1 |
On the (non-)discreteness of morphological categories with special reference to affix categories in AfrikaansSavini, Marina 11 1900 (has links)
Text in English / Underlying many formal approaches to linguistics is the fundamental, philosophical assumption that categories are discrete entities. This assumption also underlies two contemporary formal approaches to morphology which seek to account for the stress and
distributional properties of derivational affixes in complex words. A study of these two approaches, the level-ordering and the category distinction approaches, reveals that both are faced with the same set of counterexamples in English. Specifically, they are faced with certain derivational affixes which display uncharacteristic distributional properties. In order to deal with such affixes the approaches resort to a variety of ad hoc mechanisms whose sole purpose is to save them from refutation. The argument offered in this thesis is that the problem with both approaches lies with the background assumption about categories which underlies their work. There is, however, an alternative conception of the nature of categories that has been widely supported by experimental research in the field of cognitive psychology, viz. that categories are non-discrete or continuous
entities which are distributed along a continuum. In the thesis it is argued that, by adopting this conception of categories, a more adequate account can be given of the gradient differences between category members both inter- and intra-categorially. This argument will be illustrated with specific reference to affix categories in Afrikaans. / Linguistics and Modern Languages / D. Litt. et Phil. (Linguistics)
|
2 |
Meerduidigheid in AfrikaansSchwerdtfeger, Anna-Mart January 1968 (has links)
Summaries in Afrikaans and English / In hierdie studie word meerduidigheid as n subkategorie van meervoudigheid
van betekenis beskou. Onder die hoofverdeling tussen
leksikale en nie-leksikale meerduidigheid word verskillende tipes
en subtipes meerduidigheid onderskei, wat almal die volgende gemeen
het, dat dit telkens om een vorm gaan met meer as een moontlike,
duidelik onderskeibare interpretasie.
Daar word gepoog om eerstens op algemeen-teoretiese vlak die aspekte
van meerduidigheid aan te toon waarvan 'n beskrywend adekwate teorie
rekenskap sal moet kan gee. Die wesenlike aspekte verbonde aan die
verskynsel word uitgelig by wyse van n kritiese oorsig van die tradisionele,
die sintakties- en semanties-gerigte, die psigolinguistiese
en die pragmatiese benaderings. Tweedens word daar gepoog
om op taalspesifieke vlak meerduidigheid in Afrikaans op n adekwate
wyse te verantwoord, deur die aard en die bereik van die meerduidigheid
op verskillende vlakke te ondersoek, en taalspesifieke meerduidigheidskeppende
faktore en vereenduidigingsmeganismes te isoleer.
Daar word ingegaan op verskeie teoretiese beskouinge aangaande die
leksikon, en stilgestaan by die leksikografiese problematiek - veral
met betrekking tot die onderskeid tussen homonimie en polisemie.
Verskillende kategoriee van leksikale en nie-leksikale meerduidigheid
word ten opsigte van meerduidigheid s keppende faktore, meerdui digheidsbereik en vereenduidigingsmeganismes en -strategiee onder die loep
geneem. In die proses word die wisselwerking tussen fonologiese,
sintaktiese, semantiese en pragmotiese parameters wat n rol speel
by die interpretasie van uitinge, verken.
Verder word daar ingegaan op intensionele meerduidigheid soos dit
neerslag vind in verbale humor- veral in die vertelgrap en raaisel .
Daar word aangesluit by Raskin (1985) se onderskeid tussen die
bona fide-modus en die nie-bona fide-modus van kommunikasie. Die
voorwaardes vir en die meganismes van humor in n paar Afrikaanse
grappe en raaisels word ontleed aan die hand van Raskin (1985) se
skrip-semantiek, in terme waarvan hy linguistiese humor probeer verklaar binne n taalhandelingsraamwerk.
Die studie dui daarop dat daar op algemeen-teoretiese vlak 'n behoefte
bestaan aan omvattende taalgebruiksteorie waarbinne die moedertaaI spreker se jntuitiewe inlerpretasie en vereenduidiging van meerduidige
uitinge op adekwate wyse verantwoord kan word. / In this study cimbiguity is analysed as a sub-category of multiple
meaning. Within the main div ision between lexical and non-lexical
ambiguity, a distinct ion is made between various types and sub-types
of ambiguity which all share one characteristic: that of consisting
of a single form representing more than one possible, clearly distinguishable
interpretation.
Firstly, an attempt is made on a general theoretical level to show
which aspects of ambiguity an adequate theory must account for. The
essential aspects of the phenomenon are dealt with by means of a
critical review of the pragmatic, syntactic, semantic, psycholinguistic
and traditional approaches. Secondly, an attempt is made on a
language-specific level to give an adequate account of ambiguity in
Afrikaans by investigating the nature and scope of ambiguity on
different levels.
Various theoretical approaches to the lexicon are considered, focusing
inter alia on lexicographical problems, with particular reference
to the distinction between homonymy and polysemy. Different categories
of lexical and non-lexical ambiguity are considered in an
attempt to isolate those factors causing ambiguity, and to ascertain
the scope of the various ambiguities as well as the constraints and
disambiguation mechanisms and strategies applicable in each case.
In the course of this investigation attention is drawn to the interaction
between phonological, semantic, syntactic and pragmatic parameters
pertaining to the interpretation of utterances.
In my investigation of intentional ambiguity in verbal humour, a
number of Afr ikaans jokes and riddles are analysed according to
certain conditions for and mechan isms of humour. This analysis
draws on Raskin's (1985) theory of script-semantics and his distinction
between the bona fide-mode and the non-bona fide-mode of communication.
On a general theoretical level this thesis indicates a need for a
comprehensive theory of language use which can adeq uately account
for the mother-tongue speaker's intuitive interpretation and disambiguation
of ambiguous utterances. / Afrikaans and Theory of Literature / D. Litt. et Phil.
|
3 |
Kognisiewerkwoorde in AfrikaansRoux, Adriaan Johannes Gerhardus 03 1900 (has links)
This is a study of the broad scope of cognition verbs in Afrikaans. Firstly, the nonmetaphorical
cognition verbs [e.g. ken (= know), weet (= know), dink (= think), verstaan
(= understand)] are discussed and then the metaphorical cognition verbs which are
subcategorized in metaphorical verbs of vision [kyk (= look), sien (= see)] and
metaphorical manipulation verbs [vorm (= form), gryp (= grab), voel (= feel), vat (= take)
etc.]. The study is embedded in the cognitive linguistic stance of embodiment which
inter alia implies that our neurological functioning is based on feeling (which includes
our sense of touch), and that the way our bodies are structured also determines the way
we express our thoughts.
This extensive descriptive study of Afrikaans cognition verbs, metaphorical and nonmetaphorical,
indicates that visual lexemes in Afrikaans express subtle abstract thought,
while manipulation lexemes express less subtle, yet still abstract result-driven thought.
Synthesis is an important factor in this study because the non-metaphorical cognition
verbs as well as the metaphorical cognition verbs are linked to the basic cognitive
principle of embodiment. Also, the two metaphorical verb types can by seen in
synthesis when the stage frame ( = vision) and the workshop frame ( = manipulation)
are merged. The synthesis of the stage frame and the workshop frame eventually
provides us with another perspective, namely that vision and manipulation (which
includes touch and feeling) are in a state of interacting nurturing symbiosis. / Linguistics / D. Litt. et Phil (Linguistics)
|
4 |
Resultatiewe voorwerpe in Afrikaans / Objects of result in AfrikaansBothma, Mariana Theodora. 15 June 1995 (has links)
Text in Afrikaans / Because of the variety of relationships which exist between transitive verbs and their
objects, all direct objects are not comparable with one another.
One class of object, however, which stands by itself and which is of considerable
interest, is the OBJECT OF RESULT. Because of the particular relation which exists
between object and transitive verb in resulting constructions, we have here an unique
class of direct object.
The resulting construction is therefore, in the first instance a relation construction. This
specific relation between transitive verb and object is mainly determined by the
presence of or absence of certain inherent distinctive characteristics by transitive verbs
and which play a determining role in identifying OBJECTS OF RESULT.
From this study it is also clear that there is a semantic value present in transitive verbs
(that can combine with objects of result) which has not been observed or distinguished
by lexicographers and grammarians until recently. / Omdat voorwerpe van sinne in 'n verskeidenheid van betrekkinge met (oorganklike)
werkwoorde kan staan, is alle direkte voorwerpe nie almal in alle opsigte vergelykbaar
met mekaar nie.
Waarskynlik die interessantste voorwerp in hierdie verskeidenheid is die
RESULTATIEWE VOORWERP. As gevolg van die besondere verhouding wat daar
bestaan tussen hierdie voorwerp en die HW, het ans hier te make met 'n unieke tipe
direkte voorwerp wat kan aanspraak maak op 'n eie bestaansreg as 'n subkategorie
van die hoofkategorie: Direkte Voorwerpe.
Die resulterende konstruksie is dus, in die eerste plek, 'n verhoudingskonstruksie.
Hierdie spesifieke verhouding tussen die HW en die voorwerp word grootliks bepaal
deur die aan- of afwesigheid van sekere inherente distinktiewe kenmerke wat by
oorganklike werkwoorde voorkom en wat 'n bepalende rol speel by die ontstaan van
en identifisering van RESUL TATIEWE VOORWERPE.
Uit hierdie ondersoek sal verder blyk dat daar 'n semantiese waarde by oorganklike
werkwoorde is wat tot dusver nag nie deur taalkundiges/woordeboekmakers of
woordverklaarders onderskep en onderskei is nie. Oorganklike werkwoorde kan dus
fyner gedefinieer word ten opsigte van hul verbindbaarheid, al dan nie, met
resultatiewe voorwerpe. / Language Education, Arts and Culture / M.A. (Afrikaans)
|
5 |
Die valensie van bewegingswerkwoorde in AfrikaansVan der Merwe, Amanda-Marie 06 1900 (has links)
Text in Afrikaans / Twee sentrale probleme word hier ondersoek, naamlik die
daarstelling van 'n teoreties adekwate model om leksikale
valensie te verreken en die problematiek rondom die
beskrywing van Afrikaanse bewegingswerkwoorde.
Die vertrekpunt is dat 'n teorie van UG lesikale valensie
slegs ten dele verreken. So 'n teorie is gemoeid met die vorm
van 'n konstruksie wat op LF-vlak leesbaar is. Gevolglik
beskryf 'n teorie van UG valensie net in universele
sintakties-kategoriale terme. In hierdie studie word die
semantiese en pragmatiese komponente van 'n valensieteorie
derhalwe uitgebou sodat daar 'n duideliker begrip verkry kan
word van die wisselwerking tussen alle veranderlikes van
valensie op 'n taalspesifieke LF-vlak.
'n Valensieteorie word op eklektiese wyse saamgestel uit
verskeie ander teoriee. Die apparaat om die sintaktiese
komponent van 'n valensieteorie te beskryf, word aan TGGmodelle
ontleen. Die semantiese komponent van die teorie word
aangevul vanuit die Konseptuele Semantiek en die pragmatiese
komponent daarvan vanui t kogni ti ewe grammatikamodelle. Die
interaksie tussen hierdie komponente word verreken deur
teoriee van leksikalisasie, korrespondensiereels en die
passing tussen konstruksies en leksikale items.
Die ontleding van Afrikaanse bewegingswerkwoorde spesif iseer
die omvattender anali tiese apparaat wat nodig is vir die
verrekening van valensie verby die punt waarvoor 'n teorie
van UG voorsiening maak. Dit blyk uit hierdie analise dat die
valensie van die kategorie in 'n aantal valensieraambeskrywings
vir die aparte subklasse saamgevat kan word. 'n
Duidelike beeld van die universele en taalspesifiekidiosinkratiese
aspekte van hierdie kategorie kan in terme
van hierdie valensierame aangetoon word.
'n Verdere hipotese (die onakkusatiwiteithipotese) is dat die
sintaktiese verspreiding van werkwoorde ui t hulle semantiek
voorspel kan word. Hierdie hipotese word getoets aan die
empiriese data van Afrikaanse bewegingswerkwoorde. Hierdie
bewegingswerkwoorde word in groepe geklassifiseer na gelang
van ooreenstemmende semanties-pragmatiese kenmerke. Daar word
getoon dat bewegingswerkwoorde met dieself de semantiespragmatiese
kenmerke dieselfde valensierame het. Valensierame
is daarom op sistematiese wyse uit semanties-pragmatiese
kenmerke afleibaar. Sekere fasette van valensierame word
egter ook bepaal deur konvensies soos profilering, en deur
bereelde interaksie met 'n basiese konstruksie se argumentstruktuur. / This thesis focuses on the development of a theoretically
adequate model to account for lexical valence and to provide
the detail for such a model by means of an analysis of
Afrikaans verbs of motion.
The thesis is a response to a theory of UG which inadequately
accounts for lexical valence. A theory of UG is concerned
with the universal syntactic form of a construction that is
legible on LF level. It therefore describes valence in
universal syntactic-categorial terms only. This thesis
develops the semantic and pragmatic components of a theory of
valence in order that a clearer understanding may be gained
of the interaction between all the variables of valence on a
language specific LF level.
A theory of valence is construed eclectically from several
other theories. TGG models provide the methods used to
describe the syntactic component of a theory of valence.
Conceptual Semantics contributes to the development of the
semantic component, and models of cognitive grammar to the
pragmatic component. The interaction between these
components is explained by theories of lexicalisation, rules
of correspondence and the fusion of constructions and lexical
items.
The analysis of Afrikaans verbs of motion provides the
comprehensive set of analytical devices required to account
for valence beyond the point of LF. From this analysis it
emerges that the valence of this category can be summarized
in a finite number of frames of valence for distinct classes
within the category. 'n Clear understanding of the universal
and language specific aspects of this category is achieved by
means of these frames of valence.
A further hypothesis (the unaccusativity hypothesis) posits
that the syntactic distribution of verbs can be predicted
from their semantics. This hypothesis is tested by means of
empirical data of Afrikaans verbs of motion. These verbs are
classified according to similar semantic-pragmatic features.
It is shown that verbs of motion with the same semanticpragmatic
features share frames of valence. These frames thus
are deducible systematically from semantic-pragmatic
features. Certain aspects of frames of valence, however, are
determined by conventions such as profiling and the
regulated interaction between verbs and constructions. / Afrikaans / D.Litt. et Phil. (Afrikaans)
|
6 |
Resultatiewe voorwerpe in Afrikaans / Objects of result in AfrikaansBothma, Mariana Theodora. 15 June 1995 (has links)
Text in Afrikaans / Because of the variety of relationships which exist between transitive verbs and their
objects, all direct objects are not comparable with one another.
One class of object, however, which stands by itself and which is of considerable
interest, is the OBJECT OF RESULT. Because of the particular relation which exists
between object and transitive verb in resulting constructions, we have here an unique
class of direct object.
The resulting construction is therefore, in the first instance a relation construction. This
specific relation between transitive verb and object is mainly determined by the
presence of or absence of certain inherent distinctive characteristics by transitive verbs
and which play a determining role in identifying OBJECTS OF RESULT.
From this study it is also clear that there is a semantic value present in transitive verbs
(that can combine with objects of result) which has not been observed or distinguished
by lexicographers and grammarians until recently. / Omdat voorwerpe van sinne in 'n verskeidenheid van betrekkinge met (oorganklike)
werkwoorde kan staan, is alle direkte voorwerpe nie almal in alle opsigte vergelykbaar
met mekaar nie.
Waarskynlik die interessantste voorwerp in hierdie verskeidenheid is die
RESULTATIEWE VOORWERP. As gevolg van die besondere verhouding wat daar
bestaan tussen hierdie voorwerp en die HW, het ans hier te make met 'n unieke tipe
direkte voorwerp wat kan aanspraak maak op 'n eie bestaansreg as 'n subkategorie
van die hoofkategorie: Direkte Voorwerpe.
Die resulterende konstruksie is dus, in die eerste plek, 'n verhoudingskonstruksie.
Hierdie spesifieke verhouding tussen die HW en die voorwerp word grootliks bepaal
deur die aan- of afwesigheid van sekere inherente distinktiewe kenmerke wat by
oorganklike werkwoorde voorkom en wat 'n bepalende rol speel by die ontstaan van
en identifisering van RESUL TATIEWE VOORWERPE.
Uit hierdie ondersoek sal verder blyk dat daar 'n semantiese waarde by oorganklike
werkwoorde is wat tot dusver nag nie deur taalkundiges/woordeboekmakers of
woordverklaarders onderskep en onderskei is nie. Oorganklike werkwoorde kan dus
fyner gedefinieer word ten opsigte van hul verbindbaarheid, al dan nie, met
resultatiewe voorwerpe. / Language Education, Arts and Culture / M.A. (Afrikaans)
|
7 |
Die valensie van bewegingswerkwoorde in AfrikaansVan der Merwe, Amanda-Marie 06 1900 (has links)
Text in Afrikaans / Twee sentrale probleme word hier ondersoek, naamlik die
daarstelling van 'n teoreties adekwate model om leksikale
valensie te verreken en die problematiek rondom die
beskrywing van Afrikaanse bewegingswerkwoorde.
Die vertrekpunt is dat 'n teorie van UG lesikale valensie
slegs ten dele verreken. So 'n teorie is gemoeid met die vorm
van 'n konstruksie wat op LF-vlak leesbaar is. Gevolglik
beskryf 'n teorie van UG valensie net in universele
sintakties-kategoriale terme. In hierdie studie word die
semantiese en pragmatiese komponente van 'n valensieteorie
derhalwe uitgebou sodat daar 'n duideliker begrip verkry kan
word van die wisselwerking tussen alle veranderlikes van
valensie op 'n taalspesifieke LF-vlak.
'n Valensieteorie word op eklektiese wyse saamgestel uit
verskeie ander teoriee. Die apparaat om die sintaktiese
komponent van 'n valensieteorie te beskryf, word aan TGGmodelle
ontleen. Die semantiese komponent van die teorie word
aangevul vanuit die Konseptuele Semantiek en die pragmatiese
komponent daarvan vanui t kogni ti ewe grammatikamodelle. Die
interaksie tussen hierdie komponente word verreken deur
teoriee van leksikalisasie, korrespondensiereels en die
passing tussen konstruksies en leksikale items.
Die ontleding van Afrikaanse bewegingswerkwoorde spesif iseer
die omvattender anali tiese apparaat wat nodig is vir die
verrekening van valensie verby die punt waarvoor 'n teorie
van UG voorsiening maak. Dit blyk uit hierdie analise dat die
valensie van die kategorie in 'n aantal valensieraambeskrywings
vir die aparte subklasse saamgevat kan word. 'n
Duidelike beeld van die universele en taalspesifiekidiosinkratiese
aspekte van hierdie kategorie kan in terme
van hierdie valensierame aangetoon word.
'n Verdere hipotese (die onakkusatiwiteithipotese) is dat die
sintaktiese verspreiding van werkwoorde ui t hulle semantiek
voorspel kan word. Hierdie hipotese word getoets aan die
empiriese data van Afrikaanse bewegingswerkwoorde. Hierdie
bewegingswerkwoorde word in groepe geklassifiseer na gelang
van ooreenstemmende semanties-pragmatiese kenmerke. Daar word
getoon dat bewegingswerkwoorde met dieself de semantiespragmatiese
kenmerke dieselfde valensierame het. Valensierame
is daarom op sistematiese wyse uit semanties-pragmatiese
kenmerke afleibaar. Sekere fasette van valensierame word
egter ook bepaal deur konvensies soos profilering, en deur
bereelde interaksie met 'n basiese konstruksie se argumentstruktuur. / This thesis focuses on the development of a theoretically
adequate model to account for lexical valence and to provide
the detail for such a model by means of an analysis of
Afrikaans verbs of motion.
The thesis is a response to a theory of UG which inadequately
accounts for lexical valence. A theory of UG is concerned
with the universal syntactic form of a construction that is
legible on LF level. It therefore describes valence in
universal syntactic-categorial terms only. This thesis
develops the semantic and pragmatic components of a theory of
valence in order that a clearer understanding may be gained
of the interaction between all the variables of valence on a
language specific LF level.
A theory of valence is construed eclectically from several
other theories. TGG models provide the methods used to
describe the syntactic component of a theory of valence.
Conceptual Semantics contributes to the development of the
semantic component, and models of cognitive grammar to the
pragmatic component. The interaction between these
components is explained by theories of lexicalisation, rules
of correspondence and the fusion of constructions and lexical
items.
The analysis of Afrikaans verbs of motion provides the
comprehensive set of analytical devices required to account
for valence beyond the point of LF. From this analysis it
emerges that the valence of this category can be summarized
in a finite number of frames of valence for distinct classes
within the category. 'n Clear understanding of the universal
and language specific aspects of this category is achieved by
means of these frames of valence.
A further hypothesis (the unaccusativity hypothesis) posits
that the syntactic distribution of verbs can be predicted
from their semantics. This hypothesis is tested by means of
empirical data of Afrikaans verbs of motion. These verbs are
classified according to similar semantic-pragmatic features.
It is shown that verbs of motion with the same semanticpragmatic
features share frames of valence. These frames thus
are deducible systematically from semantic-pragmatic
features. Certain aspects of frames of valence, however, are
determined by conventions such as profiling and the
regulated interaction between verbs and constructions. / Afrikaans / D.Litt. et Phil. (Afrikaans)
|
8 |
Parameters van die indirekte voorwerpMurphy, Marianne Elizabeth 11 1900 (has links)
Text in Afrikaans / Tradisioneel is aanvaar dat die indirekte voorwerp nie
in Afrikaanse stelsinne kan optree sander die voorkoms
van 'n direkte voorwerp in dieselfde sin nie. Hierdie
ondersoek het aan die lig gebring dat sekere voorwerpe
wat voorheen as "direkte voorwerpe" geklassifiseer is,
eerder die eienskappe van indirekte
Hulle word dus nou geklassifiseer as
en die parameters van die indirekte
ooreenkomstig uitgebrei.
Aangesien daar geen formele merkers vir die uitkenning
en onderskeiding van direkte en indirecte
voorwerpe bestaan nie, is parameters vir die doel vasgestel. Skoon indireckte voorwerpe (op enkele uisonderings na) verskyn altyd direk na die SPIL-posisie in 'n stelsin toon 'n groot affiniteit vir voorsetsels (versa vir, aan), en kan in die koers van adjunk afgegradeer word, deur me 'n voorsetsel te verbind, en kan sodoende ook na' 'n adjunk verskyn. Direkte voorwerpe kan daarenteen nie met voorset-:
sels verbind nie en kan buitendien na enige adjunk
verskyn. / Language Education, Arts and Culture / M.A. (Afrikaans)
|
9 |
Parameters van die indirekte voorwerpMurphy, Marianne Elizabeth 11 1900 (has links)
Text in Afrikaans / Tradisioneel is aanvaar dat die indirekte voorwerp nie
in Afrikaanse stelsinne kan optree sander die voorkoms
van 'n direkte voorwerp in dieselfde sin nie. Hierdie
ondersoek het aan die lig gebring dat sekere voorwerpe
wat voorheen as "direkte voorwerpe" geklassifiseer is,
eerder die eienskappe van indirekte
Hulle word dus nou geklassifiseer as
en die parameters van die indirekte
ooreenkomstig uitgebrei.
Aangesien daar geen formele merkers vir die uitkenning
en onderskeiding van direkte en indirecte
voorwerpe bestaan nie, is parameters vir die doel vasgestel. Skoon indireckte voorwerpe (op enkele uisonderings na) verskyn altyd direk na die SPIL-posisie in 'n stelsin toon 'n groot affiniteit vir voorsetsels (versa vir, aan), en kan in die koers van adjunk afgegradeer word, deur me 'n voorsetsel te verbind, en kan sodoende ook na' 'n adjunk verskyn. Direkte voorwerpe kan daarenteen nie met voorset-:
sels verbind nie en kan buitendien na enige adjunk
verskyn. / Language Education, Arts and Culture / M.A. (Afrikaans)
|
10 |
Kognisiewerkwoorde in Afrikaans / Cognition verbs in AfrikaansRoux, Adriaan Johannes Gerhardus 03 1900 (has links)
Text in Afrikaans, abstracts in Afrikaans and English / This is a study of the broad scope of cognition verbs in Afrikaans. Firstly, the nonmetaphorical
cognition verbs [e.g. ken (= know), weet (= know), dink (= think), verstaan
(= understand)] are discussed and then the metaphorical cognition verbs which are
subcategorized in metaphorical verbs of vision [kyk (= look), sien (= see)] and
metaphorical manipulation verbs [vorm (= form), gryp (= grab), voel (= feel), vat (= take)
etc.]. The study is embedded in the cognitive linguistic stance of embodiment which
inter alia implies that our neurological functioning is based on feeling (which includes
our sense of touch), and that the way our bodies are structured also determines the way
we express our thoughts.
This extensive descriptive study of Afrikaans cognition verbs, metaphorical and nonmetaphorical,
indicates that visual lexemes in Afrikaans express subtle abstract thought,
while manipulation lexemes express less subtle, yet still abstract result-driven thought.
Synthesis is an important factor in this study because the non-metaphorical cognition
verbs as well as the metaphorical cognition verbs are linked to the basic cognitive
principle of embodiment. Also, the two metaphorical verb types can by seen in
synthesis when the stage frame ( = vision) and the workshop frame ( = manipulation)
are merged. The synthesis of the stage frame and the workshop frame eventually
provides us with another perspective, namely that vision and manipulation (which
includes touch and feeling) are in a state of interacting nurturing symbiosis. / In hierdie studie word die breë kader van Afrikaanse kognisiewerkwoorde ondersoek.
Eers kom die nie-metaforiese kognisiewerkwoorde (ken, weet, dink, verstaan) onder die
vergrootglas, en daarna die metaforiese kognisiewerkwoorde wat gesubkategoriseer
word in visueel-metaforiese werkwoorde (kyk, sien ens.) en manipulatief-metaforiese
werkwoorde (vorm, gryp, voel, vat ens.). Hierdie studie is ingebed binne die kognitieflinguistiese
uitgangspunt van beliggaamdheid wat onder andere behels dat ons
neurologiese funksionering sterk gevoelsgefundeerd (o.m. op tassintuiglike vlak) is,
maar ook dat ons liggaamlike gestruktureerdheid 'n rol speel by die uitdrukking van
denke.
Die uitvoerige deskriptiewe studie van Afrikaanse kognisiewerkwoorde, metafories en
nie-metafories, dui aan dat visuele lekseme in Afrikaans vir fyn abstrakte denke gebruik
word, terwyl manipulasielekseme vir minder fyn, maar steeds abstrakte
resultaatgedrewe denke gebruik word.
Sintesevorming speel 'n belangrike rol in hierdie studie in dié sin dat die nie-metaforiese
kognisiewerkwoorde sowel as die metaforiese kognisiewerkwoorde tot die basiese
kognitiewe uitgangspunt van beliggaamdheid teruggevoer kan word. Ook wat die twee
metaforiese werkwoordtipes betref, kan daar 'n sintese gevorm word indien die
verhoograam (= visie) sáám met die werkswinkelraam (= manipulasie) beskou word.
Die samevoeging van die verhoograam met die werkswinkelraam bied uiteindelik nog 'n
perspektief, naamlik dat visie en manipulasie (waarby tassintuiglike gevoel ingesluit is)
simbioties en voedend op mekaar inwerk. / Linguistics and Modern Languages / D. Litt. et Phil (Linguistics)
|
Page generated in 0.0271 seconds