Στόχος της προκείμενης έρευνάς μου είναι η περιγραφή του φωνηεντικού συστήματος της Παφίτικων λαμβάνοντας υπόψη σημαντικές παραμέτρους που επηρεάζουν την πραγμάτωση των φωνηέντων. Να υπογραμμίσω ότι ως αντικείμενο της εργασίας επιλέχθηκαν τα φωνήεντα (και όχι τα σύμφωνα) διότι αυτά εμφανίζουν κάποιες σημαντικές ιδιότητες για την έρευνά μου. Πρωτίστως, τα φωνήεντα είναι ο ‘πυρήνας’ των συλλαβών, οι οποίες πολλές φορές αποτελούνται από μόνο ένα φωνήεν. Επίσης, χρησιμοποιούνται συχνότερα από τα σύμφωνα και μεταφέρουν περισσότερη ακουστική ενέργεια. Η ομάδα των φωνηέντων είναι πιο ομοιογενής όσον αφορά τα φωνητικά τους χαρακτηριστικά, τα οποία είναι απλά και σταθερά. Συνάμα, έχουν μεγαλύτερη διάρκεια από τα σύμφωνα και είναι φορείς του τονισμού (προσωδία) κατά την ομιλία. Η εργασία βασίζεται στην ανάλυση γλωσσικού υλικού ορισμένου αριθμού πληροφορητών της δεύτερης κυρίως γενιάς Κυπρίων με κοινή καταγωγή από την πόλη και επαρχία της Πάφου. Οι λόγοι που με οδήγησαν στην επιλογή του Παφίτικου ιδιώματος ποικίλουν. Αρχικά, η συγκεκριμένη πόλη είναι μικρή, απομονωμένη από τον υπόλοιπο κορμό του νησιού και με μια κοινωνία σαφώς πιο κλειστή και μια οικογένεια πιο συντηρητική και παραδοσιακή. Σημαντικός επίσης παράγοντας για την επιλογή της συγκεκριμένης περιοχής αποτέλεσε το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στα 18 ιδιώματα που τείνουν να εμφανίζονται στο νησί παρουσιάζοντας φωνολογικές και μορφολογικές διαφορές σε σχέση με άλλες περιοχές και έτσι απώτερος σκοπός ήταν να αναδειχθεί η θέση της στη τοπική γλωσσική κοινότητα. Επιπλέον, παρόλο που οι μελέτες για την Κυπριακή διάλεκτο είναι άφθονες, δεν σημειώνεται στη βιβλιογραφία καμία μελέτη για το Παφίτικο ιδίωμα και έτσι θεώρησα ενδιαφέρον να μελετηθεί η έντονη και βαρετή ντοπιολαλιά που ακούγεται με περιέργεια και προκαλεί πειράγματα. Αναλυτικότερα, στόχος της παρούσας εργασίας είναι: α) να εξετάσει την πραγμάτωση των πέντε φωνηέντων σε τρία είδη λόγου (φυσικός λόγος, συνομιλία κατά τη διάρκεια map task test και αναγνωσμένος λόγος) και να εντοπίσει διαφορές λαμβάνοντας υπόψη γλωσσικές και εξωγλωσσικές παραμέτρους που σχετίζονται με το φωνητικό περιβάλλον, τον τόνο καθώς επίσης και τη θέση της συλλαβής και β) να επισημάνει που εντοπίζονται και που οφείλονται οι διαφοροποιήσεις. Βασική υπόθεση της παρούσας έρευνας είναι η εξής: α) αναμένουμε ότι ανάμεσα στο πρώτο και στο δεύτερο είδος λόγου, δηλαδή στον αυθόρμητο φυσικό λόγο και στο λόγο που εκφωνήθηκε κατά τη διάρκεια map task tests ότι θα εμφανίζονται ομοιότητες με βάση τη διάκριση γλωσσικών και εξωγλωσσικών παραμέτρων, καθώς τα map task tests είναι μια διαδικασία παραγωγής φυσικού λόγου. Τα map task tests σχεδιάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποσπάσουν συγκεκριμένα παραδείγματα αυθόρμητης γλωσσικής συμπεριφοράς, σε ελεγχόμενες συνθήκες. Αντιθέτως, έντονες διαφοροποιήσεις αναμένουμε να εντοπίσουμε μεταξύ φυσικού και αναγνωσμένου λόγου. Η παρούσα εργασία θα προσπαθήσει να ανταποκριθεί στα ερωτήματα και στις υποθέσεις που διατυπώθηκαν. / --

Στη μεταπτυχιακή αυτή διατριβή αμφισβητώ την ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι η διάκριση ανάμεσα σε ενδοκεντρικά και εξωκεντρικά σύνθετα είναι κατ’ εξοχήν σημασιολογική (βλ. μεταξύ άλλων Bauer 2009: 350). Αντιθέτως, ακολουθώντας τους Ralli & Andreou (2010), προτείνω ότι η συγκεκριμένη διάκριση είναι δομική. Για να υποστηρίξω τους ισχυρισμούς και τις προτάσεις μου, παραθέτω δεδομένα από την Κυπριακή και την Κοινή Νέα Ελληνική. Καταρχάς, υποστηρίζω ότι η εξωκεντρικότητα δεν είναι ένα περιθωριακό φαινόμενο στη σύνθεση, δεδομένου ότι διάφορες γλωσσικές ποικιλίες, μεταξύ των οποίων και η Κυπριακή, επιδεικνύουν υψηλό βαθμό παραγωγικότητας εξωκεντρικών συνθέτων. Ακολούθως, υποστηρίζω ότι η σημασιολογία δεν μπορεί να μας οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα ούτε για την κατηγοριοποίηση των εξωκεντρικών, αλλά ούτε και για τη διάκριση ανάμεσα σε ενδοκεντρικότητα και εξωκεντρικότητα. Επιπρόσθετα, σε αντίθεση με τους Scalise et al. (2009), δείχνω ότι τα μορφολογικά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα το γένος και η κλιτική τάξη, δεν μπορούν να ορίσουν την εξωκεντρικότητα. Καταληκτικά, προτείνω ότι η ενδοκεντρικότητα και η εξωκεντρικότητα είναι επιφαινόμενα της σειράς εφαρμογής των διαδικασιών σχηματισμού λέξεων, σύνθεσης και παραγωγής. Με βάση την πρόταση αυτή, ένα σύνθετο είναι εξωκεντρικό όταν η σύνθεση και η παραγωγή οι οποίες συνεμφανίζονται (co-occur) σε ένα μορφολογικά πολύπλοκο πρωτογενή σχηματισμό, αλληλεπιδρούν με τέτοιο τρόπο ώστε η παραγωγή να έπεται της σύνθεσης. Αντίθετα, ένα σύνθετο είναι ενδοκεντρικό όταν περιλαμβάνει μόνο σύνθεση ή όταν συμπεριλαμβάνει παραγωγή και σύνθεση με αυτή τη σειρά. / In this MA thesis, I challenge the widely accepted view that the distinction between endocentric and exocentric compounds is fundamentally semantic (see, among others, Bauer 2009: 350). Following Ralli & Andreou (2010), I propose, instead, that this is a structural distinction. I illustrate my claims and proposals by using data from Greek and Cypriot Greek. First, I challenge the widespread view that exocentric compounds do not belong to the productive word-formation mechanism given that exocentricity in a number of linguistic varieties, Cypriot included, is very productive. In addition, I show that semantics cannot be a safe criterion for either classifying exocentric compounds into various categories or distinguishing between endocentric and exocentric compounds. Moreover, I argue that morphological features, e.g. gender and inflection class, cannot define exocentricity, in the way Scalise et al. (2009) have proposed. Finally, I suggest that exocentricity might be an epiphenomenon of the order of application of the two word-formation processes, according to which, when compounding and derivation co-occur within the same morphologically-complex item, compounding precedes derivation. In contrast, a structure is endocentric, if it contains only compounding, or involves derivation and compounding, in this particular order.