Hierdie studie handel oor gemeentebou en kerkgeboue. Die doel van dié studie is om in die lig van gemeenteboubeginsels riglyne vir kerkgeboue binne die Suid-Afrikaanse kerklike opset op die tafel te plaas, wat missionêr in fokus is en dit voor te hou as 'n alternatief ten opsigte van die huidige verstaan oor die in- en oprigting van kerkgeboue. Die metodologie van praktiese teologie word in drie konsepte weergegee, naamlik: verstaan, verklaar en verandering. Hierdie studie fokus op al drie konsepte – uitgedruk as die hermeneutiese verstaan, die empiriese werklikheid en riglyne vir die praktyk. Die hermeneutiese verstaan of teorie is met twee fokuspunte in gedagte nagevors, naamlik: die teologiese perspektief – waarin daar eerstens op die identiteit van die Kerk in Christus en tweedens op die roeping van die Kerk, uitgedruk in die missio Dei en dissipelskap gekonsentreer is. Die tweede fokus is op die Bybelse ideaal – soos dit in die Skrif voorkom, deur teologiese tradisies geïnterpreteer is en hoe die kerk dit histories in sy geboue tot uitdrukking laat kom het. Die tweede konsep is die empiriese meting ten einde te toets en te verklaar in watter mate hierdie hermeneutiese verstaan in die werklikheid, binne die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika, verdiskonteer is. Die derde konsep konsentreer op die verandering en is nagevors met die oog op die daarstel van teoretiese riglyne vir die praktyk. Hierdie riglyne is verwerk, tesame met wat die Bybel se siening oor die in- en oprigting van kerkgeboue is, sowel as die kerk se historiese verstaan daarvan. Die uiteinde is om nuwe riglyne vir die bedieningspraktyk daar te stel. / Thesis (PhD (Practical Theology))--University of Pretoria, 2008. / Practical Theology / unrestricted

Text in Afrikaans / In this dissertation, different aspects of aChurch leadership" are examined from a Pentecostal perspective. The framework is composed of literature compiled over the past twenty years. Especially the relationship between Church Leadership and the working of the Holy Spirit comes under the searchlight. The Theological theory underlying the Church Leadership exponents as well that of the Pentecostal movement are developed and critically evaluated. The Pentecostal ideal is that church leadership will function as leadership within a church context under the guidance and "working of the Holy Spirit The Pentecostal movement emphasises that the working of the Holy Spirit is the criticalfactor determining the effectiveness of the church. In the literature en Church leadership, the main focus is placed on the key role of church leadership with specific reference to the functional aspects and skills that church leaders need to be effective. The implication of both the aforementioned points are discussed and compared as well as the possible implications for both are indicated. Systematic theological issues concerning the role of persons in specific offices in different church traditions are avoided. It is stated that in the literature on Church Leadership more emphasis should be placed in the Working of the Holy Spirit as the critical factor in church leadership. It is clear that there is not enough emphasis on the working of the Holy Spirit if taken into account the importance thereof for the church as a whole. An approach to church leadership as "spiritual leadership" could assist in future research on this matter. In chapter one the framework of this study is explained. Chapter two reflects on the development of the Pentecostal perspective and chapter three on the Church leadership perspective. The different topics, similarities, critical reflections, evaluations and recommendations are presented in the last chapter. / In hierdie proefskrif word daar vanuit 'n Pinksterperspektief 'n ondersoek gedoen na kerkleierskap. Die raamwerk is literatuur wat in die afgelope twintig jaar oor hierdie onderwerp na vore gekom het. Veral die verband wat aangebied word tussen kerkleierskap en die werking van die Heilige Gees, kom onder die soeklig. Die teologiese teoriee onderliggend aan die standpunte van die kerkleierskap-eksponente sowel as die van die Pinksterbeweging word ontwikkel en krities beoordeel. Die Pinksterideaal is dat kerkleierskap gekenmerk sal word as leierskap wat funksioneer onder die Ieiding en werking van die Heilige Gees. Die Pinksterbeweging beklemtoon dat die werking van die Heilige Gees die deurslaggewende faktor is vir die effektiewe werking en ontwikkeling van die kerk. In die literatuur oor kerkleierskap word daarenteen hoofsaaklik klem geplaas op die sleutelrol van kerkleierskap met spesifieke verwysing na die funksionele aspekte en vaardighede wat kerkleiers benodig met die oog op die uitbouing van die kerk. Die implikasies van beide beklemtoninge word ontwikkel en met mekaar vergelyk en moontlike implikasies vir beide word aangetoon. Sistematies-teologiese vraagstukke rakende die rot van persona in bepaalde ampte in verskillende kerklike tradisies word vermy. Dit word beredeneer dat daar in die literatuur oar die onderhawige onderwerp meer klem geplaas behoort te word op die werking van die Heilige Gees as die deurslaggewende faktor vir suksesvolle kerkleierskap. Dit is duidelik dat daar nie genoegsaam gefokus word op die werking van die Heilige Gees nie ten spyte van die belangrikheid daarvan vir die kerklike praktyk in geheel. Die moontlikheid om kerkleierskap eerder te omskryf en te benader as "geestelike leierskap” bied moontlikhede ten opsigte van toekomstige navorsing op die gebied. In hoofstuk een worrd die raamwerk waarbinne die studie ontwikkel uiteengesit. Hoofstuk twee bied die basis waarbinne die Pinksterstandpunt ontwikkel het terwyl hoofstuk drie die onderwerp vanuit 'n kerkleierskapsperspektief benader. Klemverskille, ooreenkomste, kritiese besprekings, evaluering en aanbevelings word in die laaste hoofstuk aangebied. / Practical Theology / D.Th. (Practical Theology)

Text in Afrikaans / In this dissertation, different aspects of aChurch leadership" are examined from a Pentecostal perspective. The framework is composed of literature compiled over the past twenty years. Especially the relationship between Church Leadership and the working of the Holy Spirit comes under the searchlight. The Theological theory underlying the Church Leadership exponents as well that of the Pentecostal movement are developed and critically evaluated. The Pentecostal ideal is that church leadership will function as leadership within a church context under the guidance and "working of the Holy Spirit The Pentecostal movement emphasises that the working of the Holy Spirit is the criticalfactor determining the effectiveness of the church. In the literature en Church leadership, the main focus is placed on the key role of church leadership with specific reference to the functional aspects and skills that church leaders need to be effective. The implication of both the aforementioned points are discussed and compared as well as the possible implications for both are indicated. Systematic theological issues concerning the role of persons in specific offices in different church traditions are avoided. It is stated that in the literature on Church Leadership more emphasis should be placed in the Working of the Holy Spirit as the critical factor in church leadership. It is clear that there is not enough emphasis on the working of the Holy Spirit if taken into account the importance thereof for the church as a whole. An approach to church leadership as "spiritual leadership" could assist in future research on this matter. In chapter one the framework of this study is explained. Chapter two reflects on the development of the Pentecostal perspective and chapter three on the Church leadership perspective. The different topics, similarities, critical reflections, evaluations and recommendations are presented in the last chapter. / In hierdie proefskrif word daar vanuit 'n Pinksterperspektief 'n ondersoek gedoen na kerkleierskap. Die raamwerk is literatuur wat in die afgelope twintig jaar oor hierdie onderwerp na vore gekom het. Veral die verband wat aangebied word tussen kerkleierskap en die werking van die Heilige Gees, kom onder die soeklig. Die teologiese teoriee onderliggend aan die standpunte van die kerkleierskap-eksponente sowel as die van die Pinksterbeweging word ontwikkel en krities beoordeel. Die Pinksterideaal is dat kerkleierskap gekenmerk sal word as leierskap wat funksioneer onder die Ieiding en werking van die Heilige Gees. Die Pinksterbeweging beklemtoon dat die werking van die Heilige Gees die deurslaggewende faktor is vir die effektiewe werking en ontwikkeling van die kerk. In die literatuur oor kerkleierskap word daarenteen hoofsaaklik klem geplaas op die sleutelrol van kerkleierskap met spesifieke verwysing na die funksionele aspekte en vaardighede wat kerkleiers benodig met die oog op die uitbouing van die kerk. Die implikasies van beide beklemtoninge word ontwikkel en met mekaar vergelyk en moontlike implikasies vir beide word aangetoon. Sistematies-teologiese vraagstukke rakende die rot van persona in bepaalde ampte in verskillende kerklike tradisies word vermy. Dit word beredeneer dat daar in die literatuur oar die onderhawige onderwerp meer klem geplaas behoort te word op die werking van die Heilige Gees as die deurslaggewende faktor vir suksesvolle kerkleierskap. Dit is duidelik dat daar nie genoegsaam gefokus word op die werking van die Heilige Gees nie ten spyte van die belangrikheid daarvan vir die kerklike praktyk in geheel. Die moontlikheid om kerkleierskap eerder te omskryf en te benader as "geestelike leierskap” bied moontlikhede ten opsigte van toekomstige navorsing op die gebied. In hoofstuk een worrd die raamwerk waarbinne die studie ontwikkel uiteengesit. Hoofstuk twee bied die basis waarbinne die Pinksterstandpunt ontwikkel het terwyl hoofstuk drie die onderwerp vanuit 'n kerkleierskapsperspektief benader. Klemverskille, ooreenkomste, kritiese besprekings, evaluering en aanbevelings word in die laaste hoofstuk aangebied. / Philosophy, Practical and Systematic Theology / D.Th. (Practical Theology)