- / -

- / -

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αδένα είναι ο πιο συχνός κακοήθης όγκος του ενδοκρινικού συστήματος και αποτελεί περίπου το 1% όλων των περιπτώσεων καρκίνου που διαγιγνώσκονται για πρώτη φορά. Θεωρείται υπεύθυνος για την πλειονότητα των θανάτων από ενδοκρινικό καρκίνο κάθε χρόνο. Περίπου 30.000 νέες περιπτώσεις κακοήθων θυρεοειδικών νεοπλασιών διαγιγνώσκονται ανά έτος και η επίπτωση αυξάνεται κατά 5-6 % κάθε χρόνο στις Η.Π.Α. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη ο θυρεοειδικός καρκίνος υπερδιπλασιάστηκε τα τελευταία 30 χρόνια στην Αμερική. Διάφοροι παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη του θυρεοειδικού όγκου. Ο καλύτερα μελετημένος αιτιολογικός παράγοντας είναι η ακτινοβολία. Προηγούμενες βλάβες του θυρεοειδούς όπως βρογχοκήλη ή καλοήθεις όζοι αποτελούν ισχυρούς παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη κακοήθειας. Έχουν επίσης αναφερθεί ότι σχετίζονται με τις κακοήθειες του θυρεοειδούς και αρκετοί παράγοντες που συσχετίζονται με την αναπαραγωγική δραστηριότητα των γυναικών, όπως αριθμός κυήσεων, θηλασμός, ηλικία εμμηναρχής, χρήση αντισυλληπτικών, διαιτητικοί παράγοντες, δίαιτα πλούσια ή πτωχή σε ιώδιο, κατανάλωση ζωικού λίπους, λαχανικών και οστρακοειδών όπως και ένας αριθμός ογκογονιδίων. Μέσα από την διπλωματική αυτή εργασία έγινε φανερό πως η έρευνα σχετικά με τους μοριακούς μηχανισμούς που εμπλέκονται στην παθογένεια του καρκινώματος του Θ.Α. συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς. Δυο θεωρίες επικρατούν. Αυτή της πολυσταδιακής καρκινογένεσης (multi-step carcinogenesis) και η.fetal cell carcinogenesis. Φαίνεται πως σε κάθε ιστολογικό τύπο καρκίνου του θυρεοειδούς κυριαρχούν διαφορικές μοριακές ανωμαλίες που σχετίζονται με την εξέλιξη του φυσιολογικού σε καλοήθη, καλά διαφοροποιημένο και αναπλαστικό καρκίνο του αδένα. Ωστόσο, είναι σαφές πως υπάρχουν ακόμα πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τα μοριακά μονοπάτια που οδηγούν στην ανάπτυξη των θυρεοειδικών νεοπλασιών. Στόχος της μελέτης αυτής είναι να συνοψίσει τα σημαντικότερα δεδομένα που εμπλέκονται στην παθογένεια του θυρεοειδικού καρκινώματος και που θα αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο για την περαιτέρω επιστημονική έρευνα με απώτερο σκοπό την μελλοντική μοριακή θεραπευτική παρέμβαση. / -

Η προληπτική μαστογραφία στα πλαίσια προγραμμάτων πληθυσμιακού ελέγχου έχει αυξήσει τον αριθμό ων μη-ψηλαφητών καρκινωμάτων μαστού που διαγιγνώσκονται σε ασυμπτωματικές γυναίκες. Οι μικρο-αποτιτανώσεις με κακοήθεις χαρακτήρες αποτελούν ένα από τα πιο πρώϊμα μαστογραφικά ευρήματα των μη-ψηλαφητών καρκινωμάτων μαστού. Προηγούμενες κλινικές μελέτες προσπάθησαν να συσχετίσουν τα ακτινολογικά με τα ιστολογικά χαρακτηριστικά των κακοήθων μικρο-αποτιτανώσεων. Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκε μορφολογικά η έκφραση συγκεκριμένων μοριακών δεικτών σε μη-ψηλαφητά καρκινώματα μαστού και η πιθανή συσχέτισή της με τις μαστογραφικά εντοπιζόμενες κακοήθεις μικρο-αποτιτανώσεις. Μελετήθηκαν συνολικά τριακόσιοι πενήντα ασθενείς με μη-ψηλαφητές ύποπτες βλάβες μαστού οι οποίες εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια προληπτικής μαστογραφίας τα έτη 1994 έως 2004. Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε κατευθυνόμενη από μαστογραφία βιοψία με λεπτή βελόνα. Η ιστολογική εξέταση ανέδειξε 95 (27.2%) καρκινώματα [50 (52.3%) πορογενή διηθητικά, 35 (37.3%) πορογενή in situ και 10 (10.4%) λοβιακά διηθητικά]. Ανοσοϊστοχημεία πραγματοποιήθηκε σε τομές παραφίνης σε 75 από τα 95 καρκινώματα χρησιμοποιώντας μία ποικιλία μονοκλωνικών και πολυκλωνικών αντισωμάτων ενάντια στις εξής πρωτεϊνες: ER, PR, p53, Bcl-2, Bax, FasL, DFF, HER-1, HER-2, HER-3 and HER-4. Οι κακοήθεις μικρο-αποτιτανώσεις ήσαν το κύριο μαστογραφικό εύρημα σε 60 από τους 75 (80%) ασθενείς. Η ανίχνευση πυρηνικής θετικότητας για τους οιστρογονικούς (ER) και τους προγεστερονικούς υποδοχείς (PR) βρέθηκε να σχετίζεται στατιστικά σημαντικά με την ύπαρξη μικρο-αποτιτανώσεων (P=0.04). Η ER(+) βρέθηκε να σχετίζεται στατιστικά σημαντικά με την ανίχνευση ανοσοθετικότητας για τις πρωτεϊνες HER-2 (P=0.011) και ΗER-4 (P=0.016), αλλά όχι για τα άλλα μέλη της οικογένειας των EGFR πρωτεϊνών. Η PR(+) αντίθετα δε βρέθηκε να σχετίζεται στατιστικά σημαντικά με καμία πρωτεϊνη της οικογένειας του EGRF. Θετική στατιστικά σημαντική συσχέτιση διαπιστώθηκε επίσης μεταξύ ER(+) και Bax (P=0.016), Fas (P=0.022) και DFF ανοσοϊστοχημικής θετικότητας (P=0.001), ενώ αρνητική σχέση βρέθηκε με την ύπαρξη θετικότητας για την πρωτεϊνη Bcl-2 (P=0.013). Η PR(+) επίσης βρέθηκε να σχετίζεται θετικά με την έκφραση των πρωτεϊνών Fas (P=0.013) και DFF (P=0.026), ενώ αρνητική σχέση διαπιστώθηκε με την έκφραση των πρωτεϊνών Bcl-2 (P=0.025) και p53 (P=0.009). Οι σχετιζόμενες με την απόπτωση πρωτεϊνες που μελετήθηκαν στην παρούσα διατριβή περιελάμβαναν τις p53, Bax, FasL, Bcl-2 και DFF. Η έκφραση των πρωτεϊνών Bcl-2 και p53 δε βρέθηκε να σχετίζεται με την έκφραση καμία άλλης σχετιζόμενης με την απόπτωση πρωτεϊνης. Αντίθετα, η ανοσοθετικότητα για την πρωτεϊνη Bax βρέθηκε να σχετίζεται στατιστικά σημαντικά με την έκφραση της DFF (P=0.006), ενώ παρόμοια αποτελέσματα διαπιστώθηκαν για τις πρωτεϊνες Fas και DFF (P<0.001). Στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις διαπιστώθηκαν επίσης μεταξύ των κακοήθων μικρο-αποτιτανώσεων και της έκφρασης των πρωτεϊνών Bax (P=0.03), Fas (P=0.03) και DNA fragmentation factor (P=0.03), ενώ καμία στατιστικά συσχέτιση δε βρέθηκε με την έκφραση των πρωτεϊνών Bcl-2 και p53 (P>0.05). Η έκφραση της οικογένειας των πρωτεϊνων του EGFR ανιχνεύθηκε σε 78.7% των περιστατικών για τον HER-1, 45% για τον HER-2, 32% για τον HER-3 και 74.7% για τον HER-4. Στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις διαπιστώθηκαν μεταξύ της έκφρασης όλων αυτών των πρωτεϊνών μεταξύ τους. Στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις βρέθηκαν επίσης μεταξύ κακοήθων μικρο-αποτιτανώσεων και της ύπαρξης ανοσοθετικότητας για τις πρωτεϊνες HER-1 (P=0.001), HER-2 (P=0.015) και HER-4 (P=0.034), αλλά όχι για τον HER-3 (P>0.05). Στη συνέχεια ακολούθησε αξιολόγηση της συνδυασμένης έκφρασης όλων των πρωτεϊνών της οικογένειας του EGFR. Δεν ανιχνεύθηκε κανένα ομοδιμερές, ενώ η πιο έντονη συνδυασμένη έκφραση αυτών των πρωτεϊνών ήσαν HER-1/HER-2/HER-4 και HER-1/HER-4 σε 16 (21.4%) περιστατικά, ακολουθούμενη από HER-1/HER-2/HER-3/HER-4 σε 14 (18.6%) καρκινώματα. Δεκαπέντε (20%) καρκινώματα ήσαν αρνητικά για όλες τις πρωτεϊνες της οικογένειας του EGFR, ενώ άλλοι συνδυασμοί έκφρασης που ανιχνεύθηκαν ήταν HER-1/HER-2 και HER-1/HER-3/HER-4 σε 2 (2.7%) και 10 (13.3%) περιστατικά, αντίστοιχα. Η συνδυασμένη πρωτεϊνική έκφραση HER-1/HER-4 και HER-1/HER- 2/HER-4 βρέθηκε να σχετίζεται στατιστικά σημαντικά αφενός με ER(+) (P=0.002 και P=0.001, αντίστοιχα) και αφετέρου PR(+) (P=0.019 και P=0.004, αντίστοιχα), αλλά δε βρέθηκε στατιστικά σημαντική σχέση με την παρουσία κακοήθων μικρο-αποτιτανώσεων. Η συνδυασμένη αρνητική έκφραση όλων των πρωτεϊνών της οικογένειας του EGFR βρέθηκε να σχετίζεται στατιστικά σημαντικά με ER(+) (P=0.006) και με την παρουσία κακοήθων μικρο-αποτιτανώσεων (P=0.03). Οι κακοήθεις μικρο-αποτιτανώσεις που διαπιστώνονται κατά τη διάρκεια προληπτικής μαστογραφίας αποτελούν μία διαγνωστική, προγνωστική και θεραπευτική πρόκληση. Τα ευρήματα της μελέτης μας ενδυναμώνουν την ήδη διατυπωθείσα ιδέα ότι η εξέλιξη του καρκινώματος του μαστού συμβαίνει αργά στην προκλινική φάση της φυσικής ιστορίας του και οφείλεται κυρίως σε διαταραχή της ευαίσθητης ισορροπίας μεταξύ των μοριακών μηχανισμών που ρυθμίζουν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό και των μονοπατιών που καθορίζουν την απόπτωση, η οποία μπορεί να αντανακλά στη μαστογραφική απεικόνιση. Επιπλέον, φαίνεται ότι η έκφραση των πρωτεϊνών της οικογένειας του EGFR ανιχνεύεται από την προκλινική φάση των καρκινωμάτων του μαστού και σχετίζεται πολύ σημαντικά (με εξαίρεση τον HER-3) με τη μαστογραφική εμφάνιση μικρο-αποτιτανώσεων με κακοήθεις χαρακτήρες. Τα μοντέλα συνδυασμένης έκφρασης των τεσσάρων μελών της οικογένειας του EGFR συνδυαζόμενα με το μοντέλο έκφρασης άλλων σημαντικών μοριακών παραγόντων και σε συνάρτηση με τη μαστογραφική απεικόνιση μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη της φυσικής ιστορίας των μη-ψηλαφητών καρκινωμάτων του μαστού. / Screening mammography has greatly increased the number of non-palpable breast carcinomas diagnosed in asymptomatic women. Malignant-appearing microcalcifications represent one of the earliest mammographic findings of nonpalpable breast carcinomas. Previous studies have attempted to correlate radiological with histological features of malignant appearing microcalcifications. In the present study, we have evaluated the expression of selected molecular markers in nonpalpable breast carcinomas and its possible association with mammographically detected malignant-appearing microcalcifications. Three hundred fifty patients with non-palpable suspicious breast lesions that were detected during screening mammography between 1994 and 2004 were studied. All patients underwent msmmographically-guided needle localization breast excision biopsy. Histological examination revealed 95 (27.2%) carcinomas [50 (52.3%) ductal invasive, 35 (37.3%) ductal in situ and 10 (10.4%) lobular invasive]. Immunohistochemistry was performed on formalin-fixed paraffin-embedded sections in 75 out of 95 carcinomas by using a panel of monoclonal and polyclonal antibodies for ER, PR, p53, Bcl-2, Bax, FasL, DFF, HER-1, HER-2, HER-3 and HER-4. Malignant-appearing microcalcifications were the major mammographic finding in 60 out of 75 (80%) patients. Nuclear ER(+) and PR(+) positivity were statistically correlated with malignant-appearing microcalcifications (P=0.04). ER(+) was found to be statistically significantly correlated with HER-2 (P=0.011) and HER-4 immunopositivity (P=0.016), but not with the other EGFR family members. PR(+) was not found to be associated with the expression of any EGRF family protein. Positive statistically significant association was detected between ER(+) and Bax (P=0.016), Fas (P=0.022) and DFF expression (P=0.001), while an inverse correlation was found with Bcl-2 positivity (P=0.013). PR(+) was also found to be positively associated with Fas (P=0.013) and DFF (P=0.026) expression, while an inverse correlation was detected with Bcl-2 (P=0.025) and p53 positivity (P=0.009). Apoptosis-related proteins that were studied consisted of p53, Bax, FasL, Bcl-2 and DFF. Bcl-2 and p53 protein expression was not associated with any of the others proteins. Instead, Bax immunopositivity was found to be statistically significant correlated with DFF expression (P=0.006), while similar results were detected regarding Fas and DFF expression (P<0.001). Statistical significant associations were also found between malignant-appearing microcalcifications and Bax (P=0.03), Fas (P=0.03) and DNA fragmentation factor positivity (P=0.03) while no statistical correlation was found with Bcl-2 and p53 positivity (P>0.05). EGFR family proteins immunopositivity was detected in 78.7% cases for HER-1, 45% for HER-2, 32% for HER-3 and 74.7% for HER-4. Statistically significant associations were found between all EGFR proteins’ expression. Statistical significant associations were also found between malignant-appearing microcalcifications and HER-1 (P=0.001), HER-2 (P=0.015) and HER-4 positivity (P=0.034), but not with HER-3 (P>0.05). We then evaluated the co-expression of all EGFR proteins. No homodimer was detected, whilst the most prominent HER-protein co-expression was HER-1/HER-2/HER-4 in 21.4% cases, followed by HER-2/HER-4 and HER-1/HER- 2/HER-3/HER-4 in 21.4% and 18.6% carcinomas, respectively. Fifteen (20%) cases displayed no immunoreactivity for all EGFR proteins, while HER-1/HER-3/HER-4 and HER-1/HER-2 co-expression was found in 13.3% and 2.7% cases, respectively. HER-1/HER-4 and HER-1/HER-2/HER-4 protein co-expression was found to be statistically correlated with ER (P=0.002 and P=0.001, respectively) and PR(+) (P=0.019 and P=0.004, respectively), but no association was found with MAMCs. The combined negative immunoreactivity of all EGFR proteins was associated with ER(+) (P=0.006) and MAMCs (P=0.03). Malignant-appearing microcalcifications detected during screeningmammography represent a diagnostic, prognostic and therapeutic challenge. The findings of our study consolidate the already adopted idea that tumor progression occurs late in the preclinical phase of the disease due to a failure of equilibrium between proliferation controlling mechanisms and programmed cell death pathways which can be reflected upon mammographic appearance. EGFR family proteins’ expression is present since the preclinical phase of breast carcinomas and is strongly correlated (except HER-3) with the mammographic finding of malignant-appearing microcalcifications. The co-expression pattern of the four EGFR family members combined with the expression profile of other molecular prognostic factors and the mammographic appearance might predict the natural history of non-palpable breast carcinomas.

- / -

- / -

- / -

- / -

- / -

- / -