Η σχέση οικογένειας και επαγγελματικής ανάπτυξης του ατόμου έχει αναφερθεί από πολλές έρευνες. Τα χαρακτηριστικά, ο τρόπος λειτουργίας της οικογένειας και οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των μελών της επιδρούν –άμεσα ή έμμεσα- στην διαμόρφωση της αυτοαντίληψης και της ταυτότητας του ατόμου, διαμορφώνοντας παράλληλα και την συμπεριφορά του ατόμου κατά τις διαδικασίες λήψης απόφασης. Κομβικό σημείο στη ζωή των εφήβων αποτελεί η λήψη επαγγελματικής απόφασης. Ο ρόλος των γονέων στις διαδικασίες αυτές παρουσιάζεται στις περισσότερες έρευνες υπό τους όρους των κοινωνικών, οικονομικών και δημογραφικών χαρακτηριστικών τους. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση των απόψεων των γονέων για την ικανότητα λήψης απόφασης των παιδιών, όπως επίσης και του περιεχομένου των συζητήσεων τους με τα παιδιά τους που άπτονται της επαγγελματικής επιλογής. Οι απαντήσεις των γονέων και των μαθητών υπέδειξαν την διαφοροποίηση των μαθητών ως προς τις σκέψεις και τα συναισθήματα τους κατά την διάρκεια αυτών των συζητήσεων, τη διαφοροποίηση των γονέων ως προς την εμπιστοσύνη που δείχνουν στην ικανότητα των παιδιών τους να λάβουν αποφάσεις και την ανάγκη των γονέων για να αναπτύξουν δεξιότητες που θα διευκολύνουν την επικοινωνία με τα παιδιά τους. Τέλος γίνεται μια προσπάθεια να προταθούν ορισμένα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να εμπεριέχει ένα μοντέλο παρέμβασης με την εμπλοκή των γονέων στην συμβουλευτική διαδικασία / The relation between family and individual career development has been reported by many researchers. The family’s characteristics and its way of operation and the relations developed between its members affect - directly or indirectly- the individual’s selfconcept and identity, shaping at the same time its decision-making behavior. The career decision constitutes a nodal point in the life of adolescents. The role of parents in these processes is stressed by most researches under the spectrum of their social, economic and demographic characteristics. The aim of the present research is the investigation of the opinions of the parents regarding the decision-making ability of their children, as well as the content of their discussions with their children, that are related to the career choice. The answers of parents and students to the questionnaire have indicated a) the differentiation of students in terms of their thinking and feeling during these discussions, b) the differentiation of parents with respect to the confidence they show in their children’s ability of to make decisions and c) their need to develop skills that will facilitate the communication with their children. Finally, an attempt is made to identify certain characteristics that an intervention model may include, in order to allow the parents’ involvement in the counseling process.

Η παρούσα διπλωματική έχει ως σκοπό τη διερεύνηση των εννοιών της «μετασχηματιστικής ηγεσίας», της «συναλλακτικής ηγεσίας», της «συναισθηματικής νοημοσύνης», της «επικοινωνίας» και της «λήψης αποφάσεων». Για το σκοπό αυτό διενεργήθηκε και εμπειρική έρευνα, εκτός από βιβλιογραφική, σε οργανισμούς του τραπεζικού κλάδου. Στη μελέτη συμμετείχαν 131 εργαζόμενοι του τραπεζικού κλάδου, από τους οποίους ζητήθηκε συγκατάθεση για συμμετοχή στην έρευνα. Τα πρωτογενή δεδομένα συλλέχθηκαν από τα δομημένα ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν. Το ερωτηματολόγιο αποτελούνταν από 5 θεματικές ενότητες, που οι τέσσερις πρώτες αφορούσαν τις έννοιες που προαναφέραμε και ένα ερωτηματολόγιο κοινωνικο-δημογραφικών στοιχειών. Αφού ολοκληρώθηκε η συλλογή των δεδομένων, πραγματοποιήθηκε επεξεργασία τους με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS. Οι στατιστικές αναλύσεις αποτελούνταν από τέσσερα στάδια: i) ανάλυση παραγόντων, ii) έλεγχος αξιοπιστίας, iii) συσχετίσεις και iv) βηματική παλινδρόμηση. Μέσα από το εμπειρικό κομμάτι της έρευνας διαπιστώνουμε, από τις παλινδρομήσεις που διενεργήσαμε, ότι η ενσυναίσθηση (διάσταση της συναισθηματικής νοημοσύνης), η επίσημη επικοινωνία και η συμμετοχική λήψη αποφάσεων αποτελούν προβλεπτικούς παράγοντες τόσο της μετασχηματιστικής ηγεσίας όσο και της συναλλακτικής ηγεσίας. Οι παράγοντας που διαφοροποιούν τους μετασχηματιστικούς ηγέτες από τους συναλλακτικούς ηγέτες είναι οι κοινωνικές δεξιότητες και η αυτορρύθμιση της συναισθηματικής νοημοσύνης (που αποτελούν προσδιοριστικούς παράγοντες της μετασχηματιστικής ηγεσίας), άλλωστε κατέχοντας ένας προϊστάμενος αυτή τη διάσταση της συναισθηματικής νοημοσύνης, μπορεί να ελέγχει τις αντιδράσεις του και κατ’ επέκταση είναι σε θέση να μπορεί να παρακινεί και να έχει ανεπτυγμένες τις κοινωνικές δεξιότητες. / This study aims to explore the relationship of transformational leadership and transactional leadership, with the emotional intelligence, the organizational communication styles and participative decision-making The sample is composed by 131 bank employees who provided consent to participate in our research. The primary data were collected by distributed structured questionnaires. The questionnaire consisted of five thematic sections, the first four were the concepts mentioned above and the latter related to demographics. Data were analyzed by the Statistical Package for Social Sciences (IBM SPSS 20). Statistical analyzes consisted of four stages: i) factor analysis (PCA), ii) internal consistencies, iii) correlations and iv)stepwise multiple regressions. Multiple regressions analyses indicate that empathy (as dimension of emotional intelligence), formal communication, self-regulation and participative decision making were predictors of transformational leadership and transactional leadership, as well. The factor that differentiates leaders with transformation leadership style from those with transactional, is the ability of self-regulation and social skills.

Η επιλογή και η αξιολόγηση προσωπικού είναι ένα σημαντικό πρόβλημα, το οποίο μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα μιας επιχείρησης. Διάφορες ποσοτικές μέθοδοι έχουν προταθεί ως βοήθεια για τη λήψη τέτοιων αποφάσεων. Η παρούσα εργασία παρουσιάζει τα πιο σημαντικά και ευρέως γνωστά μοντέλα, που χρησιμοποιούνται στα πεδία επιλογής και αξιολόγησης προσωπικού. Επικεντρώνεται επίσης σε μια ανάλυση του MACBETH (Measuring Attractiveness by a Categorical Based Evaluation Technique). Το MACBETH είναι μια πολυκριτηριακή προσέγγιση λήψης αποφάσεων, η οποία απαιτεί μόνο ποιοτικές κρίσεις σε σχέση με τις αξίες και βοηθά τους αποφασίζοντες να ποσοτικοποιήσουν τις διαφορές ελκυστικότητας των επιλογών. Τέλος εφαρμόζουμε αυτή την τεχνική χρησιμοποιώντας το λογισμικό M-MACBETH, χρησιμοποιώντας πραγματικά δεδομένα μεγάλης ελληνικής τράπεζας. / The employee evaluation and selection system is an important problem that can significantly affect the future competiveness and the performance of an organization. Various quantitative methods have been proposed as an aid to such decisions. This work presents the most important and common models, that are used in the employee evaluation and selection area. It also focuses on a comprehensive overview of MACBETH (Measuring Attractiveness by a Categorical Based Evaluation Technique). MACBETH is a multicriteria decision analysis approach, which requires only qualitative judgements about differences of value to help a decision maker quantify the relative attractiveness of options. Finally, an application of this technique takes place using M-MACBETH software, based on real data from a big Greek bank.

Η συμβουλευτική και ανάπτυξη της σταδιοδρομίας παρουσιάζει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον, το οποίο εστιάζεται στην μελέτη των παραγόντων που παρεμποδίζουν την επιτυχή λήψη απόφασης. Λαμβάνοντας υπόψη την σύνθετη αλληλλεπίδραση μεταξύ σκέψεων, συναισθημάτων, αποφάσεων και δράσης, στην παρούσα μελέτη διερευνήσαμε την σχέση των δυσλειτουργικών σκέψεων σταδιοδρομίας και των δυσθυμικών συναισθημάτων με την επαγγελματική αναποφασιστικότητα. Η μετανεωτερικότητα και ο κονστρουκτιβισμός μάς έδωσαν το πρόδηλο πλεονέκτημα να αξιοποιήσουμε ποιοτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις, προκειμένου να διερευνήσουμε τις εμφανείς και κυρίως τις λανθάνουσες εσωτερικές διεργασίες, νοητικές και συναισθηματικές, οι οποίες αλληλλεπιδρούν και επενεργούν στην διαδικασία λήψης αποφάσεων για την σταδιοδρομία. Ως μέθοδο έρευνας προκρίναμε την μελέτη περίπτωσης ενός μεμονωμένου προσώπου, προϊουσών των συμβουλευτικών παρεμβάσεων. Η τριγωνοποίηση περισσότερων μεθοδολογικών εργαλείων αποτέλεσε έναν ισχυρό τρόπο εφαρμογής της ταυτόχρονης εγκυρότητας. Το μοναδικό παράδειγμα ενός πραγματικού προσώπου, ως επίκεντρο της ερευνητικής στρατηγικής, μας έδωσε την δυνατότητα να διερευνήσουμε και να κατανοήσουμε σε βάθος τις δυσλειτουργικές σκέψεις και τα δυσθυμικά συναισθήματα, τα οποία οδηγούν σε αναποφασιστικότητα σχετικά με την ανάπτυξη σταδιοδρομίας. Το ερευνητικό υποκείμενο, στην αρχή της ενηλικιότητας, ενώ είχε φτάσει με επιτυχία σε λήψη απόφασης, δεν ακολούθησε την προεπιλεγμένη σταδιοδρομία. Η μελέτη κατέδειξε την παρουσία δυσλειτουργικών σκέψεων και δυσθυμικών συναισθημάτων, τα οποία δεν σχετίζονταν με την έλλειψη πληροφόρησης ή την απουσία δομής και εμπιστοσύνης αλλά με προσωπικές συγκρούσεις, στην προσπάθεια συμβιβασμού και ταυτόχρονης ικανοποίησης των προσωπικών προτιμήσεων και των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων για την επιλογή σταδιοδρομίας. Η παρούσα μελέτη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καταδεικνύοντας ότι τα γεγονότα ζωής και οι τραυματικές εμπειρίες επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την επαγγελματική αναποφασιστικότητα, επιδρώντας τόσο σε γνωστικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο. Επιπρόσθετα, η συγκαιρινή οικονομιοκοινωνική πραγματικότητα ενισχύει τις δυσλειτουργικές σκέψεις, οι οποίες αφορούν στον εαυτό, στον εξωτερικό κόσμο και στο μέλλον. Τα δυσθυμικά συναισθήματα, όπως θλίψη, απαισιοδοξία, θυμός, άγχος, αίσθημα αποτυχίας, απώλεια ικανοποίησης και απουσία νοήματος, αποβαίνουν δυσλειτουργικά, όταν παρεμβαίνουν στην ικανότητα του ατόμου να επιλύει προβλήματα, να προβαίνει σε λήψη αποφάσεων και να δρα αποτελεσματικά. Η διερεύνηση των γνωστικών και συναισθηματικών παραγόντων σχετικά με την επαγγελματική αναποφασιστικότητα των νέων, αποσκοπεί στον εμπλουτισμό των θεωριών συμβουλευτικής και στην βελτίωση των παρεχόμενων συμβουλευτικών παρεμβάσων. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω θεωρητικά στηριγμένη έρευνα για την πλήρη κατανόηση της επαγγελματικής αναποφασιστικότητας. / Career counselling and development is of considerable interest in terms of research, which focuses on the study of the factors which hinder successful decision-making. Taking into consideration the complex interaction between thoughts, feelings, decisions and action, in the present study we investigated the relationship between dysfunctional career thoughts and negative feelings and career indecision. Postmodernism and Constructivism have given us the clear advantage of being able to make use of qualitative methodological approaches in our study in order to investigate the visible but mainly the latent internal processes, both mental and emotional, which interact and affect the procedure of career decision-making. As a method of research we selected the case study of an isolated individual, during the course of counselling activities. The triangulation of a number of methodological tools constituted a powerful means of implementing simultaneous validity. The only example of a real person as the focus of a research strategy enabled us to explore and comprehend in depth the dysfunctional thoughts and negative feelings which lead to indecision in relation to career development. The subject of the research, at the outset of adulthood, while having successfully reached a career decision, did not follow the chosen career. The study clearly demonstrated the presence of dysfunctional thoughts and negative feelings, which were not related to a lack of information or a lack of structure or confidence, but to personal conflicts, in an attempt to reconcile and simultaneously satisfy personal preferences and dysfunctional beliefs concerning the choice of career. The present study is of particular interest, since it clearly demonstrates that the events of life and traumatic experiences influence career indecision to a great extent, with consequences both on cognitive and emotional levels. In addition, the contemporary socio-economic reality intensifies dysfunctional thoughts which concern the self, the internal world and the future. Negative feelings, such as sadness, pessimism, anger, stress, a sense of failure, lack of satisfaction and lack of meaning, prove to be dysfunctional when they interfere with the individual’s ability to resolve problems to take a decision and to act effectively. The investigation of cognitive and emotional factors in relation to career indecision among young people aims to enrich counselling theory and improve the counselling which is offered. Nevertheless, further theoretically supported research is required so as to achieve a full understanding of career indecision.

Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως κύριο στόχο τη διερεύνηση των εννοιών της «διοίκησης συγκρούσεων», της «επικοινωνίας», της «μετασχηματιστικής ηγεσίας», της «συναλλακτικής ηγεσίας» και της «λήψης των αποφάσεων». Για το σκοπό αυτό εκπονήθηκε εμπειρική έρευνα στο πλαίσιο των χρηματοπιστωτικών οργανισμών και συγκεκριμένα με τη συμμετοχή υφισταμένων καταστημάτων τραπεζών του Δήμου Πατρέων. Τα πρωτογενή στοιχεία αντλήθηκαν με τη συμπλήρωση εκατό δομημένων ερωτηματολογίων, αποτελούμενων από συνολικά 78 ερωτήσεις το καθένα. Επιπλέον το ερωτηματολόγιο κατηγοριοποιήθηκε σε 5 θεματικές ενότητες. Κάθε ενότητα του ερωτηματολογίου αναφέρεται σε μια από τις βασικές έννοιες που περιλαμβάνει το θέμα της διπλωματικής εργασίας. Τη συλλογή των δεδομένων ακολούθησε η επεξεργασία τους με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS (παραγοντική ανάλυση, συσχετίσεις, βηματική παλινδρόμηση). Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε έλεγχος των δεκατεσσάρων υποθέσεων στις οποίες βασίστηκε η έρευνα για την επαλήθευση τους. Ορισμένες επιπτώσεις για τη διοίκηση αναφέρονται στο ότι η οικονομική κρίση, όπως επιδρά στη λειτουργία των τραπεζών και των καταστημάτων τους, αναπτύσσει περισσότερο την συναλλακτική ηγεσία και περιορίζει μορφές μετασχηματιστικής ηγεσίας όπως είναι το χάρισμα και η εμπνευσμένη παρακίνηση. Η συναλλαγή των προϊσταμένων με τους υφισταμένους (ενδεχόμενη ανταμοιβή) οδηγεί τους τελευταίους αρκετές φορές στον συμβιβασμό, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην επίτευξη των στόχων. Αντιθέτως τα διανοητικά ερεθίσματα που δίνει ο προϊστάμενος στους υφισταμένους συμβάλλουν στην εναρμόνιση και την επίτευξη των στόχων. Στην ίδια κατεύθυνση η εξατομικευμένη φροντίδα από την πλευρά των προϊσταμένων αφήνει χώρο για συμμετοχή και αποτελεσματική επικοινωνία. / The main goal of the present dissertation is to investigate the concepts of “conflict management”, “communication”, “transformational leadership”, “transactional leadership” and “decision making”. An empirical research was conducted within the framework of credit organizations and more particularly to subordinates of bank branches in the municipality of Patras. Data was collected from one hundred structured questionnaires, each one of which comprised a total of 78 questions. Furthermore, the questionnaire was divided in five thematic units. Εach thematic unit refers to one of the primary concepts included in the subject of the dissertation. Subsequent to its collection, data was processed with the assistance of the statistical package SPSS (factor analysis, correlations, stepwise regression). Fourteen hypotheses which form the basis of the research were tested if they are supported. Implications for management also include that the economic crisis, as this affects the operation of financial institutions and bank branches, is developing more the transactional leadership and restricts transformational leadership components such as charisma and inspirational motivation. The transaction between supervisors and subordinates (contingent reward) leads several times the last to compromise, giving greater emphasis to the objectives. On the other hand intellectual stimulation has a positive impact on integrating and attaining common goals. Moreover, individualized consideration as transformational leadership component contributes to decentralization and communication.

Ο αξιόπιστος και αποτελεσματικός ανθρωποκεντρικός σχεδιασμός προϊόντων και διαδικασιών παραγωγής αποτελεί μείζον ζήτημα της κατασκευαστική βιομηχανίας. Για το λόγο αυτό, πλήθος ελέγχων που αφορούν στη λειτουργικότητα, την ασφάλεια και την άνεση, τόσο των προϊόντων που χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο, όσο και των διαδικασιών παραγωγής που συμμετέχει ο ανθρώπινος παράγοντας, πραγματοποιούνται και αξιολογούνται σε περιβάλλον Η/Υ με τη χρήση λογισμικών προσομοίωσης και εικονικής πραγματικότητας. Η ρεαλιστική και αξιόπιστη αναπαράσταση της ανθρώπινης κίνησης μέσα σε εικονικό περιβάλλον, αποτελεί στις μέρες μας επιτακτική ανάγκη. Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα διατριβή επικεντρώνεται στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη μιας νέας μεθοδολογίας μοντελοποίησης της ανθρώπινης κίνησης, που βασίζεται στην προσαρμογή μιας υπάρχουσας κίνησης σε νέα ανθρωπομετρικά δεδομένα και περιορισμούς του περιβάλλοντος εργασίας (εικονικού πρωτοτύπου ή σταθμού εργασίας). Η προτεινόμενη προσέγγιση αποσκοπεί στη δημιουργία ρεαλιστικών και αξιόπιστων κινήσεων ψηφιακών ανθρωποειδών με στόχο την προσομοίωσή τους σε εικονικό περιβάλλον, ώστε να εξαχθούν αξιόπιστα αποτελέσματα κατά την εργονομική αξιολόγηση του σχεδιασμού προϊόντων και σταθμών εργασίας σε γραμμή παραγωγής. Αρχικά, γίνεται εισαγωγή τόσο στη σπουδαιότητα, όσο και στα προβλήματα του εργονομικού σχεδιασμού με χρήση ψηφιακών ανθρωποειδών, που αποτέλεσαν και το κύριο έναυσμα της παρούσας έρευνας. Παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της βιβλιογραφικής ανασκόπησης, που αφορούν σε μεθόδους μοντελοποίησης της ανθρώπινης κίνησης με χρήση τεχνολογίας ψηφιακών ανθρωποειδών, καθώς και σε λογισμικά προσομοίωσης ανθρώπινης συμπεριφοράς και εργονομικού σχεδιασμού. Στη συνέχεια, παρατίθεται μια εκτεταμένη ανάλυση που έχει ως στόχο τη βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης κίνησης. Η ανάλυση αυτή βασίζεται στη θεωρία του Στατιστικού Σχεδιασμού Πειραμάτων και χρησιμοποιεί πειραματικά δεδομένα καταγραφής ανθρώπινων κινήσεων. Η Ανάλυση της Διακύμανσης χρησιμοποιήθηκε για τον καθορισμό των ανθρωπομετρικών χαρακτηριστικών που επηρεάζουν περισσότερο την ανθρώπινη κίνηση, καθώς και για την ποσοτικοποίηση της επιρροής τους στη διαφοροποίηση της κίνησης. Βάσει των αποτελεσμάτων της Ανάλυσης της Διακύμανσης, γίνεται ανάπτυξη ημι-εμπειρικών, προσθετικών μοντέλων κίνησης, τα οποία συσχετίζουν την επίδραση των ανθρωπομετρικών χαρακτηριστικών με τις τροχιές των αισθητήρων που τοποθετούνται πάνω στο ανθρώπινο σώμα για την καταγραφή της κίνησης. Ακολουθεί η στοιχειοθέτηση της προτεινόμενης μεθοδολογίας μοντελοποίησης. Δεδομένου ότι η ανθρώπινη κίνηση αναλύεται σε ένα σύνολο διαδοχικών στιγμιοτύπων, η μεθοδολογία μοντελοποίησης αποσκοπεί στη δημιουργία στάσεων σώματος ψηφιακού ανθρωποειδούς για κάθε στιγμιότυπο του επιθυμητού σεναρίου κίνησης. Ως σενάριο κίνησης ορίζεται κάθε δυνατός συνδυασμός “εργασίας – ψηφιακού ανθρωποειδούς – περιβάλλοντος εργασίας”. Για τη δημιουργία ενός στιγμιότυπου της νέας κίνησης, ο αλγόριθμος της μεθοδολογίας παράγει τυχαίες εναλλακτικές στάσεις σώματος, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την αποφυγή τόσο των μη-ρεαλιστικών στάσεων, όσο και των στάσεων που δεν ικανοποιούν τους περιορισμούς του νέου σεναρίου κίνησης. Η βασική ιδέα της μεθοδολογίας μοντελοποίησης στηρίζεται στη θεωρία λήψης αποφάσεων πολλαπλών κριτηρίων, η οποία χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση των εναλλακτικών και την τελική επιλογή των βέλτιστων στάσεων σώματος, για τη σύνθεση της νέας κίνησης. Τα κριτήρια αφορούν αφενός στην εξασφάλιση της ρεαλιστικότητας της κίνησης και αφετέρου στην ικανοποίηση των νέων χωρικών περιορισμών, που προκύπτουν από τις γεωμετρικές τροποποιήσεις του περιβάλλοντος εργασίας. Έπεται η περιγραφή των βοηθητικών και δομικών στοιχείων του συστήματος υλοποίησης, καθώς και ο αναλυτικός σχεδιασμός του. Το σύστημα που αναπτύχθηκε αποτελείται από τα ακόλουθα δομικά στοιχεία: i)τη βάση δεδομένων, στην οποία αποθηκεύονται οι κινήσεις αναφοράς, τα ψηφιακά ανθρωποειδή, τα περιβάλλοντα εργασίας και τα αρχεία περιγραφής εργασιών, ii)το μηχανισμό που παράγει τις εναλλακτικές στάσεις σώματος λαμβάνοντας υπ’ όψη τους νέους περιορισμούς, iii)τα κριτήρια αξιολόγησης των εναλλακτικών κινήσεων, που αφορούν στην ομοιότητα των γωνιών των αρθρώσεων του σώματος και στην ομοιότητα της θέσης του άκρου εργασίας, iv)τον πίνακα αποφάσεων, ο οποίος υπολογίζει το δείκτη αξιολόγησης για κάθε εναλλακτική, βάσει των κριτηρίων αξιολόγησης, v)το μηχανισμό συνολικής αξιολόγησης των εναλλακτικών, ο οποίος υπολογίζει τον τελικό δείκτη αξιολόγησης, βάσει των δεικτών αξιολόγησης του πίνακα αποφάσεων και των βαρών των κριτηρίων, vi)το μηχανισμό κατάταξης των εναλλακτικών στάσεων, ο οποίος κατατάσσει τις εναλλακτικές, βάσει του τελικού δείκτη αξιολόγησης, και επιλέγει τη βέλτιστη στάση σώματος για κάθε στιγμιότυπο κίνησης. Το σύστημα που αναπτύχθηκε παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας προσαρμοσμένων κινήσεων ψηφιακών ανθρωποειδών που ικανοποιούν τις νέες συνθήκες και περιορισμούς. Οι νέες συνθήκες και περιορισμοί προέρχονται από την τροποποίηση των ανθρωπομετρικών διαστάσεων του ψηφιακού ανθρωποειδούς που εκτελεί την κίνηση, ή/και από την τροποποίηση της γεωμετρίας του περιβάλλοντος εργασίας, όπου εκτελείται η κίνηση. Η αξιολόγηση της αξιοπιστίας της προτεινόμενης μεθοδολογίας μοντελοποίησης παρουσιάζεται μέσα από μια σειρά πειραμάτων εκτέλεσης της πιλοτικής εφαρμογής από το χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η πιλοτική εφαρμογή αποσκοπεί στην εργονομική αξιολόγηση του σχεδιασμού του εσωτερικού ενός επιβατηγού αυτοκινήτου, επικεντρώνοντας στην επιλογή της βέλτιστης θέσης του καθίσματος του οδηγού και της εσωτερικής λαβής της πόρτας. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης καταδεικνύει τις δυνατότητες πρόβλεψης του αλγορίθμου όταν τροποποιούνται, τόσο τα ανθρωπομετρικά, όσο και οι διαστάσεις του περιβάλλοντος εργασίας. Ο αλγόριθμος δημιουργεί ρεαλιστικές και αξιόπιστες ανθρώπινες κινήσεις οι οποίες μπορούν να συντελέσουν στη βελτίωση του εργονομικού σχεδιασμού προϊόντων και διαδικασιών παραγωγής. / The efficient and reliable human-centred design of products and processes is a major goal of the manufacturing industry. Thus, numerous aspects related to performance, safety and ergonomics, need to be verified using Simulation and Virtual Reality techniques, in the context of the product development procedure. The realistic and accurate representation of human motion in Virtual Environment is crucial for the reliability of the simulation results. In this context, this dissertation focuses on the design and development of a novel methodology for human motion modelling, based on the adaptation of a given motion of a digital human model to new anthropometrics and environment’s constraints (related to virtual prototype or workspace). The proposed approach aims at the generation of realistic and reliable digital human motions in order to drive computer manikins into a Virtual Environment, so as to obtain reliable evaluation results during ergonomic design of a product or a production line’s workspace. The introductory chapter presents both the importance and the limitations of the ergonomic design using computer manikins, which consisted the major motivation of this research work. State-of-the-art is presented next, concerning other approaches related to human motion modeling using computer manikins, as well as software tools for digital human modeling and ergonomic design. Next chapter presents an extensive analysis, which focuses on the better understanding of the human motion. This analysis is based on a Statistical Design Of Experiments (SDoE) and makes use of experimental motion captured data. Analysis of Variance (ANOVA) was performed for the determination of the impact factor of the anthropometric parameters influencing the human motion path. Semi-empirical additive models was developed next, based on the results of this analysis, which connects the effect of anthropometrics with the trajectories of the markers that are attached on the human body during the motion capture procedure. The composing of the proposed motion modelling methodology is following. Given that human motion is analysed by a set of sequential motion frames, the modelling methodology aims at the generation of digital human’s postures for each frame of the desirable motion scenario. Motion scenario is each possible combination of “task – computer manikin – environment”. For the creation of a new motion’s frame, the algorithm of the methodology generates alternative postures, ensuring the rejection of non-realistic and constraint-violating postures. The basic concept of the modelling methodology is based on the multi-criteria decision making, which is used for the alternatives’ evaluation and the selection of the best-ranked human postures that constitute the new human motion. The criteria concern both the extensionality of the new motion and the satisfaction of the new constraints, related to the geometric modifications of the working environment. The description of the primary and secondary components of the implemented system, as well as their detailed design are presented next. The developed system consists of the following primary components: i)the data base, which includes reference motions, computer manikins, virtual environments and tasks , ii)the alternative generation mechanism, which takes into account the new constraints, iii)the evaluation criteria of alternatives, which are related to joint angles’ and end-effector’s similarity, iv)the decision matrix, which calculates the evaluation score of each alternative posture, based on the criteria, v)the aggregation mechanism, which calculates the utility score of each alternative, based on the evaluation scores and the weights of the criteria, vi)the ranking mechanism, which sorts the alternatives based on the utility score and selects the best-ranked alternative for each motion frame. The developed system enables the creation of adapted motions for digital humans that satisfies the new conditions and constraints. The new conditions and constraints come from the modification of the anthropometrics of the digital human model that realize the motion and/or the modification of the shape/geometry of the working environment. The evaluation of the proposed methodology’s efficiency is illustrated through a set of experiments through the pilot application coming from the automotive industry. The pilot application aims at the ergonomic evaluation of the interior design of a passenger car, focusing mainly on the position optimization for the driver’s seat and the door’s handle. The evaluation demonstrates the prediction capabilities of the algorithm, when both anthropometrics and environment parameters are modified. The algorithm generates accurate and realistic human motions that can be efficiently used in order to improve the computer-aided ergonomic design of manufacturing products and processes.

Στην παρούσα μεταπτυχιακή εργασία περιγράφεται η διαδικασία συνδυασμού προβλημάτων Επιχειρησιακής Έρευνας με την μεθοδολογία εύρεσης συγκριτικής αποδοτικότητας (DEA). Αρχικά, παρουσιάζεται μια γενική περιγραφή της μεθόδου DEA και μια συνοπτική επισκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας. Παρουσιάζεται ο τρόπος συνδυασμού της μεθόδου DEA και δύο κλασσικών μοντέλων χωροθέτησης εγκαταστάσεων, του μοντέλου με περιορισμό και του αντίστοιχου μοντέλου χωρίς περιορισμό στην χωρητικότητα. Για την επίτευξη αυτού του στόχου γίνονται οι απαραίτητοι χειρισμοί στην μέθοδο DEA ούτως ώστε να μπορεί να υπολογίζεται η αποδοτικότητα για όλες τις μονάδες λήψης απόφασης ταυτόχρονα – μέθοδος ταυτόχρονης DEA (Simultaneous DEA), εφόσον το κλασσικό μοντέλο βρίσκει την αποδοτικότητα μιας μονάδας λύνοντας μια φορά το γραμμικό πρόβλημα με τους συντελεστές βαρύτητας αυτής της μονάδας. Η λύση του πολυκριτήριου προβλήματος αναδεικνύει την αλληλεπίδραση μεταξύ κόστους και αποδοτικότητας, για τη λήψη απόφασης ανάλογα με τις ανάγκες που μπορεί ενυπάρχουν σε ένα αντίστοιχο πραγματικό πρόβλημα. Στην συνέχεια αναπτύσσεται για πρώτη φορά στη διεθνή βιβλιογραφία μια μεθοδολογία για το συνδυασμό δύο άλλων βασικών προβλημάτων, της κάλυψης και της σύμπτυξης συνόλου, αντίστοιχα, με την μεθοδολογία DEA. Στόχος είναι να μορφοποιηθεί ένα μοντέλο γραμμικού προγραμματισμού έτσι ώστε εκτός από το μέτρο απόφασης του κόστους για την κάλυψη ή σύμπτυξη ενός συνόλου-στόχου, από διαθέσιμα υποσύνολα να ληφθεί υπόψη και η αποδοτικότητα του εκάστοτε υποσυνόλου, η οποία εν τέλει θα επηρεάσει και την συνολική αποδοτικότητα του συνόλου-στόχου. Γίνεται ο συνδυασμός των μεθοδολογιών και αναπτύσσονται μεθοδολογίες πολυκριτήριας ανάλυσης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την λήψη αποφάσεων που αφορούν την αποδοτική και οικονομική κάλυψη ή σύμπτυξη ενός συνόλου. Για την πιστοποίηση και τη διαπίστωση της λειτουργικότητας των προτεινόμενων μεθοδολογιών αναπτύσσονται παραδείγματα προβλημάτων, τα οποία και επιλύονται επιτυχώς. / In the present thesis, the combination of Operation Research Problems with the Data Envelopment Analysis (DEA) is performed in order to make optimal and efficient decisions. Firstly, a general description of DEA and a breath literature review is presented. Then, we show and test location modeling formulations that utilize data envelopment analysis (DEA) efficiency measures to find optimal and efficient facility location/allocation patterns. In addition, to the authors’ best knowledge, the combinations of DEA with the Set Covering Problem as well as Set Packing Problem are formulated as multiobjective problems, for first time in the literature. The main aim of the proposed models is to make cost-effective and efficient decisions regarding the Set Covering and Packing Problem, respectively. Numerical examples are developed in order to validate and test the novel models. The numerical results of multiobjective analysis demonstrate that the proposed methods are able to successfully find optimal and efficient solutions for real set covering, packing and partitioning problems.

Η ποιότητα, άρα και ο τρόπος παρακολούθησης της, δηλαδή ο ποιοτικός έλεγχος, σχετίζεται άμεσα με την κερδοφορία μιας επιχείρησης• είτε αυτό επιτευχθεί μέσω αύξησης των πωλήσεων είτε μέσω μείωσης του κόστους παραγωγής ή παροχής υπηρεσιών. Ολοένα και περισσότερο γίνεται αποδεκτό το γεγονός ότι η υψηλή ποιότητα του προϊόντος και των υπηρεσιών και η σύνδεσή τους με την ικανοποίηση του πελάτη, είναι το κλειδί για την επιβίωση οποιασδήποτε επιχείρησης. Επομένως, κρίνεται επιτακτική ανάγκη η μελέτη και έρευνα γύρω από την σχέση της ποιότητας και των επιχειρήσεων και ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης και έντονων πιέσεων των καταναλωτών και της αγοράς. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει τη μεθοδολογία σχεδιασμού ενός συστήματος ποιοτικού ελέγχου με τη χρήση μεθόδων πολυκριτηριακής ανάλυσης και να γίνει σύγκριση αυτών των μεθόδων. / The purpose of this thesis is to describe the methodology of a Quality Control System planning using methods of multictiteria analysis and to compare these methods.

The objective of the present study is the development of a method for the automated design of assembly lines using a multiple criteria approach. This method aims at supporting the decision making process during the early design stages as well as during the reconfiguration stages of assembly lines. Towards this target, a complete approach is proposed investigating the aspects of the design problem in both human and automation based assembly lines. At first, the current practices for design /reconfiguration of automated/ human based assembly lines were analysed and the decision making process was modelled in each case. Following the design problem was formulated in a way that allows its solution by the use of search algorithms which are easier and more efficient to apply. Models capable of systematically generating the alternative assembly lines designs were designed and implemented. An intelligent search algorithm was applied to these models allowing the efficient exploration of the design problem solution space and the fast identification of high quality design solutions with respect to several user defined criteria (such as investment cost, flexibility etc.). All the aforementioned were incorporated into two distinct software tools, having as objective the support of assembly line design and reconfiguration. The first tool incorporates the design model and algorithms in a standalone application that can automatically generate, simulate and evaluate alternative assembly lines designs based on the product structure and the available equipment and processes. The second tool was developed as a web based application that allows the reconfiguration of human based assembly lines through the concept of dynamic job rotation. The tool is able to derive alternative rotation schedules and evaluate them against criteria that are used for the case of human based assembly lines. The main outcome of this work is the complete method that was proposed and realized through software tools, which is capable of providing solutions for the design and reconfiguration of assembly lines. The method can assist design engineers in real time through the automated generation, evaluation and identification of high quality design alternatives. The evaluation of the case studies revealed the efficiency of the suggested approach to produce such designs and validated its applicability to industrial environments. / Το αντικείμενο αυτής της διατριβής είναι η ανάπτυξη μια πολυκριτηριδιακής μεθόδου για την αυτοματοποίηση της διαδικασίας σχεδιασμού γραμμών συναρμολόγησης. Η μέθοδος προορίζεται για την υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων τόσο κατά τα αρχικά στάδια του σχεδιασμού όσο και κατά τον επανασχεδιασμό / αναδιαμόρφωση της γραμμής παραγωγής. Προς αυτή την κατεύθυνση προτείνεται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του προβλήματος η οποία εξετάζει τις ιδιαιτερότητες τόσο των αυτοματοποιημένων γραμμών συναρμολόγησης όσο και των γραμμών που απασχολούν ανθρώπινο δυναμικό. Αρχικά, ερευνήθηκαν οι σημερινές πρακτικές που χρησιμοποιούνται στο σχεδιασμό αυτοματοποιημένων συστημάτων παραγωγής αλλά και των γραμμών που βασίζονται στο ανθρώπινο δυναμικό. Κατόπιν οι διαδικασίες αυτές μοντελοποιούνται με αποτέλεσμα, την ανάπτυξη μοντέλων, τα οποία είναι ικανά να παράγουν με συστηματικό τρόπο εναλλακτικούς σχεδιασμούς μιας γραμμής συναρμολόγησης. Επιπρόσθετα, ένας ευφυής αλγόριθμος εφαρμόζεται στα μοντέλα αυτά, επιτρέποντας την αποδοτική και γρηγορότερη ανάδειξη σχεδιασμών υψηλής ποιότητας ως προς τα κριτήρια που έχει θέσει ο σχεδιαστής. Τα παραπάνω μοντέλα και ο αλγόριθμος αναζήτησης υλοποιήθηκαν σε δύο λογισμικά εργαλεία που αναπτύχθηκαν, με στόχο την στήριξη του σχεδιασμού γραμμών παραγωγής. Το πρώτο εργαλείο αποτελεί ένα αυτοτελές λογισμικό το οποίο έχει ως κύρια λειτουργία του την δημιουργία και αξιολόγηση εναλλακτικών σχεδιασμών αυτοματοποιημένων γραμμών παραγωγή, χρησιμοποιώντας ως εισόδους την δομή του προϊόντος και τον διαθέσιμο εξοπλισμό. Το δεύτερο εργαλείο χρησιμοποιεί την τεχνολογία των ιστοσελίδων (web interface) και χρησιμοποιείται για την δημιουργία χρονοπρογραμμάτων για τους εργάτες μιας γραμμής παραγωγής επιτρέποντας την αναδιαμόρφωση της σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η ερευνητική συμβολή της παρούσας διατριβής έγκειται στην ανάπτυξη μεθόδου η οποία προσφέρει ολοκληρωμένη λύση για την υποστήριξη λήψης αποφάσεων κατά τον σχεδιασμό και την αναδιαμόρφωση γραμμών συναρμολόγησης και υλοποιείται μέσω των κατάλληλων εργαλείων λογισμικού. Η αξιολόγηση των περιπτώσεων της αυτοκινητοβιομηχανίας απέδειξε την αποδοτικότητα και εφαρμοσιμότητά της σε βιομηχανικό περιβάλλον.