Tem sido demonstrado que a capacidade de comunicação intercelular via junções do tipo gap tem relevância na formação óssea. A principal conexina envolvida no desenvolvimento, na diferenciação e na regulação de crescimento de tecidos ósseos é a conexina 43. Contudo, outras duas conexinas expressas, são a Cx 45, que aparece em menor número em relação a Cx43, e a Cx46 que é caracterizada por ser detectada freqüentemente associada à região transi-Golgi. Alterações no perfil de expressão e localização aberrante das conexinas têm sido associadas a oncogênese, demonstrando uma diminuição da expressão destas conexinas em tecidos neoplásicos. Escassos são os estudo que avaliaram a expressão das conexinas 43, 45 e 46 em células de osteossarcoma, e nenhum estudo enfocando este aspecto foi realizado em osteossarcoma canino. No presente foram avaliados os tecidos ósseos normais e neoplásico de cães quanto à expressão das Cx43, e 46 por meio de imunofluorescência, os níveis de expressão das mesmas conexinas por meio de Western blot e por PCR em tempo real, assim como sua correlação com o tipo de tumor ósseo, associado ao exame histopatológico de rotina. Os resultados mostraram que os níveis de expressão gênica da Cx43 foram semelhantes entre o tecido ósseo normal e neoplásico, sendo as mesmas encontradas no citoplasma e membrana citoplasmática. A conexina 46 foi encontrada retida em região perinuclear, tendo níveis diferentes de expressão gênica entre os tecidos ósseo normal e neoplásico. Concluímos então que a conexina 43 é expressa por osteoblastos normais e neoplásicos em níveis semelhantes, porém há diferenças na expressão de Cx46. Concluímos também que existem diferenças quanto à localização subcelular destas duas conexinas em tecidos ósseos normais e neoplásicos de cães. Estes resultados indicam um possivel envolvimento das conexinas 43 e 46 em tumores ósseos de cães. / Increasing evidence indicates that junctional communiction by gap juctions has a critical role in a bone physiology. The main connexin (Cx) express involved in development, differentiation and regulation of tissue growth, is the called Cx43. However, other, two connexis are expressed: Cx45 and Cx46. Cx46 is retained as monomers in a trans-golgi compartment of osteoblastic cells. Alterations in the expression profile and aberrant localization of the conexinas have been associated to oncogenesis, demonstrating a reduction of the expression of these conexins in neoplastic tissues. In the present study, we aimed at evaluating the expression of Cx43 and Cx46 in normal and neoplastic osseous tissues from dogs, by means of immunofluorescence, Western blot and Real time- PCR. These results were correlated with the routine histological evaluation of the bone tumor. Results showed that the levels of genetic expression of Cx43 were similar in both normal and neoplastic osseous tissues from dogs, and the Cx43 were found both in the cytoplasm and in the cytoplasmic membrane. Connexin 46 was found in the perinuclear region of neoplastic osteoblasts, and different levels of genic expression were found between normal and neoplastic osseous tissues. We can conclude that the Cx43 is similarly expressed by both normal and neoplastic osteoblasts from dogs, however there are differences in the expression of Cx46. These results point to a possible role of connexins 43 and 46 in dog bone tumors.

Tem sido demonstrado que a capacidade de comunicação intercelular via junções do tipo gap tem relevância na formação óssea. A principal conexina envolvida no desenvolvimento, na diferenciação e na regulação de crescimento de tecidos ósseos é a conexina 43. Contudo, outras duas conexinas expressas, são a Cx 45, que aparece em menor número em relação a Cx43, e a Cx46 que é caracterizada por ser detectada freqüentemente associada à região transi-Golgi. Alterações no perfil de expressão e localização aberrante das conexinas têm sido associadas a oncogênese, demonstrando uma diminuição da expressão destas conexinas em tecidos neoplásicos. Escassos são os estudo que avaliaram a expressão das conexinas 43, 45 e 46 em células de osteossarcoma, e nenhum estudo enfocando este aspecto foi realizado em osteossarcoma canino. No presente foram avaliados os tecidos ósseos normais e neoplásico de cães quanto à expressão das Cx43, e 46 por meio de imunofluorescência, os níveis de expressão das mesmas conexinas por meio de Western blot e por PCR em tempo real, assim como sua correlação com o tipo de tumor ósseo, associado ao exame histopatológico de rotina. Os resultados mostraram que os níveis de expressão gênica da Cx43 foram semelhantes entre o tecido ósseo normal e neoplásico, sendo as mesmas encontradas no citoplasma e membrana citoplasmática. A conexina 46 foi encontrada retida em região perinuclear, tendo níveis diferentes de expressão gênica entre os tecidos ósseo normal e neoplásico. Concluímos então que a conexina 43 é expressa por osteoblastos normais e neoplásicos em níveis semelhantes, porém há diferenças na expressão de Cx46. Concluímos também que existem diferenças quanto à localização subcelular destas duas conexinas em tecidos ósseos normais e neoplásicos de cães. Estes resultados indicam um possivel envolvimento das conexinas 43 e 46 em tumores ósseos de cães. / Increasing evidence indicates that junctional communiction by gap juctions has a critical role in a bone physiology. The main connexin (Cx) express involved in development, differentiation and regulation of tissue growth, is the called Cx43. However, other, two connexis are expressed: Cx45 and Cx46. Cx46 is retained as monomers in a trans-golgi compartment of osteoblastic cells. Alterations in the expression profile and aberrant localization of the conexinas have been associated to oncogenesis, demonstrating a reduction of the expression of these conexins in neoplastic tissues. In the present study, we aimed at evaluating the expression of Cx43 and Cx46 in normal and neoplastic osseous tissues from dogs, by means of immunofluorescence, Western blot and Real time- PCR. These results were correlated with the routine histological evaluation of the bone tumor. Results showed that the levels of genetic expression of Cx43 were similar in both normal and neoplastic osseous tissues from dogs, and the Cx43 were found both in the cytoplasm and in the cytoplasmic membrane. Connexin 46 was found in the perinuclear region of neoplastic osteoblasts, and different levels of genic expression were found between normal and neoplastic osseous tissues. We can conclude that the Cx43 is similarly expressed by both normal and neoplastic osteoblasts from dogs, however there are differences in the expression of Cx46. These results point to a possible role of connexins 43 and 46 in dog bone tumors.

Modulare Endoprothesensysteme gehören heute in der Primär- und Revisionsendoprothetik zum Standard in der Orthopädischen Chirurgie. Eine besondere Gruppe sind die sogenannten „Megaendoprothesen“, die vor allem bei der Überbrückung bzw. dem Ersatz sehr großer Defekte an langen Röhrenknochen im Bereich der oberen und unteren Extremitäten einschließlich des Beckens zum Einsatz kommen. Nachdem sie primär für die Tumorchirurgie entwickelt wurden und hier auch die wichtigsten Erfahrungen gesammelt worden sind, hat sich der Anwendungsbereich mittlerweile deutlich erweitert. So bieten sie elegante Lösungsmöglichkeiten auch in der Revisionschirurgie und in bestimmten Fällen periprothetischer Frakturen. Als gewichtige Vorzüge sind insbesondere die unkomplizierte Handhabung und der intraoperativ nahezu unbegrenzte Handlungsspielraum herauszuheben. Auf der anderen Seite sind wir mit der steigenden Zahl der Fälle auch in zunehmendem Maße mit schwerwiegenden Problemen und Komplikationen konfrontiert, beispielhaft seien nur die Hüftluxation und die Infektion genannt. Die Zielsetzung dieser Arbeit bestand nun zum Einen in einer umfassenden Bestandsaufnahme auf dem Gebiet der Megaendoprothesen anhand der Literatur, zum Anderen in einer speziellen Analyse der Ergebnisse des Modularen Endoprothesensystems München-Lübeck (MML). Es wurden 572 Operationen mit dem MML-System aus 5 Kliniken im Zeitraum von 1994 bis 2010 ausgewertet, wobei besonderes Augmerk auf Probleme und Komplikationen gelegt wurde. Schlüsselwörter: Meagaendoprothese, Modulares Endoprothesensystem, Tumorendoprothesen, Knochentumoren, Revisionsoperation

Submitted by Cássia Santos (cassia.bcufg@gmail.com) on 2016-01-21T10:48:19Z No. of bitstreams: 2 Tese - Vanessa de Sousa Cruz Pimenta - 2015.pdf: 2458021 bytes, checksum: 1c3e073ac4b90d92b9cf962f0d6d5d4b (MD5) license_rdf: 23148 bytes, checksum: 9da0b6dfac957114c6a7714714b86306 (MD5) / Approved for entry into archive by Luciana Ferreira (lucgeral@gmail.com) on 2016-01-21T11:27:29Z (GMT) No. of bitstreams: 2 Tese - Vanessa de Sousa Cruz Pimenta - 2015.pdf: 2458021 bytes, checksum: 1c3e073ac4b90d92b9cf962f0d6d5d4b (MD5) license_rdf: 23148 bytes, checksum: 9da0b6dfac957114c6a7714714b86306 (MD5) / Made available in DSpace on 2016-01-21T11:27:29Z (GMT). No. of bitstreams: 2 Tese - Vanessa de Sousa Cruz Pimenta - 2015.pdf: 2458021 bytes, checksum: 1c3e073ac4b90d92b9cf962f0d6d5d4b (MD5) license_rdf: 23148 bytes, checksum: 9da0b6dfac957114c6a7714714b86306 (MD5) Previous issue date: 2015-03-27 / Osteosarcoma is the most diagnosed primary bone cell tumor in dogs and humans. The need for more effective drugs with less intense collateral effect has triggered the development of plant-derived, natural-source chemotherapeutics. This study aimed to verify β lapachone intracellular effects on canine osteosarcoma cultured cells, as well as identify action mechanisms related to its antiproliferative properties. Cells were obtained from a cell line bank, sub cultivated and subjected to treatment with different β lapachone concentrations, followed by tetrazolium reduction, Tripan Blue dye exclusion assay, clongenic survival assay, Annexin V-FITC and propidium iodine double-labeling, JC-1 dye labeling and cell cycle kinetics analysis. The group treated with β lapachone for 72 hours showed the lowest cell viability, 27,74%, and the most conspicuous citotoxic effect, 64,81%, at 0,3 μM concentration; lower IC50, 0,180 μM and also the lowest cell growth - 0,50%- following treatment with 1,0 μM concentration. No statistical difference for cell proliferation was verified between concentrations after β lapachone exposure.Early apoptosis was the most frequent type of cell death considering all groups. It was less frequent in the 24-hour group treated with 0,1 μM (4,26 %) and more frequent in the 72-hour group treated with 1,0 μM (85,89 %). Mitochondrial depolarization was dose-dependent. Cell growth inhibition was carried out through cycle block at G0/G1 phase, according to exposure time. β lapachone was shown to have antiproliferative and cytotoxic effects, to induce apoptosis and to block cell cycle at G0/G1 phase on canine osteosarcoma cells. / O osteossarcoma é o tumor maligno das células ósseas primitivas mais diagnosticado em cães e humanos. A necessidade de medicamentos mais efetivos, com menor consequência adversa, tem gerado esforços para o desenvolvimento de agentes quimioterápicos compostos por plantas e outras fontes naturais. O objetivo deste estudo foi verificar os efeitos intracelulares da β lapachona sobre células do osteossarcoma canino de cultura estabelecida, bem como identificar mecanismos de ação que possam explicar suas propriedades citotóxicas. Células de osteossarcoma canino foram obtidas do banco de linhagens celulares, subcultivadas e submetidas ao tratamento com a β lapachona, de acordo com as diferentes concentrações. Os resultados foram obtidos por meio do método de exclusão do corante azul de tripan, pelo método deredução do tetrazólio, pelo ensaio de sobrevivência clonogênica, pelo ensaio de dupla marcação com Anexina V-FITC e Iodeto de Propídio, pelo ensaio de marcação com o corante JC-1 e pela análise da cinética do ciclo celular. O grupo tratado com 0,3 μM de β lapachona apresentou melhor regressão da viabilidade celular (80,27% / 24h; 47,41% / 48h e 35,19% / 72h) e maior progressão da citotoxicidade (19,73% / 24h; 52,59% / 48h e 64,81% / 72h). O menor IC50 (0,180 μM) ocorreu no grupo tratado por 72 horas. O crescimento celular após o tratamento foi menor de acordo com o aumento da concentração e tempo de exposição, apresentando 0,50% de fração de sobrevivência na concentração de 1,0 μM. Não houve diferença estatística entre as concentrações, para a proliferação celular após o tempo de exposição à β lapachona.A apoptoseinicial foi o tipo de morte celular mais frequente em todos os grupos. Foi menor no grupo de 24 horas tratado com 0,1 μM (4,26 %) e maior no grupo de 72 horas tratado com 1,0 μM (85,89 %). A despolarização mitocondrial ocorreu de maneira dose dependente, caracterizando a apoptose intrínseca. A inibição do crescimento das células ocorreu pelo bloqueio do ciclo na fase G0/G1 conforme o tempo de exposição. Nas células de osteossarcoma canino, a β lapachona possui efeitos citotóxicos, induz apoptose intrínsecae promove o bloqueio do ciclo celular na fase G0/G1.

Modulare Endoprothesensysteme gehören heute in der Primär- und Revisionsendoprothetik zum Standard in der Orthopädischen Chirurgie. Eine besondere Gruppe sind die sogenannten „Megaendoprothesen“, die vor allem bei der Überbrückung bzw. dem Ersatz sehr großer Defekte an langen Röhrenknochen im Bereich der oberen und unteren Extremitäten einschließlich des Beckens zum Einsatz kommen. Nachdem sie primär für die Tumorchirurgie entwickelt wurden und hier auch die wichtigsten Erfahrungen gesammelt worden sind, hat sich der Anwendungsbereich mittlerweile deutlich erweitert. So bieten sie elegante Lösungsmöglichkeiten auch in der Revisionschirurgie und in bestimmten Fällen periprothetischer Frakturen. Als gewichtige Vorzüge sind insbesondere die unkomplizierte Handhabung und der intraoperativ nahezu unbegrenzte Handlungsspielraum herauszuheben. Auf der anderen Seite sind wir mit der steigenden Zahl der Fälle auch in zunehmendem Maße mit schwerwiegenden Problemen und Komplikationen konfrontiert, beispielhaft seien nur die Hüftluxation und die Infektion genannt. Die Zielsetzung dieser Arbeit bestand nun zum Einen in einer umfassenden Bestandsaufnahme auf dem Gebiet der Megaendoprothesen anhand der Literatur, zum Anderen in einer speziellen Analyse der Ergebnisse des Modularen Endoprothesensystems München-Lübeck (MML). Es wurden 572 Operationen mit dem MML-System aus 5 Kliniken im Zeitraum von 1994 bis 2010 ausgewertet, wobei besonderes Augmerk auf Probleme und Komplikationen gelegt wurde. Schlüsselwörter: Meagaendoprothese, Modulares Endoprothesensystem, Tumorendoprothesen, Knochentumoren, Revisionsoperation:Inhaltsverzeichnis Inhaltsverzeichnis I Bibliographische Beschreibung II Abkürzungsverzeichnis III 1. Einführung 1 1.1 Entwicklung der Endoprothetik 1 1.2 Megaendoprothesen 2 1.2.1 Grundlagen 2 1.2.2 Charakterisierung der verschiedenen Megaendoprothesen-Systeme 4 1.2.2.1 KMFTRTM/HMRSTM (Kotz Modular-Femur-Tibia-Reconstruction-System/ Howmedica- Modular-Reconstruction-System) 4 1.2.2.2 HSS (Hospital for Special Surgery)-modular-linked systemTM /FINNTM prosthesis 5 1.2.2.3 STANMORETM 6 1.2.2.4 GUEPARTM –Endoprothese 6 1.2.2.5 MUTARSTM (Modular Universal Tumor And Revision System) 7 1.2.2.6 Modulares Endoprothesensystem München-Lübeck (MML) 7 1.3 Zielsetzung 9 2. Publikation 10 3. Zusammenfassung 19 4. Literaturverzeichnis 24 5. Erklärung über die eigenständige Abfassung der Arbeit 30 6. Lebenslauf und wissenschaftlicher Werdegang 31 7. Erhebungsbogen 35 8. Danksagung 38

Η θεραπεία των καλοήθων οστικών όγκων εξαρτάται από την ανατομική εντόπιση, τα συμπτώματα, τη φυσική ιστορία του όγκου και τη θνησιμότητα της θεραπείας η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις περιλαμβάνει ή την εκτομή ή την απόξεση αν και όχι σπάνια είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί μία ευρύτερη εξαίρεση, χρησιμοποιώντας τις ίδιες αρχές όπως στους κακοήθεις οστικούς όγκους. Οι νεότερες διαδερμικές μέθοδοι, με κυριότερο εκπρόσωπο τη διαδερμική θερμοκαυτηρίαση (RFA) έρχονται να δώσουν τη λύση, εξασφαλίζοντας την πλήρη καταστροφή του όγκου αλλά και τη διατήρηση της λειτουργικής κινητικότητας του ασθενούς. Η παρούσα μελέτη εξέτασε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της εν λόγω θεραπευτικής μεθόδου στην αντιμετώπιση κατά κύριο λόγο των οστεοειδών οστεωμάτων αλλά και άλλων καλοήθων οστικών όγκων, όπως τα χονδροβλαστώματα και τα οστεοβλαστώματα. Επίσης, μελετήθηκαν τα απεικονιστικά πρότυπα των όγκων πριν και μετά RFA και έγινε συσχέτιση των απεικονιστικών αποτελεσμάτων με άλλες παραμέτρους των υπό μελέτη οστικών όγκων. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ Από τον Δεκέμβριο του 2003 έως και τον Δεκέμβριο του 2009 συνολικά 33 ασθενείς με συνολικά 33 καλοήθεις οστικούς όγκους υποβλήθηκαν σε διαδερμική θερμοκαυτηρίαση με ραδιοσυχνότητες (κατόπιν ενυπόγραφης πληροφορημένης συναίνεσης). Από τους 33 καλοήθεις όγκους, οι 29 ήταν οστεοειδή οστεώματα, οι τρεις χονδροβλαστώματα και ο ένας οστεοβλάστωμα. Από τους 33 ασθενείς, οι 23 ήταν άντρες και οι 10 γυναίκες (♂/♀: ~2/1), ηλικίας από 11 έως 39 ετών (μέση ηλικία : 22,5 έτη). Η διάμετρος των οστεοειδών οστεωμάτων κυμαίνονταν από 4 έως 12 χιλ. (μέση τιμή:7 χιλ.), των χονδροβλαστωμάτων από 26 έως 32 χιλ. (μέση τιμή:29 χιλ.) και του οστεοβλαστώματος 32 χιλ. Συνολικά 27 (82%) όγκοι εντοπίζονταν στα κάτω άκρα, τέσσερις (12%) στα άνω άκρα και δύο (6%) στην σπονδυλική στήλη. Οι έντεκα (33%) από τις 33 βλάβες είχαν ενδαρθρική εντόπιση. Η διάγνωση των οστεοειδών οστεωμάτων στηρίχθηκε αποκλειστικά σε ακτινολογικά και κλινικά κριτήρια, ενώ για τα χονδροβαλστώματα και το οστεοβλάστωμα πραγματοποιήθηκε βιοψία. Σε όλους τους όγκους η θερμοκαυτηρίαση πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ενός άκαμπτου RF ηλεκτροδίου σε σχήμα «ράβδου» εκτός από δύο περιπτώσεις χονδροβλαστωμάτων της μηριαίας κεφαλής όπου χρησιμοποίηθηκε εκπτυσσόμενο RF ηλεκτρόδιο δίκην «ομπρέλας». Καταγράφηκαν και μελετήθηκαν τα ποσοστά επιτυχίας, οι υποτροπές, οι επιπλοκές καθώς και τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η μέθοδος ήταν τεχνικά επιτυχής και στους 33 όγκους (100%). Υποτροπή των συμπτωμάτων παρουσιάστηκε σε τρεις περιπτώσεις (9%, 3/33) οστεοειδών οστεωμάτων (ένα ενδαρθρικό στο σπογγώδες οστό και δύο εξω-αρθρικά στην φλοιώδη μοίρα), αντίστοιχα στους δύο, έξι και τέσσερις μήνες μετά την «θερμοκαυτηρίαση» (μέση τιμή : 4 μήνες). Η μη σωστή τοποθέτηση του RF ηλεκτροδίου μέσα στον όγκο και ο τραυματισμός του αρθρικού χόνδρου ήταν οι λόγοι αποτυχίας της μεθόδου. Ο ένας ασθενής υπεβλήθη σε δεύτερο επιτυχή «θερμοκαυτηριασμό» (εξω-αθρικό, φλοιώδες οστεοειδές οστέωμα), ο δεύτερος ακολούθησε τη χειρουργική οδό (εξω-αθρικό, φλοιώδες οστεοειδές οστέωμα) και ο τρίτος συνέχισε τη φαρμακευτική αγωγή (ενδαρθρικό, σπογγώδες οστεοειδές οστέωμα). Έτσι, τα ποσοστά κλινικής επιτυχίας μετά την 1η RF συνεδρία ανέρχονται στο 91% (30/33) και συνολικά μετά και την 2η RF συνεδρία ανέρχονται τελικά στο 94% (31/33). Η περίοδος κλινικής παρακολούθησης κυμάνθηκε συνολικά για όλους τους όγκους από 6 έως 70 μήνες (μέση τιμή follow-up : 28 μήνες). Στις επιπλοκές περιλαμβάνονται μία περίπτωση θερμικής δερματικής κάκωσης 1ου βαθμού (ελάσσονα επιπλοκή), μία περίπτωση ιατρογενούς- εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας (3η υποτροπή) και μία περίπτωση σηπτικής αρθρίτιδας της αριστερής κατά γόνυ αρθρώσεως με σχηματισμό δερματικού συριγγίου δύο μήνες μετά RFA που αντιμετωπίστηκε χειρουργικά. Για τις 25 (86%, 25/29) συνολικά περιπτώσεις οστεοειδών οστεωμάτων με διαθέσιμο CT follow-up πριν και μετά τη θερμοκαυτηρίαση (6, 12 και 24 μήνες), πραγματοποιήθηκε στατιστική συσχέτιση πολλαπλών μεταβλητών και προέκυψαν τα κάτωθι συμπεράσματα (Kendall’s t-test): 1) Η ελάχιστη ή και μηδαμινή «οστεοποίηση» της «φωλεάς» δεν υποδεικνύει απαραίτητα την κλινική αποτυχία (P=0.14). 2) Η ανίχνευση εσωτερικής «οστεοποίησης» της «φωλεάς» παρουσίασε έντονη θετική συσχέτιση με την μεγάλη (≥12 μήνες) διάρκεια του CT follow-up (P=0.014). 3) Το μεγάλο μέγεθος των οστεοειδών οστεωμάτων (>7 χιλ.) συσχετίζεται έντονα αρνητικά με την φλοιώδη (P=0.001), την εξωαρθρική (P=0.003) και την διαφυσιακή εντόπιση (P=0.001). 4) Επίσης και το μεγάλο (≥ 7χιλ.) μέγεθος (P=0.086), δηλαδή και το μεγάλο μέγεθος τείνει να συσχετίζεται με την «ωριμότητα» του όγκου (παρουσία εσωτερικών αποτιτανώσεων προ RFA) . Στοιχεία εσωτερικής «οστεοποίησης» (μετά RFA) ανεδείχθησαν ήδη με την συμπλήρωση των 12 μηνών από την θερμοκαυτηρίαση για δύο χονδροβλαστώματα ενώ το τρίτο εμφάνισε σχεδόν πλήρη «οστεοποίηση» στους 48 μήνες απεικονιστικού follow-up. Απ’ την άλλη, δεν παρατηρήθηκε αλλαγή στην απεικόνιση του οστεοβλαστώματος της κερκίδας στο εξάμηνο ακτινολογικό follow-up. Μέχρι σήμερα όλα τα περιστατικά των χονδροβλαστωμάτων και του οστεοβλαστώματος παραμένουν –από κλινικής απόψεως- ελεύθερα άλγους ή κινητικής δυσχέρειας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η διαδερμική θερμοκαυτηρίαση με ραδιοσυχνότητες (RF Ablation) είναι μία ελάχιστα επεμβατική θεραπευτική επιλογή για τους ασθενείς με οστεοειδή οστεώματα, η οποία παρέχει άμεση ανακούφιση από το άλγος με χαμηλά ποσοστά επιπλοκών και υποτροπών. Η RF θερμοκαυτηρίαση θεωρείται πλέον ως η θεραπεία εκλογής για τα οστεοειδή οστεώματα του περιφερικού σκελετού και της πυέλου αλλά και για τις χειρουργικές υποτροπές. Μειώνει την ενδονοσοκομειακή νοσηλεία και τη διάρκεια της επαναφοράς και αποκατάστασης του ασθενούς. Η οστική βιοψία πριν την RF θεραπεία δεν είναι απαραίτητη εφ’ όσον η διάγνωση μπορεί με ασφάλεια να βασιστεί στα κλινικά και απεικονιστικά ευρήματα. Η αξιολόγηση της κλινικής πορείας και όχι η απεικόνιση είναι το καλύτερο κριτήριο για να γίνει διάκριση μεταξύ των ασθενών με καλή ή όχι κιλινική έκβαση. Η καταγραφή και η συσχέτιση παραμέτρων, όπως το μέγεθος, η θέση και η παρουσία εσωτερικών αποτιτανώσεων των οστεοειδών οστεωμάτων δύναται να βοηθήσουν στην κατανόηση της παθογένεσής τους. Η μέθοδος, σε επιλεγμένες περιπτώσεις (θέση-μέγεθος) και υπό κατάλληλες συνθήκες (πολλαπλές «αλληλοεπικαλυπτόμενες» RF συνεδρείες μικρότερης «ενεργού» ακτίνας), μπορεί να εφαρμοστεί επιτυχώς και σε άλλους καλοήθεις οστικούς όγκους όπως τα χονδροβλαστώματα και τα οστεοβλαστώματα. / Treatment of benign primary bone tumors depends on the anatomical location, symptoms, the natural history of the tumor and the morbidity of treatment and in most cases involves either simple excision or curettage although occasionally it is necessary to perform a complete excision using the same principles as for malignant tumors. CT-guided radiofrequency ablation (RFA), has emerged as minimally invasive alternative to destroy the tumor, overcome surgical difficulties and potential hazards and preserve the functional ability of the patient. The present study demonstrates the healing effect of RFA and evaluates its efficacy and safety in the treatment of osteoid osteomas, chondroblastomas and osteoblastomas. Additionally, this series compare the imaging pattern of the bone tumors prior and post RFA and correlate the results with other selected tumor parameters. MATERIAL AND METHODS From December 2003 to December 2009 a total number of 33 patients (23 male, 10 female, 11-39 years, mean: 22, 5 years) with 33 benign bone tumors were treated with RFA. Informed consent and institutional board approval were obtained. The tumors consisted of 29 osteoid osteomas, three biopsy-proved chondroblastomas and one biopsy-proved osteoblastoma. The mean maximum diameter was 7mm (range: 4-12 mm) for osteoid osteomas, 29 mm for chondroblastomas (range: 26-32 mm) and 32mm for the osteoblastoma. Lesions were located in the limbs (n: 27, 82%), the upper arm (n: 4, 12%) and two in the spine (n: 2, 6%). Intra-articular location was detected in 11(33%) tumors. Diagnosis of osteoid osteomas was base on imaging and clinical criteria. Ablation was performed using a straight rigid RF electrode in 31 tumors while a multi-tined expandable RF electrode was used in two cases of femoral chondroblastomas. Primary success rate, total secondary success rate, recurrences, complications, follow-up and statistical analysis results were assessed. RESULTS Technical success was achieved in 33 patients (33/33, 100%). Recurrence occurred in three osteoid osteomas (3/33, 9%); one intra-articular medullar lesion and two extra-articular cortical lesions at two, six and four months post RFA respectively (mean: 4 months). Failure was attributed to inadequate RF electrode positioning in the cortical lesions whilst articular damage was the main reason for pain relapse in the third intra-articular case. Primary success rate was 91% and total secondary success rate was 94%. Mean clinical follow-up period was 28 months (range: 6-70 months) for all lesions. Complications comprised of one mild thermal skin injury, one hip joint degenerative arthritis (third intra-articular failure case) and a case of septic arthritis with bony changes and cutaneous fistula, due to wound infection, which required surgical debridement. Statistical analysis of bone tumor parameters regarding 25 cases of osteoid osteomaswith available CT-follow-up, like complete, partial or absent ossification of the treated nidus, patient age and sex, tumor size and location, pre-existing calcifications, clinical outcome and CT follow-up, reached the following results (Kendall’s t-test): 1) Absence and/or minimal of post RFA ossification does not necessarily indicate clinical failure (P=0.14). 2) Detection of post RFA ossification showed an intense positive correlation with a long-lasting CT follow-up (≥ 12 months) (P= 0.014). 3) The “big” size of osteoid osteomas (>7mm) showed an intense negative correlation with the cortical (P=0.001), extra-articular (P= 0.003) and diaphyseal location (P=0.001). 4) Also, the “big” size of osteoid osteomas (>7mm) tends to correlate with the presence of calcifications (prior RFA), which represents a “maturity” marker of the tumor (P= 0.086). All three cases of chondroblastomas showed signs of internal ossification post RFA on regular imaging follow-up while the osteoblastoma did not show any imaging changes on the 6-month follow-up. On the other hand, the osteoblastoma and the remaining three cases of chondroblastomas presented an excellent post RFA clinical course without any signs of relapse. CONCLUSIONS Percutaneous RFA is a minimally invasive therapeutic option for osteoid osteomas which provides immediate pain relief and low rates of complications and recurrences. It is considered as the treatment of choice for appendicular and pelvic osteoid osteomas and for surgical recurrences as well. Biopsy is not mandatory provided that the diagnosis can be safely based on clinical and imaging grounds. The determination of an adverse clinical outcome should be based on clinical evaluation and not on the imaging pattern. The study and correlation of tumor parameters like size, location and pre-existing calcifications of osteoid osteomas can help in understanding their pathogenesis. The present study also suggests that RFA, when correctly performed, should be included in the treatment algorithm of selected cases of other benign bone tumors like chondroblastomas and osteoblastomas.

L’objectif de cette thèse était d’étudier la distribution, les déterminants et les conséquences des délais diagnostiques des cancers de l’enfant, par une revue systématique de la littérature, une analyse des plaintes déposées en France et au Canada et par des études ad hoc en population sur les tumeurs ayant des délais particulièrement longs : le médulloblastome et le sarcome d’Ewing.La revue systématique n’a pas retrouvé de diminution significative de la longueur des délais au cours du temps. Les délais longs étaient associés à un âge élevé, au type histologique et à la localisation de la tumeur. Les relations entre délai et gravité de la maladie étaient variables. Seul un tiers des conclusions des expertises judiciaires (n = 56) étaient concordantes avec les données de la littérature.Le délai diagnostique médian des enfants atteints de médulloblastome en Ile-de-France (n = 166) était de 65 jours. Les délais longs étaient associés paradoxalement à des métastases moins fréquentes et à une histologie favorable, mais pas à la survie ni aux séquelles.Le délai diagnostique médian des enfants atteints de sarcome d’Ewing en France (n = 436) était de 70 jours. Les délais longs, liés à un âge élevé et à la localisation de la tumeur, n’étaient pas associés au volume tumoral, à la présence de métastases, à l’opérabilité ni à la survie.Pour certaines tumeurs, une association entre délais diagnostiques et gravité est établie (rétinoblastome) ou hautement probable. Pour d’autres, l’absence d’association démontrée permettrait de dédramatiser la perception de leurs conséquences, sans dispenser d’essayer de réduire ces délais, notamment pour en atténuer les conséquences psychologiques. / The aim of this thesis was to study the distribution, determinants and consequences of time to diagnosis of cancer in children, through a systematic review of the literature and an analysis of lawsuits in France and Canada, and two population-based studies of tumors with particularly long diagnosis delays: medulloblastoma and Ewing sarcoma.The systematic review did not identify any significant decreases in time to diagnosis during the studies. Long times to diagnosis were associated with older age, histological type and location of the tumor. Associations between time to diagnosis and severity of the disease varied. Only a third of the court-appointed experts (n = 56) provided testimony concordant with the available medical literature.The median time to diagnosis of children with medulloblastoma in the area of Paris (n = 166) was 65 days. Diagnosis delays were paradoxically associated with less frequent metastasis and favorable histology, but not with survival, or sequelae.The median time to diagnosis of children with Ewing sarcoma in France (n = 436) was 70 days. Diagnosis delays, related with older age and tumor location, were not associated with tumor size, presence of metastasis, surgical outcome, or survival.For some tumors, an association between time to diagnosis and severity of the disease is well established (e.g. retinoblastoma), or highly probable. For others, the lack of demonstrated associations could tone down the perception of the supposed consequences of diagnosis delays - but does not exempt from trying to reduce them, in order to alleviate their psychological consequences.