucionalnim<br />ograničenjima vezanim za svojinu i državno uređenje, kao i &scaron;ire kulturne obrasce i etičke norme dru&scaron;tva. Ne<br />može se govoriti o uvođenju ili neuvođenju trži&scaron;ne ekonomije, već o spcefičnim trži&scaron;nim mehanizmima i<br />njihovoj strukturi i poziciji u ukupnoj ekonomskoj aktivnosti i kulturi dru&scaron;tva.<br />Kada je reč o srpskom dru&scaron;tvu, identifikovani kulturni obrasci potvrđuju nalaze drugih autora o kulturi u<br />kojoj značajno mesto zauzimaju egalitaristički principi, kolektivizam, i oslanjanje na državu kao<br />dominantnog ekonomskog arbitra. Istorijska analiza takođe sugeri&scaron;e da takva kultura nije rezultat<br />vi&scaron;edecenijskog socijalizma, već joj koreni sežu mnogo dalje u pro&scaron;lost, pojavljujući se kao karakteristika<br />zajednička različitim socio-političkim uređenjima. Kulturni obrasci iz prve decenije XXI veka ukazuju da<br />postoji legitimacijski deficit kad je u pitanju trži&scaron;te. Trži&scaron;te u srpskoj kulturi nije institucionalizovano kao<br />mehanizam pogodan za distribuciju bogatstva, odnosno, većina kulturnih obrazaca ne pozicionira trži&scaron;te kao<br />dobar kriterijum regulacije materijalnih nejednakosti. Takođe, iako većinu kulturnih obrazaca karakteri&scaron;e<br />preferencija privatne svojine, uočljiva su opredeljenja uspostavljena etičkim normama koje važe u srpskom Uloga kulture u dru&scaron;tvenim promenama javlja se kao nezaobilazna tema u kontekstu postsocijalističke</p><p>tranzicije. Ispostavilo se da institucionalna transformacija političkog i ekonomskog uređenja dru&scaron;tva nije<br />dovoljna, te da uspeh institucionalnih promena uveliko zavisi od nacionalne kulture, i promena na nivou cele<br />nacije (Elste, Offe, Preuss, 1998:19). Ekonomska strana tranzicije se pokazala posebno problematičnom jer<br />ekonomske aktivnosti čine veliki deo svakodnevice svakog pripadnika dru&scaron;tva, neprestano ukazujući na<br />probleme vezane za ekonomsku transformaciju dru&scaron;tva. Kada se od nje odvoje apstraktni pokazatelji kojima<br />se savremeni ekonomisti služe očito je da ekonomija sama jeste deo kulture (Beugelsdijk i Maseland,<br />2014:116). Dru&scaron;tvene i kulturne promene u osnovnoj strukturi i vrsti modifikacija kulturnih institucija tokom<br />nekog vremenskog perioda ogledaju se kroz kulturne obrasce (Koković 2005: 228). Primenjujući savremene<br />ekonomske metode i teorije novi institucionalni ekonomisti uglavnom poku&scaron;avaju da izbegnu argumentaciju<br />prisutnu u drugim dru&scaron;tvenim naukama &ndash; argumentaciju da institucije nisu rezultat efikasnog re&scaron;enja<br />ekonomskih problema (Granovetter u Biggard ed. 2002:88), već ne&scaron;to mnogo kompleksnije. Ipak, kako se<br />kulturni obrasci manifestuju kao ustaljeni načini pona&scaron;anja te stoga predstavljaju relativno stabilne pojave,<br />oni su takođe i temelj institucionalizacije &ndash; kada se takva pona&scaron;anja nađu u okviru većih koherentnih celina<br />prerastaju u institucionalizovano pona&scaron;anje, učestvujući u izgradnji institucije (Koković 2005: 228). Jedan od<br />nedovoljno istraženih pristupa u sociologiji kulture je legitimacija kulturnih obrazaca, i sledstveno tome<br />legitimacija institucija i institucionalnih sistema. Mehanizmi legitimacije kao socijalne činjenice zahvataju u<br />&scaron;iroko polje kulture, uključujući socijalnu strukturu, odnose moći i slično, pa se ne mogu posmatrati mimo<br />toga (Berger, Luckmann, 1991. Searl, 1996). Sa svoja četri funkcionalna nivoa, prema Bergeru i Lukmanu,<br />legitimacija povezuje čitav socio-kulturni svet zajednice i pripadajućih individua. U kontekstu<br />postsocijalističke tranzicije u Srbiji stanje ekonomske kulture se posebno manifestuje na relacijama između<br />institucija svojine, trži&scaron;ta i nacionalne države, kao specifičnih artikulacija srpske kulture, i za njih vezane<br />kulturne obrasce.<br />Disertacija je imala za cilj da pruži uvid u odnos između institucija svojine, trži&scaron;ta i države kao jednog<br />institucionalnog sklopa iz perspektive ekonomske kulture, a oslanjajući se prvenstveno na legitimaciju<br />institucionalnih i kulturnih obrazaca i sistema. Imajući u vidu složenost zadatka &ndash; stanje u savremenom<br />srpskom dru&scaron;tvu trebalo je objasniti i iz istorijske perspektive &ndash; bilo je neophodno kombinovati različitu vrstu<br />građe i evidencije, i u skladu sa tim različite metode opisa, analize i interpretacije. Pored istorijske građe i<br />radova autora koji su istraživali socioekonomske aspekte srpskog dru&scaron;tva i istorije kori&scaron;ćena je empirijske<br />evidencija prikupljena u okviru Evropskog istraživanja vrednosti (EVS) i Projekta jugoistočnog socijalnog<br />istraživanja (SEESSP). Pomenuta empirijska građa obrađna je klaster analizom kako bi se utvrdili<br />legitimacijski obrasci koji korespondiraju kulturnim obrascima u savremnom srpskom dru&scaron;tvu. Kori&scaron;ćenjem<br />istorijske i savremene evidencije trebalo je utvrditi kakvu ulogu u srpskoj ekonomskoj kulturi ima institucija<br />trži&scaron;ta, i u kakvom je odnosu sa institucijama svojine i države, kao i kako se to menjalo kroz razvoj srpske<br />države od XIX veka naovamo &ndash; kako se u ovom kulturno-institucionalnom trouglu organizovao ekonomski<br />život srpskog dru&scaron;tva.<br />U teorijsko-metodolo&scaron;kom pogledu pokazalo se da su legitimacijski mehanizmi solidni pokazatelji kulturnih<br />obrazaca čak i kada kori&scaron;ćeni podaci nisu optimalni. Sa druge strane, a nimalo neočekivano, ispostavilo se da<br />uvođenje trži&scaron;nih mehanizama u ekonomiju dru&scaron;tva kontekstualno uslovljen postojećim institucionalnim<br />ograničenjima vezanim za svojinu i državno uređenje, kao i &scaron;ire kulturne obrasce i etičke norme dru&scaron;tva. Ne<br />može se govoriti o uvođenju ili neuvođenju trži&scaron;ne ekonomije, već o spcefičnim trži&scaron;nim mehanizmima i<br />njihovoj strukturi i poziciji u ukupnoj ekonomskoj aktivnosti i kulturi dru&scaron;tva.<br />Kada je reč o srpskom dru&scaron;tvu, identifikovani kulturni obrasci potvrđuju nalaze drugih autora o kulturi u<br />kojoj značajno mesto zauzimaju egalitaristički principi, kolektivizam, i oslanjanje na državu kao<br />dominantnog ekonomskog arbitra. Istorijska analiza takođe sugeri&scaron;e da takva kultura nije rezultat<br />vi&scaron;edecenijskog socijalizma, već joj koreni sežu mnogo dalje u pro&scaron;lost, pojavljujući se kao karakteristika<br />zajednička različitim socio-političkim uređenjima. Kulturni obrasci iz prve decenije XXI veka ukazuju da<br />postoji legitimacijski deficit kad je u pitanju trži&scaron;te. Trži&scaron;te u srpskoj kulturi nije institucionalizovano kao<br />mehanizam pogodan za distribuciju bogatstva, odnosno, većina kulturnih obrazaca ne pozicionira trži&scaron;te kao<br />dobar kriterijum regulacije materijalnih nejednakosti. Takođe, iako većinu kulturnih obrazaca karakteri&scaron;e<br />preferencija privatne svojine, uočljiva su opredeljenja uspostavljena etičkim normama koje važe u srpskom.</p> / <p>The role of culture in social changes appears as unavoidable topic in the context of post-socialist transition. It<br />turned out that institutional transformation of political and economic systems is not sufficient and that social<br />success of instituional changes depends on culture, and requires changes at the national level (Elster, Offe,<br />Preuss, 1998:19). Economic transition has proven particularly problematic given that economic activities<br />make a significant part of daily routine for every member of a society, hence constantly bringing about<br />problems related to economic transformation of a society. Looking beyond abstract indicators contemporary<br />economists rely on economy is obviously part of culture (Beugelsdijk i Maseland, 2014:116). Social and<br />cultural changes in structure and substance of social institutions are manifested over time as changes in<br />cultural patterns (Koković 2005: 228). By applying contemporary economic methods and theories new<br />institutional economists try mainly to avoid an argument present in other social sciences &ndash; institutions are not<br />a result of efficient solution to economic problems (Granovetter u Biggard ed. 2002:88), but rather something<br />much more complex. Cultural patterns as habitual behavioural models manifest relatively stable phenomena,<br />and make foundation for institutionalization &ndash; when such behaviour finds itslef within larger coherent units it<br />turns into institutionalized behaviour, contributing to institution building (Koković 2005: 228). One of the<br />less explored directions in sociology of culture is legitimation of cultural patterns, and subsequently<br />legitimation of institutions and institutional systems. Legitimating mechanisms as identifiable social facts<br />reach into a broad field of culture, including social structure, power relations and similar, and therefore<br />cannot be analyzed separately (Berger, Luckmann, 1991. Searl, 1996). With four functional levels, according<br />to Berger and Luckmann, legitimation connects all socio-cultural world of a community and its members. In<br />the context of post-socialist transition in Serbia the state of economic culture is manifested through relation<br />between institutions of property, market and national state, as specific articulations of Serbian culture and<br />relevant cultural patterns.<br />The goal of the thesis was to provide insight into a relationship between institutions of property, market and<br />the state as an institutional entity from the perspective of economic culture, relying primarily on legitimation<br />of institutional and cultural patterns and systems. Having in mind complexity of the task &ndash; contemporary<br />Serbian society had to be explained from economic culture perspective &ndash; it was necessary to combine a<br />variety of sources and evidence, and accordingly a different ways of description, analysis and interpretation.<br />Apart from historical evidence and works of scholars dealing with socioeconomic aspects of Serbian society<br />and history two other sources of evidence were used: European Values Survey (EVS), and Southeastern<br />European Social Study Project (SEESSP). This empircal evidence was analysed using cluster analysis in<br />order to explore legitimation patterns that corespond to cultural patterns in contemporary Serbian society.<br />Recent empirical evidence was used to assess the role market as an institution plays in Serbian economic<br />culture, and its relation to institutions of property and the state, as well as changes from XIX century onwards<br />&ndash; to analyse how economic life of Serbian society was organised in this cultural-institutional triangle.<br />From methodological and theoretical side legitimation mechanisms proved to be solid indicators of cultural<br />patterns, even if data used was not optimal. On the other hand, and not unexpected, introduction of market<br />mechanisms into a national economy turned out to be dependent on the context defined by existing<br />institutional boundaries related to property and state organization, as well as more general kultural patterns<br />and ethical norms. We cannot simply talk about introduction of market economy, but rather about specific<br />market mechanisms and their structue and position in general economic practice of a society.<br />Regarding Serbian society specifically, identified cultural patterns coincide with conclusions of other authors<br />where egalitarian principles, collectivism and reliance on the state as a dominant economic player have<br />prominent role. Historical analysis also suggests that such a culture is not a result of many decades of<br />socialism but rather its roots reach much farther into the past, as a constant common to different sociopolitical<br />systems. Cultural patterns from the first decade of XXI century suggest legitimation deficit in<br />relation to the market. The market is not parceived as a mechanism appropriate for wealth distribution, and<br />majority of cultural patterns do not percieve market as a good criteria for inequalities regulation. Also, even<br />though most cultural patterns suggest preference towards private property, the norm linked to accumulation<br />and liberties to use property leads to ethical norm of Serbian society. Given the results, and although<br />indirectly, it can be claimed with certainty that ethical norm of relative egalitarianism in functional (as the<br />most appropriate mechanism to uphold and reproduce the norm) and legitimation (by establishing institutional interdependence) sense rely on the state as an institution &ndash; not the market. Long lasting</p><p>transitional uncertainity and lack of real reforms can be pointed at as reasons for identified situation in<br />Serbian society and culture, as well as a cause of cognitively dissonant legitimation and cultural patterns.<br />The research suggests conclusion in three main points: economic prosperity of a society requires<br />unambiguous cultural patterns which can provide clear guidance for economic action of an individual; one of<br />the preconditions is stability of the framework in which economic life happens, something we can with<br />caution claim is the situation in Serbia today; and finally, apart from stability and clear value orientation,<br />economic culture in Serbia depends equally on ability of society itself to eliminate cultural norms and<br />patterns for which there is a modern alternative. Apart from these conclusions theorietical framework and<br />results of this work by openning new questions present a solid ground for future research of economic culture<br />in Serbia.<br />&nbsp;</p>

O Plano Brasil Novo ou Plano Collor, como ficou conhecido foi lançado em março de 1990 por Fernando Collor de Mello, primeiro presidente eleito por voto direto no Brasil em quase 30 anos, tendo como principal marca o inédito confisco das aplicações financeiras privadas por um período de 18 meses. A brusca retirada de moeda de circulação, que fez sumir de um dia para outro cerca de 75% do dinheiro que irrigava a economia brasileira, provocou uma ruptura não apenas no sistema econômico-financeiro do País, como também nas relações sociais e na cultura econômica vigentes, alterando a dinâmica do cotidiano e o comportamento econômico da população urbana. / The New Brazil Plan or Collor Plan, as it was known was launched in March 1990 by Fernando Collor de Mello, the first president elected by direct vote in Brazil in almost 30 years, having main feature the unprecedented confiscation of private financial investments for a period of 18 months. The abrupt withdrawal of circulation money, which wiped out about 75% of the money that irrigated the Brazilian economy from one day to the next, provoked a rupture not only in the country\'s economic-financial system, but also in social relations and economic culture, changing the daily dynamics and the economic behavior of the urban population.