Thesis (MA)--Stellenbosch University, 2012. / ENGLISH ABSTRACT: This thesis offers a description of the semantic potential of the Biblical Hebrew lexeme '7l! in Genesis, Psalms, and Chronicles according to a cognitive linguistic perspective. This specific linguistic approach offers a theoretical framework of how humans cognitively organize lexical meaning, which is advantageous for highly polysemous lexemes, such as '7lJ. The need for this study arises because existing Biblical Hebrew resources do not utilize such a framework as is evidenced by their lists of translation equivalents, rather than full descriptions of meanings, and their lack of a clearly defined semantic model underlying their lexical treatment. However, they do provide a starting point that can be built upon with a cognitive linguistic based methodology. Such a methodology is found in Tyler and Evans (2007) case study of over, a frequent English translation of '7lJ. Tyler and Evans (2007) present how to determine the most prototypical semantic sense (i.e., the Proto-Scene) and how to distinguish between other distinct semantic senses, all of which represent the lexeme's semantic potential. This thesis heuristically utilizes this methodology while strongly considering three other factors. First, the syntactic frame surrounding '7l! is evaluated to assess how syntactic information, specifically verbal valency, contributes to the preposition's semantic value. Second, the frequency of each semantic category is assessed to determine possible insight into prototypicality within the defined corpus. Third, a radial structure is proposed to represent the semantic relationships between the prototypical and nonprototypical categories. This type of organization illustrates a clearly defined semantic model underlying the lexical treatment. This study first describes the Proto-Scene, which involves one entity over or upon another. Then, fifteen other distinct semantic categories of '7l! are presented within a radial structure (i.e. The Vertical Cluster: More, Superior, and Control; Contingent Locative; Accompaniment, In, To, Oppositional, For, Frontal, Causal, Norm, Focus of Attention, Instrumental, and Psalms Titles). Finally, the various senses for the morphologically complex lexemes are proposed. These include '7l!1;1 (i.e. From Upon, Away From, Above, and Contingent Locative) and '7l!=? (i.e. As Concerning). / AFRIKAANSE OPSOMMING: Hierdie tesis heskryf die semantiese potensiaal van die Byhelse Hehreeuse lekseem ?~ in Genesis, Psalms en Kronieke vanuit die perspektief van kognitiewe taalkunde. Hierdie taalkundige model hied 'n teoretiese raamwerk van hoe mense leksikale hetekenis kognitief organiseer. So 'n teoretiese raamwerk is haie geskik vir die heskrywing van 'n polisemiese lekseem soos ?~. Die hehoefte aan 'n meer toereikende teoretiese raamwerk hlyk uit die manier waarop hestaande Byhels-Hehreeuse hulphronne die lekseem heskryf, hyvoorheeld, hulle hied weinig meer as lyste van vertalingsekwiwalente. Hulle hied, nietemin, 'n heginpunt waarop voortgehou kan word met hehulp van 'n kognitiewe taalkundige model. So 'n metodologie word gevind in Tyler en Evans (2007) se gevallestudie van "over", 'n gehruiklike Engelse ekwiwalent vir?~. Tyler en Evans dui aan hoe om die mees prototipiese semantiese hetekenis ( d.i. die "proto-toneel" of "proto-scene") vas te stel, asook hoe om tussen die ander semantiese nuanses ("senses") te onderskei. AI hierdie nuanses verteenwoordig die lekseem se semantiese potensiaal. Hierdie tesis maak op 'n heuristiese wyse gehruik van hierdie metodologie. Terselfde tyd neem dit drie ander faktore in aanmerking: Eerstens, word die sintaktiese raamwerk waarin ?~ voorkom, vasgestel ten einde te hepaal hoe sintaktiese informasie, veral werkwoordelike valensie, hydra tot die semantiese potensiaal van die voorsetsel. Tweedens, word die frekwensie van elke semantiese kategorie hepaal om tot moontlike insigte rakende prototipiese gehruike hinne die vasgestelde korpus te kom. Derdens, word 'n sg. "radial structure" voorgestel om die semantiese verhoudings tussen die prototipiese en nie-prototipiese kategoriee te illustreer. Hierdie studie heskryf, eerstens, die proto-toneel, wat een entiteit bo-oor of op 'n ander hehels. Daama word vyftien ander afsonderlike semantiese kategoriee van ?~ hinne 'n "radial structure" voorgestel ( d.i. die Vertikale Groep: Meer, Superior en Beheer; "Contingent" Lokatief; Begeleiding, In, Na, Teenoor, Vir, Voor, Oorsaaklik, Norm, Fokus van Aandag, Instrumenteel, en Psalmopskrifte ). Laastens, word voorstelle gemaak in verhand met die verskeie hetekenisse van die morphologies-komplekse lekseme ?~~ (d.i. Weg van ho-op, Weg van, Bo, en "Contingent" Lokatief) en ?~:p (d.i. Met Betrekking Tot).

Thesis (DLitt (Ancient Studies))--University of Stellenbsoch, 2008. / Two main problems that confront existing Biblical Hebrew (BH) dictionaries can be identified. Firstly, there is a lack of adequate semantic models for the analysis and description of lexemes. Secondly, data is structured in ways that do not enhance optimal retrieval of desired information from the dictionary. The failure to take cognizance of the insights from theoretical lexicography partly explains the state of BH dictionaries. This investigation hypothesizes that current insights from theoretical lexicography can improve existing lexica and create better ones. Accumulated insights from the academic community have resulted in the formulation of a theory of lexicography or metalexicography. In this light, a general lexicographic theory of components and structures of dictionaries is selected and investigated in order to establish the aspects of BH that can be improved. The point of departure is the notion of “dictionary criticism”, which focuses on the critical evaluation of existing dictionaries with the goal of improving them. Though there are other approaches to assess lexica critically, theoretical lexicography provides justified heuristics for an objective appraisal of BH dictionaries. These heuristic include notions of “frame structure”, “lexicographic function,” and “microstructure.” The frame structure focuses on the structural components of the dictionary book. The lexicographic function places emphasis on the goals that the dictionary purports to fulfill in the light of its target users. The microstructure hosts the data that is provided as part of the lexicographic treatment of the lemma sign. In addition, it is the centre of user’s look up activities, and it hosts other important structural components. The above selected notions directly affect the extent to which the user benefits from the dictionary and the success of the dictionary in general. The criticism of selected BH dictionaries in the light of the above-mentioned reveals that most dictionaries fall short in certain critical areas. Data types that are provided are either unnecessary or are not structured in ways that allow optimal and successful retrieval of desired information. Such inadequacies present evidence that existing BH dictionaries can benefit from the insights of theoretical lexicography. A model that seeks to ameliorate BH dictionaries is developed primarily for Bible translators based on selected insights from theoretical lexicography. A trial of this model of BH lexemes that are selected from different lexical classes demonstrates improved lexica in terms of the lexicographic function, the selection, and the organization of data. The trial of the model also highlights areas that need further investigation in the light of current trends in theoretical lexicography in order to better the quality of BH dictionaries.

Thesis (MA)--Stellenbosch University, 2012. / ENGLISH ABSTRACT: This thesis provides a critical assessment of the semantic potential of two Biblical Hebrew lexemes: עִם and אֵת . Previous lexical inquiries of the target lexemes provide the impetus for the current research; this is because the linguistic frameworks assumed by these studies are outmatched in the amount of explanatory power accompanying more recent theoretical developments, primarily evidenced within Cognitive linguistics (and semantics). As its methodological framework, the current study then appropriates these new advances and demonstrates a semantic potential of the target lexemes that can be determined through criteria offered by Tyler and Evans (2003). This criteria specifically aids in the task of semantic demarcation as well as identifying the primary sense, from which the remaining network of senses are derived. Furthermore, not only is an attempt made at representing the range of עִם and אֵת 's semantic potential, but a proposal for the development of these senses is offered as well. This is done primarily through an implementation of the theory of grammaticalization, as posited by Heine et al. (1991). The identified semantic networks are then analyzed from two different perspectives of lexical inquiry: 1) as a monosemy-polysemy cline, and 2) from both a semasiological and onomasiological point of departure (the latter method of onomasiology represents a unique contribution to the assessment of עִם and אֵת since most Biblical Hebrew lexical inquiries are limited to being a semasiological endeavor). The investigation uses the Pentateuch as its data-set and reveals a representation of (at least) eleven distinct senses in עִם 's semantic network as well as אֵת 's. Even though each lexeme's semantic potential is comprised of primarily the same senses, these eleven distinct senses are not completely synonymous and represent different meanings. Significantly, it is determined that 1) both target lexemes share the same primary sense (i.e., proto-scene), 2) both indicate the same core senses and consequently, 3) the target lexemes may rightly be considered as near synonyms. / AFRIKAANSE OPSOMMING:Hierdie tesis bied 'n kritiese evaluering van die semantiese potensiaal van twee Bybelse Hebreeus lekseme: עִם en אֵת . Gebreke in bestaande navorsing ten opsigte van hierdie twee lekseme het die impuls verskaf vir hierdie projek. Onlangse ontwikkelinge in teoretiese taalkunde, in besonder kognitiewe taalkunde (en semantiek), het aangetoon dat die modelle in terme waarvan die bestaande beskrywing van die lekseme gedoen is, agterhaal is. Hierdie studie gebruik die perspektiewe wat kognitiewe semantiek bied om die semantiese potensiaal van hierdie twee Bybels-Hebreeuse lekseme te beskryf. Kriteria wat deur Tyler en Evans (2003) geformuleer is in hulle beskrywing van ‘n aantal Engelse voorsetsels, word as metodologiese vertrekpunt gebruik. Hierdie kriteria is veral nuttig in die semantiese afbakening, asook die identifisering van die primêre betekenis van die lekseme. Lg. bied die basis in terme waarvan die res van netwerk van betekenisonderskeidings beskryf word. In die studie word nie net die gepoog om die verskillende betekenisse van die lekseme te beskryf nie, maar daar word ook gepoog om aan te dui hoe die verskillende onderskeidings ontwikkel het. Dit word primêr gedoen in terme van die grammatikaliseringsteorie van Heine et al (1991). Die semantiese netwerke wat geïdentifiseer is, word vanuit twee verskillende perspektiewe van leksikale ondersoek gedoen: 1) die mono-polisemiese klien (“cline”) en 2) ‘n semasiologiese en onomasiologiese vertrekpunt. Laasgenoemde benadering tot onomasiologie verteenwoordig ‘n unieke bydrae tot die beskrywing van עִם en אֵת aangesien die meeste bestaande Bybels-Hebreeuse beskrywings van die lekseme semasiologies van aard is. Hierdie ondersoek is beperk tot die gebruik van עִם en אֵת in die Pentateug. Ten minste 11 verskillende betekenisseonderskeidings word vir beide lekseme geïdentifiseer. Alhoewel beide lekseme se semantiese potensiaal in baie opsigte dieselfde is, is dit nie presies identies nie. Wat wel merkwaardig is, is 1) dat beide lekseme dieselfde basiese betekenis (dit is die sg. “proto-scene”) het, 2) dat beide dieselfde kernbetekenisonderskeidings het en dat gevolglik 3) hulle as naby-sinonieme bestempel kan word.

Thesis (PhD)--Stellenbosch University, 2002. / Tot op hede is die studie van die semantiek tot 'n groot mate bëinvloed deur die taalkundige perspektiefvan die navorser. Dit het dikwels gelei tot resultate wat skeefgetrek is deur die voorveronderstellings van die navorser. Sommige aspekte van betekenis wat van primêre belang is vir die semantiese beskrywing van bepaalde taalkundige konstruksies is in die proses nie genoegsaam, of glad nie, aan die orde gestel nie. Semantiek as 'n interdissiplinêre wetenskap het 'n komplekse karakter aangesien taalkunde, antropologie, kognitiewe sielkunde en, afhangend van die doel van 'n bepaalde semantiese analise, ander verwante dissiplines daarin 'n rol kan speel. Om die rede is daar 'n behoefte aan 'n omvattende benadering in terme waarvan die verskillende faktore verreken kan word. In die semantiese analise van Bybel-Hebreeuse konstruksiesvorm die kulturele agtergrond van leksikale items 'n integrale deel van die semantiese inhoud van hierdie items. In die lig van die beduidende historiese en kulturele verskille tussen die konteks(te) van die Ou Testament en die konteks(te) van hedendaagse lesers is dit dus belangrik om die kulturele dimensie van 'n semantiese analise van Bybels-Hebreeuse leksikale items sistematies aan die orde te stel. So 'n benadering is van groot belang vir Bybelvertaling wat by uitstek 'n proses van interkulturele kommunikasie is. Bybelvertalers het 'n behoefte aan analitiese instrumente wat al die fasette van die semantiese inhoud van Bybels-Hebreeuse lekseme verdiskonteer. Die doel van hierdie studie is om 'n semantiese model te ontwerp wat vir die doel gebruik kan word. Die vertrekpunt van die studie is die teorie van komponensiële analise. Die geskiedenis en ontwikkeling van die model word krities bespreek. Die moontlikhede wat hierdie teorie bied vir 'n meer omvattende model word ondersoek. Besondere aandag word gegee aan die nut wat hierdie benadering het as heuristiese instrument vir die semantiese analises. Die komponensiële analise van betekenis word op hierdie manier geïdentifiseer as 'n benadering wat nie te gou afgeskiet moet word as synde te eng strukturalisties nie. Inteendeel, dit kan ook as 'n buigsame instrument ontwikkel word wat nie net betekenisrelasies in terme van dichotomieë kan beskryf nie. Dit kan ook gebruik word om 'n wye verskeidenheid semantiese verhoudings te analiseer wat insigte van die kognitiewe taalkunde insluit. Daar is verder bevind dat die konsep "semantiese universalium" wat 'n belangrike komponent is van sommige benaderings tot leksikale semantiek weinig waarde het vir 'n semantiese analise wat 'n bydrae wil maak tot vertaling as interkulturele kommunikasie. Die universele kategorieë is meestal so generies dat hulle weinig bydrae tot die beskrywing van die fyner nuanses van lekseme wat tot dieselfde semantiese veld behoort. Daar moet eerder gepoog word om in soverre dit moontlik is 'n instument te ontwikkel wat taal en kultuur spesifiek is. Die kategorieë en kriteria vir die semantiese analise moet verder aan die hand van die brontaal en - kultuur self ontwikkel word. Die navorser moet baie versigtig wees dat sy ofhaar eie teoretiese voorveronderstellings nie op die ondersoek-instrument afgedruk word nie. In die ondersoek is gevind dat die kulturele dimensie van die leksikale items nie genoegsaam verreken kan word, sonder om die wêreldbeeld te analiseer wat ten grondslag lê van die tekste waarin die leksikale items voorkom nie. Vir die doel is 'n analitiese modelontwikkel. Hierdie buigsame model gebruik 'n stel veranderlikes om die tipiese wêreldbeeld te identifiseer wat ten grondslag lê van 'n bepaalde korpus van tekste. Nadat die onderliggende wêreldbeeld van die boek van Jesaja beskryf is, word die leksikale items in hierdie boek, wat behoort tot die semantiese veld "negatiewe morele gedrag" geanaliseer. Op grond van die resultate word 'n aantal aanbevelings gemaak oor die wyse waarop hierdie items in 'n Hebreeuse leksikon beskryf kan word. / AFRIKAANSE OPSOMMING: Tot op hede is die studie van die semantiek tot 'n groot mate bëinvloed deur die taalkundige perspektief van die navorser. Dit het dikwels gelei tot resultate wat skeefgetrek is deur die voorveronderstellings van die navorser. Sommige aspekte van betekenis wat van primêre belang is vir die semantiese beskrywing van bepaalde taalkundige konstruksies is in die proses nie genoegsaam, of glad nie, aan die orde gestel nie. Semantiek as 'n interdissiplinêre wetenskap het 'n komplekse karakter aangesien taalkunde, antropologie, kognitiewe sielkunde en, afhangend van die doel van 'n bepaalde semantiese analise, ander verwante dissiplines daarin 'n rol kan speel. Om die rede is daar 'n behoefte aan 'n omvattende benadering in terme waarvan die verskillende faktore verreken kan word. In die semantiese analise van Bybel-Hebreeuse konstruksies vorm die kulturele agtergrond van leksikale items 'n integrale deel van die semantiese inhoud van hierdie items. In die lig van die beduidende historiese en kulturele verskille tussen die konteks(te) van die Ou Testament en die konteks(te) van hedendaagse lesers is dit dus belangrik om die kulturele dimensie van 'n semantiese analise van Bybels-Hebreeuse leksikale items sistematies aan die orde te stel. So 'n benadering is van groot belang vir Bybelvertaling wat by uitstek 'n proses van interkulturele kommunikasie is. Bybelvertalers het 'n behoefte aan analitiese instrumente wat al die fasette van die semantiese inhoud van Bybels-Hebreeuse lekseme verdiskonteer. Die doel van hierdie studie is om 'n semantiese model te ontwerp wat vir die doel gebruik kan word. Die vertrekpunt van die studie is die teorie van komponensiële analise. Die geskiedenis en ontwikkeling van die model word krities bespreek. Die moontlikhede wat hierdie teorie bied vir 'n meer omvattende model word ondersoek. Besondere aandag word gegee aan die nut wat hierdie benadering het as heuristiese instrument vir die semantiese analises. Die komponensiële analise van betekenis word op hierdie manier geïdentifiseer as 'n benadering wat nie te gou afgeskiet moet word as synde te eng strukturalisties nie. Inteendeel, dit kan ook as 'n buigsame instrument ontwikkel word wat nie net betekenisrelasies in terme van dichotomieë kan beskryf nie. Dit kan ook gebruik word om 'n wye verskeidenheid semantiese verhoudings te analiseer wat insigte van die kognitiewe taalkunde insluit. Daar is verder bevind dat die konsep "semantiese universalium" wat 'n belangrike komponent is van sommige benaderings tot leksikale semantiek weinig waarde het vir 'n semantiese analise wat 'n bydrae wil maak tot vertaling as interkulturele kommunikasie. Die universele kategorieë is meestal so generies dat hulle weinig bydrae tot die beskrywing van die fyner nuanses van lekseme wat tot dieselfde semantiese veld behoort. Daar moet eerder gepoog word om in soverre dit moontlik is 'n instument te ontwikkel wat taal en kultuur spesifiek is. Die kategorieë en kriteria vir die semantiese analise moet verder aan die hand van die brontaal en - kultuur self ontwikkel word. Die navorser moet baie versigtig wees dat sy of haar eie teoretiese voorveronderstellings nie op die ondersoek-instrument afgedruk word nie. In die ondersoek is gevind dat die kulturele dimensie van die leksikale items nie genoegsaam verreken kan word, sonder om die wêreldbeeld te analiseer wat ten grondslag lê van die tekste waarin die leksikale items voorkom nie. Vir die doel is 'n analitiese model ontwikkel. Hierdie buigsame model gebruik 'n stel veranderlikes om die tipiese wêreldbeeld te identifiseer wat ten grondslag lê van 'n bepaalde korpus van tekste. Nadat die onderliggende wêreldbeeld van die boek van Jesaja beskryf is, word die leksikale items in hierdie boek, wat behoort tot die semantiese veld "negatiewe morele gedrag" geanaliseer. Op grond van die resultate word 'n aantal aanbevelings gemaak oor die wyse waarop hierdie items in 'n Hebreeuse leksikon beskryf kan word.