The present study was aimed at exploring the purification and modification of montmorillonite rich Turkish bentonites by organic salts and their subsequent effects on the morphology (X-diffractometry, transmission electron microscopy, scanning electron microscopy), melt flow index, mechanical (Tensile, Impact) and especially thermal stability (thermal gravimetric analysis, differential scanning calorimetry) properties of polymer/organoclay nanocomposites with and without an elastomeric compatibilizer. The bentonite clay mined from Resadiye (Tokat/Turkey) was purified by sedimentation, resulting in higher cation exchange capacity and thermal stability in comparison to unpurified clay, and then used in the synthesis of six thermally stable organoclays by replacing the interlayer inorganic sodium cations with two (alkyl, aryl) phosphonium and four di-(alkyl, aryl) imidazolium surfactant cations in an attempt to overcome the problem of early decomposition of alkyl ammonium organoclays usually used in polymer nanocomposites. An optimum amount of these organoclays (wt %2) was then used in the production of Polyamide 66 and Poly(ethylene terephthalate) based nanocomposites by melt blending with the help of an optimum amount of elastomeric compatibilizer (wt %5) which also acted as impact modifier. Phosphonium organoclays were used in the production of nanocomposites for both polymers, whereas imidazolium organoclays were used with PET only. The importance of clay purification was revealed in the removal of non-clay minerals available in the raw bentonite clay as confirmed by XRF and XRD, the significant increase in cation exchange capacity and the improved thermal stability of the purified clays as proven by TGA. The interlayer spacing of the phosphonium organoclays ranged from 1.78 to 2.52 nm indicating arrangement between pseudo-trilayers and paraffin-type chains, while the interlayer spacing of imidazolium organoclays ranged between 1.35 nm and 1.45 nm indicating a monolayer arrangement. The effects of chemical structure (chain type), counter ion and alkyl chain length on the thermal stability of the imidazolium salts were investigated. TGA analysis showed that the thermal stability of (alkyl, aryl) phosphonium and di-(alkyl, aryl) imidazolium organoclays proved to be superior to conventionally used quaternary alkyl ammonium organoclays. Not only the thermal stability of the organoclays prevented the nanocomposite from early decomposition, but these organoclays also improved the onset decomposition temperatures of PA66 and PET nanocomposites compared to the pure polymer owing to the dominant barrier effect of the silicate layers as a result of the formation of carbonaceous-silicate char. The reinforcement of PA66 with surface modified phosphonium organoclays and PET with surface modified phosphonium and imidazolium organoclays enhanced the mechanical and thermal properties of the binary and ternary nanocomposites. The mechanical properties were in good agreement with DSC analysis for all the PA66 and PET compositions. The presence of elastomer and organoclays promoted the nucleation process in PA66 blend, binary and ternary nanocomposites. However, the presence of elastomer and organoclay retarded the nucleation in most of the PET composites.

The effects of polyethylene, (PE), type, compatibilizer type and organoclay type on the morphology, rheological, thermal, and mechanical properties of ternary low density polyethylene (LDPE), high density polyethylene (HDPE), and linear low density polyethylene (LLDPE), matrix nanocomposites were investigated in this study. Ethylene &ndash / Methyl acrylate &ndash / Glycidyl methacrylate terpolymer (E-MAGMA) and Ethylene &ndash / Butyl acrylate- Maleic anhydrate terpolymer (E-BA-MAH) were used as the compatibilizers. The organoclays selected for the study were Cloisite 30B and Nanofil 8. Nanocomposites were prepared by means of melt blending via co-rotating twin screw extrusion process. Extruded samples were injection molded to be used for material characterization tests. Optimum amounts of ingredients of ternary nanocomposites were determined based on to the mechanical test results of binary blends of PE/Compatibilizer and binary nanocomposites of PE/Organoclay. Based on the tensile test results, the optimum contents of compatibilizer and organoclay were determined as 5 wt % and 2 wt %, respectively. XRD and TEM analysis results indicated that intercalated and partially exfoliated structures were obtained in the ternary nanocomposites. In these nanocomposites E-MA-GMA compatibilizer produced higher d-spacing in comparison to E-BA-MAH, owing to its higher reactivity. HDPE exhibited the highest basal spacing among all the nanocomposite types with E-MA-GMA/30B system. Considering the polymer type, better dispersion was achieved in the order of LDPE&lt / LLDPE&lt / HDPE, owing to the linearity of HDPE, and short branches of LLDPE. MFI values were decreased by the addition of compatibilizer and organoclay to the matrix polymers. Compatibilizers imparted the effect of sticking the polymer blends on the walls of test apparatus, and addition of organoclay showed the filler effect and increased the viscosity. DSC analysis showed that addition of compatibilizer or organoclay did not significantly affect the melting behavior of the nanocomposites. Degree of crystallinity of polyethylene matrices decreased with organoclay addition. Nanoscale organoclays prevented the alignment of polyethylene chains and reduced the degree of crystallinity. Ternary nanocomposites had improved tensile properties. Effect of compatibilizer on property enhancement was observed in mechanical results. Tensile strength and Young&rsquo / s modulus of nanocomposites increased significantly in the presence of compatibilizers.

A deposition - precipitation method was developed to produce magnesium hydroxide / zeolite 4A (Mg(OH)₂ - Z4A) nanocomposites at mild conditions and the effect of processing variables such as precursor concentration, type of base added, and synthesis time on the composition, size, and morphology of the nanocomposite were studied. It was determined that the precursor concentration, basicity, and synthesis time had a significant effect on the composition, size, and morphology of the deposited magnesium hydroxide (Mg(OH)₂) nanostructures. The properties of the Mg(OH)₂ - Z4A such as surface area, pore volume and composition were characterized. Mg(OH)₂ - Z4A samples and bare zeolite 4A were dispersed in Ultem® polymer to form a mixed matrix membrane. The thermal and mechanical properties of the resulting films were investigated. It was found that the addition of rigid bare zeolites into the polymer decreased the mechanical properties of the polymer composite. However, some of these adverse effects were mitigated in the polymer composite loaded with Mg(OH)₂ - Z4A samples. Isotherms for the adsorption of Mg(OH)₂ petals on zeolite 4A were measured in order to determine the optimum conditions for the formation of magnesium hydroxide / zeolite 4A nanocomposites at ambient conditions. The loading of the Mg(OH)₂ can be determined from the adsorption isotherms and it was also found that the adsorption of Mg(OH)₂ on zeolite A occurs via 3 mechanisms: ion exchange, surface adsorption of Mg²⁺ ions, and surface precipitation of Mg(OH)₂. Without the addition of ammonium hydroxide, the predominant processes are ion exchange and surface adsorption of Mg²⁺ ions. In the presence of ammonium hydroxide, Mg(OH)₂ crystals are precipitated on the surface of zeolite 4A at moderate Mg²⁺ ions concentration and the loading of Mg(OH)₂ was found to increase with increasing Mg²⁺ ions concentration. A detailed examination of the interactions between Mg(OH)₂ and functional groups on the zeolite surface was conducted. Solid-state 29Si, 27Al, and 1H NMR spectra were coupled with FTIR measurements, pH and adsorption studies, and thermogravimetric analyses to determine the interactions of Mg(OH)₂ with surface functional groups and to characterize structural changes in the resulting zeolite after Mg(OH)₂ deposition. It was discovered that acid - base interactions between the weakly basic Mg(OH)₂ and the acidic bridging hydroxyl protons on zeolite surface represent the dominant mechanism for the growth of Mg(OH)₂ nanostructures on the zeolite surface.

Mixed matrix nanocomposite membranes composed of a crosslinkable polyimide matrix and high-silica molecular sieve particles were developed for purifying natural gas. It was shown that ideal mixed matrix effects were not possible without sieve surface modification. A previously developed Grignard procedure was utilized to deposit magnesium hydroxide nanostructures on the sieve surface in order to enhance polymer adhesion. Analyses of Grignard-treated sieves pointed to the formation of non-selective voids within the surface deposited layer. These voids were suspected to lead to lower-than-expected membrane performance. In order to improve membrane transport, a reactive sizing procedure was developed to fill these voids with polyimide-miscible material. In a serendipitous discovery, as-received sieves--when treated with this reactive sizing procedure--resulted in nearly identical membrane performance as reactive-sized, Grignard-treated sieves. This observation lead to the speculation of a non-ideal transport mechanism in mixed matrix membranes.

Ce travail de thèse s'inscrit dans le développement de nouveaux matériaux barrière à matrice semi-cristalline (PE, PA), pour l'emballage alimentaire. A ce titre, l'insertion dans une matrice de polyamide-6 de particules lamellaires de taille nanométrique, du type montmorillonite, permet des améliorations des propriétés barrière, mais aussi des propriétés thermomécaniques, et ce, pour des taux de charge très faibles (<5%). En revanche, dans une matrice polyéthylène, l'ajout d'argile ne conduit pas aux mêmes améliorations des propriétés.<br /><br /> Afin de comprendre pourquoi l'ajout de nano-renfort n'induit pas toujours dans les matrices semi-cristallines les effets potentiellement escomptés, ce travail s'articule autour de deux constatations :<br /><br />- la première concerne la caractérisation de la morphologie des nanocomposites à renforts lamellaires : les techniques de Microscopie Electronique à Transmission et Diffraction des Rayons X, utilisées telles qu'elles le sont dans la littérature, ne sont pas adaptées à la caractérisation de ces systèmes. Pour remédier à cela, nous proposons dans une première partie une méthodologie par analyse d'images, de microscopie électronique et optique, pour quantifier l'état de dispersion des feuillets d'argile dans la matrice. Grâce à celle-ci, nous avons montré qu'il était possible d'évaluer des paramètres morphologiques et de dispersion qui peuvent mettre en évidence l'effet de la mise en oeuvre, du taux de charge et de la nature du compatibilisant sur la dispersion et l'exfoliation des particules d'argile. De plus, des expériences complémentaires par SAXS, ESEM et par analyse rhéologique, ont montré que la morphologie par analyse d'images était représentative de la morphologie du nanocomposite dans son ensemble.<br /><br />- la seconde concerne l'analyse des propriétés mécaniques des nanocomposites à matrice semi-cristalline et à renforts lamellaires : celle-ci ne prend pas en compte l'état réel de dispersion, la texture cristalline, l'orientation des particules d'argile ainsi que les interactions renfort-matrice. La deuxième partie de ce travail fait état de l'importance relative de ces différents paramètres sur les propriétés mécaniques. Entre autres, nous avons pu constater que les systèmes les mieux exfoliés n'étaient pas forcément ceux pour lesquels le renforcement était le plus important. Dès lors, nous avons cherché à caractériser la nature du couplage entre les cristallites polymère et les renforts plaquettaires. Deux méthodologies sont proposées. Enfin, une approche qualitative par éléments finis a permis de confirmer le rôle prépondérant des interactions dans le renforcement des nanocomposites lamellaires.

This thesis addresses novel nanocomposite materials by incorporating quantum dots, and other nanoentities, into polymer and sol-gel derived matrices, aiming to produce integrated photonic structures. Its objectives embrace the synthesis and the investigation of photonic materials, together with alternative fabrication methodologies enabling the effective integration of functional nanocomposite photonic structures, such as active waveguides, micro-ring structures and diffractive optical elements for sensing applications. Design, synthesis and characterization of nanocomposite materials in this context, involves QD incorporation in tailored-made polymers, synthesized using radical polymerization as well as QD embedment in titania matrices synthesized via sol-gel methods. Low cost sol-gel derived silica incorporating NiCl2 ¬ nanoentities was exploited in the proposed scheme of remote point sensing for ammonia detection. Commercially available hybrid organic/inorganic materials of the ORMOCER family are also used for structure fabrication. Further to microscopy, characterization of the materials mainly includes spectroscopic studies and refractive index measurements using reflectance interferometry. For the demonstration of complex photonic structures by using nanocomposites elaborated studies are presented here focusing on two fabrication methods: a) direct laser ablative microfabrication using ArF excimer radiation at λ=193 nm and, b) soft lithography. To achieve this, a fully automated ArF excimer laser microfabrication station was established comprising computer controlled nanopositioning and laser beam control, as well as various prototype materials synthesis and fabrication devices. QD/polymer computer generated holograms, waveguides and micro-ring structures were simulated, designed and fabricated. Specific protocols and method were established. A modified solvent-assisted soft lithography method was also used for micropatterning and fabrication of photonic structures using QD/polymer and QD/titania films in conjunction to common UV and thermally curable materials. A solvent vapor smoothing process was found to significantly enhance the quality of the structures as observed with scanning electron microscopy. QD/polymer computer generated holograms, diffractive optical elements, micro-ring structures, vertical cavity resonators and other advanced photonic structures comprising quantum dot nanocrystals and nano-entities are investigated. A new photonic sensing scheme is proposed and demonstrated here for remote, spatially-localized sensing. It comprises a low cost diffractive thin film of a sensing material remotely interrogated by use of light beams. A silica/NiCl2 system fabricated via the sol-gel methods and micropatterned using the direct laser ablative microfabrication method is demonstrated, to allow detection of as low as 1 ppm of ammonia. Finally, the merits of incorporating epitaxially grown quantum dots in highly resonant structures for signal amplification, namely vertical cavity semiconductor optical amplifier and micro-ring semiconductor optical amplifiers, are discussed. Such devices are demonstrated to lack a laser threshold if designed properly allowing for the full exploitation of the fast carrier dynamics of quantum dots by driving them at high currents, for amplification of high-bit-rate signals of up to 100 Gb/s. A rate equation theoretical model was developed which provides both performance prediction of the devices under discussion and design guidelines for threshold-less operation. This doctoral thesis served, as a whole, its main scope of providing a palette of materials and methods as well as some useful concepts for the fabrication of functional photonic structures and devices based on advanced nanocomposites. / Στην παρούσα διδακτορική διατριβή μελετώνται νανοδομημένα υλικά με ενσωματωμένες κβαντικές ψηφίδες και άλλες νανο-οντότητες σε πολυμερή και ανόργανες μήτρες μέσω της μεθόδου sol-gel, στοχευοντας στην κατασκευή δομών ολοκληρωμένων φωτονικών κυκλωμάτων. Οι στόχοι της διατριβής επικεντρώνονται στην σύνθεση και μελέτη φωτονικών υλικών και στον συνδυασμό τους με εναλλακτικές μεθόδους κατασκευής φωτονικών δομών. Τα νανοσύνθετα υλικά που μελετήθηκαν παρουσιάζουν μια σειρά από φωτονικές ιδιότητες για την υλοποίηση φωτονικών δομών διαφόρων λειτουργικοτήτων όπως ενεργοί οπτικοί κυματοδηγοί, ενεργοί συντονιστές μικροδακτυλίου και περιθλαστικά οπτικά στοιχεία για φωτονικές εφαρμογές. Στα πλαίσια της σχεδίασης, σύνθεσης και χαρακτηρισμού αυτών των νανοδομημένων υλικών κβαντικές ψηφίδες ενσωματώθηκαν σε πολυμερικές μήτρες ειδικά σχεδιασμένες για τον σκοπό αυτό καθώς και σε ανόργανες μήτρες παρασκευασμένων με την μέθοδο sol-gel. Μελετήθηκαν ακόμα υλικά διοξειδίου του πυριτίου εμπλουτισμένα με νανο-οντότητες χλωριούχου νικελίου του για χρήση σε φωτονικούς αισθητήρες. Τα υλικά αυτά συνετέθησαν με μεθόδους χαμηλού κόστους και χρησιμοποιήθηκαν σε καινοτόμες διατάξεις φωτονικών αισθητήρων που περιγράφονται εδώ. Επιπλέον μελετήθηκαν υβριδικά οργανικά/ανόργανα υλικά ORMOCER για την κατασκευή μιας σειράς φωτονικών διατάξεων. Ο χαρακτηρισμός των υλικών που περιγράφονται εδώ πραγματοποιήθηκε με φασματοσκοπικές μεθόδους ενώ ο δείκτης διάθλασης τους μετρήθηκε με την τεχνική της ανακλαστικής συμβολομετρίας. Η κατασκευή και επίδειξη σύνθετων νανοδομημένων φωτονικών διατάξεων πραγματοποιήθηκε με δύο μεθόδους: α) την μέθοδο φωτο-εκρηκτικής αποδόμησης με χρήση excimer laser σε μήκος κύματος λ=193 nm και β) με την μέθοδο soft lithography. Για τον σκοπό αυτό αναπτύχθηκε μια πλήρως αυτοματοποιημένη διάταξη μικροκατασκευής με χρήση ArF excimer laser στην οποία τόσο η πηγή laser όσο και η νανομετρική πλατφόρμα για την κίνηση του υπό διαμόρφωση δείγματος ελέγχονται από υπολογιστή. Η διάταξη αυτή χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή διαφόρων διατάξεων σε πολυμερικά υμένια με ενσωματωμένες κβαντικές ψηφίδες όπως υπολογιστικά σχεδιασμένων ολογραμμάτων, κυματοδηγοί και συντονιστές μικροδακτυλίου με γεωμετρικά χαρακτηριστικά που προκύπτουν από θεωρητικές προσομοιώσεις. Ακόμα αναπτύχθηκε μια παραλλαγή της μεθόδου soft lithography για την υποβοηθούμενη από χημικό διαλύτη φωτονικών δομών πολυμερικών μητρών και μητρών τιτανίας με ενσωματωμένες κβαντικές ψηφίδες σε συνδυασμό με κοινά υλικά σχεδιασμένα για την μέθοδο soft lithography και τα οποία διαμορφώνονται με έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία. Στην διατριβή αυτή παρουσιάζεται ακόμα μια καινοτόμα σχεδίαση φωτονικών αισθητήρων για την τοπική ανίχνευση διαφόρων χημικών ή φυσικών παραγόντων από απόσταση. Οι αισθητήρες αυτοί αποτελούνται από περιθλαστικές δομές κατασκευασμένες σε υμένα κατάλληλων υλικών, οι οπτικές ιδιότητες των οποίων ανιχνεύονται με τη χρήση δέσμης laser. Ένας τέτοιος περιθλαστικός αισθητήρας αμμωνίας υμενίου διοξειδίου του πυριτίου με ενσωματωμένες νανο-οντότητες χλωριούχου νικελίου παρουσιάζεται εδώ, του οποίου η περιθλαστική δομή κατασκευάστηκε με τη μέθοδο της φωτο-εκρηκτικής αποδόμησης με laser. Ο αισθητήρας αυτός παρουσιάζει εξαιρετική επίδοση και ικανότητα ανίχνευσης αμμωνίας συγκέντρωσης μόλις 1 ppm. Τέλος, συζητούνται τα πλεονεκτήματα της χρήσης κβαντικών ψηφίδων αναπτυγμένων με την επιταξιακές μεθόδους σε δομές οπτικών ενισχυτών ισχυρού συντονισμού, συγκεκριμένα σε οπτικούς ενισχυτές ημιαγωγού κάθετης κοιλότητας και οπτικούς ενισχυτές ημιαγωγού μικροδακτυλίου. Συγκεκριμένα, επιδεικνύεται με τη χρήση ενός θεωρητικού μοντέλου που αναπτύχθηκε εδώ πως με τον κατάλληλο σχεδιασμό είναι δυνατόν στις διατάξεις αυτές να αποτρέπεται πλήρως η λειτουργία laser με την απουσία ρεύματος κατωφλίου. Η ιδιαιτερότητα αυτή επιτρέπει την χρήση μεγάλων ρευμάτων και την συνεπακόλουθη εκμετάλλευση της γρήγορης δυναμικής των φορέων στις κβαντικές ψηφίδες για την αποτελεσματική ενίσχυση σημάτων υψηλών ταχυτήτων (μεχρι 100 Gb/s). Η Διαδακτορική διατριβη, υπηρετεί συνολικά τον κύριο σκοπό της προσφέροντας μια παλέττα υλικών και μεθόδων για την ανάπτυξη λειτουργικών φωτονικών δομών και διατάξεων βασισμένων σε προηγμένα νανοσύνθετα υλικά.

Les composites renforcés avec des nanotubes de carbone présentent un réel potentiel en terme de renforcement mécanique, d'amélioration de conductivités électrique et thermique des matériaux cependant les effets toxicologiques des nanotubes de carbone sur la santé humaine sont toujours à l'étude, et tout laisse à penser que ceux-ci feront prochainement l'objet de normes et autres législation. C'est pourquoi les fabricants de composites renforcés nanotubes de carbone ont tout intérêt à prendre les devants sur de futures législations en contrôlant le relargage de nanotubes isolés lors de différentes sollicitations de ces matériaux telles que la casse ou l'abrasion. Un bon état de dispersion des nanotubes au sein de la matrice est un paramètre qui améliore les performances du composite et que l'on suppose faire baisser le relargage de nanotubes de carbone isolé dans l'environnement. Le but final de cette étude est donc ici de savoir si la qualité de l'état de dispersion des nanotubes influe sur la nature des particules relarguées suite à une dégradation d'un composites. Il faut savoir si l'on a relargué des nanotubes isolés, ou bien des particules de polymère dans lesquelles des nanotubes seraient complètement enrobés, d'où l'intérêt de bien maitriser cette étape de dispersion. Pour contrôler la dispersion des nanotubes de carbone dans un système polymère, différentes méthode peuvent être utilisées, notamment la microscopie électronique (MEB et MET), mais également des méthodes telles que la caractérisation des propriétés mécaniques, la conductivité électrique, thermique ou encore la rhéologie des suspensions. Ces différentes méthodes étant plus ou moins efficaces et simple à mettre en œuvre pour indiquer si les nanotubes sont individuellement dispersés, en fagots, voire en agglomérats. Une fois l'état de dispersion des composites biens caractérisés, il s'agit de le corréler avec une prédisposition plus ou moins prononcée de ce nanocomposite au relargage. La théorie prédit que l'interface entre un nanotube et le polymère est supposé bien plus forte que celle entre un nanotube entouré par d'autres nanotubes au sein d'un agrégat. Des observations microscopiques de fractures ainsi que la caractérisation des particules relarguées lors des tests en abrasion standardisés (mesures granulométriques combinées à des observations par microscopie électronique) menées sur ces matériaux modèles permettent alors de confirmer les prédictions théoriques et de caractériser les particules relarguées en termes de taille, nombre et nature. Les résultats ne permettent pas d'affirmer que des nanotubes de carbone isolés sont relargués pendant la sollicitation mécanique des nanocomposites, quel que soit l'état de dispersion des nanotubes de carbone. En revanche, les interactions entre les particules de matrice polymère et les nanotubes de carbone observés sur celles-ci, apparaissent extrêmement dépendantes de cet état de dispersion.

Le but de ce travail est de comprendre l'influence des nanoparticules de silice sur les transitions physiques de matrices polymères de nature différente : l'alcool polyfurfurylique (PFA), le polytétrafluoroéthylène (PTFE) et le polydiméthylsiloxane (PDMS). Pour cela, les techniques d'analyse thermique conventionnelles (ATG, DSC, DMA) ont été couplées à des techniques atypiques (DSC multifréquence, FSC, UFSC).Dans le cas du PFA, les nanoparticules de silice ont entrainé une augmentation de la Tg ainsi qu'une amélioration des propriétés thermomécaniques. En outre, il a été démontré que la seule présence de silice suffit à favoriser les mécanismes de polymérisation. La cristallisation du PTFE à partir de l'état fondu a été étudiée pour la première fois sur une gamme de vitesse de refroidissement très large (jusqu'à 800 000 K.s-1). L'effet nucléant des nanoparticules de silice a également été mis en avant à faibles vitesses de refroidissement lors de l'étude de la cristallisation du PTFE chargé. Cependant, il s'est avéré qu'elle ralentit également la diffusion des chaines dans le milieu pour certaines vitesses. L'influence des nanoparticules de silice sur la transition vitreuse et la cristallisation du PDMS a finalement été étudiée. Les résultats ont montré que la silice n'induit pas d'effet significatif sur la transition vitreuse. D'autre part, la silice influence fortement la cinétique de cristallisation. Cet effet a été directement lié au fait que la silice favorise la nucléation sans influencer la diffusion des chaines.

Ce travail de thèse s'inscrit dans le cadre général du développement de micro-actionneurs MEMS, à bas coût et de technologie simple, pour de futures applications dans le domaine de la microfluidique, notamment. La motivation de ce travail est d'évaluer la faisabilité d'un micro-actionneur électrostricitf à base de film mince polymère électroactif nanocomposite. Le polyuréthane, chargé en nanoparticules de carbone ou carbure de fer, encore peu étudié mais aux propriétés électrostrictives prometteuses, est choisi comme matériau à intégrer dans une filière MEMS silicium classique. Le premier chapitre dresse un état de l'art sur les actionneurs MEMS, présente les différentes familles de polymères électroactifs et définit ce qu'est l'électrostriction. Le second chapitre est consacré à l'intégration sur silicium de films minces de polyuréthane et au développement de différentes structures de tests. L'accent est mis sur la levée de plusieurs verrous technologiques. Le chapitre trois présente les méthodes de caractérisations mécaniques et électriques et les résultats obtenus sur films purs et nanocomposites. Le quatrième et dernier chapitre concerne la réalisation et la caractérisation de premiers démonstrateurs MEMS. Ces micro-actionneurs sont caractérisés de manière statique et dynamique.

Magnetoelectric (ME) interactions in matter correspond to the appearance of magnetization by means of an electric field (direct effect) or the appearance of electric polarization by means of a magnetic field (converse effect). The composite laminates which possess large ME coefficient, have attracted much attention in the field of sensors, modulators, switches and phase inverters. In this thesis, we report on the ME performances of the bi- and tri- layered composites. It is shown that their ME couplings can be achieved by combining magnetostrictive and piezoelectric layers. A model based on a driven damped oscillation is established for the piezoelectric/magnetostrictive laminated composite. It is used to simulate the mechanical coupling between the two layers. In addition, we report that the ME coupling can be achieved without magnetic phase but only with eddy current induced Lorentz forces in the metal electrodes of a piezoelectric material induced by ac magnetic field. The models based on the Lorentz effect inducing ME coupling in PZT unimorph bender, polyvinylidene fluoride (PVDF) film and PZT ceramic disc are thus established. The results show the good sensitivity and linear ME response versus dc magnetic field change. Thus, the room temperature magnetic field detection is achievable using the product property between magnetic forces and piezoelectricity. Besides, we report on the electrostrictive performance of cellular polypropylene electret after high-voltage corona poling. We use the Surface Potential test, Thermal Stimulated Depolarization Current experiment and Differential Scanning Calorimetry experiment to analyse its charge storage mechanism. The result show that the electrostrictive coefficient and relative permittivity of the charged samples increase. Last but not least, in order to explain this phenomenon, a mathematic model based on the charged sample has been established.