Thesis (MPhil)--Stellenbosch University, 2005. / ENGLISH ABSTRACT: With the emergence of the global village concept over the last two decades, the role of the act of translation has increased in importance. As people became aware of the value and significance of texts in foreign languages, it ignited an interest in the act of translation. Translations were no longer regarded as inferior, but rather worthy of study. Prior to the emergence of interest in translation, the translation process had received little attention, but now slowly became the focus point as researchers sought to unravel its idiosyncrasies. No longer were researchers merely prepared to accept the fruits of the process, but they questioned how the process came about, why it happened and which circumstances, both internal and external, influenced it. This research set out to investigate the similarities and differences between sports texts originally written in Afrikaans and translated sports texts that were translated from English into Afrikaans. Prior research on this topic had pointed to a marked lexical difference between original and translated texts. It was further postulated that the differences and similarities were caused by the translation process itself and were inherent to it. The current research attempted to determine these similarities and differences by means of an electronic lexical analysis of the original and translated corpora using Wordsmith Tools. The results confirmed the findings done in prior research, namely that there were lexical differences between original and translated texts. This study indicated that the differences were not significant for the study at hand. It further indicated that the reason for the lack of a significant difference was due to the common nature of the subject matter and a large degree of shared information. It was further suggested that the statistics could have been different if the commonality of topic had not been present. Further research would need to be undertaken by expanding the size and scope of the corpora so as to be able to reach conclusions based on a greater variety of texts. At the same time this research suggested that a qualitative analysis of the texts should be done to support the quantitative findings of the research. / AFRIKAANSE OPSOMMING: As gevolg van die snelle ontwikkeling in kommunikasie oor die laaste twee dekades, het die rol van vertaling van groter belang geword. Soos mense die waarde en belangrikheid van tekste in vreemde tale agtergekom het, het daar nuwe belangstelling in die proses van vertaling ontstaan. Vertaalde tekste is nie meer as minderwaardig geag nie, maar het nou die teiken van navorsing geword. Voor die nuwe belangstelling in vertaling posgevat het, het die proses van vertaling min aandag gekry, maar dit het stadig maar seker die fokuspunt van navorsers geword wat die eienaardighede van die proses wou ontrafel. Navorsers was nie meer tevrede met net die produk nie, maar het die proses ook ondersoek en wou weet waarom die proses op 'n sekere wyse plaasgevind het en watter omstandighede, intern sowel as ekstern, 'n invloed daarop uitgeoefen het. Hierdie navorsing het ten doelom die ooreenkomste en verskille tussen sporttekste wat oorspronklik in Afrikaans geskryf is en tekste wat uit Engels vertaal is, te ondersoek. Vorige navorsing op dié gebied het daarop gedui dat daar waarneembare verskille tussen vertaalde en oorspronklike tekste is en dat die verskille aan die proses self toegeskryf kan word en dat dit inherent deel is daarvan. Huidige navorsing het ten doelom die moontlike ooreenkomste en verskille vas te stel met behulp van 'n elektroniese leksikale ontleding van die oorspronklike en vertaalde korpora met behulp van Wordsmith Tools. Die bevindings van hierdie navorsing het die vorige navorsingsresultate bevestig, naamlik dat vertaalde en oorspronklike tekste op leksikale vlak verskil. Die huidige navorsing het egter aangetoon dat die verskille nie beduidend is hierdie studie ontleed is. Dit het verder aangedui dat die rede hiervoor toegeskryf kan word aan die gemeenskaplikheid van die materiaal en die groot hoeveelheid gedeelde inligting. Die navorsing het ook aangedui dat die statistiek moontlik sou verskil het indien die gemeenskaplikheid nie teenwoordig was nie. Verdere navorsing moet onderneem word deur die grootte en omvang van die korpora uit te brei sodat afleidings gemaak kan word met behulp van 'n groter verskeidenheid tekste. Terselfdertyd het die navorser aanbeveel dat kwalitatiewe navorsing van die tekste uitgevoer word om die bevindinge van die kwantitatiewe navorsing te ondersteun.

Thesis (MA)-- Stellenbosch University, 2000. / ENGLISH ABSTRACT: The creative component of the thesis deals with Coba, the disillusioned and traumatised wife of a young academic who returns from the Netherlands to her home town, Wellington, where she is confronted with the diary of her grandmother and letters from the local museum. The letters and diary then become an introduction to encounters with different women from the past of her hometown. Recorded in the diary of her grandmother is, amongst other fragments from the past, the remarkable story of the marginalised Martha Solomon(s), a coloured woman of slave descent with little schooling at a mission school in Bovlei, district of Wellington. Through a dramatic sequence of events Martha benefits through her involvement and marriage to a remitted English gentleman, enabling her to eventually donate land for the erection of a schoolbuilding in Wynberg, later known as Battswood College. Writing down and recreating the story of Martha Solomon(s) and her (Martha's) encounter with contemporary women from different social levels, has a salutary effect on Coba. Her home surroundings also contribute to this healing effect. She gains insight and through this manages to cross certain psychological barriers, her "Limit Mountains" - the name of the mountains surrounding Wellington which becomes the main metaphor sustained throughout the story. To date the story of Martha Solomon(s) has remained unexplored in the history of Wellington, and can be regarded as a "little narrative." Parallel to the history of Martha Solomon(s), runs the mainstream history of Wellington of the 1870's, a period in which the first Christian School for Girls was founded by Dr Andrew Murray, Abbie Ferguson and Anna Bliss. To date (2000) the ironic parallel between Abbie Ferguson's dynamic initiatives and Martha's later initiatives in Wynberg to relieve the educational needs of her people, has not been fully explored. By fictionalising and foregrounding the little narrative of Martha Solomon(s), new perspectives on mainstream history are brought to the fore and historic ironies highlighted. The inclusion of letters, fragments from diaries and photo material as part of the text creates a defictionalising illusion. The historic component of the thesis gives, as far as possible, a chronological account of the different versions of the story of Martha and its sources; also of historic events which are fictionalised in Limietberge. Inthe component concerning literary theory an account is given of the meaning of historic trivia in this particular investigation. There is a brief allusion to New Historicism, a view on history which points out the complicated relationship between history and fiction, and the subjectivity of all records of historical events. Certain postmodern techniques are given account of in an otherwise conventional story with a linear sequence of events. / AFRIKAANSE OPSOMMING: Die skeppende komponent van die tesis handeloor Coba, die ontnugterde en getraumatiseerde vrou van 'njong akademikus wat uit Nederland terugkeer na haar tuisdorp, Wellington, waar sy deur die navorsing van haar moeder met die dagboek van haar ouma en ou briewe uit die plaaslike museum gekonfronteer word. Dié briewe en dagboek word die aanknopingspunte vir haar ontmoeting met enkele vrouefigure uit die verlede van haar tuisdorp. Ingeskrewe in die dagboek van haar ouma, is onder andere die merkwaardige verhaal van die gemarginaliseerde Martha Solomons, 'n bruin vrou van slaweherkoms en met geringe skoling aan 'n sendingskool in die Bovlei, distrik Wellington. Die historiese figuur Martha Solomon(s) word deur 'n dramatiese verwikkeling dermate bevoordeel deur haar verbintenis met 'n Engelse edelman wat deur sy familie verwerp is, dat sy in staat is om grond te skenk vir 'n skool wat later ontwikkel in die Battswood Kollege, Wynberg. Die neerskryf en herskepping van dié verhaal van Martha Solomon( s) en van laasgenoemde se ontmoeting met ander vroue uit verskillende sosiale sfere van die tyd, werk mettertyd genesend op Coba in. Hiertoe dra ook die salwende invloed by van haar tuisomgewing. Sy kom tot insig en deurbreek daarmee sekere psigologiese versperrings, haar "Limietberge" - die naam van die berge rondom Wellington wat deurgaans as metafoor gebruik word. Die verhaal van Martha Solomon( s)/Grey het tot dusver min aandag in die geskiedenisoptekening van Wellington gekry, en kan as "kleingeskiedenis"gesien word. Parallel met die kleingeskiedenis van Martha Solomon( s), loop die Victoriaanse hoofstroom-geskiedenis van Wellington van die sewentigerjare van die negentiende eeu; 'n tydperk waarin daar met die eerste Christelike hoërskool vir dogters onder aanvoering van dr.Andrew Murray en die Amerikaners Abbie Ferguson en Anna Bliss begin is. Ingebou in die ondersoek maar nog onontgin, is die ironiese parallelle tussen Abbie se dinamiese inisiatiewe met die uitbou van die Seminarium, en Martha se latere inisiatiewe by die onderwysnood onder haar mense. Deur die kleingeskiedenis van Martha Solomon(s) te fiksionaliseer,word nuwe lig op die hoofstroom geplaas, en historiese ironieë uitgewys. Deur die plasing van briewe, :fragmenteuit dagboeke en fotomateriaal as integrale deel van die teks, word de:fiksionalisering bewerkstellig. Die historiese komponent van die tesis gee sover moontlik chronologies verslag van alle weergawes van die Martha-verhaaJ en sy bronne, asook van historiese gebeure uit die Wellingtongeskiedenis wat in Limietberge gefiksionaliseer is. In die literêr-teoretiese komponent word verslag gegee van die betekenis van die kleingeskiedenis- optekening van die ondersoek, en van die Nuwe Historisisme - 'n siening omtrent geskiedenis wat onder andere die ingewikkelde verhouding tussen geskiedenis en fiksie, asook die subjektiewe aard van geskiedenis-optekening uitwys. Sekere postmoderne tegnieke word in dié afdeling ook uitgewys en verantwoord.

Thesis (MA)--Stellenbosch University, 2002. / ENGLISH ABSTRACT: Landskap met vroue en slang, Lettie Viljoen's fifth novel, differ substantionally from her previous novel Karolina Feirrera. Landskap met vroue en slang concentrates on the inner processes of the main character rather than a series of external happenings. Because of the fragmentary presentation, wide reference field and many intertexts critics saw the novel as difficult, complex and challenging. It is clear that the title and cover of Landskap met vroue en slang "landscape," emphasize. In my opinion this serve as a point of orientation for the reader. Landscape not only plays an important roll in the text but also functions as a medium to make the text more accessible. With this research I focus on the function of the different landscapes in the novel. Almost all the reviews of Landskap met vroue en slang focus on the input of Nicolas Poussin, a seventeenth century artist, within the novel. On the cover of the novel is an illustration of two landscape paintings of Poussin. The title also call to mind one of Poussin's landscape paintings, "Landscape with two nymphs and a snake". By looking into the sublime landscape paintings of Poussin, one can come to a better understanding of Lena Bergh, the main character's, inner development. In addition to the sublime landscape as found in landscape paintings of Poussin, the domesticated landscape of gardens and parks, and the body as a landscape also plays an important roll to make the text more accessible. Lena's development during her psychological journey is clearly portrayed through her perception of and association with her garden while in parks and cemeteries she is confronted with issues of her past which she has to work through during her psychological journey. She uses bodily metaphors to get a better understanding of the landscape. The opposite also takes place. Lena uses the landscape to get a better understanding of her own changing body and sexuality. Her psychological journey is completed during the autopsy. Furthermore, one can draw interesting conclusions with regards to Lena's development by looking as how the colonel, a character that can be seen as the opposite of Lena, experience the landscape. In my opinion by focusing on landscape readers can gain a better understanding of this challenging and complex text. / AFRIKAANSE OPSOMMING: Landskap met vroue en slang (1996), Lettie Viljoen se vyfde roman, verskil grondig van sy voorloper Karolina Feirrera, deurdat die roman eerder op die hoofkarakter se innerlike prosesse as 'n reeks uiterlike gebeure konsentreer. Dit, tesame met die fragmentariese aanbod en wye verwysingsvelde en intertekste wat deur die teks opgeroep word, het veroorsaak dat die roman deur verskeie resensente as moeilik, kompleks en uitdagend beskou is. Uit die titel en buiteblad van Landskap met vroue en slang is dit duidelik dat "landskap" in hierdie roman vooropgestel word. Volgens my bied die titel en buiteblad 'n oriëntasiepunt vir die leser: landskap speel nie net 'n belangrike rol in die roman nie, maar dien ook as sleutel om die teks te ontsluit. In hierdie ondersoek fokus ek op die funksie van landskap in die roman en probeer sodoende die teks vir die leser meer toeganklik maak. In byna al die resensies oor Landskap met vroue en slang, word gewys op die belangrike rol wat Nicolas Poussin, 'n sewentiende eeuse skilder, binne die roman speel. Op die buiteblad van die roman is 'n afbeelding van twee landskapskilderye deur Poussin. Die titel herinner ook aan een van Poussin se landskapskilderye, Landskap met twee vroue en 'n slang. Deur die sublieme landskapskilderye van Poussin te ondersoek, kan belangrike insigte ten opsigte van die hoofkarakter Lena Bergh se innerlike ontwikkeling verkry word. Behalwe die sublieme landskappe soos dit in Poussin se landskapskilderye voorkom, speel die gedomestikeerde landskap van tuine en parke en die liggaam as landskap ook 'n belangrike rol om die teks meer toeganklik te maak. Lena se ontwikkeling tydens haar psigiese reis word duidelik uitgebeeld in haar persepsie van en omgang met haar tuin terwyl sy in parke en begraafplase met inhoude uit haar verlede gekonfronteer word wat sy op hierdie psigiese reis moet deurwerk. Sy gebruik liggaammetafore om 'n beter begrip van en greep op die vreemde Natalse landskap te kry. Die omgekeerde vind egter ook plaas: Lena gebruik die landskap om 'n beter begrip van haar eie veranderende liggaam en seksualiteit te kry. Haar psigiese reis word voltrek deur haar konfrontasie met die liggaam as landskap tydens 'n lykskouing. Deur verder die landskapsbelewing van die kolonel te ondersoek, 'n karakter wat as keersky van Lena beskou kan word, kan insiggewende kommentaar op Lena se beskouing van die landskap en psigiese reis gelewer word. Deur die verskillende landskappe te ondersoek, kan die leser myns insiens 'n beter greep op hierdie uitdagende en komplekse teks kry.

Thesis (M Phil)--Stellenbosch University, 2002. / ENGLISH ABSTRACT: The functional approach to translation is investigated in the context of Bible translation. For some practising translators, functionalism has application only in the production of instrumental translations, and for them this approach will inevitably lead to the dethroning of the source text. In Bible translation the status of the source text is very important. With the functional equivalence approach this status is disregarded in an effort to produce a Bible translation that can be used as a missionary instrument. Within functionalism, however, a documentaryexoticising translation can retain the status of the source text and can have the skopos to bridge the cultural gap between Biblical times and the modern world by adding cultural information. This was the skopos of a functional translation of the New Testament in German. Examples from this translation, as well as examples from the NAV (1983), were examined qualitatively to see how additional cultural information could assist the target reader in understanding the otherness of the ancient Biblical text. An empirical investigation was done. Text fragments from the NAV (1983), with cultural information added, were presented to people who study the Bible regularly. The response to the additional cultural information was very positive. The focus in the literature study was on the functional approach to translation, also known as skopos theory. This was compared with the functional equivalence approach as well as the newer relevance theory approach as described by Gutt. Attention was also given to the importance of culture in translation. In the functional approach other skopoi and other target groups can be identified. In a further study, the application of this approach to the translation of the Old Testament can be investigated. The functional approach might also be used in the translation of other ancient religious texts such as the Koran and the Torah. The benefits of co-operation between experts in the field of the Biblical languages and culture and practising translators are shown. The skopos of the translation will give such a team the framework within which they can produce a translation with a specific aim for a specific target group. The functional approach can be applied broadly to include both instrumental and documentary translations. In the case of Bible translation the documentary-exoticising translation provides the framework wherein the source text of the Bible can be accounted for in a responsible way. The application of functionalism is, however, wide enough to include all types of translation, provided that a clear skopos is identified and formulated for each translation. / AFRIKAANSE OPSOMMING: In hierdie studie word ondersoek ingestel na die rol wat die funksionalistiese benadering tot vertaling in Bybelvertaling kan speel. Sommige praktiserende vertalers het 'n beperkte siening van funksionalisme en koppel dit uitsluitlik aan 'n instrumentele vertaling en die noodwendige onttroning van die bronteks. In Bybelvertaling is die status van die bronteks een van die belangrikste kwessies. Met die funksioneel-ekwivalente benadering word hierdie status aangetas om 'n Bybelvertaling te kan lewer wat primêr as sendinginstrument gebruik kan word. Die funksionalistiese benadering bied egter die moontlikheid om 'n vertaling daar te stel wat dokumentêr-eksotiserend is, maar ook aan die leser daarvan bykomende kulturele inligting kan gee sodat die kultuurgaping oorbrug kan word. Hierdie spesifieke skopos is reeds toegepas in 'n funksionalistiese vertaling van die Nuwe Testament in Duits. Gedeeltes uit hierdie vertaling, asook uit die NAV (1983), word kwalitatief ondersoek om te sien hoe bykomende kulturele inligting die leser kan help om die andersheid van die antieke Bybelse teks beter te kan verstaan. In 'n empiriese ondersoek is teksgedeeltes uit die NAVen teksgedeeltes met bykomende kulturele inligting aan persone wat gereeld Bybelstudie doen, voorgelê. Hierdie lesers het die vertaling met die bykomende kulturele inligting baie positief ontvang. In die literatuurondersoek word die funksionalistiese benadering tot vertaling, ook genoem die skopos-teorie, breedvoerig bespreek en vergelyk met die funksioneleekwivalensie- benadering en die nuwer relevansie-teorie soos deur Gutt op vertaling van toepassing gemaak. Die verskillende aspekte van kultuur in vertaling kry ook aandag. Die funksionalistiese benadering bied die moontlikheid om ander skopoi en ander teikenlesers te identifiseer. In 'n verdere studie kan die toepassing van hierdie benadering op die vertaling van die Ou Testament ondersoek word. Die funksionalistiese benadering kan ook gebruik word by die vertaling van ander antieke religieuse tekste soos die Koran en die Torah. Die voordele van samewerking tussen kenners van die brontaal en -kultuur en praktiserende vertalers word uitgewys. In so 'n geval sal 'n duidelike skopos aan die kenners die raamwerk verskaf waa~binne 'n vertaling met 'n spesifieke doel en teikengroep aangepak kan word. Die funksionalistiese benadering kan breedweg toegepas word om sowel instrumentele as dokumentêre vertalings in te sluit. In die geval van Bybelvertaling bied die dokumentêreksotiserende vertaling 'n raamwerk waarbinne die bronteks van die Bybel verantwoordbaar in berekening gebring kan word. Die reikwydte van funksionalisme is egter sodanig dat dit enige tipe vertaling kan insluit op voorwaarde dat 'n duidelike skopos vir elke afsonderlike vertaling gedefinieer word.

Thesis (MPhil)--Stellenbosch University, 2003. / ENGLISH ABSTRACT: Bilingual dictionaries play an extremely important role in a multilingual society; they can be perceived as the key instruments in the communication between different groups and speech communities. Efficient and active communication between different cultural groups is essential in the South African environment. Culture-bound lexical items and the way they are treated in bilingual dictionaries can have a great influence on this process of communication. It is evident that the misrepresentation of culture-bound lexical items in bilingual dictionaries could seriously impede communication rather than enhance it. It is of great importance that lexicographers should provide users of the dictionary with adequate guidance in their treatment of these items. In order to equip the user with the necessary skills and knowledge, the treatment of culture-bound items should go beyond the mere provision of a translation equivalent. Translation equivalents should be supplemented and supported by illustrative markers, labels, glosses, usage notes and pictorial illustrations could be of use. The particular needs of a multilingual society imply certain adaptations to the structure and nature of a bilingual dictionary. The bilingual dictionary should be adapted in terms of form, content as well as structure in order to be able to present and treat a representative amount of cultural data in a comprehensive manner. The material used for the dictionary basis should be representative of the culture of the speakers; the linguistic and cultural reality that confronts the speakers daily should be reflected in the dictionary, language contact and change should be acknowledged. Many South African languages still have a strong tradition of oral literature and the relation of oral and written texts should be represented realistically in the dictionary basis. / AFRIKAANSE OPSOMMING: Vertalende woordeboeke speel 'n sleutelrol in die veeltalige omgewing. Hulle is naamlik van kamidale belang in die kommunikasie tussen verskillende taalgemeenskappe. In die Suid-Afrikaanse konteks is effektiewe kommunikasie en oop kanale tussen verskillende groepe van kardinale belang. Kultuurspesifieke leksikale items en die opname en hantering van hierdie items in vertalende woordeboeke kan 'n groot invloed uitoefen op die proses van kommunikasie tussen verskillende taalgemeenskappe. Onakkurate of onvoldoende hantering van hierdie items kan ernstige misverstande tot gevolg hê en sodoende skade doen aan die proses van kommunikasie. Leksikograwe moet die gebruiker van die woordeboek voldoende leiding gee rakende die betekenis en gebruik van kultuurspesifieke leksikale items. Die gebruiker moet ook in 'n woordeboek leiding kry om die kulturele konteks van 'n gespreksituasie te kan begryp. Die hantering van kultuurspesifieke leksikale items in vertalende woordeboeke moet meer behels as die voorsiening van vertaalekwivalente. Dit moet vir die gebruiker van die woordeboek moontlik wees om kennis van die kultuur van 'n ander taalgemeenskap op te doen, asook om sy of haar kommunikasievaardighede te ontwikkel deur die gebruik van die woordeboek. Om dit te bewerkstellig, is dit nodig dat die vertaalekwivalente wat vir kultuurspesifieke leksikale items voorsien word, aangevul word deur onder andere merkers, etikette, glosse, gebruiksnotas en illustrasies. Die behoeftes van die gebruiker van die vertalende woordeboek in die veeltalige omgewing impliseer dat daar sekere aanpassings gemaak moet word aan die aard en struktuur van die vertalende woordeboek. Die vertalende woordeboek wat gemik is op 'n gebruiker in 'n veeltalige en multikulturele omgewing, moet in terme van die vorm, inhoud en struktuur aangepas word om sodoende 'n verteenwoordigende hoeveelheid van kulturele data op 'n omvattende, sinvolle wyse te kan aanbied. Die materiaal wat vir die basis van die woordeboek gebruik word, moet verteenwoordigend wees van die kultuur van die sprekers. Die woordeboek moet die werklikheid waarmee die gebruiker daagliks gekonfronteer word, in die aanbieding van data en die samestelling van die sentrale woordelys reflekteer. Die tradisie van orale letterkunde speel vandag nog 'n daadwerklike rol in die lewe van baie Suid Afrikaners en dit moet ook in die woordeboek verreken word.

Thesis (MA)--Stellenbosch University, 2015 / AFRIKAANSE OPSOMMING: ’n Groot hoeveelheid navorsing is die afgelope paar dekades gedoen oor aanleerderwoordeboeke as tipologiese woordeboekonderafdeling. Ondanks al hierdie navorsing is die rol van aanleerderwoordeboeke in tersiêre taalleer met nultaalsprekers as teikengroep nog nie naastenby na behore ondersoek nie. Navorsing toon dat ’n goed gekose woordeboek, naas die opvoedkundige, ’n belangrike hulpmiddel is om die taalverwerwingsproses te verryk. Daar bestaan tans nie ’n eentalige of tweetalige aanleerderwoordeboek wat spesifiek gerig is op nultaalsprekers wat Afrikaans op tersiêre vlak aanleer nie. Taalverwerwingsdosente en taalfasiliteerders moet dus die gaping ten beste probeer vul deur woordeboeke soos Pharos se Aanleerderswoordeboek vir skole/Learner’s dictionary for schools en Longman-HAT se Afrikaans Dictionary and Grammar for English speakers vir hierdie aanleerders voor te skryf. Die hoofdoelwitte van hierdie studie kan soos volg opgesom word: om die mate te meet waarin hierdie “kompenserende” woordeboeke die leksikografiese behoeftes van nultaalsprekers op tersiêre vlak bevredig, om terugvoer van die teikengebruikers self te kry en om voorstelle te maak vir die moontlike samestelling van ’n aanleerderwoordeboek vir nultaalsprekers wat Afrikaans as derde of verdere taal op universiteitsvlak aanleer. Die studie is aanvanklik uitgevoer met die Funksieteorie as uitgangspunt, maar ook later gekombineer met die Algemene Teorie van Leksikografie, byvoorbeeld Wiegand (1998), as raamwerk. Taalverwerwingskursusse verskil van universiteit tot universiteit en dus is slegs die algemene en belangrikste leksikografiese behoeftes van hierdie nultaalsprekers bepaal. Die rede vir die analisering van hierdie spesifieke twee woordeboeke is omdat dit onderskeidelik voorgeskryf word by die Universiteit van Stellenbosch en die Nelson Mandela Metropolitaanse Universiteit. Die mate waarin ’n spesifieke woordeboek voldoen aan die bevrediging van ’n sekere teikengroep se leksikografiese behoeftes word nie slegs deur die leksikograaf bepaal nie, maar ook deur die teikengebruiker. Die huidige woordeboekkultuur is vasgestel deur die Nasionale Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaring (NKAV), wat tans in die Suid-Afrikaanse skoolsisteem gevolg word, onder die vergrootglas te bring. Op grond hiervan word voorstelle vir formele woordeboekonderrig op universiteitsvlak gemaak, wat beide algemene en spesifieke woordeboekonderrig insluit. / ENGLISH ABSTRACT: A great amount of research has been done during the past few decades on the typological dictionary subsection of learner’s dictionaries. Despite all of this research, the role of learner’s dictionaries in tertiary language teaching with foreign learners as the target group has not been researched quite enough. Research shows that a well-chosen dictionary is the next best resource after the facilitator to enchance the language learning process. There are currently no monolingual or bilingual learner’s dictionaries specifically targeting foreign learners who are learning Afrikaans at a tertiary level. Educators and facilitators must thus compensate by prescribing learner’s dictionaries such as Pharos’s Aanleerderswoordeboek vir skole/Learner’s dictionary for schools and Longman-HAT’s Afrikaans Dictionary and Grammar for English speakers for these learners. The main goals of the undertaken study can be summarized as follows: to measure to what extent these types of “compensating” dictionaries can succeed in satisfying the lexicographical needs of foreign learners at a tertiary level, to get feedback from the target users themselves and to make suggestions for the possible composition of a learner’s dictionary for foreign students learning Afrikaans as third language at university level. The study was initially conducted using the Function Theory as point of departure, and later combined with the General Theory of Lexicography, e.g. Wiegand (1998), as framework. Language acquisition courses differ from university to university and thus only the general, most important lexicographical needs of these foreign learners were determined. The reason for the analyses of these specific two learner’s dictionaries is because they are prescribed for foreign students learning Afrikaans as third language respectively at, the University of Stellenbosch and the Nelson Mandela Metropolitan University. The degree to which a certain dictionary succeeds in satisfying the lexicographical needs of a specific target group does not only depend on the lexicographer, but also on the target group itself. The current dictionary culture in South Africa was brought to light through reviewing the Curriculum Assessment Policy Statements (CAPS), which is currently being followed in the South African school system. On this basis, suggestions are made for formal dictionary education at tertiary level which includes general and specific dictionary education.

Hierdie studie is ʼn ondersoek na die rol wat ruimte en identiteit speel in D.J. Opperman se digbundel Komas uit ʼn bamboesstok (1979). Die studie maak gebruik van ʼn kommunikatiewe benadering wat die leser in staat stel om op ’n geïntegreerde wyse verslag te doen oor die hele proses wat plaasvind tussen die sender en ontvanger, deur middel van die gedrukte teks. Die teoretiese kennis sal hoofsaaklik op Opperman se digbundel toegepas word, asook tekste vanuit die Afrikaanse letterkunde wat daarby aansluit. Hierdie verhandeling sal verder ook klem plaas op hoe Opperman se digbundel sy persoonlike ruimte en identiteit aan die leser oordra, asook hoe die uitbeelding aansluit by die vorming van die identiteit van die leser/mens. Die struktuur van die studie sal bestaan uit vier hoofstukke: Hoofstuk een is ʼn kort inleiding waarin fokus geplaas word op die navorsing en redes vir die ondersoek. Die hoofstuk sal verder ook die nodige struktuur van die studie uiteensit, asook verskeie sleutelbegrippe wat deel sal vorm van die studie en sal bydra tot die leser se begrip van dit wat in die studie verduidelik of uitgebeeld word. In hoofstuk 2 word ’n kort oorsig van die Afrikaanse literatuur, met klem op die geskiedenis agter die ontwikkeling van Afrikaanse verhalende literatuur tot en met die publikasie van Opperman se digbundel Komas uit ’n bamboesstok gegee. Daar sal verder ook gekyk word na die literêre veranderings wat plaasgevind het in die Afrikaanse digkuns, met klem op ’n kommunikatiewe benadering tot literatuur, asook ’n Russiese Formalistiese bydrae daartoe. Die eksplisiete en implisiete motiewe en temas wat binne die Afrikaanse literatuur bestaan, en so ook dié van Opperman, sal verken word. Laastens sal twee aspekte, naamlik teorieë verbonde aan ruimte en identiteit, asook hoe die genoemde teorieë sigbaar en/of geïntegreer is in Opperman se digbundel Komas uit ’n bamboesstok (1979) bespreek word. Hoofstuk drie van hierdie studie verleen aandag aan Opperman as skrywer en legende, asook sy digbundel Komas uit ’n banbloesstok. Klem word geplaas op biografiese inligting van D.J. Opperman en agtergrondsinligting oor sy digbundel Komas uit ’n bamboesstok. ’n Diepgaande bespreking van Opperman se digbundel, d.w.s. die voorblad, die titelblad, kerngebeurtenisse en figure in Opperman se digbundel, motiewe en temas, geselekteerde gedigte vanuit die genoemde bundel, ensovoorts, sal dan volg. In die laaste hoofstuk wat deel sal vorm van die studie, hoofstuk vier, sal daar tot ʼn slotsom gekom word en klem geplaas word op hoe Opperman se digbundel Komas uit ’n bamboesstok (1979) bygedra het tot vernuwing in die Afrikaanse digkuns. / Thesis (M.A.)-University of KwaZulu-Natal, Pietermaritzburg, 2013.

No description available.

A Dissertation Submitted to the Faculty of Science University of the Witwatersrand, Johannesburg for the Degree of M aster of Science November 1987

No abstract available / Proefskrif--PU vir CHO