Με την παρούσα έρευνα προσπαθήσαμε να εξετάσουμε τις σχέσεις ανάμεσα στη Δημιουργικότητα, στη Νοημοσύνη και στη Λύση Προβλημάτων. Το δείγμα μας αποτελείτο από 341 μαθητές της Πέμπτης και της Έκτης τάξης του Δημοτικού Σχολείου, ηλικίας από δέκα έως δεκατεσσάρων ετών. Χορηγήσαμε στα παιδιά το τεστ της Νοημοσύνης Raven’s Colored Progressive Matrices, το τεστ της Δημιουργικότητας των Wallach-Kogan και οκτώ προβλήματα που αποτελούσαν το τεστ της Λύσης Προβλημάτων. Επιπροσθέτως, προσπαθήσαμε να ερευνήσουμε εάν η υψηλή ή χαμηλή επίδοση στο τεστ της Νοημοσύνης επηρεάζει τις επιδόσεις των μαθητών στα άλλα δυο τεστ της Δημιουργικότητας και της Λύσης Προβλημάτων. Τέλος ερευνήσαμε, εάν το φύλο και η ηλικία επηρεάζουν τις επιδόσεις των παιδιών στα τεστ που συμπλήρωναν. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει μια συσχέτιση ανάμεσα στη Νοημοσύνη και στη Δημιουργικότητα αναφορικά με την ποσότητα. Επίσης διαπιστώσαμε μια συσχέτιση ανάμεσα στη Λύση Προβλημάτων και στο τεστ της Δημιουργικότητας όσον αφορά την ποσότητα. Από την άλλη μεριά τόσο η Νοημοσύνη, όσο και το τεστ της Λύσης Προβλημάτων σχετίζονται μόνο με κάποια επιμέρους τεστ της Δημιουργικότητας ως προς την πρωτοτυπία. Δεν παρατηρήσαμε ουσιαστικές αλλαγές στις συσχετίσεις των τριών τεστ, όταν απομονώσαμε τις μεταβλητές του φύλου και της ηλικίας. Τέλος η υψηλή και χαμηλή Νοημοσύνη επιδρούν μόνο σε κάποια επιμέρους τεστ της Δημιουργικότητας. Αυτά τα αποτελέσματα συμφωνούν με τα συμπεράσματα άλλων ερευνητών και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές έρευνες που θα αφορούν τη σχέση της Δημιουργικότητας, με τη Νοημοσύνη και τη Λύση Προβλημάτων. / The objective of this survey was to examine the relationship which exists among Creativity, Intelligence and Problem Solving. Our sample were 341 5th and 6th Graders of Elementary School, aged from ten to fourteen years old. They were given Raven’s Colored Progressive Matrices as Intelligence test, Wallach-Kogan’s Creativity test and eight problems for the Problem Solving test. Furthermore we researched if high or low achievement in the Intelligence test affects the children’s achievements in the tests of Creativity and Problem Solving. Finally we researched if the sex and the age affect their achievement in the given tests. From the results of the survey we reached the conclusion that there exists a correlation between Intelligence and Creativity concerning the quantity. In addition a correlation between Problem Solving and Creativity also was observed concerning the quantity. On the other hand both Intelligence and Problem solving tests are correlated with some subtests of the Creativity test that have to do with originality. No essential changes were observed among the correlations of the three tests when the variables of sex and age were isolated. Moreover high and low Intelligence affect only some subtests of the Creativity tests. These results agree with those of other researchers and may be used in future surveys concerning the relationship of Creativity, Intelligence and Problem Solving.

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη και αποτίμηση του βαθμού συμμετοχής των φοιτητών σε δημιουργικές δραστηριότητες καθώς και η διερεύνηση της συσχέτισής του με τα προσωπικά/ κοινωνικοοικονομικά και άλλα χαρακτηριστικά των υποκειμένων της έρευνας. Ένας επιπλέον στόχος, ήταν η μελέτη των απόψεων των φοιτητών για τους τρόπους καλλιέργειας της δμιουργικότητάς τους μέσα από τη διαδικασία διδασκαλίας-μάθησης-αξιολόγησης. Για τη συλλογή των δεδομένων διαμορφώθηκε και ελέγθηκε ως προς την αξιοπιστία και εγκυρότητα κατάλληλο ερωτηματολόγιο, με ερωτήσεις κλειστού τύπου (επιλογής, διαβάθμισης τύπου Likert) καθώς και με ερωτήσεις ανοικτού τύπου, το οποίο συμπληρώθηκε από τους φοιτητές του 2ου έτους δύο τμημάτων ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης (Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΠΤΔΕ) του Πανεπιστημίου Πατρών και Διοίκησης Κοινωνικών-Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων και Οργανώσεων (ΔΙΚΣΕΟ) του ΤΕΙ Μεσολογγίου). Η ανάλυση των δεδομένων της έρευνας δείχνει ότι οι περισσότεροι φοιτητές και στα δύο Τμήματα εμφανίζουν μέτριο βαθμό συμμετοχής σε δημιουργικές δραστηριότητες, χωρίς στατιστικά σημαντικές διαφορές. Επιπλέον, αν και δηλώνουν ότι έχουν έντονο ενδιαφέρον για την καλλιέργεια της δημιουργικότητάς τους μέσω των σπουδών τους, υποστηρίζουν ότι αυτό δεν αποτελεί προτεραιότητα των προγραμμάτων σπουδών ή των καθηγητών τους. Προτείνουν δε να δοθεί έμφαση σε συγκεκριμένες δραστηριότητες (πρακτική άσκηση, εργαστήρια, εισηγήσεις με συζήτηση, επισκέψεις επαγγελματιών του χώρου στο τμήμα φοίτησής τους,μαθήματα καλλιτεχνικού/αισθητικού κύκλου) με τις οποίες θα μπορούσε να αναπτυχθεί η δημιουργικότητά τους στο πλαίσιο των σπουδών τους. / The aim of the present study was to investigate and assess the participation in creative actions of a sample of students in two Higher Education departments in Greece through an especially formulated questionnaire and investigate its possible statistical relationship with the participants’ personal/socio-economic and other characteristics; a supplementary goal was to study their opinion about the ways of improving creativeness during the teaching-learning-asessment process. Results show that most of the students, in both departments, have a rather medium measure on the creativeness attitude scale with no significant differences between the groups of students of the two departments ; also, that their interest in improving their creativeness is rather high, but their opinion is that it is not a priority in the departments that they attend. They also suggest ways/activities towards creativeness /enhancement.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη και αποτίμηση του βαθμού καλλιέργειας και κατάκτησης της δημιουργικότητας των φοιτητών/τριων στο πλαίσιο των σπουδών τους στα διαφορετικά Τμήματα των ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης. Προς αυτή την κατεύθυνση διερευνούνται οι παράγοντες/χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την δημιουργικότητα των φοιτητών/τριων (λ.χ. προσωπικά/ κοινωνικοοικονομικά και άλλα χαρακτηριστικά των υποκειμένων της έρευνας) και μελετούνται οι απόψεις των φοιτητών/τριων για τους τρόπους καλλιέργειας και κατάκτησης της δημιουργικότητάς τους μέσα από τη διαδικασία διδασκαλίας-μάθησης-αξιολόγησης στο Τμήμα όπου φοιτούν. Η έννοια της δημιουργικότητας αποσαφηνίζεται και συνδέεται με τις δραστηριότητες, τις επιδόσεις, το Ανθρώπινο και Κοινωνικό Κεφάλαιο που οι φοιτητές/τριες αποκομίζουν μέσω των σπουδών τους. Επίσης, αναδεικνύεται η ιδιαίτερη σημασία που προσλαμβάνουν σήμερα οι δημιουργικές δραστηριότητες, οι οποίες προεκτείνουν τις τυπικές εκπαιδευτικές λειτουργίες και χρησιμεύουν ως «γέφυρα» για τη μετάβαση στην αγορά εργασίας. Ενδεικτικό ως προς αυτά, είναι το παράδειγμα της μύησης στην Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και της ανάληψης πρωτοβουλιών που προάγουν τη θεσμική καινοτομία διευκολύνοντας παράλληλα τη σύνδεση ομαδοσυνεργατικών παιδαγωγικών αντιλήψεων με αυτοδιαχειριστικού τύπου γόνιμους και δημιουργικούς «κοινωνικούς πειραματισμούς» εντάξιμους στο ευρύ πεδίο της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας. Πέραν τούτου, συσχετίζεται και με παιδαγωγικο-εκπαιδευτικά συστήματα και μεθοδολογίες, όπως της διαθεματικότητας. Όπως αποδείχθηκε από την έρευνά μας, υψηλότερες επιδόσεις/τιμές δημιουργικότητας παρουσιάζουν οι φοιτητές/τριες που είχαν εκπαιδευθεί ως μαθητές/τριες στο πλαίσιο της διαθεματικότητας. Για την έρευνα: α) αναλύθηκε το περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών των υπό διερεύνηση Τμημάτων, έχοντας ως οδηγούς τα επιμέρους ερευνητικά ερωτήματα και β) διαμορφώθηκε και ελέγχθηκε ως προς την αξιοπιστία και εγκυρότητα κατάλληλο ερωτηματολόγιο, με ερωτήσεις κλειστού τύπου (επιλογής, διαβάθμισης τύπου Likert), καθώς και με ερωτήσεις ανοικτού τύπου, το οποίο συμπληρώθηκε από τους φοιτητές/τριες του 2ου και 4ου έτους Τμημάτων του Πανεπιστημίου Πατρών (Βιολογίας, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας 8 Υπολογιστών, Ιατρικής, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΠΤΔΕ), καθώς και των ανεξάρτητων, κατά την περίοδο διεξαγωγής της έρευνας, Τμημάτων Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Επιχειρήσεων. (Τα Τμήματα Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Επιχειρήσεων υπάγονται πλέον στη Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων). Η ανάλυση των δεδομένων της έρευνας δείχνει ότι οι περισσότεροι φοιτητές/τριες αν και δηλώνουν ότι έχουν έντονο ενδιαφέρον για την καλλιέργεια της δημιουργικότητάς τους μέσω των σπουδών τους, υποστηρίζουν ότι αυτό δεν αποτελεί προτεραιότητα των προγραμμάτων σπουδών ή των καθηγητών/τριών τους. Προτείνουν δε να δοθεί έμφαση σε συγκεκριμένες δραστηριότητες που συνάδουν με το Πρόγραμμα Σπουδών τους και διευρύνουν το φάσμα των ενδιαφερόντων τους (πρακτική άσκηση, εργαστήρια, εισηγήσεις με συζήτηση, επισκέψεις επαγγελματιών του χώρου στο Τμήμα φοίτησής τους, μαθήματα καλλιτεχνικού/αισθητικού κύκλου) και με τις οποίες θεωρούν ότι θα μπορούσε να αναπτυχθεί η δημιουργικότητά τους στο πλαίσιο των σπουδών τους∙ ευρήματα που συνδέονται με τις σύγχρονες τάσεις της αποτελεσματικής εκπαίδευσης σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. / The aim of the present study is to investigate and assess the degree of cultivation of students’ creativity throughout their studies in departments of Higher Education Institutions. The study took place in the case of six different departments in Patras University (Department of Biology, Department of Electrical and Computer Engineering, Faculty of Medicine, Department of Primary Education, Department of Economics, Department of Business Administration). The content of creativity is both clarified and interconnected with the activities, the achievements and the Human and Social Capital that students gain through their studies. It is also prominent that creative activities can be utilized as bridges for young people to pass successively from Higher Education Departments to social enterprises. 9 Moreover, creative activities are correlated with pedagogic-educational systems and methodologies like cross-cullaricularity. It is shown through our research that students' creativity is promoted by an innovative instruction as aforementioned. In conjunction with our analyzing the content of the curricula in student's programs of study, we conducted a survey research. A specially formulated questionnaire was used to investigate any possible statistical relationship with the participants’ personal/socio-economic and other characteristics (collected by open-ended questions) as well as their attitudes towards creativity (derived from the analysis of their answers to the Likert type questions of the questionnaire). A supplementary goal was to study the students' opinion regarding the ways of improving creativity during the teaching-learning-assessment process. Findings indicate that although most of the students express a great interest in improving their creativity, their opinion is that it is not a high-rated priority in the departments that they attend, despite the fact that this is the case in education in Europe and globally.

Στην παρούσα διατριβή επιχειρείται η συγχρονική και διαχρονική προσέγγιση φαινομένων προθηματοποίησης στις νεοελληνικές διαλέκτους. Συγκεκριμένα, μελετώνται τα διαλεκτικά μορφήματα ακρο-, μωρο-, πλακο-, σ(ι)ο-/σα-, χαμο- ως προς την ιστορική τους εξέλιξη, και τις φωνολογικές, δομικές και σημασιολογικές τους αποκλίσεις σε συγχρονικό επίπεδο. Η μετάβαση από τη σύνθεση στην παραγωγή, δηλαδή η προθηματικοποίηση (βλ. Amiot 2005), αποδεικνύει ότι τα όρια ανάμεσα στις δύο διαδικασίες δεν είναι σαφώς διακριτά (Booij 2005, Bauer 2005, Ralli 2010). Κατά την προθηματικοποίηση, ένα μόρφημα αποκλίνει από το λεξηματικό του πρόγονο, χάνει την αυτονομία του (Iacobini 2004) και είναι δυνατό να υπόκειται σε φωνολογικές αλλαγές. Είναι γενικώς παραδεκτό ότι η γραμματικοποίηση επιτελείται, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις (Lehmann 1985, Hopper & Traugott 1983, Hopper 1991, Heine & Kuteva 2002, Heine 2003, Amiot 2005, Giannoulopoulou 2006, Αναστασιάδη-Συμεωνίδη 2008, van Goethem 2008). Οι προτεινόμενες γενικές παράμετροι για την προθηματικοποίηση από τη διεθνή βιβλιογραφία είναι οι ακόλουθες: α) φωνολογική διάβρωση, β) αποσημασιοποίηση, γ) αποκατηγοριοποίηση, δ) περιορισμός συντακτικού βάρους, ε) ανάμειξη, στ) διεύρυνση συνδυαστικών μορφολογικών ιδιοτήτων. Στη μελέτη αυτή, προσπαθώ να απαντήσω σε τρεις σημαντικές ερωτήσεις: α) Ποιες είναι οι εξειδικευμένες παράμετροι που ερμηνεύουν τη μετάβαση από τη σύνθεση στην προθηματοποίηση; β) Οι παράμετροι αυτές είναι ίδιες για όλα τα φαινόμενα γραμματικοποίησης ή περιορίζονται στο πεδίο της μορφολογίας; γ) Ποια είναι η ιεράρχηση των συγκεκριμένων παραμέτρων κατά τη μορφολογικοποίηση; Στο πεδίο της μορφολογίας, υποστηρίζω ότι ο μορφολογικός παράγοντας έχει αποφασιστική σημασία για την περάτωση μιας διαδικασίας μορφολογικοποίησης. Είναι δυνατό άλλες παράμετροι να κινητοποιούν ή να συνεισφέρουν στην εξέλιξη της διαδικασίας, αλλά δεν μπορούν να εγγυηθούν την ολοκλήρωση αυτής. Υπό αυτήν την έννοια, προτείνω ότι οι γενικές παράμετροι που εμπλέκονται είναι η επανασημασιοποίηση και η διάβρωση, ενώ οι εξειδικευμένες μορφολογικές παράμετροι που απαντούν σε τελικό στάδιο της προθηματικοποίησης είναι: α) η αύξηση της παραγωγικότητας, β) η διεύρυνση των μορφολογικών συνδυαζόμενων βάσεων. Τόσο τα εξεταζόμενα διαχρονικά δεδομένα της Ελληνικής γλώσσας, όσο και τα εξεταζόμενα συγχρονικά δεδομένα από τη διαλεκτική ποικιλία της νέας Ελληνικής επιβεβαιώνουν τις παραπάνω θέσεις. / This thesis deals with prefixation cases in Modern Greek Dialects from a synchronic and diachronic point of view. In particular, the following dialectal morphemes: akro-, moro-, plako-, s(j)o-/sa- and hamo- are investigated with respect of their historical development and their phonological, structural and semantic differences in synchronic terms. Prefixization (c.f. Amiot 2005) as a diachronic crossing from compounding to prefixation shows that there is no clear borderline between the two processes (Booij 2005, Bauer 2005, Ralli to appear). According to this phenomenon, a morpheme shows divergence with respect to its ancestor, loses its lexical independence (Iacobini 2004), and may be subject to phonological erosion. It is generally accepted that grammaticalization occurs if certain criteria are satisfied (Lehmann 1985, Hopper & Traugott 1983, Hopper 1991, Heine & Kuteva 2002, Heine 2003, Amiot 2005, Giannoulopoulou 2006, Αnastasiadi-Symeonidi 2008, van Goethem 2008). As far as prefixization is concerned, and with some degree of variation from one author to another, there is more or less agreement on the following general criteria: a) phonological erosion, b) desemanticization, c) decategorialization, d) shrinking of syntagmatic weight, e) coalescence, f) extension of the morphological combinatorial properties. In this study, I try to answer three important questions: a) what are the specific parameters which may induce prefixization out of compounding? b) Are these parameters the same for all the range of grammaticalization phenomena, or are they restricted to morphology? c) Is there a particular order according to which these parameters seem to play a role in morphologization? I argue that if we deal with morphology the parameters which lead to the completion of a morphologization process have to be morphological in nature. Other parameters may trigger the process, or may play a role during the process, but do not guarantee completion. Within this spirit, I propose that the general grammaticalization parameters which are involved in prefixization are desemanticization and phonological erosion, but the specific morphological parameters which are crucial for determining the final stage of prefixization are related to: a) the increase of productivity, b) the expansion of morphological combinatorial properties. Evidence from the history of Greek and its Modern Greek dialects illustrate the above proposals.