本論文採以「復元」概念，試圖瞭解原住民在經歷到生涯發展中的阻礙與創傷後，如何進行調適與重新得力的經驗。研究設計採取敘事研究法對四位布農族原住民的生涯故事進行蒐集與分析，並有四點發現：首先，原住民的生涯發展可區分為「家庭生活」與「自我實現」兩條軸線，且均呈現螺旋攀升的形式發展；其次，原住民在生涯故事中的敘說風格採以「開拓家」、「悲劇英雄」、「幸運份子」與「被犧牲者」四種建構位置的交替，並在單一生涯主題上，會隨時間與情境而有位置的改變，或因為不同的生涯主題，而同時擁有複數的位置；第三，原住民生涯故事中的創傷主題具有族群的特殊性，共包括「貧窮」、「父係社會下的角色規範」、「學校與部落價值觀的脫節」、「原漢關係的衝突」、「酗酒問題」、「家庭暴力」，以及「其他生涯議題」等七項；最後，促進原住民從生涯創傷中復元的因子，則可歸納出「個人優勢」、「人際關係」、「環境資源」與「文化與靈性」四類，而類別當中的個別復元促進因子會隨情境而被激發或發揮不同功能，且單一因子即可能觸發不同類別間因子的連鎖反應。作者根據研究結果，對原住民族助人工作提出實務上和政策上的建議。 / This research takes “Recovery” concept to describe and understand experiences of Taiwanese indigenous people who made a recovery from career barriers and traumas. Research design takes narrative research to collect and analyze four indigenous Bunun persons’ career development stories. And main findings are as follows. First, axes of indigenous persons’ career development stories could be generalized to “Family life” and “self-fulfillment” two topics, and both development forms tend to spiral upward. Second, interviewees take four narrative positions to construct self in their stories, including “Pioneer”, “Tragedy hero”, “Lucky guy” and “Scapegoat”, but these positions are often shifted because of the time or situations changes, and one person could have plural positions on different topics at the same time. Third, career traumas in stories include “Poverty”, “Role norms under the patriarchal society ”, “Values disconnection between the schools and the tribes”, “Relationship conflict between the Hans and indigenous peoples”, “Alcoholism”, “Domestic violence” and “Other issues”, the specific effects from ethic group background are appeared on all of these trauma issues. Fourth, the conducive factors to recovery from career traumas are widely distributed over “Personal strengths”, “Interpersonal relationships”, “Environmental resources” and “Culture and Spirituality” areas, each factor could be aroused or created by situations, and every single factor can leads others to make chain reaction. Base on above findings, author gives advice on policy making and practice work for indigenous people’ career development.

Die oorhoofse doelstelling van die navorsing is om behoeftebepalings onder personeel van dienssentrums vir bejaardes sowel as afgetrede vrywilligers te doen ten einde ’n effektiewe bemagtigingsprogram vir beide groepe te kan saamstel. Daar is vasgestel wat die effektiefste kenmerke van ’n personeellid van ’n dienssentrum is. Die studie beoog verder om ’n bemagtigingsprogram vir beide personeel en afgetrede vrywilligers te ontwikkel, aan te bied en te evalueer ten einde afgetrede vrywilligers meer sinvol en effektief tot voordeel van beide die organisasie en ouer persoon self te benut. Die proefskrif bestaan uit vyf afdelings: AFDELING A: Hierdie afdeling bevat onder meer die probleemstelling, navorsingsvrae, navorsingsdoelstelling en doelwitte, die sentraal teoretiese stelling, teoretiese benadering, maatskaplike groepwerk, tydperk van ondersoek, navorsingsmetodologie, beperkings van die studie, omskrywing van begrippe en die keuse en struktuur van die navorsingsverslag. Ten einde die doelstelling te kon bereik, is die volgende doelwitte nagestreef: Doelwit 1 Om ’n behoeftebepaling onder personeel van dienssentrums vir bejaardes te doen ten einde vas te stel of hulle van afgetrede vrywilligers se dienste gebruik maak en watter stremmings hulle ervaar ten opsigte van die benutting van vrywilligers. Doelwit 2 Om ’n behoeftebepaling onder afgetrede vrywilligers betrokke by dienssentrums vir bejaardes te doen ten einde vas te stel wat hulle verwagtinge van die dienssentrum en sy personeel is. Doelwit 3 Om vas te stel hoe die profiel van personeellede lyk wat met die afgetrede vrywilligers werk. bladsyiv Doelwit 4 Om ’n bemagtigingsprogram vir personeel van dienssentrums vir bejaardes te ontwikkel en toe te pas ten einde personeel meer kennis oor afgetrede vrywilligers te gee en met vaardighede toe te rus sodat hulle meer effektief met vrywilligers kan werk. Doelwit 5 Om ’n bemagtigingsprogram vir afgetrede vrywilligers van dienssentrums vir bejaardes te ontwikkel en aan te bied ten einde hulle in te skakel by die dienssentrum waar hulle met volle oorgawe effektief kan funksioneer. Doelwit 6 Om die bemagtigingsprogramme na afloop van die aanbieding daarvan te evalueer ten einde vas te stel of die ontwikkelde bemagtigingsprogramme vir personeel en afgetrede vrywilligers positiewe groei en vordering by die groepe meegebring het ten einde die programme bekend te kan stel aan al die dienssentrums. AFDELING B: Afdeling B bevat die ses artikels waarin verslag gelewer is oor die uitkomste van die navorsing. Artikel 1 het betrekking op die manier waarop die personeel van dienssentrums die afgetrede vrywilligers benut. Artikel 2 handel oor afgetrede vrywilligers se verwagtinge van die dienssentrum en sy personeel. Artikel 3 bevat die profiel van personeel wat met afgetrede vrywilligers werk. Artikel 4 dek die inhoud van ’n bemagtigingsprogram vir personeel wat met afgetrede vrywilligers werk. Artikel 5 behels die inhoud van ’n bemagti–gingsprogram vir afgetrede vrywilligers. Artikel 6 behandel die evaluering van die bemagti–gingsprogramme vir personeel en afgetrede vrywilligers betrokke by ’n dienssentrum vir bejaardes. AFDELING C: Hierdie afdeling is die samevatting van die vernaamste bevindings en gevolgtrekkings ten opsigte van die ondersoek in die geheel. Daarbenewens is aanbevelings gedoen en die bydra van die ondersoek uitgelig. AFDELING D: Die bylaes tot die navorsingsverslag, byvoorbeeld die verskillende meet–instrumente en vraelyste word hier vervat. A FDELING E: Hierdie afdeling sluit die proefskrif af met ’n samevattende bibliografie. / Thesis (Ph.D. (Social Work))--North-West University, Potchefstroom Campus, 2012.

Die oorhoofse doelstelling van die navorsing is om behoeftebepalings onder personeel van dienssentrums vir bejaardes sowel as afgetrede vrywilligers te doen ten einde ’n effektiewe bemagtigingsprogram vir beide groepe te kan saamstel. Daar is vasgestel wat die effektiefste kenmerke van ’n personeellid van ’n dienssentrum is. Die studie beoog verder om ’n bemagtigingsprogram vir beide personeel en afgetrede vrywilligers te ontwikkel, aan te bied en te evalueer ten einde afgetrede vrywilligers meer sinvol en effektief tot voordeel van beide die organisasie en ouer persoon self te benut. Die proefskrif bestaan uit vyf afdelings: AFDELING A: Hierdie afdeling bevat onder meer die probleemstelling, navorsingsvrae, navorsingsdoelstelling en doelwitte, die sentraal teoretiese stelling, teoretiese benadering, maatskaplike groepwerk, tydperk van ondersoek, navorsingsmetodologie, beperkings van die studie, omskrywing van begrippe en die keuse en struktuur van die navorsingsverslag. Ten einde die doelstelling te kon bereik, is die volgende doelwitte nagestreef: Doelwit 1 Om ’n behoeftebepaling onder personeel van dienssentrums vir bejaardes te doen ten einde vas te stel of hulle van afgetrede vrywilligers se dienste gebruik maak en watter stremmings hulle ervaar ten opsigte van die benutting van vrywilligers. Doelwit 2 Om ’n behoeftebepaling onder afgetrede vrywilligers betrokke by dienssentrums vir bejaardes te doen ten einde vas te stel wat hulle verwagtinge van die dienssentrum en sy personeel is. Doelwit 3 Om vas te stel hoe die profiel van personeellede lyk wat met die afgetrede vrywilligers werk. bladsyiv Doelwit 4 Om ’n bemagtigingsprogram vir personeel van dienssentrums vir bejaardes te ontwikkel en toe te pas ten einde personeel meer kennis oor afgetrede vrywilligers te gee en met vaardighede toe te rus sodat hulle meer effektief met vrywilligers kan werk. Doelwit 5 Om ’n bemagtigingsprogram vir afgetrede vrywilligers van dienssentrums vir bejaardes te ontwikkel en aan te bied ten einde hulle in te skakel by die dienssentrum waar hulle met volle oorgawe effektief kan funksioneer. Doelwit 6 Om die bemagtigingsprogramme na afloop van die aanbieding daarvan te evalueer ten einde vas te stel of die ontwikkelde bemagtigingsprogramme vir personeel en afgetrede vrywilligers positiewe groei en vordering by die groepe meegebring het ten einde die programme bekend te kan stel aan al die dienssentrums. AFDELING B: Afdeling B bevat die ses artikels waarin verslag gelewer is oor die uitkomste van die navorsing. Artikel 1 het betrekking op die manier waarop die personeel van dienssentrums die afgetrede vrywilligers benut. Artikel 2 handel oor afgetrede vrywilligers se verwagtinge van die dienssentrum en sy personeel. Artikel 3 bevat die profiel van personeel wat met afgetrede vrywilligers werk. Artikel 4 dek die inhoud van ’n bemagtigingsprogram vir personeel wat met afgetrede vrywilligers werk. Artikel 5 behels die inhoud van ’n bemagti–gingsprogram vir afgetrede vrywilligers. Artikel 6 behandel die evaluering van die bemagti–gingsprogramme vir personeel en afgetrede vrywilligers betrokke by ’n dienssentrum vir bejaardes. AFDELING C: Hierdie afdeling is die samevatting van die vernaamste bevindings en gevolgtrekkings ten opsigte van die ondersoek in die geheel. Daarbenewens is aanbevelings gedoen en die bydra van die ondersoek uitgelig. AFDELING D: Die bylaes tot die navorsingsverslag, byvoorbeeld die verskillende meet–instrumente en vraelyste word hier vervat. A FDELING E: Hierdie afdeling sluit die proefskrif af met ’n samevattende bibliografie. / Thesis (Ph.D. (Social Work))--North-West University, Potchefstroom Campus, 2012.