Η πτυχιακή αυτή εργασία, παρουσιάζει το σχεδιασμό και την εκτέλεση της μελέτης ενός συνδυασμού έντεκα περιπτώσεων. Οι έντεκα αυτές περιπτώσεις είναι μαθητές με διαγνωσμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ενός ειδικού σχολείου. Υλοποιήθηκε στο Τεχνικό Επαγγελματικό Εργαστήριο (ΤΕΕ) ειδικής αγωγής Πάτρας στο χρονικό διάστημα του σχολικού έτους 2009-2010 και στοχεύει σε τέσσερις αναπηρίες που παρουσιάζουν οι μαθητές του συγκεκριμένου σχολείου. Τη νοητική υστέρηση, την κώφωση, την κινητική αναπηρία και τον αυτισμό. Το θέμα της είναι η διερεύνηση των γνωστικών δυνατοτήτων των συγκεκριμένων παιδιών στα πλαίσια μιας διδασκαλίας της έννοιας «ενέργεια» μέσω του μοντέλου των «ενεργειακών αλυσίδων» (Lemeignan et al, 1997, Κολιόπουλος 2006, Ριζάκη 2006). Στα Ελληνικά σχολεία ειδικής αγωγής, η διδασκαλία της ενέργειας στηρίζεται σε ένα αναλυτικό πρόγραμμα σχεδιασμένο σύμφωνα με τις αρχές της παραδοσιακής αντίληψης (Κολιόπουλος 2006), κάτι που ισχύει και για όλα τα υπόλοιπα γυμνάσια και λύκεια της χώρας. Μια επιστημονική ομάδα που έχει αναπτύξει υλικό κατάλληλο για την υλοποίηση ενός προγράμματος διδασκαλίας με θέμα την ενέργεια, σε αυτή την κατεύθυνση, είναι η ομάδα του Δ. Κολιόπουλου του Πανεπιστημίου Πατρών. (http://energyineducation.blogspot.com) Το υλικό αυτό, έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στα γενικά σχολεία, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ μέχρι τώρα σε σχολείο ειδικής αγωγής. Το βασικό ερώτημα της συγκεκριμένης μελέτης, είναι αν αυτό το υλικό που έχει αναπτυχθεί από την ομάδα Κολιόπουλου, κατάλληλα τροποποιημένο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, στα πλαίσια της ειδικής εκπαίδευσης που παρέχεται στα παιδιά αυτά και συγκεκριμένα στα πλαίσια του μαθήματος της Φυσικής που διδάσκεται στα ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής. Μπορούμε να αναπτύξουμε μια σειρά διδακτικών ενοτήτων προσαρμοσμένων στις δυνατότητες των παιδιών με ειδικές διδακτικές ανάγκες που να οδηγήσουν στην οικοδόμηση μιας ποιοτικής μορφής ενεργειακής αλυσίδας; Στόχος λοιπόν της συγκεκριμένης εργασίας είναι η ανάπτυξη μιας σειράς διδακτικών ενοτήτων κατάλληλων για κάθε περίπτωση αναπηρίας, που να οδηγήσουν με όσο το δυνατό πιο αποτελεσματικό τρόπο στη διερεύνηση του αν υπάρχει ή μπορεί να αναπτυχθεί από τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ο τρόπος σκέψης (Γ.Α.Σ.) που είναι απαραίτητος για τη διδασκαλία της έννοιας «ενέργεια» με χρήση ενός συγκεκριμένου εννοιολογικού προτύπου (μοντέλο των ενεργειακών αλυσίδων) με τέτοια χαρακτηριστικά, που το κάνουν συμβατό με την αρχή του σεβασμού των παραστάσεων των παιδιών για τη συγκεκριμένη έννοια. / -

Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι πρώτον να διερευνηθεί ο ρόλος του ηλεκτρονικού υπολογιστή σε ένα πραγματικό περιβάλλον τάξης, δηλαδή εάν ο υπολογιστής μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο που οδηγεί τη σκέψη των παιδιών στην οικοδόμηση ενός πρόδρομου μοντέλου για το φαινόμενο του φωτός. Δεύτερον είναι να διερευνηθεί εάν οι νοητικές παραστάσεις των παιδιών μεταβάλλονται και σε ποιο βαθμό μετά τη διδασκαλία του φαινομένου με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η εργασία αποτελείται από τέσσερα βασικά μέρη. Το 1ο Μέρος αποτελεί θεωρητικό πλαίσιο στο οποίο στηρίζεται η έρευνα. Γίνεται αναφορά στις νοητικές παραστάσεις, στο επιστημονικό μοντέλο για το φως, στις φυσικές επιστήμες ως διδακτικό αντικείμενο, στη χρήση των ΤΠΕ ως μέσο για τη διδασκαλία των φυσικών επιστημών και επίσης παρουσιάζεται βιβλιογραφική ανασκόπηση αναφορικά με το φαινόμενο του φωτός. Στο 2ο Μέρος παρουσιάζεται η μεθοδολογία της έρευνας. Αναλύονται ο σκοπός και τα ερευνητικά ερωτήματα, προσδιορίζεται το είδος της έρευνας, το δείγμα, το ερευνητικό εργαλείο και περιγράφεται η διεξαγωγή της έρευνας. Ακολουθεί το 3ο Μέρος με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων για τις συνεντεύξεις του προ-τεστ και μετά-τεστ και με την αξιολόγηση της διδακτικής παρέμβασης. Τέλος, στο 4ο Μέρος υπάρχουν τα συμπεράσματα, καθώς και οι προτάσεις της έρευνας. / --

Στη διατριβή αυτή παρουσιάζονται τα αποτελέσματα έρευνας σχετικής με το σχεδιασμό, εφαρμογή και αξιολόγηση μιας διδακτικής ακολουθίας για την έννοια της ενέργειας η οποία απευθύνεται σε μαθη-τές/τριες της ε΄ τάξης του ελληνικού δημοτικού σχολείου. Η διδακτική αυτή ακολουθία βασίζεται στις αρχές της ‘καινοτομικής’ και ‘εποικοδομητικής’ προσέγγισης για τη διδασκαλία και μάθηση των φυσι-κών επιστημών και εξετάζονται αφ’ ενός τα επιστημολογικά χαρακτηριστικά του εννοιολογικού περιε-χομένου της ακολουθίας αυτής και αφ’ ετέρου αν μπορεί να οδηγήσει μαθητές/τριες αυτής της εκπαι-δευτικής βαθμίδας να εμφανίσουν γνωστική πρόοδο στο συγκεκριμένο θέμα. Σύμφωνα με τα αποτελέ-σματα της έρευνας, εκτιμάται ότι το ‘μοντέλο των ενεργειακών αλυσίδων’ αποτελεί ένα επιστημολογικά έγκυρο, συμβατό προς τις γνωστικές δυνατότητες των παιδιών και διδακτικά αποτελεσματικό διδακτικό μετασχηματισμό της επιστημονικής γνώσης σε σχολική γνώση. Πιο συγκεκριμένα, παρέχονται ενδείξεις σύμφωνα με τις οποίες οι μαθητές/τριες μετά το πέρας της σχετικής διδασκαλίας είναι δυνατόν να οι-κοδομήσουν τόσο στο ποιοτικό όσο και στο ποσοτικό επίπεδο ένα ενεργειακό μοντέλο με το οποίο (α) να περιγράφουν χρησιμοποιώντας την έννοια της ενέργειας, τόσο στο ποιοτικό όσο και στο ποσοτικό επίπεδο, τη λειτουργία απλών τεχνολογικών συστημάτων όπου εμπλέκονται μηχανικά, θερμικά και η-λεκτρικά φαινόμενα, (β) να μετρούν ποσότητες ενέργειας σε απλά τεχνολογικά συστήματα του σχολι-κού εργαστηρίου και (γ) να περιγράφουν, εξηγούν και προβλέπουν την ενεργειακή συμπεριφορά οικια-κών τεχνολογικών συστημάτων. / In this thesis, the results of a research concerning the planning, application and evaluation of a teaching sequence as far as the concept of energy is concerned, are featured. This teaching sequence is addressed to fifth grade pupils of Greek primary schools and it relies on the principles of ‘innovative’ and ‘construc-tive’ approach for the teaching and learning of science. On one hand, the epistemological features of the conceptual content of the sequence are being examined and on the other hand, it is argued whether pu-pils can be led to developing cognitive progress on this specific issue. According to the findings of this research, it is estimated that the ‘model of energy chains’ is scientifically valid and compatible to the cognitive capabilities of the pupils. It is an effective teaching model which transforms the scientific knowledge into school knowledge. More specifically, there are indications that the pupils, after completing this teaching course are capable of developing an energy model which is both qualitative and quantitative, so as to be able to: (a) describe the function of simple technological systems which include mechanical, thermal and electrical phenomena, by using the concept of energy both in a qualitative and quantitative level, (b) measure energy quantities in simple technological sys-tems of the school laboratory and (c) describe, explain and predict the energy behaviour of domestic technological systems.

Η διδασκαλία των μαθηματικών και ιδιαίτερα της γεωμετρίας στο γυμνάσιο παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες. Η ανωριμότητα της σκέψης των παιδιών, η προκατάληψη για το μάθημα των μαθηματικών, η αφηρημένη φύση του μαθήματος καθώς και άλλοι κοινωνικοί παράγοντες συντελούν στο να δημιουργηθεί αρνητική στάση απέναντι στα μαθηματικά. Το μέρος της γεωμετρίας, σε σύγκριση με αυτό της άλγεβρας, είναι περισσότερο παραγκωνισμένο και παρατηρείται πως η πλειοψηφία των μαθητών βρίσκει δυσκολότερη τη γεωμετρία, παρόλο που δεν έχει ασχοληθεί με αυτή. Σε πείραμα που εκτελέσαμε σε τάξη Β’ Γυμνασίου σε σχέση με σύγκριση εμβαδών γεωμετρικών σχημάτων, στο πλαίσιο του μαθήματος “Διδακτική & Επιστημολογία της Γεωμετρίας”, φάνηκε πως μερικοί μαθητές έχουν λανθασμένη εντύπωση περί των ικανοτήτων τους στη γεωμετρία. Συνήθως υποτιμούν τις δυνατότητές τους, ενώ η πραγματικότητα δείχνει αντίθετα αποτελέσματα. Το πείραμα αυτό σχετιζόταν με εμβαδά και σχέσεις μεταξύ γεωμετρικών σχημάτων. Παρατηρήθηκε όμως πως κάποιοι μαθητές, ενώ είχαν την εντύπωση πως δεν τα καταφέρνουν με τη γεωμετρία, έδωσαν απαντήσεις ικανοποιητικές σε μεγάλο βαθμό. Η αντίληψη και η διαίσθηση τους, έδιναν σωστές απαντήσεις και συλλογισμούς. Μπορούμε να πούμε πως υπήρχε, εκτός των άλλων, μια δυσκολία στη χρήση όρων και συμβόλων. Επομένως, θα λέγαμε πως το πρόβλημα βρισκόταν κυρίως στη χρήση της μαθηματικής γλώσσας, παρά στον τρόπο σκέψης. Ο στόχος αυτής της εργασίας είναι να ερευνήσουμε σε ποιο βαθμό βοηθάει το διπλό τετραγωνικό πλέγμα στην κατανόηση της γεωμετρίας καθώς και στην διδασκαλία των άρρητων μεγεθών. Από άλλες σχετικές έρευνες έχει φανεί πως το τετραγωνικό πλέγμα είναι ένα διδακτικό μέσο κατάλληλο για την διευκόλυνση και κατεύθυνση των μαθητών, προς την κατάκτηση μέρους της γεωμετρικής γνώσης. Ενδεχομένως εάν οι μαθητές εμπιστευτούν τη διαίσθησή τους και αντιληφθούν πως τα μαθηματικά δεν είναι απλώς σύμβολα, τότε θα ξεπεράσουν το στάδιο της φοβίας για τα μαθηματικά και θα περάσουν στο στάδιο της σκέψης για τα μαθηματικά. / --

Στόχος της παρούσας διατριβής είναι η σχεδίαση και η αξιολόγηση μιας διδακτικής ακολουθίας για την κίνηση του απλού εκκρεμούς, στα πλαίσια της καινοτομικής και εποικοδομητικής αντίληψης για το αναλυτικό πρόγραμμα Φυσικών Επιστημών. Πρόκειται για έρευνα εφικτότητας η οποία διενεργείται σε τρία επίπεδα: της ανάλυσης, του σχεδιασμού και της εφαρμογής. Το επίπεδο ανάλυσης περιλαμβάνει την επιστημολογική ανάλυση του Γαλιλαϊκού πλαισίου μελέτης της κίνησης του απλού εκκρεμούς, την ανάλυση των νοητικών παραστάσεων των μαθητών για την κίνηση του απλού εκκρεμούς και την ανάλυση των απαιτήσεων της καινοτομικής και εποικοδομητικής αντίληψης για το αναλυτικό πρόγραμμα Φυσικών Επιστημών. Το επίπεδο σχεδιασμού περιλαμβάνει τη διατύπωση των διδακτικών στόχων και τη διαμόρφωση του περιεχομένου της διδακτικής ακολουθίας. Δομικά χαρακτηριστικά της ακολουθίας συνιστούν (α) η πολιτισμική επιλογή του τεχνολογικού πλαισίου λειτουργίας του ρολογιού-εκκρεμούς, (β) η εννοιολογική επιλογή της Γαλιλαϊκής προσέγγισης της μελέτης του απλού εκκρεμούς και (γ) η μεθοδολογική επιλογή της σχολικής εκδοχής της υποθετικο -παραγωγικής προσέγγισης της επιστημονικής γνώσης. Η προτεινόμενη ακολουθία απαρτίζεται από τέσσερις διδακτικές ενότητες και υλοποιείται μέσω δραστηριοτήτων - προβλημάτων, οι οποίες βασίζονται σε μετασχηματισμένο ή αυθεντικό υλικό προερχόμενο από την Ιστορία της Επιστήμης. Το επίπεδο εφαρμογής περιλαμβάνει την πειραματική εφαρμογή της διδακτικής ακολουθίας σε 36 μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου και την αξιολόγηση της γνωστικής προόδου που υποθέτουμε ότι θα σημειώσουν. Χρησιμοποιείται η τεχνική του ερωτηματολογίου για να ανιχνευθούν οι νοητικές παραστάσεις των μαθητών πριν και μετά τη συμμετοχή τους στην εφαρμογή του προγράμματος. Η ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιείται σε τρία επίπεδα. Στο πρώτο επίπεδο καταδεικνύεται η θετική συμβολή των δραστηριοτήτων της διδακτικής ακολουθίας στη μετακίνηση των απαντήσεων των μαθητών προς την κατεύθυνση της αποδεκτής σχολικής γνώσης για τη κίνηση του εκκρεμούς. Στο δεύτερο επίπεδο καταδεικνύεται η συνολική σημαντική γνωστική πρόοδος των μαθητών στις τρεις συνιστώσες της επιστημονικής γνώσης, την πολιτισμική, την εννοιολογική και τη μεθοδολογική. Τέλος, στο τρίτο επίπεδο καταδεικνύεται η θετική συμβολή της διδακτικής ακολουθίας στη συγκρότηση ομάδων μαθητών που χρησιμοποιούν με επαρκή και συνεκτικό τρόπο τόσο την εννοιολογική όσο και τη μεθοδολογική συνιστώσα της επιστημονικής γνώσης. / The aim of this thesis is the design and evaluation of a teaching sequence for the motion of the simple pendulum, under the innovative and constructive approach of the science curriculum. This study belongs to the ‘feasibility’ research current and was carried out at three levels: analysis, design and implementation. The level of analysis involves the analysis of Galilean epistemological framework about the motion of the pendulum, the analysis of mental representations of students about the motion of the simple pendulum and the analysis of the requirements of innovative and constructive approaches for the science curriculum. The level of design includes the formulation of learning objectives and the content development of the teaching sequence. The structural features of the sequence concern (a) the cultural dimension of scientific knowledge (the relationship between the simple pendulum and the timekeeping problem), (b) the conceptual dimension of scientific knowledge (a Galilean semi-quantitative approach of the isochronal motion of the simple pendulum) and (c) the methodological dimension of scientific knowledge (a hypothetico-deductive approach of the relation between the period of the simple pendulum, its string length and its gravitational acceleration) The proposed sequence is composed of four modules and is implemented through problem – solving activities, which are based on transformed or authentic material from the History of Science. The application level includes the experimental implementation of the teaching sequence to 36 students aged 14-15 y.o. and the evaluation of their cognitive progress that we assume took place during the teaching. A questionnaire is used to detect mental representations of students before and after having participated in the teaching intervention. Data analysis was carried out on three levels. The first level shows the positive contribution of the activities of the teaching sequence to a transformation of student responses towards the acceptable scientific school knowledge about the motion of the simple pendulum. The second level shows the overall significant cognitive progress of students in the three components of scientific knowledge, cultural, conceptual and methodological. Finally, the third level shows the positive contribution of the teaching sequence in the formation of groups of pupils using in an efficient and coherent manner both conceptual and methodological aspects of scientific knowledge.

Η παρούσα διατριβή στοχεύει να απαντήσει στο ερώτημα: «Ποιος είναι ο «Λόγος» για την ένταξη των ΤΠΕ στο εκπαιδευτικό πλαίσιο και τη διδασκαλία των Θετικών Επιστημών στην Ελλάδα» και αποτελεί προσέγγιση εκπαιδευτικών κειμένων. Η μελέτη θεωρητικά αναφέρεται στα γενικά χαρακτηριστικά, τις ευρύτερες απόψεις ένταξης των ΤΠΕ και σε μοντέλα ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Δεδομένα της έρευνας αποτελούν ενενήντα επτά κείμενα του ελληνικού, εκπαιδευτικού περιοδικού «Σύγχρονη Εκπαίδευση» που αναφέρονται στην ενσωμάτωση των ΤΠΕ στο εκπαιδευτικό πλαίσιο και τη διδασκαλία των Θετικών Επιστημών στην Ελλάδα στο χρονικό διάστημα 1984-2006. Η εμπειρική εργασία στηρίζεται σε μεγάλο μέρος στο θεωρητικό και μεθοδολογικό εργαλείο των Aviram&Tami (2004), στο πλαίσιο του οποίου οι απόψεις για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ αναλύονται υπό το φως δύο παραμέτρων: των προσεγγίσεων και των τοποθετήσεων των συγγραφέων, οι οποίες από κοινού διαμορφώνουν μία μήτρα χαρτογράφησης του διατυπωμένου «λόγου». Επίσης, αξιοποιούνται και κάποιες θεωρητικές έννοιες του Foucault για το «λόγο» και του Bernstein για τον «παιδαγωγικό μηχανισμό» και τον «παιδαγωγικό λόγο». Εντός της πρώτης παραμέτρου, «των προσεγγίσεων», οι οποίες υιοθετούνται από τους συγγραφείς του υπό μελέτη υλικού, αναφορικά με τους στόχους της ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στο εκπαιδευτικό πλαίσιο και τη διδασκαλία των Θετικών Επιστημών διαπιστώνεται η ύπαρξη έξη προσεγγίσεων. Οι συγγραφείς υιοθετούν Διοικητικές, Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών, Διδακτικές, Οργανωτικές, Πολιτιστικές και Ιδεολογικές Προσεγγίσεις. Εντός της δεύτερης παραμέτρου, «των τοποθετήσεων», τις οποίες ακολουθούν οι συγγραφείς αναφορικά με την έκταση και το επίπεδο των αλλαγών στις οποίες η ένταξη των ΤΠΕ μπορεί να οδηγήσει την εκπαίδευση, αναδεικνύεται η υιοθέτηση τεσσάρων διαφορετικών τοποθετήσεων: αγνωστικιστικών, συντηρητικών, μετριοπαθών και ριζοσπαστικών. Οι προκύπτοντες συνδυασμοί των προσεγγίσεων και των τοποθετήσεων των συγγραφέων περιγράφουν και αποκαλύπτουν το πλήθος των διαφορετικών και συχνά αντιτιθέμενων απόψεων, αλλά και εκείνων που είναι αδύνατο να παρουσιαστούν, στο συγκεκριμένο, δομολειτουργικό και συναινετικό περιβάλλον που κυριαρχεί στον ελληνικό εκπαιδευτικό χώρο. Η εργασία οδηγεί στην παρουσίαση ενός θεωρητικού μοντέλου περιγραφής όλων των απόψεων (τετριμμένων και καινοτόμων) που εμφανίζει ο μελετώμενος «λόγος» για την ένταξη των ΤΠΕ στο εκπαιδευτικό πλαίσιο και τη διδασκαλία των Θετικών Επιστημών στην Ελλάδα, στη χρονική περίοδο 1984-2006 και την ένταξή τους σε τρεις διαφορετικές «Προοπτικές Ενσωμάτωσης» των ΤΠΕ, που ουσιαστικά αντιπροσωπεύουν τρία διαφορετικά «Παραδείγματα». Καταδεικνύεται η αναμενόμενη κυριαρχία της «Τεχνοκρατικής Προοπτικής» ενσωμάτωσης των ΤΠΕ (ρυθμίσεις και αλλαγές, αγνωστικιστικού και συντηρητικού χαρακτήρα, σε επίπεδο διοικητικό, εκπαιδευτικού έργου και διδασκαλίας), όπως και η ισχυρή παρουσία της «Ολιστικής Προοπτικής» (συντηρητική και σπανιότερα ριζοσπαστική αποδόμηση των επερχόμενων της ένταξης των ΤΠΕ αλλαγών, σε επίπεδο πολιτιστικό και ιδεολογικό), προοπτικών που συνυπάρχουν σε όλη το μελετώμενη χρονική περίοδο, (1984-2006). Ωστόσο, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα καθίσταται η μετά το έτος 1997 σχετικά ήπια εμφάνιση και διατήρηση της «Μεταρρυθμιστικής Προοπτικής» ένταξης των ΤΠΕ στο εκπαιδευτικό πλαίσιο και τη διδασκαλία των Θετικών Επιστημών (δηλαδή της μεταρρυθμιστικής στροφής προς ένα δυναμικό, εναλλακτικό, διδακτικό παράδειγμα εποικοδομιστικής μάθησης) στο μελετώμενο «λόγο» στην Ελλάδα. / Τhe present thesis aims to answer the question: «What is the “Discourse” that stems from the integration of ICT, the educational context and the teaching of Natural Sciences in Greece», by studying educational “texts”. The study focuses theoretically on the general characteristics, the wider aspects of ICT integration and the derived ICT integration educational models. Ninety-seven texts published in the educational magazine "Modern Education" (ΣύγχρονηΕκπαίδευση), all referring to the integration of ICT in the educational context and teaching of science in Greece during the period 1984-2006, served as survey data. The empirical work is largely based on the theoretical and methodological tool of Aviram & Tami (2004), in which the views about the integration of ICT are characterized in the light of two parameters: the “approaches” and the “attitudes” of the authors, which combined form a matrix mapping the studied “Discourse”. In addition, the study exploits certain theoretical concepts described by Foucault concerning the “Discourse” and those by Bernstein concerning the “Pedagogical Device” and “Pedagogical Discourse”. Within the first parameter, “the approaches”, which are adopted by the authors of the study material, regarding the aims and/or the nature of the ICT integration in the educational context and teaching of Science, six distinct approaches are found. The authors adopt Administrative, Curricula, Didactic, Organizational, Cultural and Ideological approaches. Within the second parameter, “the attitudes”, followed by the authors, in reference to the kind and the level of change that the merging of ICT with education will, or should lead to, four different attitudes emerged: Agnostic, Conservative, Moderate and Radical. The resulting combinations of approaches and attitudes of the authors describe and reveal the existence of highly varying different and often conflicting views, including those that cannot be identified in the specific, functional and consensual environment that dominates the Greek educational “champ”. The study proposes a novel theoretical model describing all views (trivial and innovative) as revealed by the envisaged “Discourse” by classifying them according to three different “Integration Prospects”, three essentially different “Paradigms”. The anticipated prevalence of the "Technocratic Perspective” integration of ICT (settings and changes, agnostics and conservative nature, in terms of administration, educational work and teaching), as well as the strong presence of the coexisting “Holistic Perspective”(conservative and rarely radical deconstruction of the upcoming integration of ICT changes on cultural and ideological bases) throughout the studied period (1984-2006), is demonstrated. Interestingly, from 1997 onwards, the “Reformistic Perspective” appears and is maintained throughout the studied period (that is a reform shift to the dynamic, alternative, instructive example of constructivist learning).

H παρούσα εργασία , έγινε στα πλαίσια της Διπλωματικής εργασίας, με θέμα : «Aλγοριθμική επίλυση προβλήματος» Στην εργασία επιχειρείται, η κατάθεση εμπειριών, προβληματισμών και προτάσεων σχετικών με την εισαγωγή και αξιοποίηση Logo περιβάλλοντος στη διδακτική πράξη και συγκεκριμένα του Microworlds pro, με σκοπό την ανάδειξη σημαντικών πτυχών της σχεδίασης, ανάπτυξης, εφαρμογής και αξιολόγησης εκπαιδευτικών σεναρίων και δραστηριοτήτων, στο πλαίσιο της αποτελεσματικής ένταξης των εκπαιδευτικών λογισμικών, στη διδακτική της Πληροφορικής. Η διαδικασία που ακολουθεί περιλαμβάνει τρία βήματα: α) δημιουργία κινήτρου, β) οικοδόμηση της γνώσης μέσω της διερεύνησης και συνεργασίας, γ) εφαρμογή-αναδόμηση της γνώσης. Σκοπός των μαθημάτων, που πραγματοποιήθηκαν σε μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου, ήταν να αποκτήσουν οι μαθητές ,ευχέρεια στη χρήση συμβολικών μέσων έκφρασης, για την αναπαράσταση της διαδικασίας επίλυσης προβλημάτων, να αναπτύξουν αναλυτική συνθετική σκέψη και να ασκηθούν στα βασικά δομικά στοιχεία και τις έννοιες του προγραμματισμού. Στόχος, δεν ήταν να μάθουν μια γλώσσα προγραμματισμού, αλλά να κατανοήσουν την έννοια του Αλγόριθμου, δηλαδή ,να μπορούν να αναλύσουν ένα απλό πρόβλημα σε ακολουθία σαφώς ορισμένων και πεπερασμένων βημάτων. / The present work , became in the frames of Diplomatic work, on the subject: " Algorithmic resolution of problem " In the work is attempted, the deposit of experiences, reflections and proposals relative with the import and exploitation Reason of environment in the instructive practice and concretely the Microworlds prο, aiming at the appointment of important aspects of designing, growth, application and evaluation of educational scripts and activities, in the frame of effective integration of educational softwares, in the didactics of Information technology. The process that follows includes three steps: a) creation of motive, v) construction of knowledge via the investigation and collaboration, c) application of knowledge. Aim of courses, that were realised in students of c class, of High school, was acquires the students, occasion in the use of symbolic means of expression, for the representation of process of resolution of problems, to develop analytic synthetic thought and to practise itself in the basic structural elements and the significances of planning. Objective, was not they learn a language of planning, but they comprehend the significance of Algorithm, that is to say, they can analyze a simple problem in sequence of course certain and finite steps.

Η εργασία ασχολείται με το φαινόμενο της σύνθεσης των λέξεων στη Νέα Ελληνική γλώσσα και κατά πόσο οι αλλόγλωσσοι μαθητές είναι σε θέση να συνθέσουν επιτυχώς σύνθετες λέξεις. / This paper deals with the phenomenon of composition of words in Creek language and examines if foreign students can succesfully make those words.

Η διατριβή επικεντρώνεται στη συζήτηση ζητημάτων σχεδιασμού και διδακτικής αξιοποίησης που αφορούν τους λεξικογραφικούς ορισμούς στα μονόγλωσσα ελληνικά παιδαγωγικά λεξικά. Κύριος σκοπός της είναι η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας διαφορετικών λεξικογραφικών προσεγγίσεων στη διατύπωση των ορισμών από την πλευρά του χρήστη. Με βάση το θέμα της και τη μεθοδολογική της προσέγγιση εντάσσεται στο επίκαιρο και αναπτυσσόμενο πεδίο της λεξικογραφίας που αφορά τη χρήση του λεξικού. Η πρωτοτυπία της έγκειται στο ότι διερευνά ζητήματα σχετικά με τη χρήση του λεξικού από μια ηλικιακή ομάδα που ελάχιστα μέχρι σήμερα έχει αποτελέσει ομάδα-στόχο πειραματικών ερευνών στη διεθνή λεξικογραφική βιβλιογραφία, πολύ λιγότερο δε στην ελληνική γλώσσα, για την οποία οι ελάχιστες ερευνητικές μελέτες σε αυτό το πεδίο βασίζονται σε ερωτηματολόγια και όχι σε πειραματικά δεδομένα. Στο θεωρητικό σκέλος, παρουσιάζονται παραδοσιακές τεχνικές (αναλυτικοί ορισμοί, ορισμοί με συνώνυμα και μορφολογικοί ορισμοί) και σύγχρονες τεχνικές (ορισμοί με πλήρη πρόταση) που κρίθηκε ότι επηρεάζουν το περιεχόμενο και τη μορφή των ορισμών, και τελικά το βαθμό κατανόησής τους από τους τελικούς αναγνώστες. Στο εμπειρικό σκέλος, παρουσιάζεται η πειραματική έρευνα στην οποία συμμετέχουν 351 μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων του δημοτικού. Στόχος της έρευνας είναι να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα παραδοσιακών και των πιο σύγχρονων προσεγγίσεων στη διατύπωση των λεξικογραφικών ορισμών, με βάση την επίδοση των μαθητών σε δύο τεστ (παραγωγή προτάσεων και κατανόηση σημασίας). Το ποσοστό των σωστών απαντήσεων για τους μαθητές που συμβουλεύτηκαν τους προτασιακούς ορισμούς ανέρχεται στο 72,4%, ενώ τα ποσοστά των σωστών απαντήσεων των μαθητών που συμβουλεύτηκαν τους παραδοσιακούς ορισμούς με δυσκολότερο και απλούστερο λεξιλόγιο ανήλθαν στο 22,9% και 26,6% αντίστοιχα. Ειδικότερα, παρατηρήθηκε ότι οι προτασιακοί ορισμοί βοήθησαν στην αποτελεσματικότερη κατανόηση της σημασίας μιας λέξης αλλά και στην ενεργοποίηση παραγωγικών μηχανισμών σύνδεσης της περιγραφόμενης σημασίας με τις πραγματολογικές καταστάσεις στις οποίες αυτή συνήθως χρησιμοποιείται. Η δήλωση των συμφραστικών επιλογών και των σημασιολογικών προτιμήσεων μιας λέξης μέσα στο κείμενο του ορισμού, σε ρέοντα φυσικό λόγο, βοηθά την ορθή χρήση και την ορθή αναγνώριση της σημασίας των λέξεων, ενώ ειδικότερα στην παραγωγή προτάσεων ενεργοποιεί συνδέσεις μεταξύ συστηματικών σημασιολογικών σχέσεων μέσω λογικών συναγωγών, που βοηθούν τους μαθητές να χρησιμοποιούν παραγωγικότερα τις λέξεις στα δικά τους κείμενα. Η δήλωση της συντακτικής συμπεριφοράς μέσα στο κείμενο του ορισμού βοηθά τους μαθητές να αναπαραγάγουν σε ικανοποιητικό βαθμό τη συντακτική δομή των λέξεων κατά τη δημιουργία δικών τους προτάσεων. Τέλος, με βάση και τα αποτελέσματα της έρευνας, διατυπώνονται προτάσεις και δραστηριότητες για την εκπαίδευση των μαθητών στην αποτελεσματικότερη χρήση και αξιοποίηση των λεξικογραφικών ορισμών. / In the present thesis, we discuss issues concerning the design of Greek pedagogical dictionaries and the teaching of dictionary use. More specifically, emphasis is given on issues concerning the design of definitions in these dictionaries as well as students’s training for more effective use of dictionary definitions. We discuss traditional and contemporary defining approaches and we conduct an experimental research in order to investigate the effectiveness of these approaches, as they are represented by three Greek pedagogical dictionaries. The research aims at revealing which defining approach contributes more effectively in the comprehension and production of word’s meaning by students of senior primary school. In the Part I, we present the contemporary framework of pedagogical lexicography and we discuss the need for research on dictionary use. In order to better illustrate the contemporary scene of pedagogical lexicography, we present the component parts of dictionaries, as well as the structure of the lexicographic entry in the monolingual pedagogical dictionaries, and we summarise how computer has influenced the form and the content of the contemporary dictionary. In the Part II, we summarise the different views in the relevant bibliography regarding the term “definition”, and we also present traditional and contemporary defining techniques that seem to influence the content and the form of definitions, and accordingly their accessibility by the dictionary users. In the framework of traditional techniques, we examine the conventional dictionary definition, which, as regards its content, focuses in the description of the essential characteristics of the word meaning and, as regards its form is characterised by elliptical phrases, the use of synonyms and derivatives, certain formulaic defining components, and normally difficult vocabulary. As an alternative to the traditional defining approach, we examine the example of full-sentence definitions, which instead of elliptical phrases they make use of the full sentence scheme, in order to explain not only the meaning of words but also the most typical instances of the words’s use. In the Part III, we make a review of the methodological considerations on the research of dictionary use, illustrating thus the general framework according to which our own research is viewed. Next, we discuss issues concerning teaching of the so-called reference skills of the dictionary users, aiming at a most effective use of the dictionary in general and in a more effective grasp and exploitation of the dictionary definitions in particular. The Part IV presents the experimental research with 351 Greek native speakers, students of senior primary school. The aim of the research is to evaluate the effectiveness of the traditional and the more contemporary defining approaches that was analysed in the theoretical part of the study, measuring students’s performance in two tasks. The subjects that took part in the experiment were accidentally separated in three different teams; the first team consulted traditional definitions without vocabulary restrictions, the second team consulted traditional definitions with easier vocabulary, and the third team consulted full-sentence definitions. In the first task, students were asked to produce their own sentences, after they have read the relevant definitions for six (6) words, and in the latter task they were asked to identify the right meaning of nine (9) words in multiple choice exercises. At the end of this part we summarise the conclusions of the experiment. In both production and identification tasks, the full-sentence definitions yielded 72,4% correct answers, while the traditional definitions with difficult and less difficult vocabulary yielded 22,9% and 26,6% respectively. More specifically, it was observed that the full-sentence definitions, focusing on the description of prototypical characteristics, were proved more effective in helping students understand word meaning and also more effective in activating productive mechanisms towards linking of the described meaning to its typical instances of use. Inclusion of semantic preferences and syntactic structure of a word in its definition helped students to use the described word more effectively in their own sentences. Moreover, the definition’s simple vocabulary and simple structure made meaning of a word more accessible. Finally, the use of a full-sentence instead of an elliptical phrase directs the attention of students to the whole phrasing of the definition, thus helping them avoid basing interpretation of the word’s meaning in one word or one phrase of the definition, a behaviour that was proved to be triggered by the traditional definitions. In the Part V, taking in account the experiment’s results, we present classroom activities for training students towards more effective consulting and use of dictionary definitions.

To αντικείμενο μελέτης της εργασίας αυτής είναι κατά μείζονα λόγο το θεώρημα Tarski-Seidenberg. Στο πρώτο κεφάλαιο μελετάμε το κίνητρο που ώθησε τον Tarski σε αυτή την έρευνα, εξιστορούμε την πορεία της ιδέας του από την ανακάλυψη μέχρι τη δημοσίευση και έπειτα προσπαθούμε να σκιαγραφήσουμε ευκρινώς τη συνολική επίδραση του θεωρήματος στα μαθηματικά και όχι μόνο. Για την ακρίβεια, αναφερόμαστε στην πληρότητα της Ευκλείδειας γεωμετρίας ως συνέπεια του θεωρήματος, στη συμβολή του θεωρήματος στην ανάπτυξη της ημιαλγεβρικής γεωμετρίας. Στο δεύτερο κεφάλαιο αποδικνύεται το εν λόγω θεώρημα, δηλαδή ότι η πρωτοβάθμια θεωρία των πραγματικώς κλειστών σωμάτων είναι πλήρης, με χρήση των θεωρημάτων Sturm και Sylvester. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται μία διδακτική έρευνα με φοιτητές του τμήματος με σκοπό τη διάγνωση πιθανών γνωστικών κενών των φοιτητών σε θέματα της θεωρίας πολυωνύμων με πραγματικούς συντελεστές. / To study object of this work is a fortiori the Tarski-Seidenberg theorem. In the first chapter we study Tarski's motivation in this research, we recount the progress of the idea from ​​the discovery until the publication, and then we try to outline clearly the overall effect of the theorem in mathematics and beyond. In fact, we refer to the completeness of Euclidean geometry as a consequence of the theorem, in its contribution to the development of semialgebraic geometry. In the second chapter we prove the Tarski-Seidenberg theorem, namely that the first order theory of real closed fields is actually complete, using the Sturm and Sylvester theorems. In the third chapter we present a teaching research on students of the Department in purpose to diagnose potential knowledge gaps of the students concerning the theory of polynomials with real coefficients.