• Refine Query
  • Source
  • Publication year
  • to
  • Language
  • 15
  • 5
  • 1
  • 1
  • Tagged with
  • 22
  • 22
  • 12
  • 12
  • 10
  • 9
  • 9
  • 7
  • 7
  • 6
  • 6
  • 6
  • 6
  • 4
  • 4
  • About
  • The Global ETD Search service is a free service for researchers to find electronic theses and dissertations. This service is provided by the Networked Digital Library of Theses and Dissertations.
    Our metadata is collected from universities around the world. If you manage a university/consortium/country archive and want to be added, details can be found on the NDLTD website.
11

Diálogos sobre o ensino do esporte educacional : uma pesquisa-ação na formação continuada

Borges, Robson Machado January 2014 (has links)
O ensino do esporte educacional tem recebido grande atenção da comunidade científica. São inúmeros os estudos que abordam o tema. No entanto a forma como o esporte tem sido ensinado na maioria das vezes, através de um modelo tradicional pautado na execução e na repetição de gestos motores, tem encontrado dificuldades em proporcionar aos alunos condições de atuação de um modo proficiente em um nível recreativo e/ou de lazer. A partir dessa compreensão, torna-se necessária a realização de estudos visando a uma mudança na concepção e na forma de os professores de Educação Física desenvolverem o ensino dos esportes. Entretanto pouco se sabe a respeito do caminho, dos entraves e das possibilidades para que os docentes mudem sua forma de trabalho. Tendo esse contexto como referência, esta pesquisa buscou verificar quais são as consequências de uma experiência de formação colaborativa, nas concepções e nas formas de professores de Educação Física ensinarem esportes com interação entre adversários. Para tanto, operou-se metodologicamente com a realização de uma pesquisa-ação, com cinco docentes que desenvolvem o ensino dos esportes em um programa de iniciação e formação esportiva denominado Atleta do Futuro, do Serviço Social da Indústria do Rio Grande do Sul. Os professores, juntamente com o pesquisador, constituíram um grupo de estudos com o intuito de refletir sobre o cotidiano profissional, estudando temas essenciais a respeito do ensino dos esportes, na tentativa de uma transformação no modo de ensinar as modalidades esportivas. No período de agosto de 2013 a maio de 2014, foram realizados 26 encontros de estudos, sendo 21 teóricos e cinco práticos. Desse modo, foram construídas, com os professores, condições para que pudessem repensar suas atuações docentes. O conjunto dos procedimentos envolvidos permite afirmar que: a) os professores possuíam uma visão parcial do esporte, enquanto fenômeno cultural, pois acreditavam que o desempenho dos alunos em um jogo esportivo depende da capacidade inata/natural, ao passo que o professor teria pouca influência no aprendizado dos discentes. Essa compreensão, inicialmente, dificultou o processo de mudança, sendo superada mediante o estudo de temas sobre o esporte e as argumentações do pesquisador; b) os participantes dessa investigação desconheciam como desenvolver o ensino da dimensão tática; c) a capacidade de identificar problemas na atuação dos alunos está relacionada à forma como o professor compreende o esporte. A partir do momento em que os educadores passaram a enxergar o processo de ensino sob a ótica da abordagem tática, conseguiram identificar dificuldades no desempenho dos alunos que não percebiam antes; d) o estudo propiciou uma mudança na concepção de ensino, contudo não foi suficiente para que houvesse uma transformação na forma de atuação dos docentes em suas aulas. Para atingir essa meta, foram necessários estudos práticos; e) à medida que os professores foram postos frente a evidências que apontam e demonstram como ensinar, tornando possível uma visualização do aprendizado, eles se convenceram sobre esse tema. Logo, a mudança de concepção passa por uma questão de convencimento; f) a realização de aulas práticas no grupo de estudos, em que os docentes avaliaram as aulas ministradas pelos outros integrantes, ampliou as possibilidades de compreensão sobre como fazer; g) os docentes passaram a trabalhar visando ao aprendizado dos alunos, priorizando o conhecimento procedimental do conteúdo; h) a pesquisa-ação, enquanto metodologia de investigação, constituiu-se como uma excelente ferramenta para condução de estudos desta natureza, evidenciando que pode ser útil em pesquisas com outros grupos de docentes, na busca de mudança de concepção a respeito dos conhecimentos procedimentais dos esportes; i) a atuação do pesquisador, na pesquisa-ação, tem grande relevância no processo e constitui-se como um aspecto importante a ser considerado em outras pesquisas com essa característica; j) podem ser apontadas como fontes da transformação da mudança de concepção nesse estudo: a compilação de assuntos pontuais abordados nos encontros, o processo de reflexão crítica, as explicações e demonstrações realizadas pelo pesquisador de forma insistente, com argumentações convincentes, e a vivência prática; k) é possível uma mudança nas concepções e nas formas de os professores de Educação Física ensinarem os esportes com interação entre adversários. Os educadores que atuam sob a ótica do modelo tradicional podem mudar sua capacidade de compreender o fenômeno esportivo. Todavia o empreendimento é longo, trabalhoso e precisa estar bem ancorado em fundamentos teóricos relacionados à dimensão tática, aliando o estudo teórico ao estudo prático e sendo conduzido por pesquisadores com expertise em relação ao tema. / Teaching sports in school has received great attention from the scientific community. Studies addressing this topic are numerous. However the way the sport has been mostly taught, through a traditional model based on the execution and repetition of motor gestures, has faced difficulties in providing students conditions to perform in a proficient way on a recreational and / or leisure level. From this understanding, it becomes necessary to execute studies aiming on a change in the conception and in the way physical education teachers develop the teaching of sports. Although, little is known about the way, the obstacles and the opportunities for teachers to change their methods of working. Having this context as a reference, this research sought to verify which are the consequences of a collaborative training experience in the conceptions and ways Physical Education teachers teach sports with interaction between opponents. For that, we operated methodologically with making an action research with five teachers who develop teaching of sports in a sportive initiation and training program named Athlete of the Future, from the Industry Social Service of Rio Grande do Sul. The teachers, along with the researcher, formed a study group in order to reflect on the professional routine, studying key issues regarding the teaching of sports, trying to change the way of teaching sportive modalities. From August 2013 to May 2014, 26 study meetings were conducted, being 21 theoretical and five practical. Thus, with teachers were built conditions so they could rethink their teaching performances. The totality of the involved procedures suggests that: a) teachers had a partial view of sport as a cultural phenomenon, because they believed that the performance of students in a sports game depends on innate / natural capacities, and teachers would have little influence in the students’ learning. This understanding initially hindered the process of change, being overcome by the study of topics about sport and the arguments of the researcher; b) participants of this investigation did not know how to develop the teaching of tactical dimension; c) the ability to identify problems in the performance of students is related to how the teacher understands sport. From the moment the educators started to see the teaching process from the view of the tactical approach, they were able to identify difficulties in students’ performances that they did not perceive before; d) the study provided a change in the conception of teaching, but it was not enough to modify the ways teachers act in their classes. To achieve this goal, practical studies were needed; e) as the teachers were presented to evidence the point and demonstrate how to teach, making possible a view of the learning process, they were convinced on this topic. Therefore, the changing of conception is a matter of persuasion; f) conducting practical classes in the study group, where teachers evaluated the lessons taught by the other members, has increased the possibilities of understanding how to do; g) the teachers became to work towards the students learning, emphasizing the procedural knowledge of contents; h) action research, as an investigation methodology, was an excellent tool to conduct such studies, showing that it can be useful in researches with other groups of teachers, seeking to change the conceptions on procedural knowledge of sports; i) the role of the researcher in action research has great relevance in the process and it is established as an important factor to be considered in other studies with this characteristic aspect; j) it can be pointed as sources of conception change in this study: the compilation of specific issues discussed in the meetings, the process of critical reflection, explanations and demonstrations conducted by the researcher in an insistent way, with convincing arguments, and practical experience; k) it is possible a change in the conceptions and in the ways Physical Education teachers teach sports with interaction between opponents. Educators who work from the perspective of the traditional model can change their ability to understand the phenomenon of sports. However the project is long, difficult and needs to be well grounded in theoretical foundations related to tactical dimension, combining the theory to practical study and being conducted by researchers with expertise on the topic. / La enseñanza del deporte educacional ha recibido gran atención de la comunidad científica. Son muchos los estudios que tratan del tema. Sin embargo, la forma como el deporte ha sido enseñado la mayoría de las veces, a través de un modelo tradicional basado en la ejecución y en la repetición de gestos motores, ha encontrado dificultades en proporcionar a los alumnos condiciones de actuación de una manera competente en un nivel recreativo y/ o de ocio. A partir de esa comprensión, es necesaria la realización de estudios que busquen cambiar la concepción y la manera de los profesores de Educación Física desarrollaren la enseñanza de los deportes. Sin embargo, poco se sabe acerca del camino, de los obstáculos y de las posibilidades para que los docentes cambien su forma de trabajar. En ese contexto, esta investigación buscó verificar cuales son las consecuencias de una experiencia de formación colaborativa, en las concepciones y en las formas de enseñar deportes con interacción entre adversarios de profesores de Educación Física. Para eso, se trabajó metodológicamente con la realización de una investigación-acción, con cinco docentes que desenvuelven la enseñanza de los deportes en un programa de iniciación y formación deportiva llamado “Deportista del Futuro” (Atleta do futuro), del Servicio Social de la Industria del Rio Grande del Sur (Serviço Social da Indústria do Rio Grande do Sul). Los profesores y el investigador constituyeron un grupo de estudios con el objetivo de reflexionar sobre el cotidiano profesional, estudiando temas esenciales acerca de la enseñanza de los deportes, para intentar transformar la manera de enseñar las modalidades deportivas. En el período de agosto de 2013 a mayo de 2014, fueron realizados 26 encuentros de estudios, 21 fueron encuentros teóricos y 5 fueron prácticos. De esa manera, fueron construidas, con los profesores, condiciones para que pudieran repensar sus actuaciones como docentes. El conjunto de los procedimientos involucrados permite afirmar que: a) los profesores tenían una visión “parcial” del deporte, como fenómeno cultural, pues creían que el desempeño de los alumnos en un partido deportivo dependía de la capacidad innata/natural, de manera que el profesor tendría poca influencia en el aprendizaje de los discentes. Esa comprensión, inicialmente, dificultó el proceso de cambio, y fue superada con el estudio de temas sobre el deporte y las argumentaciones del investigador; b) los participantes de esa investigación no sabían cómo desarrollar la enseñanza de la dimensión táctica; c) la capacidad de identificar problemas en la actuación de los alumnos está relacionada a la forma como el profesor comprende el deporte. A partir del momento en que los educadores pasaron a ver el proceso de enseñanza bajo la óptica del abordaje táctica, consiguieron identificar dificultades en el desempeño de los alumnos que no percibían antes.; d) el estudio causó un cambio en la concepción de enseñanza, pero no fue suficiente para que hubiera una transformación en la forma de actuación de los docentes en sus clases. Para alcanzar ese objetivo, fueron necesarios estudios prácticos; e) a medida que los profesores fueron puestos delante de evidencias que muestran y demuestran cómo enseñar, fue posible visualizar el aprendizaje, y ellos se convencieron sobre ese tema. Por lo tanto, el cambio de concepción pasa por la cuestión del convencimiento; f) la realización de clases prácticas en el grupo de estudios, en que los docentes evaluaron las clases impartidas por los otros integrantes, amplió las posibilidades de comprensión sobre el “cómo hacer”; g) los docentes pasaron a trabajar buscando el aprendizaje de los alumnos, priorizando el conocimiento procedimental del contenido; h) la investigación-acción, como metodología de investigación, se constituyó como una excelente herramienta para conducir estudios de esa naturaleza, comprobando que puede ser útil en investigaciones con otros grupos de docentes, en la búsqueda de cambio de concepción sobre los conocimientos procedimentales de los deportes; i) la actuación del investigador, en la investigación-acción, tiene gran relevancia en el proceso y se constituye como un aspecto importante a ser considerado en otras investigaciones con esa característica; j) pueden ser apuntadas como fuentes de la transformación del cambio de concepción en ese estudio: la compilación de asuntos puntuales tratados en los encuentros, el proceso de reflexión crítica, las explicaciones y demostraciones realizadas por el investigador de forma insistente, con argumentaciones convincentes, y la vivencia práctica; k) es posible un cambio en las concepciones y en las formas de los profesores de Educación Física enseñaren los deportes con interacción entre adversarios. Los educadores que actúan según el modelo tradicional pueden cambiar su capacidad de comprender el fenómeno deportivo. Pero el emprendimiento es largo, exige mucho trabajo y debe estar “bien anclado” en fundamentos teóricos relacionados a la dimensión táctica, el estudio teórico debe estar aliado al estudio práctico, y debe ser conducido por investigadores con expertise en relación al tema.
12

Práticas pedagógicas de professoras de alunos com deficiência intelectual e/ou múltipla: trocas experienciais e vivências no Núcleo de Estudos e Formação Docente da APAE de Feira de Santana, Bahia

Nogueira, Suzana Alves 07 May 2015 (has links)
Submitted by Suzana Nogueira (suzanaufba@hotmail.com) on 2015-11-05T01:01:50Z No. of bitstreams: 1 TESE DOUTORADO SUZANA NOGUEIRA.pdf: 1779215 bytes, checksum: a51ca3a39b89c79a186fcce11cb6be8b (MD5) / Approved for entry into archive by Maria Auxiliadora da Silva Lopes (silopes@ufba.br) on 2015-11-06T19:25:20Z (GMT) No. of bitstreams: 1 TESE DOUTORADO SUZANA NOGUEIRA.pdf: 1779215 bytes, checksum: a51ca3a39b89c79a186fcce11cb6be8b (MD5) / Made available in DSpace on 2015-11-06T19:25:20Z (GMT). No. of bitstreams: 1 TESE DOUTORADO SUZANA NOGUEIRA.pdf: 1779215 bytes, checksum: a51ca3a39b89c79a186fcce11cb6be8b (MD5) / Este estudo se trata de uma investigação científica com o objetivo de analisar de que forma a estratégia formativa do NEFD implantada na APAE de Feira de Santana, a partir da teoria do vínculo afetivo, da reflexividade crítica e da formação experiencial, pode contribuir nas práticas pedagógicas de professoras em exercício no AEE com alunos com deficiência intelectual e/ou múltiplas. Pesquisou-se a problemática da formação continuada de professoras do Centro de Atendimento Educacional Especializado Mediar da APAE de Feira de Santana e sua relação com a organização do trabalho pedagógico. Para tanto, foi implantado na referida instituição um Núcleo de Estudos e Formação Docente (NEFD) sistematizado a partir de uma tríade estruturante com a proposta de se constituir num espaço colaborativo para o aprendizado coletivo das professoras. A estratégia formativa foi composta de encontros pedagógicos mediados através da realização de tarefas externas e internas, e os conteúdos foram divididos em blocos de objetivos comuns, subdivididos em fases. Cada fase foi constituída por um número indeterminado de encontros pedagógicos, que tinham alicerçadas no objetivo e característica de cada fase, as suas metas de aprendizagem. A trajetória metodológica percorrida abarca um estudo de caso, a partir de uma pesquisa participante de caráter exploratório e abordagem qualitativa. Como instrumentos de coleta de dados optou-se por entrevistas realizadas com 12 professoras e 03 coordenadoras pedagógicas e observação participante com utilização de um diário de campo. O Método de Explicitação do Discurso Subjacente foi o protocolo utilizado para o tratamento analítico dos dados, possibilitando analisar três categorias temáticas que emergiram do discurso das participantes, são elas: cultura de empoderamento docente, processo de reinterpretação crítica das professoras e legitimação do vínculo pedagógico. O estudo evidenciou melhorias nas práticas pedagógicas e as possibilidades sócio afetivas que os encontros pedagógicos puderam proporcionar às professoras participantes, focalizando uma concepção de formação continuada que ultrapassa cursos isolados, mas atende a uma dimensão de fortalecimentos dos vínculos afetivos. Consideramos, portanto, a necessidade de apontar a possibilidade dessa estratégia formativa pesquisada para que a mesma possa ser ampliada e adaptada a vários outros contextos e escolas variadas do Brasil e do mundo, como um esforço de reconverter o olhar para a inclusão escolar. / ABSTRACT This scientific research aims at analyzing the aim of this work is to analyse in which way the formative strategy of the Studies and Educational Formation Group implemented at APAE, in Feira de Santana can contribute in the teachers's pedagogical practices in their service, in the Specialized Educational Approach with students who have one or multiple intelectual disabilities, taking into consideration the affective bond theories as well as the critical reflectiveness and, finally, the experiential formation. We have developed some research on the problem of continuous formation of teachers at the Specialized Educational Service Center – Mediar from APAE, in Feira de Santana and its relationship with the organization of the pedagogical work. To do so, a club of studies and teacher education (NEFD) was formed and systematized from a triad with structuring proposal to constitute a collaborative space for collective learning. The training strategy was composed of pedagogical meetings mediated by carrying out external and internal tasks, and the contents were divided into blocks of common goals, sub-divided into phases. Each phase was constituted for an undetermined number of educational meetings, which were based on the objective and characteristic of each phase and their learning goals. The methodological design was based on a case study from a participant exploratory and qualitative approach. As data collection instruments we have opted for interviews with 12 teachers and three pedagogical coordinators and participant observation by using a logbook. The method of Explanation of the Underlying Discourse was the protocol used for the analytical treatment of the data, making it possible to analyze three thematic categories that emerged from the speech of the participants, they are: empowerment of the teaching culture, critical reinterpretation process of the teachers and pedagogical bond legitimization. The study showed improvements in pedagogical practices and socio-affective possibilities that the meetings might provide teachers teaching participants, focusing on the concept of continuing education that goes beyond isolated courses, but which meets a dimension of the affective bonds. We have considered, therefore, the need to point out the possibility of this formative strategy researched so that the same can be extended and adapted to various other contexts and schools in Brazil and in the world, as an effort to reconvert the look for school inclusion. / RESUMEN Este estudio se trata de una investigación científica con el objetivo de analizar de qué modo la estrategia formativa del Núcleo de Estudios y Formación Docente implantada em Associação de Pais e Amigos dos Excepcionais (APAE) de Feira de Santana, a partir de las teorías del vínculo afectivo, de la reflexividad crítica y de la formación experiencial, puede contribuir en las prácticas pedagógicas de profesoras en ejercicio en el Atendimiento Educacional Especializado con alumnos con deficiencia intelectual y/o múltiples.. Se investigó la problemática de la formación continua de profesoras del Centro de Atendimiento Educacional Especializado Mediar de APAE (Associação de Pais e Amigos dos Excepcionais) en Feira de Santana y su relación con la organización del trabajo pedagógico. Para eso, fue implantado en la referida institución el NEFD (Nucleo de Estudos e Formação Docente) sistematizado a partir de una tríade estructurante con la propuesta de constituirse en un espacio colaborativo para el aprendizaje colectivo de las profesoras. La estrategia formativa fue composta de encuentros pedagógicos orientados por medio de realización de tareas externas e internas, y los contenidos fueron divididos en bloques de objetivos comunes, subdivididos en fases. Cada fase fue constituida por un número indeterminado de encuentros pedagógicos, que tenían apoyadas en el objetivo y característica de cada fase, sus metas de aprendizaje. La trayectoria metodológica recorrida abarca un estudio de caso, a partir de una investigación participante de carácter exploratorio y abordaje cualitativa. Como instrumentos de colecta de datos se optó por encuestas realizadas con 12 profesoras y 03 coordinadoras pedagógicas y observación participante con utilización de un diario de a bordo. El Método de Disposición do Discurso Subyacente fue el protocolo utilizado para el tratamiento analítico de los datos, posibilitando analizar tres categorías temáticas que emergieron del discurso de las participantes, son ellas: cultura de empoderamiento docente, proceso de reinterpretación crítica de las profesoras y legitimación del vínculo pedagógico. El estudio evidenció mejorías en las prácticas pedagógicas y las posibilidades socio afectivas que los encuentros pedagógicos pudieron proporcionar a las profesoras participantes, focalizando una concepción de formación continua que ultrapasa cursos aislados, pero atiende a una dimensión de fortalecimientos de los vínculos afectivos. Consideramos, entonces, la necesidad de apuntar la posibilidad de esa estrategia formativa estudiada para que ella pueda ser ampliada y adaptada a varios otros contextos y escuelas variadas de Brasil y del mundo, como un esfuerzo de reconvertir el mirar para la inclusión escolar.
13

A prática discursiva das contribuições da Escola de Gestores para a gestão escolar democrática

Nascimento, Lindalva Gouveia 30 November 2012 (has links)
Made available in DSpace on 2015-05-07T15:08:42Z (GMT). No. of bitstreams: 1 arquivototal.pdf: 1716020 bytes, checksum: 21969ac4cce79ddeb602e0f07afa6d10 (MD5) Previous issue date: 2012-11-30 / Coordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior - CAPES / Esta investigación fue analizar las contribuciones del Curso de Especialización en Gestión Escolar Programa de Entrenadores Escuela de Educación Básica em la práctica de los gestores escolares en la rede pública municipal en la ciudad de Areia-Paraíba. Este programa hace parte de los objetivos del Plan de Desarrollo de la Educación y se ofrece a los gestores de las escuelas públicas de educación básica. El estudio tiene como objetivo examinar la práctica discursiva de los gestores escolares sobre de las contribuciones de Especialización en Gestión Escolar para la la práctica de gestión. Problematizada por este tema del interés en el análisis de la implementación de una política pública, a través de un curso de educación continua enfocada en los gestores escolares que trabajan en escuelas con bajos índices de desarrollo escolar. La investigación es parte del enfoque y la investigación cualitativa es como un estudio de caso sobre la formación de los directivos escolares, comprendidos en el período entre 2011 y 2012, bajo la responsabilidad del Ministerio de Educación en colaboración con el régimen de los dirigentes sindicales Municipal de Educación (UNDIME), y el de Educación Municipal y del Estado. Se utilizaron como fuente de los documentos oficiales de investigación del programa de estudio, y se encontró que contienen una concepción de la formación orientada a ofrecer elementos teóricos y prácticos que permitan una educación con calidad social básica. Se consultó la literatura de la redefinición del Estado brasileño, así como la expansión de la educación superior que se extendía en la Formación del Profesorado Nacional. La colecta de datos se utilizó un cuestionario y entrevista. Neste trabajo ha sido contemplado las ideas del método de Análisis Crítico del Discurso (ACD) de Fairclough (2008), es que mientras que la teoría y el método de análisis. Las consideraciones provisionales ayudar a determinar que dicha formación ha contribuido a los cambios en las prácticas de gestión ha contribuido sobre la comprensión del principio de la gestión democrática. / Esta pesquisa consistiu em analisar as contribuições do Curso de Especialização em Gestão Escolar do Programa Nacional da Escola de Gestores da Educação Básica para a prática de gestores escolares na rede pública municipal de Areia-Paraíba. Esse programa faz parte das metas do Plano de Desenvolvimento da Educação e está sendo oferecido aos gestores das escolas públicas da Educação Básica. Problematizou-se esta temática a partir do interesse em analisar a implementação de uma política pública, por meio de um curso de formação continuada voltada para gestores escolares que atuam em escolas com baixos índices de desenvolvimento escolar. A investigação insere-se na abordagem qualitativa e a pesquisa constitui-se como um estudo de caso sobre a formação de gestores escolares, compreendido no período de 2011 a 2012, sob a responsabilidade do Ministério da Educação, em regime de colaboração com a União de Dirigentes Municipais da Educação (UNDIME), e as Secretarias Municipais e Estaduais de Educação. Foram utilizados como fonte de pesquisa os documentos oficiais do programa em estudo, e constatamos que estes contêm uma concepção de formação voltada para a oferta de elementos teórico-práticos que viabilizam uma educação escolar básica com qualidade social. Consultamos a literatura da redefinição do Estado Brasileiro, bem como, a expansão do ensino superior que se estendeu na Política Nacional de Formação de Profissionais do Magistério da Educação Básica. Na coleta de dados utilizamos questionário e entrevista. Nesse trabalho contemplamos as ideias do método de Análise Crítica do Discurso (ACD) de Fairclough (2008), que ao mesmo tempo é teoria e um método de análise. As considerações provisórias permitem constatar que a referida formação tem contribuído para mudanças na prática de gestão construída a partir da compreensão do princípio de gestão democrática.
14

Me ensina o que você vê? avaliação da aprendizagem no contexto do pacto nacional pela alfabetização na idade certa

Silveira, Priscila Bier da January 2016 (has links)
A presente dissertação pretendeu identificar e analisar como práticas de avaliação da aprendizagem de professoras alfabetizadoras do final do ciclo de alfabetização estão dialogando com a proposta de avaliação de uma cadeia multiplicadora de formação continuada do Pacto Nacional pela Alfabetização na Idade Certa (PNAIC). A pesquisa caracteriza-se como exploratória/descritiva. A partir da perspectiva qualitativa, realizou-se análise documental dos materiais de formação do PNAIC para compreender como estava sendo constituída a proposta de avaliação no ciclo de alfabetização. A partir disso, foram realizadas entrevistas com professoras que constituíam uma cadeia multiplicadora de formação continuada (formadora, orientadora e alfabetizadoras) para identificar como estão sendo estruturadas as práticas de avaliação no ciclo a partir da formação proposta pelo PNAIC. As considerações da pesquisa elucidam mudanças nas práticas avaliativas: as perspectivas das professoras da cadeia de formação indicam a avaliação formativa como parte integrante do planejamento e organização do ciclo; as docentes estão tentando diversificar as formas de monitorar a aprendizagem dos alunos. Destaca-se a busca de ruptura com a prova como registro mais importante de avaliação dos alunos. Com relação aos instrumentos avaliativos, a avaliação diagnóstica, composta pelos níveis de escrita apresentados a partir da teoria da psicogênese, foi marcada como estratégia de acompanhamento das aprendizagens. Sendo assim, houve o domínio dos níveis em relação a outras habilidades. Compreende-se que ainda existe um tensionamento entre o discurso e a prática avaliativa. O PNAIC propõe uma concepção de avaliação formativa que parece estar contribuindo para a construção de mudanças na qualidade da educação. Contudo, as concepções de avaliação presentes na cadeia de formação, quando revistas na prática cotidiana da avaliação na escola, nem sempre coincidem. O trabalho de formação continuada está potencializando a reflexão docente sobre a cultura avaliativa tradicional. O Programa estimula o diálogo para uma avaliação formativa para que o aluno possa progredir em seu desenvolvimento de forma contínua. No que se refere a cadeia de formação, a universidade parece estar articulada com os desafios da escola e valorizando os saberes da experiência. Evidenciou-se a contrapartida que a universidade recebe do município para concretização dessa política pública. / This dissertation had the intention to analyze and identify how teachers' practices of literacy assessment are dialoguing with the evaluation proposal ellaborated through the multiplier network of continuing education set by the National Pact for Literacy at the Right Age (PNAIC). This research is characterized as exploratory/descriptive. From a qualitative perspective, documentary analysis of PNAIC training materials was held to understand how the proposal of learning assessment in the first three years of primary school was being constructed. Therefore, interviews were conducted with teachers associated to a multiplier network, seeking to identify how assessment practices are being restructured in these school years based on the continuing education conducted by PNAIC. The research considerations elucidate changes in assessment practices. The interviewees' prospects indicated formative assessment as part of the planning and organization of primary school teaching). Teachers are trying to diversify the ways by which they monitorize student learning. The attempt to break with the test as the only means of student assessment is noteworthy. About the evaluation instruments, diagnostic assessment, composed of writing levels presented by the psychogenesis of writing, it was marked as the main strategy to monitorize student learning. It is understood that there is still a tension between discourse and evaluative practice. The PNAIC proposes a formative evaluation concept that seems to be contributing to the construction of changes in the quality of education. However, the assessment concepts and evaluation present in the continuing education, when reviewed in the evaluation of daily practice at school, do not always coincide. The continuing education work is enhancing knowledge about traditional evaluation. The program encourages dialogue about assessment to student progress in their development continuously. The university seems to be linked with the school challenges and appreciating the experience knowledge. It notices the cooperation between university and municipality for implementation of this public policy. / La presente disertación pretendió identificar y analizar cómo las prácticas de evaluación del aprendizaje de las alfabetizadoras dialogan con la propuesta de evaluación de una cadena multiplicadora de formación continua del Pacto Nacional para la Alfabetización en la Edad Correcta (PNAIC, siglas en portugués). La investigación se caracteriza como exploratoria/descriptiva. Partiendo desde una perspectiva cualitativa, se realizó un análisis documental del PNAIC sobre los materiales de capacitación para entender la forma en que se está realizando la evaluación de las propuestas en el ciclo de alfabetización. De tal manera, se llevaron a cabo entrevistas con profesoras que son parte de una cadena multiplicadora de formación (formadora, orientadora y alfabetizadoras) a fin de identificar la forma en que se estructuran las prácticas de evaluación en el ciclo desde la formación ofrecida por el PNAIC. Las consideraciones de la investigación presentan cambios en las prácticas de evaluación. Las perspectivas de las profesoras de la cadena de formación indicaron la evaluación formativa como parte de la planificación y la organización del ciclo. Las profesoras están tratando de diversificar las formas de monitorear el aprendizaje de los alumnos. Se destaca la búsqueda de ruptura con la prueba como registro más importante de evaluación de los alumnos. Con respecto a los instrumentos, la evaluación diagnóstica, compuesta por los niveles de escritura que presenta la psicogénesis de la escritura, la cual fue marcada como estrategia de seguimiento del aprendizaje. Se entiende que todavía hay una tensión entre el discurso y la práctica de la evaluación. El PNAIC propone el tipo de evaluación formativa que parece estar contribuyendo a la construcción de los cambios en la calidad de la educación. Sin embargo, las concepciones de evaluación presentes en la cadena de formación cuando se revisó la práctica diaria en la escuela, no siempre coinciden. Algunas de estas prácticas, no obstante, están claramente en contra de las prácticas de evaluación que históricamente sirvieron a la clasificación de los estudiantes, otros parecen acercarse a ellas. El trabajo de la formación continua está mejorando la reflexión docente sobre la cultura evaluativa tradicional. El programa fomenta el diálogo para una evaluación formativa para el estudiante progrese en su desarrollo continuo. Con respecto a la cadena de formación, la universidad parece estar unida a los desafíos de la escuela y valorando el conocimiento de la experiencia. Es evidente la contraparte que la universidad recibe de la municipalidad para la implementación de esta política pública.
15

Diálogos sobre o ensino do esporte educacional : uma pesquisa-ação na formação continuada

Borges, Robson Machado January 2014 (has links)
O ensino do esporte educacional tem recebido grande atenção da comunidade científica. São inúmeros os estudos que abordam o tema. No entanto a forma como o esporte tem sido ensinado na maioria das vezes, através de um modelo tradicional pautado na execução e na repetição de gestos motores, tem encontrado dificuldades em proporcionar aos alunos condições de atuação de um modo proficiente em um nível recreativo e/ou de lazer. A partir dessa compreensão, torna-se necessária a realização de estudos visando a uma mudança na concepção e na forma de os professores de Educação Física desenvolverem o ensino dos esportes. Entretanto pouco se sabe a respeito do caminho, dos entraves e das possibilidades para que os docentes mudem sua forma de trabalho. Tendo esse contexto como referência, esta pesquisa buscou verificar quais são as consequências de uma experiência de formação colaborativa, nas concepções e nas formas de professores de Educação Física ensinarem esportes com interação entre adversários. Para tanto, operou-se metodologicamente com a realização de uma pesquisa-ação, com cinco docentes que desenvolvem o ensino dos esportes em um programa de iniciação e formação esportiva denominado Atleta do Futuro, do Serviço Social da Indústria do Rio Grande do Sul. Os professores, juntamente com o pesquisador, constituíram um grupo de estudos com o intuito de refletir sobre o cotidiano profissional, estudando temas essenciais a respeito do ensino dos esportes, na tentativa de uma transformação no modo de ensinar as modalidades esportivas. No período de agosto de 2013 a maio de 2014, foram realizados 26 encontros de estudos, sendo 21 teóricos e cinco práticos. Desse modo, foram construídas, com os professores, condições para que pudessem repensar suas atuações docentes. O conjunto dos procedimentos envolvidos permite afirmar que: a) os professores possuíam uma visão parcial do esporte, enquanto fenômeno cultural, pois acreditavam que o desempenho dos alunos em um jogo esportivo depende da capacidade inata/natural, ao passo que o professor teria pouca influência no aprendizado dos discentes. Essa compreensão, inicialmente, dificultou o processo de mudança, sendo superada mediante o estudo de temas sobre o esporte e as argumentações do pesquisador; b) os participantes dessa investigação desconheciam como desenvolver o ensino da dimensão tática; c) a capacidade de identificar problemas na atuação dos alunos está relacionada à forma como o professor compreende o esporte. A partir do momento em que os educadores passaram a enxergar o processo de ensino sob a ótica da abordagem tática, conseguiram identificar dificuldades no desempenho dos alunos que não percebiam antes; d) o estudo propiciou uma mudança na concepção de ensino, contudo não foi suficiente para que houvesse uma transformação na forma de atuação dos docentes em suas aulas. Para atingir essa meta, foram necessários estudos práticos; e) à medida que os professores foram postos frente a evidências que apontam e demonstram como ensinar, tornando possível uma visualização do aprendizado, eles se convenceram sobre esse tema. Logo, a mudança de concepção passa por uma questão de convencimento; f) a realização de aulas práticas no grupo de estudos, em que os docentes avaliaram as aulas ministradas pelos outros integrantes, ampliou as possibilidades de compreensão sobre como fazer; g) os docentes passaram a trabalhar visando ao aprendizado dos alunos, priorizando o conhecimento procedimental do conteúdo; h) a pesquisa-ação, enquanto metodologia de investigação, constituiu-se como uma excelente ferramenta para condução de estudos desta natureza, evidenciando que pode ser útil em pesquisas com outros grupos de docentes, na busca de mudança de concepção a respeito dos conhecimentos procedimentais dos esportes; i) a atuação do pesquisador, na pesquisa-ação, tem grande relevância no processo e constitui-se como um aspecto importante a ser considerado em outras pesquisas com essa característica; j) podem ser apontadas como fontes da transformação da mudança de concepção nesse estudo: a compilação de assuntos pontuais abordados nos encontros, o processo de reflexão crítica, as explicações e demonstrações realizadas pelo pesquisador de forma insistente, com argumentações convincentes, e a vivência prática; k) é possível uma mudança nas concepções e nas formas de os professores de Educação Física ensinarem os esportes com interação entre adversários. Os educadores que atuam sob a ótica do modelo tradicional podem mudar sua capacidade de compreender o fenômeno esportivo. Todavia o empreendimento é longo, trabalhoso e precisa estar bem ancorado em fundamentos teóricos relacionados à dimensão tática, aliando o estudo teórico ao estudo prático e sendo conduzido por pesquisadores com expertise em relação ao tema. / Teaching sports in school has received great attention from the scientific community. Studies addressing this topic are numerous. However the way the sport has been mostly taught, through a traditional model based on the execution and repetition of motor gestures, has faced difficulties in providing students conditions to perform in a proficient way on a recreational and / or leisure level. From this understanding, it becomes necessary to execute studies aiming on a change in the conception and in the way physical education teachers develop the teaching of sports. Although, little is known about the way, the obstacles and the opportunities for teachers to change their methods of working. Having this context as a reference, this research sought to verify which are the consequences of a collaborative training experience in the conceptions and ways Physical Education teachers teach sports with interaction between opponents. For that, we operated methodologically with making an action research with five teachers who develop teaching of sports in a sportive initiation and training program named Athlete of the Future, from the Industry Social Service of Rio Grande do Sul. The teachers, along with the researcher, formed a study group in order to reflect on the professional routine, studying key issues regarding the teaching of sports, trying to change the way of teaching sportive modalities. From August 2013 to May 2014, 26 study meetings were conducted, being 21 theoretical and five practical. Thus, with teachers were built conditions so they could rethink their teaching performances. The totality of the involved procedures suggests that: a) teachers had a partial view of sport as a cultural phenomenon, because they believed that the performance of students in a sports game depends on innate / natural capacities, and teachers would have little influence in the students’ learning. This understanding initially hindered the process of change, being overcome by the study of topics about sport and the arguments of the researcher; b) participants of this investigation did not know how to develop the teaching of tactical dimension; c) the ability to identify problems in the performance of students is related to how the teacher understands sport. From the moment the educators started to see the teaching process from the view of the tactical approach, they were able to identify difficulties in students’ performances that they did not perceive before; d) the study provided a change in the conception of teaching, but it was not enough to modify the ways teachers act in their classes. To achieve this goal, practical studies were needed; e) as the teachers were presented to evidence the point and demonstrate how to teach, making possible a view of the learning process, they were convinced on this topic. Therefore, the changing of conception is a matter of persuasion; f) conducting practical classes in the study group, where teachers evaluated the lessons taught by the other members, has increased the possibilities of understanding how to do; g) the teachers became to work towards the students learning, emphasizing the procedural knowledge of contents; h) action research, as an investigation methodology, was an excellent tool to conduct such studies, showing that it can be useful in researches with other groups of teachers, seeking to change the conceptions on procedural knowledge of sports; i) the role of the researcher in action research has great relevance in the process and it is established as an important factor to be considered in other studies with this characteristic aspect; j) it can be pointed as sources of conception change in this study: the compilation of specific issues discussed in the meetings, the process of critical reflection, explanations and demonstrations conducted by the researcher in an insistent way, with convincing arguments, and practical experience; k) it is possible a change in the conceptions and in the ways Physical Education teachers teach sports with interaction between opponents. Educators who work from the perspective of the traditional model can change their ability to understand the phenomenon of sports. However the project is long, difficult and needs to be well grounded in theoretical foundations related to tactical dimension, combining the theory to practical study and being conducted by researchers with expertise on the topic. / La enseñanza del deporte educacional ha recibido gran atención de la comunidad científica. Son muchos los estudios que tratan del tema. Sin embargo, la forma como el deporte ha sido enseñado la mayoría de las veces, a través de un modelo tradicional basado en la ejecución y en la repetición de gestos motores, ha encontrado dificultades en proporcionar a los alumnos condiciones de actuación de una manera competente en un nivel recreativo y/ o de ocio. A partir de esa comprensión, es necesaria la realización de estudios que busquen cambiar la concepción y la manera de los profesores de Educación Física desarrollaren la enseñanza de los deportes. Sin embargo, poco se sabe acerca del camino, de los obstáculos y de las posibilidades para que los docentes cambien su forma de trabajar. En ese contexto, esta investigación buscó verificar cuales son las consecuencias de una experiencia de formación colaborativa, en las concepciones y en las formas de enseñar deportes con interacción entre adversarios de profesores de Educación Física. Para eso, se trabajó metodológicamente con la realización de una investigación-acción, con cinco docentes que desenvuelven la enseñanza de los deportes en un programa de iniciación y formación deportiva llamado “Deportista del Futuro” (Atleta do futuro), del Servicio Social de la Industria del Rio Grande del Sur (Serviço Social da Indústria do Rio Grande do Sul). Los profesores y el investigador constituyeron un grupo de estudios con el objetivo de reflexionar sobre el cotidiano profesional, estudiando temas esenciales acerca de la enseñanza de los deportes, para intentar transformar la manera de enseñar las modalidades deportivas. En el período de agosto de 2013 a mayo de 2014, fueron realizados 26 encuentros de estudios, 21 fueron encuentros teóricos y 5 fueron prácticos. De esa manera, fueron construidas, con los profesores, condiciones para que pudieran repensar sus actuaciones como docentes. El conjunto de los procedimientos involucrados permite afirmar que: a) los profesores tenían una visión “parcial” del deporte, como fenómeno cultural, pues creían que el desempeño de los alumnos en un partido deportivo dependía de la capacidad innata/natural, de manera que el profesor tendría poca influencia en el aprendizaje de los discentes. Esa comprensión, inicialmente, dificultó el proceso de cambio, y fue superada con el estudio de temas sobre el deporte y las argumentaciones del investigador; b) los participantes de esa investigación no sabían cómo desarrollar la enseñanza de la dimensión táctica; c) la capacidad de identificar problemas en la actuación de los alumnos está relacionada a la forma como el profesor comprende el deporte. A partir del momento en que los educadores pasaron a ver el proceso de enseñanza bajo la óptica del abordaje táctica, consiguieron identificar dificultades en el desempeño de los alumnos que no percibían antes.; d) el estudio causó un cambio en la concepción de enseñanza, pero no fue suficiente para que hubiera una transformación en la forma de actuación de los docentes en sus clases. Para alcanzar ese objetivo, fueron necesarios estudios prácticos; e) a medida que los profesores fueron puestos delante de evidencias que muestran y demuestran cómo enseñar, fue posible visualizar el aprendizaje, y ellos se convencieron sobre ese tema. Por lo tanto, el cambio de concepción pasa por la cuestión del convencimiento; f) la realización de clases prácticas en el grupo de estudios, en que los docentes evaluaron las clases impartidas por los otros integrantes, amplió las posibilidades de comprensión sobre el “cómo hacer”; g) los docentes pasaron a trabajar buscando el aprendizaje de los alumnos, priorizando el conocimiento procedimental del contenido; h) la investigación-acción, como metodología de investigación, se constituyó como una excelente herramienta para conducir estudios de esa naturaleza, comprobando que puede ser útil en investigaciones con otros grupos de docentes, en la búsqueda de cambio de concepción sobre los conocimientos procedimentales de los deportes; i) la actuación del investigador, en la investigación-acción, tiene gran relevancia en el proceso y se constituye como un aspecto importante a ser considerado en otras investigaciones con esa característica; j) pueden ser apuntadas como fuentes de la transformación del cambio de concepción en ese estudio: la compilación de asuntos puntuales tratados en los encuentros, el proceso de reflexión crítica, las explicaciones y demostraciones realizadas por el investigador de forma insistente, con argumentaciones convincentes, y la vivencia práctica; k) es posible un cambio en las concepciones y en las formas de los profesores de Educación Física enseñaren los deportes con interacción entre adversarios. Los educadores que actúan según el modelo tradicional pueden cambiar su capacidad de comprender el fenómeno deportivo. Pero el emprendimiento es largo, exige mucho trabajo y debe estar “bien anclado” en fundamentos teóricos relacionados a la dimensión táctica, el estudio teórico debe estar aliado al estudio práctico, y debe ser conducido por investigadores con expertise en relación al tema.
16

Diálogos sobre o ensino do esporte educacional : uma pesquisa-ação na formação continuada

Borges, Robson Machado January 2014 (has links)
O ensino do esporte educacional tem recebido grande atenção da comunidade científica. São inúmeros os estudos que abordam o tema. No entanto a forma como o esporte tem sido ensinado na maioria das vezes, através de um modelo tradicional pautado na execução e na repetição de gestos motores, tem encontrado dificuldades em proporcionar aos alunos condições de atuação de um modo proficiente em um nível recreativo e/ou de lazer. A partir dessa compreensão, torna-se necessária a realização de estudos visando a uma mudança na concepção e na forma de os professores de Educação Física desenvolverem o ensino dos esportes. Entretanto pouco se sabe a respeito do caminho, dos entraves e das possibilidades para que os docentes mudem sua forma de trabalho. Tendo esse contexto como referência, esta pesquisa buscou verificar quais são as consequências de uma experiência de formação colaborativa, nas concepções e nas formas de professores de Educação Física ensinarem esportes com interação entre adversários. Para tanto, operou-se metodologicamente com a realização de uma pesquisa-ação, com cinco docentes que desenvolvem o ensino dos esportes em um programa de iniciação e formação esportiva denominado Atleta do Futuro, do Serviço Social da Indústria do Rio Grande do Sul. Os professores, juntamente com o pesquisador, constituíram um grupo de estudos com o intuito de refletir sobre o cotidiano profissional, estudando temas essenciais a respeito do ensino dos esportes, na tentativa de uma transformação no modo de ensinar as modalidades esportivas. No período de agosto de 2013 a maio de 2014, foram realizados 26 encontros de estudos, sendo 21 teóricos e cinco práticos. Desse modo, foram construídas, com os professores, condições para que pudessem repensar suas atuações docentes. O conjunto dos procedimentos envolvidos permite afirmar que: a) os professores possuíam uma visão parcial do esporte, enquanto fenômeno cultural, pois acreditavam que o desempenho dos alunos em um jogo esportivo depende da capacidade inata/natural, ao passo que o professor teria pouca influência no aprendizado dos discentes. Essa compreensão, inicialmente, dificultou o processo de mudança, sendo superada mediante o estudo de temas sobre o esporte e as argumentações do pesquisador; b) os participantes dessa investigação desconheciam como desenvolver o ensino da dimensão tática; c) a capacidade de identificar problemas na atuação dos alunos está relacionada à forma como o professor compreende o esporte. A partir do momento em que os educadores passaram a enxergar o processo de ensino sob a ótica da abordagem tática, conseguiram identificar dificuldades no desempenho dos alunos que não percebiam antes; d) o estudo propiciou uma mudança na concepção de ensino, contudo não foi suficiente para que houvesse uma transformação na forma de atuação dos docentes em suas aulas. Para atingir essa meta, foram necessários estudos práticos; e) à medida que os professores foram postos frente a evidências que apontam e demonstram como ensinar, tornando possível uma visualização do aprendizado, eles se convenceram sobre esse tema. Logo, a mudança de concepção passa por uma questão de convencimento; f) a realização de aulas práticas no grupo de estudos, em que os docentes avaliaram as aulas ministradas pelos outros integrantes, ampliou as possibilidades de compreensão sobre como fazer; g) os docentes passaram a trabalhar visando ao aprendizado dos alunos, priorizando o conhecimento procedimental do conteúdo; h) a pesquisa-ação, enquanto metodologia de investigação, constituiu-se como uma excelente ferramenta para condução de estudos desta natureza, evidenciando que pode ser útil em pesquisas com outros grupos de docentes, na busca de mudança de concepção a respeito dos conhecimentos procedimentais dos esportes; i) a atuação do pesquisador, na pesquisa-ação, tem grande relevância no processo e constitui-se como um aspecto importante a ser considerado em outras pesquisas com essa característica; j) podem ser apontadas como fontes da transformação da mudança de concepção nesse estudo: a compilação de assuntos pontuais abordados nos encontros, o processo de reflexão crítica, as explicações e demonstrações realizadas pelo pesquisador de forma insistente, com argumentações convincentes, e a vivência prática; k) é possível uma mudança nas concepções e nas formas de os professores de Educação Física ensinarem os esportes com interação entre adversários. Os educadores que atuam sob a ótica do modelo tradicional podem mudar sua capacidade de compreender o fenômeno esportivo. Todavia o empreendimento é longo, trabalhoso e precisa estar bem ancorado em fundamentos teóricos relacionados à dimensão tática, aliando o estudo teórico ao estudo prático e sendo conduzido por pesquisadores com expertise em relação ao tema. / Teaching sports in school has received great attention from the scientific community. Studies addressing this topic are numerous. However the way the sport has been mostly taught, through a traditional model based on the execution and repetition of motor gestures, has faced difficulties in providing students conditions to perform in a proficient way on a recreational and / or leisure level. From this understanding, it becomes necessary to execute studies aiming on a change in the conception and in the way physical education teachers develop the teaching of sports. Although, little is known about the way, the obstacles and the opportunities for teachers to change their methods of working. Having this context as a reference, this research sought to verify which are the consequences of a collaborative training experience in the conceptions and ways Physical Education teachers teach sports with interaction between opponents. For that, we operated methodologically with making an action research with five teachers who develop teaching of sports in a sportive initiation and training program named Athlete of the Future, from the Industry Social Service of Rio Grande do Sul. The teachers, along with the researcher, formed a study group in order to reflect on the professional routine, studying key issues regarding the teaching of sports, trying to change the way of teaching sportive modalities. From August 2013 to May 2014, 26 study meetings were conducted, being 21 theoretical and five practical. Thus, with teachers were built conditions so they could rethink their teaching performances. The totality of the involved procedures suggests that: a) teachers had a partial view of sport as a cultural phenomenon, because they believed that the performance of students in a sports game depends on innate / natural capacities, and teachers would have little influence in the students’ learning. This understanding initially hindered the process of change, being overcome by the study of topics about sport and the arguments of the researcher; b) participants of this investigation did not know how to develop the teaching of tactical dimension; c) the ability to identify problems in the performance of students is related to how the teacher understands sport. From the moment the educators started to see the teaching process from the view of the tactical approach, they were able to identify difficulties in students’ performances that they did not perceive before; d) the study provided a change in the conception of teaching, but it was not enough to modify the ways teachers act in their classes. To achieve this goal, practical studies were needed; e) as the teachers were presented to evidence the point and demonstrate how to teach, making possible a view of the learning process, they were convinced on this topic. Therefore, the changing of conception is a matter of persuasion; f) conducting practical classes in the study group, where teachers evaluated the lessons taught by the other members, has increased the possibilities of understanding how to do; g) the teachers became to work towards the students learning, emphasizing the procedural knowledge of contents; h) action research, as an investigation methodology, was an excellent tool to conduct such studies, showing that it can be useful in researches with other groups of teachers, seeking to change the conceptions on procedural knowledge of sports; i) the role of the researcher in action research has great relevance in the process and it is established as an important factor to be considered in other studies with this characteristic aspect; j) it can be pointed as sources of conception change in this study: the compilation of specific issues discussed in the meetings, the process of critical reflection, explanations and demonstrations conducted by the researcher in an insistent way, with convincing arguments, and practical experience; k) it is possible a change in the conceptions and in the ways Physical Education teachers teach sports with interaction between opponents. Educators who work from the perspective of the traditional model can change their ability to understand the phenomenon of sports. However the project is long, difficult and needs to be well grounded in theoretical foundations related to tactical dimension, combining the theory to practical study and being conducted by researchers with expertise on the topic. / La enseñanza del deporte educacional ha recibido gran atención de la comunidad científica. Son muchos los estudios que tratan del tema. Sin embargo, la forma como el deporte ha sido enseñado la mayoría de las veces, a través de un modelo tradicional basado en la ejecución y en la repetición de gestos motores, ha encontrado dificultades en proporcionar a los alumnos condiciones de actuación de una manera competente en un nivel recreativo y/ o de ocio. A partir de esa comprensión, es necesaria la realización de estudios que busquen cambiar la concepción y la manera de los profesores de Educación Física desarrollaren la enseñanza de los deportes. Sin embargo, poco se sabe acerca del camino, de los obstáculos y de las posibilidades para que los docentes cambien su forma de trabajar. En ese contexto, esta investigación buscó verificar cuales son las consecuencias de una experiencia de formación colaborativa, en las concepciones y en las formas de enseñar deportes con interacción entre adversarios de profesores de Educación Física. Para eso, se trabajó metodológicamente con la realización de una investigación-acción, con cinco docentes que desenvuelven la enseñanza de los deportes en un programa de iniciación y formación deportiva llamado “Deportista del Futuro” (Atleta do futuro), del Servicio Social de la Industria del Rio Grande del Sur (Serviço Social da Indústria do Rio Grande do Sul). Los profesores y el investigador constituyeron un grupo de estudios con el objetivo de reflexionar sobre el cotidiano profesional, estudiando temas esenciales acerca de la enseñanza de los deportes, para intentar transformar la manera de enseñar las modalidades deportivas. En el período de agosto de 2013 a mayo de 2014, fueron realizados 26 encuentros de estudios, 21 fueron encuentros teóricos y 5 fueron prácticos. De esa manera, fueron construidas, con los profesores, condiciones para que pudieran repensar sus actuaciones como docentes. El conjunto de los procedimientos involucrados permite afirmar que: a) los profesores tenían una visión “parcial” del deporte, como fenómeno cultural, pues creían que el desempeño de los alumnos en un partido deportivo dependía de la capacidad innata/natural, de manera que el profesor tendría poca influencia en el aprendizaje de los discentes. Esa comprensión, inicialmente, dificultó el proceso de cambio, y fue superada con el estudio de temas sobre el deporte y las argumentaciones del investigador; b) los participantes de esa investigación no sabían cómo desarrollar la enseñanza de la dimensión táctica; c) la capacidad de identificar problemas en la actuación de los alumnos está relacionada a la forma como el profesor comprende el deporte. A partir del momento en que los educadores pasaron a ver el proceso de enseñanza bajo la óptica del abordaje táctica, consiguieron identificar dificultades en el desempeño de los alumnos que no percibían antes.; d) el estudio causó un cambio en la concepción de enseñanza, pero no fue suficiente para que hubiera una transformación en la forma de actuación de los docentes en sus clases. Para alcanzar ese objetivo, fueron necesarios estudios prácticos; e) a medida que los profesores fueron puestos delante de evidencias que muestran y demuestran cómo enseñar, fue posible visualizar el aprendizaje, y ellos se convencieron sobre ese tema. Por lo tanto, el cambio de concepción pasa por la cuestión del convencimiento; f) la realización de clases prácticas en el grupo de estudios, en que los docentes evaluaron las clases impartidas por los otros integrantes, amplió las posibilidades de comprensión sobre el “cómo hacer”; g) los docentes pasaron a trabajar buscando el aprendizaje de los alumnos, priorizando el conocimiento procedimental del contenido; h) la investigación-acción, como metodología de investigación, se constituyó como una excelente herramienta para conducir estudios de esa naturaleza, comprobando que puede ser útil en investigaciones con otros grupos de docentes, en la búsqueda de cambio de concepción sobre los conocimientos procedimentales de los deportes; i) la actuación del investigador, en la investigación-acción, tiene gran relevancia en el proceso y se constituye como un aspecto importante a ser considerado en otras investigaciones con esa característica; j) pueden ser apuntadas como fuentes de la transformación del cambio de concepción en ese estudio: la compilación de asuntos puntuales tratados en los encuentros, el proceso de reflexión crítica, las explicaciones y demostraciones realizadas por el investigador de forma insistente, con argumentaciones convincentes, y la vivencia práctica; k) es posible un cambio en las concepciones y en las formas de los profesores de Educación Física enseñaren los deportes con interacción entre adversarios. Los educadores que actúan según el modelo tradicional pueden cambiar su capacidad de comprender el fenómeno deportivo. Pero el emprendimiento es largo, exige mucho trabajo y debe estar “bien anclado” en fundamentos teóricos relacionados a la dimensión táctica, el estudio teórico debe estar aliado al estudio práctico, y debe ser conducido por investigadores con expertise en relación al tema.
17

Gestão escolar e formação de professores em modelagem matemática na educação matemática: um olhar / School management and teacher training in mathematical modeling in mathematics education: a glance

Bellei, Patrick 15 June 2018 (has links)
Submitted by Wagner Junior (wagner.junior@unioeste.br) on 2018-09-05T14:37:36Z No. of bitstreams: 2 Patrick_Bellei_2018.pdf: 1937555 bytes, checksum: 2b413efe275537168620ea92d23bdf63 (MD5) license_rdf: 0 bytes, checksum: d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e (MD5) / Made available in DSpace on 2018-09-05T14:37:36Z (GMT). No. of bitstreams: 2 Patrick_Bellei_2018.pdf: 1937555 bytes, checksum: 2b413efe275537168620ea92d23bdf63 (MD5) license_rdf: 0 bytes, checksum: d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e (MD5) Previous issue date: 2018-06-15 / Mathematical Modeling is one of the trends in mathematics education that is more strengthened, considering the large number of researchers who are dedicated to the theme and the increasing formation of groups or research lines. Even with this strengthening its use in the classroom is still embryonic. In papers published on this topic in events related to mathematics education, it is possible to find notes that refer to the necessity of specific training, empowering teachers for this purpose, as well as sparse indications about the difficulty of approximation with the modeling as a result of the school management. These aspects and others are objects of the project for the extension of continuous education of teachers in Mathematical Modeling in mathematics education that is configured as our region of investigation. This formation occurs in Foz do Iguaçu2 under a mixed model, in an approximation to the established by Garcia (1999). While taking part in this training, in addition to the contributions of the research group, it was possible to verify in the speech of participants that the school management can influence the use of this trend. In this broader context of research, the training itself, along with my interests as a researcher, the question emerges: what is shown about the school management in relation to the mathematical modeling from the participating teachers of continuous education?, guiding this research, which has been developed under a phenomenological perspective. To proceed with the questioning, we not only looked at the school management, but for the meaning attributed by the participating teachers training at the school organization as a reflection of the school management. The survey data were collected from audio recordings of the speech of participants, resulting of the meetings of continuous formation from November 2015 to August 2016, which were transcribed. Therefore, this research sought the meaning given in the discourse through its significance considering the hermeneutics, using Atlas.ti software. because it is a powerful tool for the analysis of large amount of qualitative data. Initially were highlighted the meaning units, which after an analysis converged into three open categories that have been described, being they: about the influences of the school management in the method of work and differentiated activities; on the school organization, planning and external assessments; and on the role of manager at school for teachers. The research shows, among other things, the need of support and knowledge of school management to the activities of Mathematical Modeling and actions for the development of continuous training. It also shows the importance that the school management has clear objectives and defined in conjunction with all professionals so that the differentiated activities as the mathematical modeling may provide significant education for the critical training of students. / La modelación matemática es una de las tendencias de la Educación Matemática que se encuentra más fortalecida, considerando el gran número de investigadores que se dedican al tema y a la creciente constitución de grupos o líneas de investigación. Incluso con este fortalecimiento, su uso en el aula se encuentra todavía en estado embrionario. En trabajos publicados sobre este tema en eventos relacionados con la Educación Matemática, es posible encontrar notas que se refieren a la necesidad de una formación específica, que habiliten los profesores para este fin, además de alusiones acerca de la dificultad de aproximación con la modelación como un resultado de la gestión escolar. Estos y otros aspectos son objetos del proyecto de extensión de la Formación Continua de los docentes en Modelación Matemática en la Educación Matemática que se configura como nuestra zona de investigación. Esta formación ocurre en Foz do Iguaçu3 bajo un modelo mixto, en una aproximación a los estudios de García (1999). Al participar de esta formación, además de las aportaciones del grupo de investigación, fue posible comprobar el discurso de los participantes y percibir que la gestión escolar puede influir en el uso de esta tendencia. De este contexto más amplio de la investigación, de la formación de una manera específica, junto con mis intereses como investigador, surge una pregunta que es el eje de esta investigación y que se desarrolló bajo una perspectiva fenomenológica: ¿Qué se muestra en la gestión escolar en relación con la Modelización Matemática a partir de los profesores participantes en la formación continua? Al avanzar con la pregunta ponemos la mirada no sólo en la gestión escolar, sino en el sentido atribuido por el grupo de profesores participantes de la formación a la organización de la escuela como reflejo de la gestión escolar. Los datos de la investigación fueron producidos a partir de las grabaciones de audio del discurso de los participantes de las reuniones de la formación continua, que fueron transcritos, desde noviembre de 2015 a agosto de 2016.Por lo tanto, para esta investigación buscamos el sentido dado en el discurso a través de su significado considerando la hermenéutica, utilizando el software Atlas.ti., porque es una poderosa herramienta para el análisis de gran cantidad de datos cualitativos. Inicialmente se destacaron las unidades de significado que después de un análisis se convergieron en tres categorías abiertas que fueron descritas, a saber: sobre las influencias de la gestión escolar en el método de trabajo y en las actividades diferenciadas; sobre la organización escolar, evaluaciones externas y planificaciones; y sobre la función de gestor escolar para los profesores. Esta Investigación muestra, entre otras cosas, la necesidad de apoyo y conocimiento de la gestión escolar en las actividades de Modelación Matemática y acciones para el desarrollo de la Formación Continua. Además, resalta la importancia de la gestión escolar tener objetivos claros y definidos en conjunto con todos los profesionales para que las actividades diferenciadas como la Modelación Matemática pueda proporcionar educación significativa a la formación crítica de los estudiantes. / A Modelagem Matemática é uma das tendências da Educação Matemática que se encontra mais fortalecida, considerando o grande número de pesquisadores que tem se dedicado ao tema e a crescente constituição de grupos ou linhas de pesquisa. Mesmo com este fortalecimento, sua utilização em sala de aula ainda é embrionária. Em trabalhos publicados sobre este tema em eventos referentes à Educação Matemática é possível encontrar apontamentos que remetem à necessidade de ocorrer formação específica, que habilitem os professores para este fim, além de esparsas menções sobre a dificuldade de aproximação com a modelagem em decorrência da gestão escolar. Esses e outros aspectos são objetos do projeto de extensão de Formação Continuada de Professores em Modelagem Matemática na Educação Matemática que se configura como nossa região de inquérito. Esta formação ocorre em Foz do Iguaçu1 sob um modelo misto, em uma aproximação ao estabelecido por Garcia (1999). Ao participar dessa formação, além das contribuições do grupo de pesquisa, foi possível verificar o discurso dos participantes e perceber que a gestão escolar pode influenciar na utilização dessa tendência. Desse contexto mais amplo de pesquisa, da formação de maneira específica, juntamente aos meus interesses enquanto pesquisador, emerge a interrogação: O que se mostra sobre a gestão escolar em relação à Modelagem Matemática a partir dos professores participantes da formação continuada?, sendo orientadora desta investigação, que foi desenvolvida sob uma perspectiva fenomenológica. Ao avançar com a interrogação olhamos não só para a gestão escolar, mas para o sentido atribuído pelo grupo de professores participantes da formação à organização escolar como reflexo da gestão escolar. Os dados da pesquisa foram produzidos a partir das gravações de áudio do discurso dos participantes, advindos dos encontros da formação continuada a partir de novembro de 2015 a agosto de 2016, os quais foram transcritos. Portanto, para esta pesquisa buscamos o sentido dado no discurso por meio de seu significado considerando a hermenêutica, utilizando do software Atlas.ti., pois se trata de uma poderosa ferramenta para análises de grande quantidade de dados qualitativos. Foram destacadas inicialmente as unidades de significado, que após uma análise convergiram em três categorias abertas que foram descritas, sendo elas: sobre as influências da gestão escolar no método de trabalho e nas atividades diferenciadas; sobre a organização escolar, planejamentos e avaliações externas; e sobre a função de gestor escolar para os professores. A pesquisa mostra, dentre outros aspectos, a necessidade do apoio e conhecimento da gestão escolar para com as atividades de Modelagem Matemática e ações para o desenvolvimento de Formações Continuadas. Aponta ainda a importância de a gestão escolar possuir objetivos claros e definidos em conjunto com todos os profissionais para que as atividades diferenciadas como a Modelagem Matemática possam proporcionar ensino significativo para a formação crítica dos alunos.
18

Optimización de las actuaciones formativas en competencias digitales de los profesionales de Enfermería

Navarro Martínez, Olga 18 July 2022 (has links)
[ES] En las últimas décadas, el uso de la tecnología en el entorno sanitario ha aumentado vertiginosamente, con miles de recursos, herramientas y aplicaciones. Internet ofrece a las enfermeras y también, a médicos y otros profesionales de la salud, múltiples posibilidades para crear o recuperar recursos que pueden contribuir al empoderamiento de los pacientes. Sin embargo, para esto es imprescindible que los profesionales conozcan y manejen las herramientas disponibles. Durante la pandemia por Covid-19 se ha puesto de manifiesto, más que nunca, que otras vías para llegar al paciente son necesarias para favorecer el autocuidado y el empoderamiento del paciente. La hipótesis principal que se plantea en esta tesis es Formar a las enfermeras en el uso de las tecnologías de la información y la comunicación hará que éstas incrementen su frecuencia de uso y que las apliquen en su práctica profesional, recomendando recursos digitales a sus pacientes o incluso, creando recursos propios. El uso de estos recursos digitales por parte de las enfermeras con los pacientes que padecen alguna patología crónica hará que estos aumenten su nivel de empoderamiento. Para llevar a cabo esta investigación se han realizado diferentes análisis que se exponen en tres apartados. En el primero de ellos se ha concluido, tras un exhaustivo análisis, que los planes de estudio del Grado de Enfermería de las universidades españolas no cubren en la actualidad todas las competencias necesarias para trabajar en el ámbito digital. Esto confirma lo señalado por estudios anteriores tanto en España como a nivel internacional. En el caso de las enfermeras postgraduadas, según un pormenorizado estudio descriptivo, se ha observado que, a pesar de afirmar manejarse bien con las herramientas digitales, éstas apenas las utilizan para favorecer el empoderamiento de los pacientes. Además, la edad de la enfermera influye en las recomendaciones ofrecidas, siendo las más jóvenes las que menos aplican los recursos digitales con los pacientes. En el segundo de estos apartados se ha analizado, mediante revisión sistemática de la literatura existente, cómo es la formación en competencia digital ofrecida a las enfermeras, no encontrando evidencia suficiente para establecer un marco común en cuanto a contenidos, temporalización, modo de evaluación, metodología, entre otros parámetros. Tampoco se ha constatado una situación favorable al consultar a los profesionales de la salud, mediante cuestionario, sobre la formación en competencia digital ofrecida por las instituciones sanitarias en las que trabajan, habiendo recibido solo un tercio de un total de 1544 personas, alguna instrucción en esta temática. En el tercer apartado se ha examinado la transferencia a la práctica, observando que incluso después de haberse formado, solo una pequeña parte de los profesionales aplican lo aprendido. La causa que más empleada para explicar este hecho es, mayoritariamente, la situación actual de pandemia, seguida de la falta de tiempo y de recursos. Nuevamente son las enfermeras de mayor edad las que emplean más los recursos digitales. Por último, se ha llevado a cabo una revisión sistemática sobre el uso del vídeo como un potente recurso educativo para empoderar a los pacientes. Los resultados obtenidos en esta tesis muestran numerosas áreas de mejora en la formación digital de las enfermeras y otros profesionales de la salud, una escasa apuesta institucional desde las universidades y centros sanitarios para consolidar las competencias digitales de los profesionales, pero un manifiesto interés por parte de estos para afianzar su formación, así como la eficacia de los recursos digitales para empoderar al paciente. Esperamos que estos resultados ayudarán a las universidades, instituciones y profesionales a evaluar nuevas estrategias para planificar, implementar y consolidar la competencia digital como un recurso fundamental en el empoderamiento de los pacientes. / [CA] En les últimes dècades, l'ús de la tecnologia en l'entorn sanitari ha augmentat vertiginosament, amb milers de recursos, eines i aplicacions. Internet ofereix a les infermeres i també, a metges i altres professionals de la salut, múltiples possibilitats per a crear o recuperar recursos que poden contribuir a l'apoderament dels pacients. Tanmateix, per a això és imprescindible que els professionals coneguin i manegin les eines disponibles. Durant la pandèmia per Covid-19 s'ha posat de manifest, més que mai, que altres vies per a arribar al pacient són necessàries per a afavorir l'autocura i l'apoderament del pacient. La hipòtesi principal que es planteja en aquesta tesi és Formar a les infermeres en l'ús de les tecnologies de la informació i la comunicació farà que aquestes incrementin la seva freqüència d'ús i que les apliquin en la seva pràctica professional, recomanant recursos digitals als seus pacients o fins i tot, creant recursos propis. L'ús d'aquests recursos digitals per part de les infermeres amb els pacients que pateixen alguna patologia crònica farà que aquests augmentin el seu nivell d'apoderament. L'objectiu principal pretén analitzar l'ús d'internet i les seves eines per part dels professionals sanitaris a Espanya i avaluar si aquestes habilitats s'apliquen en benefici del pacient. Per a dur a terme aquesta recerca s'han realitzat diferents anàlisis que s'exposen al llarg de tres apartats. En el primer d'ells s'ha conclòs, després d'una exhaustiva anàlisi, que els plans d'estudi del Grau d'Infermeria de les universitats espanyoles no cobreixen en l'actualitat totes les competències necessàries per a treballar en l'àmbit digital. Això confirma l'assenyalat per estudis anteriors tant a Espanya com a nivell internacional. En el cas de les infermeres postgraduades, segons un detallat estudi descriptiu, s'ha observat que, malgrat afirmar manejar-se bé amb les eines digitals, aquestes a penes les utilitzen per a afavorir l'apoderament dels pacients. A més, l'edat de la infermera influeix en les recomanacions ofertes, sent les més joves les que menys apliquen els recursos digitals amb els pacients. En el segon d'aquests apartats s'ha analitzat, mitjançant revisió sistemàtica de la literatura existent, com és la formació en competència digital oferta a les infermeres, no trobant evidència suficient per a establir un marc comú quant a continguts, temporalització, manera d'avaluació, metodologia, entre altres paràmetres. Tampoc s'ha constatat una situació favorable en consultar als professionals de la salut, mitjançant qüestionari, sobre la formació en competència digital oferta per les institucions sanitàries en les quals treballen, havent rebut només un terç d'un total de 1544 persones, alguna instrucció en aquesta temàtica. En el tercer apartat s'ha examinat la transferència a la pràctica, observant que fins i tot després d'haver-se format, només una petita part dels professionals apliquen l'après. La causa que més emprada per a explicar aquest fet és, majoritàriament, la situació actual de pandèmia, seguida de la falta de temps i de recursos. Novament són les infermeres de major edat les que empren més els recursos digitals. Finalment, s'ha dut a terme una revisió sistemàtica sobre l'ús del vídeo com un potent recurs educatiu per a empoderar als pacients. Els resultats obtinguts en aquesta tesi mostren nombroses àrees de millora en la formació digital de les infermeres i altres professionals de la salut, una escassa aposta institucional des de les universitats i centres sanitaris per a consolidar les competències digitals dels professionals, però un manifest interès per part d'aquests per a afermar la seva formació, així com l'eficàcia dels recursos digitals per a empoderar al pacient. Esperem que aquests resultats ajudaran les universitats, institucions i professionals a avaluar noves estratègies per a planificar, implementar i consolidar la competència digital com un recurs fonamental en l'apoderament dels pacients. / [EN] In recent decades, the use of technology in the healthcare environment has exploded, with thousands of resources, tools and applications. The Internet offers nurses, as well as doctors and other health professionals, multiple possibilities to create or retrieve resources that can contribute to patient empowerment. However, for this it is essential that professionals know and use the available tools. During the Covid-19 pandemic, it has become clearer than ever that other ways of reaching patients are needed to support self-care and patient empowerment. The main hypothesis put forward in this thesis is that Training nurses in the use of information and communication technologies will lead them to increase their frequency of use and to apply them in their professional practice, recommending digital resources to their patients or even creating their own resources. The use of these digital resources by nurses with patients suffering from a chronic pathology will increase their level of empowerment. The main objective is to analyse the use of the Internet and its tools by healthcare professionals in Spain and to assess whether these skills are applied to the benefit of the patient. In order to carry out this research, different analyses have been carried out, which are set out in detail in this document in three sections. In the first of these, it has been concluded, after an exhaustive analysis, that the curricula for the Bachelor's Degree in Nursing at Spanish universities do not currently cover all the skills needed to work in the digital environment. This confirms the findings of previous studies both in Spain and internationally. In the case of postgraduate nurses, according to a detailed descriptive study, it has been observed that, despite claiming to have a good command of digital tools, they hardly use them to promote patient empowerment. Furthermore, the age of the nurse influences the recommendations offered, with the youngest nurses being the ones who least apply digital resources with patients. In the second of these sections, through a systematic review of the existing literature, we analysed the digital competence training offered to nurses, and found insufficient evidence to establish a common framework in terms of content, timing, assessment methods and methodology, among other parameters. Nor was a favourable situation found when health professionals were asked, by means of a questionnaire, about the training in digital competence offered by the health institutions in which they work, with only one third of a total of 1544 people having received any instruction in this area. In the third section, we examined the transfer to practice, observing that even after having received training, only a small proportion of professionals apply what they have learnt. The most common reason given for this is the current pandemic situation, followed by lack of time and resources. Once again, it is the older nurses who use digital resources the most. Finally, a systematic review has been carried out which extracts information on the use of video as a powerful educational resource to empower patients. The results obtained in this thesis show numerous areas for improvement in the digital training of nurses and other health professionals, a lack of institutional commitment from universities and health centres to consolidate the digital competencies of professionals, but a clear interest on the part of these to strengthen their training, as well as the effectiveness of digital resources to empower the patient. We hope that these results will help universities, institutions and professionals to evaluate new strategies for planning, implementing and consolidating digital competence as a fundamental resource in patient empowerment. / Navarro Martínez, O. (2022). Optimización de las actuaciones formativas en competencias digitales de los profesionales de Enfermería [Tesis doctoral]. Universitat Politècnica de València. https://doi.org/10.4995/Thesis/10251/184495 / TESIS
19

Gestão na escola de educação infantil: ressignificação das práticas e mudança na cultura escolar / Gestón escolar en la educación infantil: resignificación de prácticas y cambios en la cultura escolar

Borges, Ana Lúcia 30 November 2015 (has links)
Submitted by Nadir Basilio (nadirsb@uninove.br) on 2016-04-25T20:52:08Z No. of bitstreams: 1 Ana Lucia Borges.pdf: 1296463 bytes, checksum: ae419c28e5fa1465811321be97d46f45 (MD5) / Made available in DSpace on 2016-04-25T20:52:08Z (GMT). No. of bitstreams: 1 Ana Lucia Borges.pdf: 1296463 bytes, checksum: ae419c28e5fa1465811321be97d46f45 (MD5) Previous issue date: 2015-11-30 / Esta búsqueda, realizada en una escuela pública de la Enseñanza Infantil en una ciudad cerca de la grande São Paulo, quiere analizar posibilidades de resignificación de prácticas de gestión y pedagógicas cuando la formación continuada centrada en la escuela es tomada como punto de partida para la descubierta del potencial transformador de la cultura escolar. Contribuiciones de los estudios de Psicologia histórico-cultural de Vygotsky y la Educación Liberadora de Paulo Freire comprendem el marco teórico. Basado en la lectura de documentos producidos en y por la escuela – actas, evaluaciones, proyecto político – pedagógico, planes de trabajos, libro de registro del equipo escolar y de las profesoras – sistematizo las informaciones obtenidas en eso registro para producir, en diálogo con el referencial teórico, categorías de análisis. El periodo de 2011 hasta 2013 ha construido el recorte temporal de la búsqueda relacionada a las acciones del equipo de gestión – directora, coordinadora pedagógica y asistente de dirección - y del equipo de enseñanza, ha sido planteados documentos oficiales de la rede de enseñanza y de la escuela de años anteriores (2000 hasta 2010) para el análisis de los procesos constituyentes de la cultura escolar. El análisis de contenido postulado por Bardin (2011) fue el procedimiento utilizado para identificar concepciones de niñez, de educación infantil, de gestión y prácticas pedagógicas, de cambio en la cultura escolar que emergen de los discursos sobre las prácticas registrados en los documentos de las escuelas. Los resultados de esta investigación son: a) de gestión escolar y liderazgo pedagógico movilizó un equipo de profesores para el cambio en las prácticas proactivas y educado presente en la cultura escolar; b) a través de un plan de formación en el servicio, la gestión escolar desafió el profesorado que pensar su práctica y reflexionar sobre las concepciones de la niñez y propuesta pedagógica desarrollada en la escuela, la generación de procesos que han conducido a ninguna naturalización de la cultura estabelecida; c) gestión de la escuela cuando se involucren en los procesos educativos y en colaboración con la coordinación docente, puede calificar el plan de formación del equipo y promover el progreso más significativo en el cambio de prácticas. Por lo tanto, se concluye que el director de la escuela, cuando asuma el liderazgo pedagógico, demás de la gestión de los procesos administrativos y, en colaboración con el coordinador de educación se desarrolla un plan de formación en el servicio, puede contribuir al cambio en la cultura escolar, tan necesaria en la educación de los niños pequeños de la escuela a su pleno desarrollo. / This research took place in a public school Yard in a city near the area of São Paulo, and it aims to examine the possibilities of resignification of the pedagogical and the management school practices when the continued in-service training provided by the school is placed as the starting point of the transformative potential of the school culture in Education. Contributions of the cultural and historical psychology studies by Vygotsky, and the Liberating Education by Paulo Freire compose the theoretical references. Based on the reading of documents produced in and by the school professionals such as minutes, assessments, political pedagogical project, work plans, board diaries written by teachers and management team, I systemize the information taken from these documents in order to produce analysis categories, through the dialogue with the theory of basement. The period between 2011 and 2013 constitutes the time frame of the research which is related to the actions of the school management team - the principal, the educational coordinator and the vice principal - and the teaching staff, and official documents of the network municipal education and of the school in the previous years (2000 to 2010) were reviewed in order to analyze the processes that constitute the school culture. The content analysis postulated by Bardin (2011) was the procedure adopted to identify conceptions – of the childhood, childhood education, school management and pedagogical practices, among others – in the school culture and in the school investigated by this research. The results of this research are: a) the school management, as a pedagogical leadership, has mobilized the teaching staff to change the schooling practices and the practices that “prepare” the children to the elementary school, that were present in the school culture; b) the school Management, in means of a plan of a continued in-service training, caused estrangement of the established school culture and also provoked reflections about the child and childhood conceptions and the pedagogical project of the school; c) the school management can qualify the training plan of the teaching staff when the principal is involved in the pedagogical process and sets up a partnership with the educational coordinator, and also foments more significant changes in their practices. Therefore it concludes that when the principal assumes a pedagogical leadership, beyond the administrative procedures, and when the principal, with the partnership of the educational coordinator, develops a continued in-service training to the teaching staff, it can contributes to a change of its school culture and the school culture in general, what is so necessary to the little children education. / Esta pesquisa, realizada em uma escola pública de Educação Infantil em um município da Grande São Paulo, visa analisar possibilidades de ressignificação de práticas de gestão e pedagógicas quando a formação continuada em serviço centrada na escola é tomada como ponto de partida para a descoberta do potencial transformador da cultura escolar na Educação Infantil.Contribuições dos estudos da Psicologia Histórico Cultural de Vygotsky e da Educação Libertadora de Paulo Freire compõem o referencial teórico. Com base na leitura de documentos produzidos na e pela escola - atas, avaliações, projeto político-pedagógico, planos de trabalho, diários de bordo da equipe gestora e das professoras – foram sistematizadas as informações obtidas nesses registros de modo a produzir, em diálogo com o referencial teórico, categorias de análise. O período de 2011 a 2013 constitui o recorte temporal da pesquisa relacionada às ações da equipe gestora - diretora, coordenador pedagógico e assistente de direção - e da equipe docente, tendo sido levantados documentos oficiais da rede de ensino e da escola de anos anteriores (2000 a 2010) para a análise dos processos constituintes da cultura escolar. A análise de conteúdo postulada por Bardin (2011) foi o procedimento utilizado para identificar concepções - de infância, de educação infantil, de gestão escolar, de práticas pedagógicas, de formação de professores, dentre outras - na cultura escolar e da escola investigada. São resultados dessa pesquisa: a) a gestão escolar como liderança pedagógica mobilizou a equipe de professoras para a mudança nas práticas antecipatórias e escolarizadas presentes na cultura escolar; b) por meio de um plano de formação em serviço, a gestão escolar desnaturalizou a cultura da escola e provocou reflexões acerca das concepções de infância, criança e de proposta pedagógica desenvolvidas na escola; c) a gestão escolar, quando implicada nos processos pedagógicos e em parceria com a coordenação pedagógica, pode qualificar o plano de formação da equipe e promover avanços mais significativos nas mudanças das práticas. Assim, conclui-se que o(a) gestor(a) escolar, quando assume a liderança pedagógica para além da gestão dos processos administrativos e, em parceria com o coordenador pedagógico desenvolve um plano de formação em serviço, pode contribuir para a mudança na cultura da escola e na cultura escolar tão necessárias na educação das crianças pequenas.
20

Projetos escolares como espaço de formação colaborativa: experiência de uma escola pública da zona leste de São Paulo / School projects as a space for collaborative formation: experience of a public school in the east zone of the city of São Paulo / Proyectos escolares como espacio de formación colaborativa: experiencia de una escuela pública de la zona este de São Paulo

Rosa, Evelyn Camponucci Cassillo 19 December 2017 (has links)
Submitted by Nadir Basilio (nadirsb@uninove.br) on 2018-01-24T19:36:03Z No. of bitstreams: 1 Evelyn Camponucci Cassillo Rosa.pdf: 2125193 bytes, checksum: eec56dfcd667d294e567344ff49244ef (MD5) / Made available in DSpace on 2018-01-24T19:36:04Z (GMT). No. of bitstreams: 1 Evelyn Camponucci Cassillo Rosa.pdf: 2125193 bytes, checksum: eec56dfcd667d294e567344ff49244ef (MD5) Previous issue date: 2017-12-19 / This research was designed to study school projects in the formation of collaborative groups of teachers. The main objective is to analyze with which assumptions, and in which ways the school projects gain the positivity attributed to them in the literature. It is stated that they contribute to formation when potentialize the creation of collaborative groups in the school, allow the development of the autonomy of the teachers in the elaboration of significant projects with their colleagues and involves the students in a team spirit, as active subjects, reflective and participatory. Considering the school context where teachers are, in their different professional life cycles, we assume that school projects allow the creation of collaborative groups that potentialize their job, changes in their practice, in order to re-signify the teaching of these teachers, contributing to their formation. This research is justified because the teachers involvement in the construction of new projects presents itself as a pleasant and productive activity, increasing the exercise of its autonomy and its motivation. This can re-signify their teaching and offer their critical formation, innovative and reflexive based on their reality in joint and collaborative actions. Utilizing qualitative methodology, whose instrument of data collection will be: documentary analysis, bibliographical survey and focal group. As theoretical references to address teacher formation and professional development, the follow authors are mentioned: Antonio Nóvoa (1999), Leonor Maria Tanuri (2000), Olgaíses Cabral Maués (2011), Rosa Maria Torres (2009) and Chistopher Day (2001) , and Henry A. Giroux (1999). For an analysis of school education projects, the following authors: Maria Carmen S. Barbosa and Maria da Graça S. Horn (2008); Jorge Avila de Lima (2002), Michael Fullan and Andy Hargreaves (2001), Rui Canário (2003), Alda Junqueira Marin, Luciana Maria Giovanni and Maria Regina Guarnieri (2009) to refer the collaborative groups in schools. As of today the studies developed in master's degree research that deals with the theme allow us to affirm that school projects greatly assist the continued formation of teachers as they develop actions that involve teachers, students and the school community starting from issues that they can develop strategies using existing resources and others that will be developed throughout the process, indicating, in this way, the accomplishment of a collaborative formation. / La presente investigación tiene como objeto de estudio los proyectos escolares en la formación de grupos colaborativos de profesores. El objetivo es analizar con qué presupuestos y por qué medios los proyectos escolares ganan la positividad que se les atribuye en la literatura. Se afirma que estos contribuyen para la formación a medida que potencializan la formación de grupos colaborativos en la escuela, posibilitan el desarrollo de la autonomía de los docentes en la elaboración de proyectos significativos con sus compañeros de trabajo e involucra a los estudiantes en un espíritu de equipo como sujetos activos, reflexivos y participativos. Llevando en cuenta el contexto escolar en el cual los profesores se hallan, en sus diversos ciclos de vida profesional, partimos de la hipótesis de que los proyectos escolares posibilitan la formación de grupos colaborativos que potencializan su trabajo, los cambios de su práctica, de modo a darle un nuevo sentido a la docência de esos profesores, lo que contribuye para su formación. Esta investigación se justifica, pues el envolvimiento de los profesores en la construcción de nuevos proyectos se presenta como una actividad placentera y productiva, lo que aumenta el ejercicio de su autonomía y de su motivación. Puede, entonces, darle un nuevo significado a su docencia y hacer oportuna su formación de profesor crítico, innovador y reflexivo frente a su realidad en acciones conjuntas y colaborativas. Se utilizará una metodología cualitativa, cuyos instrumentos de colecta de datos serán: análisis documental, levantamiento bibliográfico y grupo focal. Como referenciales teóricos para abordar la formación y el desarrollo profesional de profesores, se utilizan autores como Antonio Nóvoa (1999), Leonor Maria Tanuri (2000), Olgaíses Cabral Maués (2011), Rosa Maria Torres (2009), Chistopher Day (2001), Henry A. Giroux (1999); para un análisis de lo tocante a los proyectos didácticos escolares: Maria Carmen S. Barbosa y Maria da Graça S. Horn (2008); por fin, Jorge Ávila de Lima (2002), Michael Fullan y Andy Hargreaves (2001), Rui Canário (2003) y Alda Junqueira Marin, Luciana Maria Giovanni y Maria Regina Guarnieri (2009) para hacer referencia a los grupos colaborativos en las escuelas. Los estudios hasta ahora desarrollados en la investigación de máster que se está efectuando y que tratade dicho tema permiten afirmar que los proyectos escolares auxilian grandemente em la formación continua de profesores a medida que desarrollan acciones que involucran profesores, alumnos y comunidad escolar, al partir de cuestiones que les son urgentes, para las cuales pueden desarrollar estrategias em las que se utilizan recursos ya existentes y otros que se desarrollan a lo largo del proceso, indicando, de este modo, la efectividad de una formación colaborativa. / A pesquisa tem como objeto de estudo os projetos escolares na formação de grupos colaborativos de professores. O objetivo é analisar com quais pressupostos e por quais meios os projetos escolares ganham a positividade atribuída a eles na literatura. Afirma-se que os mesmos contribuem para formação na medida em que potencializam a formação de grupos colaborativos na escola, possibilitam o desenvolvimento da autonomia dos docentes na elaboração de projetos significativos com seus pares e envolve os educandos num espírito de equipe, como sujeitos ativos, reflexivos e participativos. Considerando o contexto escolar no qual os professores encontram-se, em seus diversos ciclos de vida profissional, partimos da hipótese de que os projetos escolares possibilitam a formação de grupos colaborativos que potencializam seu trabalho, as mudanças de sua prática, de modo a ressignificar a docência desses professores, contribuindo para sua formação. Esta pesquisa se justifica, pois o envolvimento dos professores na construção de novos projetos apresenta-se como uma atividade prazerosa e produtiva, aumentando o exercício de sua autonomia e de sua motivação. Pode, então, ressignificar sua docência e oportunizar sua formação de professor crítico, inovador e reflexivo frente à sua realidade em ações conjuntas e colaborativas. Utilizar-se-á de metodologia de cunho qualitativo, cujo instrumento de coleta de dados serão: análise documental, levantamento bibliográfico e grupo focal. Como referenciais teóricos para abordar a formação e o desenvolvimento profissional de professores, são utilizados autores como Antonio Nóvoa (1999), Leonor Maria Tanuri (2000), Olgaíses Cabral Maués (2011), Rosa Maria Torres (2009), Chistopher Day (2001), Henry A. Giroux (1999); para uma análise do que se refere aos projetos didáticos escolares: Maria Carmen S. Barbosa e Maria da Graça S. Horn (2008); e, Jorge Ávila de Lima (2002), Michael Fullan e Andy Hargreaves (2001), Rui Canário (2003) e Alda Junqueira Marin, Luciana Maria Giovanni e Maria Regina Guarnieri (2009) para referendar os grupos colaborativos nas escolas. Os estudos até então desenvolvidos na pesquisa de mestrado em andamento que trata do tema em tela permitem afirmar que os projetos escolares auxiliam grandemente na formação continuada de professores na medida em que desenvolvem ações que envolvem professores, alunos e comunidade escolar partindo de questões que lhes são prementes, para as quais podem desenvolver estratégias em que utilizam-se de recursos já existentes e de outros que são desenvolvidos ao longo do processo, indicando, desta forma, a efetivação de uma formação colaborativa.

Page generated in 0.0721 seconds