O objeto empírico desta tese é um subgrupo de verbos complexos do português brasileiro. Os dados estudados são formações sincronicamente transparentes e composicionais com prefixos a-, eN- e eS- e sufixos -ec-, -iz-, -e- e -ej-, incluindo os chamados verbos parassintéticos, e formações originalmente complexas, porém duvidosas quanto à complexidade atualmente. O corpus contém 380 verbos selecionados a partir de dicionário e organizados por critérios de frequência. O objetivo geral descritivo enfoca questões relativas às propriedades e ao comportamento dos afixos, das raízes e das vogais temáticas. A discussão é organizada em torno dos níveis de estrutura morfológica, morfofonológica, argumental e eventual. O objetivo geral teórico do trabalho consiste em discutir as propostas da Semântica Lexical, da Sintaxe Lexical e da Morfologia Distribuída. Como resultados, o estudo oferece uma primeira classificação em verbos parcialmente transparentes e totalmente transparentes. Aqueles são analisados como fruto de um processo de reanálise histórica comparado ao desaparecimento de preverbos. O estudo mostra que existe um continuum entre formações completamente fossilizadas, reanalisadas como simples, em processo de mudança e completamente transparentes e composicionais. Uma segunda classificação se refere a formações com significado composicional e não-composicional. Os dados não-composicionais são estruturalmente analisados através de uma releitura da restrição de localidade na interpretação das raízes e do uso da noção de polissemia das raízes. Os verbos totalmente transparentes e composicionais são descritivamente classificados em verbos de mudança de estado, de lugar (location), de posse concreta (locatum), de posse abstrata, de reconfiguração e verbos de modificação de v. A característica mais robusta dessa subclasse é a obrigatoriedade de um argumento interno interpretado como objeto afetado (tema ou experienciador, em menor escala) da mudança expressa pelo evento. A investigação aponta que esses prefixos podem ser a realização fonológica de um núcleo misto de natureza lexical e funcional que é responsável por introduzir o argumento interno na estrutura e relacioná-lo à semântica da raiz. Tal núcleo possui minimamente o traço [+r] (relacional) e, em poucos casos, apresenta especificação direcional [+dir]. Com isso, a ideia de que esses prefixos são morfemas direcionais é desmistificada, pois essa informação interna ao verbo complexo é residual e decadente. Em geral, os prefixos se comportam como alomorfes e não há fortes evidências de associação exclusiva de um prefixo a uma determinada estrutura argumental ou classe semântica. Os sufixos são analisados como realizações de núcleos funcionais de tipo v[+voice], v[-voice] e v[+voice, -télico] e também se observa que a ocorrência sufixal em tipos de eventos não se dá de modo tão sistemático como afirma a literatura prévia. A teoria de alomorfia prospota em Embick (2010), baseada em localidade e linearidade, se mostra efetiva para analisar a escolha dos alomorfes dos vi núcleos R (relacionador), v e Th (Vogal temática). O tipo semântico da raiz influencia o tipo de verbo formado, mas pode ser manipulado a fim de sofrer coerção por um processo metonímico ou estrutural. A principal conclusão a partir dos resultados obtidos é que a morfologia verbal do português brasileiro pode revelar tendências em relação à estrutura argumental e a estrutura de eventos, mas não reflete correlações suficientemente regulares ou consistentes. / The empirical object of this dissertation is a subgroup of complex verbs of Brazilian Portuguese. The dataset is composed by synchronically and compositional formations containing the prefixes a-, eN- e eS- and the suffixes -ec-, -iz-, -e- e -ej- and originally complex formations which are dubious in relation to its synchronic complexity. The corpus contains 380 verbs selected from a dictionary and organized by frequency criteria. The general descriptive goal encompasses topics on properties and behavior of affixes, roots and theme vowels and the discussion is guided by the levels of morphological, morphophonological, argument and event structure. The general theoretical goal of this dissertation is to discuss Lexical Semantics, Lexical Syntax and Distributed Morphology proposals. As empirical results, the study offers a primary classification in terms of partially and totally transparent verbs. Partially transparent verbs are treated as resulting from a historical reanalysis process compared to the well known process of disappearance of preverbs. It is assumed that there is a continuum from forms which are: 1) completely fossilized; 2) reanalyzed as simple; 3) forms in process of change; 4) completely compositional and transparent. A secondary classification refers to compositional and noncompositional formations. Non-compositional data are structurally analyzed by means of a new reading on the literature on locality restriction on the interpretation of roots and the use of the notion of root polysemy. Completely compositional and transparent verbs are empirically classified into change of state, change of location, change of abstract and concrete possession, reconfiguration and verbs of modification of v. The strongest characteristic of this subclass is the obligatory presence of an internal argument interpreted as an affected object (theme or experiencer, to a less extent) of the change denoted by the event. The investigation points out that the prefix may be considered as the phonological realization of a head with a mixed lexical functional nature, which is responsible for introducing the internal argument in the structure and relating it to the root semantics. This head has at least the feature [+r] and, in a few cases, it may present directional information [+dir]. Considering this, the assumption that these prefixes are directional morphemes is debunked since this kind of information within a complex verb is residual and decayed. In general, prefixes behave as allomorphs and there are not strong evidences of an exclusive association of a prefix and a certain kind of argument structure or semantic class. The suffixes are analyzed as realizations of three functional heads: v[+voice], v[-voice] and v[+voice, -telic] and it is observed that suffix occurrence in event type is not systematic as previous literature claims. The theory of allomorphy proposed in Embick (2010), which is based on locality and linearity, was efficient in accounting for selection of allomorphs of R, v and Th heads. Finally, semantic type shows influence on verb type but this information can be viii manipulated in order to derive structural or metonymical coercion. The main conclusion to be drawn from the results is the fact that Brazilian Portuguese verbal morphology may reveal certain tendencies in argument and event structure, but it does not reflect sufficiently regular or consistent correlations.

No processo derivacional, os sufixos nte e (d/t/s)or são conhecidos por formarem vocábulos designados na língua como agentivos. O conceito de agente, por sua vez, é fundamental para os estudos da linguagem, pois descreve uma categoria primária a qualquer ser vivo, servindo, por isso, de base para a criação de outras categorias. Propôs-se observar, descrever e organizar os significados dos sufixos nte e (d/t/s)or presentes na língua portuguesa, utilizando o mecanismo da paráfrase. Por tratar-se de afixos abrangentes, fizeram-se necessários dois tipos de abordagem: uma qualitativa e uma quantitativa. Num primeiro momento, fez-se uma pesquisa etimológica específica nos agentivos nomeadores de profissionais, isto é, em designadores de seres humanos portadores de uma função, em que se examinou o emprego primitivo dos sufixos que compõem essa análise. Depois, abarcaram-se palavras pertencentes a campos diversos, limitados pela presença desses sufixos. Os sufixos formadores de nomina agentis nte e (d/t/s)or remetem aos falantes a ideia de alguém ou algo que faz alguma coisa, isto é, forma duas séries nas quais se corporizam as derivações deverbais de designações de pessoas que são agentes da ação implicada no significado do verbo. A hipótese do trabalho é a de que os nomes em nte e (d/t/s)or possuem a propriedade do aspecto, entendido como duração da ação, devido à constituição histórica tanto das bases que os integram como dos próprios afixos, o que confere a cada um deles um papel semântico específico na língua. Constatou-se que as paráfrases dos nomes em nte e (d/t/s)or seguem um padrão acional único, sem variação nos diversos grupos lexicais a que pertencem, com uma especificidade no significado do sufixo nte. Esses e os outros elementos morfológicos se constituem como fundamento material para mediar a relação do falante com sua expressão social / In the derivational process, the suffixes nte and (d/t/s)or are known for forming words which are designated in the language as agentives. The term agent is fundamental to the studies of languages because it describes a primary category to any living being, and therefore it serves as a base to the creation of other categories. The proposal of this work is to observe, to describe and to organize the meanings of the suffixes nte and (d/t/s)or in Portuguese, utilizing the mechanism of paraphrase. Since they are comprehensive affixes, two approaches a qualitative and a quantitative one were necessary. Firstly, it was conducted a specific etymological research about the professional agentives, i.e. namely in human beings that have a function, in which the original function of the suffixes was examined. Subsequently, words of different fields were analyzed with these affixes. The nomina agentis forming suffixes nte and (d/t/s)or give to the speakers the idea of someone or something that does some action, forming two series in which they embody the deverbal derivations of nouns of people who are agents of the action implied in the verb meaning. The hypothesis of the work is that names in nte and (d/t/s)or own the property of the aspect, videlicet the implication of the duration of the action, due to historic constitution of both the bases and the affixes, which provides to each suffix one specific semantic role in the language. It was noticed that the paraphrases of the names in nte and (d/t/s)or follow one single standard of action, with no variation in the several and different lexical groups to which they belong, with a specificity in the meaning of the suffix nte. These and the other morphological components constitute the material base to mediate the relationship between the speaker and his/her social expression

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή έχει ως στόχο τη μελέτη του ρηματικού συστήματος του κερκυραϊκού ιδιώματος και τη διερεύνηση των ιδιαιτεροτήτων του. Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας παρατίθενται ιστορικά στοιχεία των οποίων η αναφορά έχει στόχο να διαφωτίσει τους σταθμούς εκείνους της ιστορίας της Κέρκυρας που τη διαφοροποιούν από την υπόλοιπη Ελλάδα και που έχουν ορατό αντίκτυπο γενικότερα στη μορφολογία του τοπικού ιδιώματος και συγκεκριμένα στη ρηματική μορφολογία. Ο εκτεταμένος δανεισμός από τη διάλεκτο της Βενετίας, εκτός του ότι άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια του στο τοπικό λεξιλόγιο εμπλουτίζοντάς το, είχε ως αποτέλεσμα την εισαγωγή νέων μορφημάτων, θεμάτων και προσφυμάτων, η δυναμική παρουσία των οποίων έχει συντελέσει κατά ένα μέρος ακόμα και στην αναδιάρθρωση του συστήματος των κλιτικών τάξεων. Από την άλλη μεριά, ο ερχομός πληθυσμών από την υπόλοιπη Ελλάδα και η εγκατάστασή τους στα χωριά της Κέρκυρας συνέτεινε στον περιορισμό της διάδοσης των δανείων στην ύπαιθρο χώρα και στην εδραίωση πιθανόν κάποιων «καθαρών» ελληνικών στοιχείων. Δεδομένου ότι οι διάλεκτοι/ τα ιδιώματα που απέχουν αρκετά από τον εθνικό κορμό π.χ. τα ποντιακά και οι διάλεκτοι των ελληνόφωνων χωριών της Κάτω Ιταλίας (Mackridge, 1997) συνήθως ακολουθούν μια κάπως ανεξάρτητη γλωσσική πορεία, δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι η Κέρκυρα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, παρουσιάζει πολλές ιδιαιτερότητες στο τοπικό ιδίωμα, όπως π.χ. η διάσωση και η αδιάκοπη χρήση αρχαιοελληνικών ρηματικών τύπων στην θέση των αντίστοιχων νεοελληνικών. Στη συνέχεια από το τρίτο κεφάλαιο και εξής επιχειρείται μια αμιγώς μορφολογική ανάλυση των γλωσσικών δεδομένων. Δεχόμενη τη διάκριση των ρημάτων σε κλιτικές τάξεις που προτείνει η Ralli (1988), θα εξετάσω τις ιδιαιτερότητες που εμφανίζει το κλιτικό παράδειγμα στο κερκυραϊκό ιδίωμα και τις αποκλίσεις του από την Κοινή Νέα Ελληνική. Στηριζόμενη στην ανάλυση της Ralli (2005) σχετικά με το ρόλο της θεματικής αλλομορφίας ως προς τη διαμόρφωση του κλιτικού παραδείγματος και την επακόλουθη τάση για ομαλοποίηση του συστήματος, θα εξετάσω τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η θεματική αλλομορφία στο κερκυραϊκό ιδίωμα και τις επιπτώσεις που έχει στο ρηματικό σύστημα, εξετάζοντας την τάση για αναδόμηση του συστήματος των κλιτικών τάξεων (4ο κεφάλαιο). Στο 5ο κεφάλαιο, θα αναφερθούμε στο ιδιαίτερο φαινόμενο της υποχρεωτικής αύξησης στους παρελθοντικούς χρόνους που εμφανίζονται στο ρηματικό σύστημα του κερκυραϊκού ιδιώματος. Το επόμενο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην Παραγωγή. Αφου παρουσιαστούν τα συνήθη παραγωγικά επιθήματα, θα γίνει μια εκτενής αναφορά στο δάνειο επίθημα –αρω που παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλή παραγωγικότητα. Τέλος, στο παράρτημα της εργασίας, αναφέρομαι στις γραπτές πηγές που χρησιμοποίησα για να συλλέξω τα απαραίτητα γλωσσικά δεδομένα. / The main aim of this master thesis is to investigate the particularities that are observed in the dialect of Corfu concerning the verbal system. The corfiot dialect is a member of the Ionian Sea dialects in Greece. Due to its historical background, the island of Corfu has followed a separate route, which influences dramatically the spoken language until today and differentiates it from Standard Modern Greek. This master thesis is orientated to morphological analysis. It is divided into six chapters. The first two chapters are introductory and afford information about the historical background, emphasizing on the extended borrowing coming from the dialect of Venice, and the main discernible dialectal characteristics of the today spoken language in Corfu. The next four chapters are dedicated to morphological analysis. Having noticed the main divergencies that are observed in the inflectional paradigm in the local dialect, I will examine the factors that play a crucial role in the formation of the corfiot inflectional paradigm. Having taken into serious consideration the proposal of Ralli (1988) concerning the verbal classification according to which the allomorphic pattern that verbs present classifies them into two main classes, and the proposal of Ralli (2005) referring to the way that the allomorphic pattern determines the reconstruction of the system of inflectional classes (functioning as an inflectional class demarcator), I will try to apply these proposals to my linguistic data coming from the Corfiot verbal system. Furthermore, having ended the morphological analysis for the trends that are visible and concern Inflection, I will examine the obligatory presence of the verbal augment in the corfiot dialect. In the sixth chapter, I will make some comments on the productivity of several derivational suffixes and I will focus my interest on the extremely productive derivational suffix –aro (which has italian origin). At the end of this master thesis, there is an extended appendix, in which I refer to the written material on which I based my morphological analysis.

Material addicional: http://hdl.handle.net/10230/6326 / La tesi Els sufixos verbalitzadors del català. Relacions semàntiques i diccionari és un treball interdisciplinari en què intervenen aspectes de morfologia i semàntica lèxiques i lexicografia, que té un objectiu doble: d'una banda, analitzar els verbs sufixats de manera que quedin recollits els punts de divergència i de contacte entre els diversos verbs, i de l'altra, proposar una representació lexicogràfica per als sufixos verbalitzadors en forma de prototip de diccionari. Amb aquest objectiu, es parteix de la premissa que és important que els afixos en general, i els sufixos verbalitzadors en particular, passin a formar part de la macroestructura del diccionari, per tal de millorar les definicions lexicogràfiques de les entrades que els contenen.Així, s'analitzen com a objecte d'estudi les sèries derivatives verbals coradicals, és a dir: verbs que comparteixen la mateixa base, però que es construeixen per mitjà de processos diferents, ja que el fet de confrontar els diversos elements que forman una sèrie derivativa havia de permetre precisar quines són les característiques de cada procés i/o cada sufix, i, en concret, quines són les diferències semàntiques i sintàctiques que hi ha entre cada element. El treball aconsegueix establir tres tipus de factors que expliquen que no es donin sèries sinonímiques completes en els verbs construïts per sufixació: pragmàtics, temàtics i distribucionals.La proposta de representació lexicogràfica dels sufixos analitzats es presenta dins d'un projecte futur de Diccionari d'afixos. Aquesta representació intenta millorar la dels diccionaris existents, sistematitzant les informacions de cada afix i incloent-hi les relacions semàntiques que s'estableixen entre les paraules construïdes del mateix tipus i les regles que les construeixen. / The dissertation Els sufixos verbalitzadors del català. Relacions semàntiques i diccionari (en.: The verbalizing suffixes of Catalan. Semantic relations and dictionary) is an interdisciplinary work, where aspects of lexical morphology, lexical semantics and lexicography are involved. The work has a double goal: first, to analyze the verbs to determine the points of divergence and contact among them, and second, to propose a lexicographic representation for the suffixes in a prototype of dictionary. We started from the premise that it is important that affixes in general, and the verbalizing suffixes in particular, should be part of the macrostructure of the dictionary, in order to improve the lexicographic definitions of the entries that contain them. Thus, verbal derivative strings are analized, but only those verbs that share the same base, but built by different processes. We thought that to confront the several elements that form a derivative string will allow us how to determine which are the characteristics of each process and/or each suffix, and, in particular, which are the semantic and syntactic differences that exist between each element. The work achieves to establish three types of factors that explain why complete synonymic strings do not exist: pragmatic, thematic and distributional.The proposal of lexicographic representation for suffixes is shown in a future project of Dictionary of affixes. This representation attempts to improve that of the published dictionaries, giving the information of each affix systematically and including the semantic relations that are established between the words built by the same rule.

ATR, advanced tongue root, is a phonological feature among vowels. As vowels assimilate to share the same value of that feature, they display ATR harmony. This is a common phenomenon among many African languages. ATR harmony is examined in this paper as manifested across morpheme boundaries wihin nouns in a Surmic language of Ethiopia called Bale. The data presented was collected at a workshop on ATR harmony held by SIL International in Mizan Teferi, Ethiopia, 2009. The vowel system in Bale displays a nine vowel inventory with a feature dominance of [+ATR] vowels which spread their feature both leftward and rightward to recessive [–ATR] vowels. The [+ATR] dominance is also present as a floating feature without any phonological material. The vowel /a/ is analysed as a neutral vowel, co-occuring with both [+ATR] and [–ATR] vowels within roots.

A problem with automatic tagging and lexical analysis is that it is never 100 % accurate. In order to arrive at better figures, one needs to study the character of what is left untagged by automatic taggers. In this paper untagged residue outputted by the automatic analyser SWETWOL (Karlsson 1992) at Helsinki is studied. SWETWOL assigns tags to words in Swedish texts mainly through dictionary lookup. The contents of the untagged residue files are described and discussed, and possible ways of solving different problems are proposed. One method of tagging residual output is proposed and implemented: the left-stripping method, through which untagged words are bereaved their left-most letters, searched in a dictionary, and if found, tagged according to the information found in the said dictionary. If the stripped word is not found in the dictionary, a match is searched in ending lexica containing statistical information about word classes associated with that particular word form (i.e., final letter cluster, be this a grammatical suffix or not), and the relative frequency of each word class. If a match is found, the word is given graduated tagging according to the statistical information in the ending lexicon. If a match is not found, the word is stripped of what is now its left-most letter and is recursively searched in a dictionary and ending lexica (in that order). The ending lexica employed in this paper are retrieved from a reversed version of Nusvensk Frekvensordbok (Allén 1970), and contain endings of between one and seven letters. The contents of the ending lexica are to a certain degree described and discussed. The programs working according to the principles described are run on files of untagged residual output. Appendices include, among other things, LISP source code, untagged and tagged files, the ending lexica containing one and two letter endings and excerpts from ending lexica containing three to seven letters.

« Maîtrise en linguistique - avec mémoire de l'Université Laval offert en extension à l'Université du Québec à Chicoutimi » / Dans le contexte scolaire ivoirien, la maitrise du français, tant à l'oral qu'à l'écrit, constitue un élément clé dans l'apprentissage de la quasi-totalité des disciplines enseignées. La réussite scolaire d'un élève en Côte d'Ivoire en dépend. Pour presque la totalité des enfants scolarisés, le français n'est pas une langue maternelle. Alors, son apprentissage est parfois laborieux. Il arrive que l'on constate des anomalies dans les productions discursives des apprenants. Deux d'entre elles ont retenu notre attention. Il s'agit de phénomènes qu'on assimilerait à un genre de confusion, qui ont lieu à l'écrit, entre les finales de mots en -eux et -eur. Par exemple, les élèves orthographient footballeu pour footballeur ou, à l'inverse, nerveur pour nerveu. Expliquer ces phénomènes est l'objectif que nous nous fixons pour ce projet de recherche. / In the Ivorian school context, fluency in French, both oral and written, is considered as an essential element in the learning of almost all the disciplines that are taught. The academic success of a student in Ivory Coast relies on it. For almost all children in school, French is not a mother tongue. So, its learning may be revealed as laborious. Sometimes, anomalies are observed in the discursive productions of the learners. Two of them caught our attention. This is a phenomenon that one would assimilate to a confusion, which takes place in writing, between the finals of -eux and -eur. For example, students spell « footballeu » for « footballeur » or, inversely, « nerveur » for « nerveu ». Explaining this phenomenon is our objective for this research project.

Cette thèse constitue une étude sémantique du préfixe verbal s- des verbes russes issus d'emprunts. Elle applique une approche théorique dérivée principalement de la Linguistique Cognitive Slave [LCS]. Quatre problèmes de recherche ont été identifiés : (i) la combinaison du préfixe s- avec les verbes russes issus d'emprunts ; (ii) la question de la préfixation vide ; (iii) la productivité du préfixe s- des verbes russes issus d'emprunts par rapport à la productivité concurrentielle du préfixe russe po- ; et (iv) l'hypothèse de Pallomorphe s-l-nu-. La méthodologie mise en place est à la fois qualitative et quantitative. La méthode qualitative concerne les recherches en bibliothèque et les recherches en ligne de sources d'expressions russe, française, allemande et anglaise, de même que des enquêtes effectuées par l'entremise d'un questionnaire et de fréquentes consultations de linguistes d'origine russe. La méthode quantitative comporte une recherche sur Google afin de déterminer le nombre de résultats obtenus à partir d'un choix de 82 verbes issus d'emprunts contenant le préfixe s-. Le nombre de résultats ainsi obtenus donne une indication de la fréquence relative avec laquelle ces verbes apparaissent dans la base de données Google en langue russe. Les résultats ont été classés sur une échelle de Likert, allant d'une fréquence « extrêmement faible » à une fréquence « extrêmement élevée ». Des 82 verbes issus d'emprunts contenant le préfixe s- utilisés pour cette recherche, 28 se sont avérés d'un usage « extrêmement élevé » ou « élevé ». Notre analyse ultérieure de ces 28 verbes a révélé que le préfixe s- pouvait avoir l'un des trois sens suivants : spatial, temporel ou amalgame. De ces 28 verbes, 15 ont un sens spatial dominant, 9 ont un sens temporel dominant et 4 sont dans la catégorie dite « amalgame ». En bref, leur sens spatial prédomine. Enfin, les quatre problèmes de recherche identifiés au début de notre étude ont été systématiquement abordés.

Les hélitrons constituent un groupe d'éléments transposables découverts récemment dans les génome eucaryotes. A travers une étude bioinformatique, nous avons étudié leur mode d'invasion, la modularité de leur séquence et leurs impacts sur les gènes à leur proximité dans le génome d'Arabidopsis thaliana. Les hélitrons sont les éléments transposables les plus répandus dans ce génome ; néanmoins ils ne sont que partiellement reconnus par des logiciels d'alignement. Nous avons modélisé ces éléments sous la forme d'une grammaire formelle. Cette grammaire est constituée des deux extrémités terminales séparées par une séquence nucléotidique quelconque de taille fixée. Nous avons créé une matrice d'occurrences des modèles associant toutes les combinaisons possibles d'extrémités. La matrice a fait apparaître des associations préférentielles entre certaines extrémités et a permis la découverte de nouvelles familles d'hélitrons chimériques. La détection des ORFs contenant les protéines de transposition a permis de confirmer la relation hélitron autonome non-autonome et de comprendre le mécanisme de création des chimères d'hélitrons. Nous avons proposé une nouvelle nomenclature des hélitrons basée sur leurs extrémités et non sur leur séquence globale. L'étude de la séquence d'une famille d'hélitrons a montré une réorganisation constante des domaines nucléiques entre les différentes copies de cette famille. Pour comprendre cette organisation, nous avons mis au point le logiciel DomainOrganizer qui permet d'observer la composition en domaines des éléments transposables. DomainOrganizer détecte les frontières entre domaines à partir d'un alignement multiple et crée la liste des domaines. A partir de cette liste, il recherche, par un algorithme d'optimisation combinatoire, le nombre minimal de domaines qui recouvrent au maximum l'ensemble des séquences. Enfin, DomainOrganizer visualise et classe les séquences en fonction de leurs domaines. L'analyse par domaines de la famille AtREP21 a permis de comprendre la nature de cette variabilité et de retracer l'histoire évolutive de cette famille à partir de l'identification des domaines. L'étude de la localisation des hélitrons AtREP3 dans ce génome de plante a montré une insertion préférentielle de ceux-ci dans les promoteurs de gènes. Les profils d'expression de ces gènes, nous a permis d'identifier plusieurs clusters. Par ailleurs, les motifs de régulation ont montré une grande variabilité de motifs dans les promoteurs mais pas dans les hélitrons. Ces résultats ont montré que les hélitrons non-autonomes transportent dans leurs séquences internes des motifs de liaisons aux facteurs de transcription. Des analyses complémentaires devront être réalisées pour comprendre l'action régulatrice des hélitrons sur les gènes situés à leur proximité.

Η παρούσα έρευνα επικεντρώθηκε στη μελέτη ζητημάτων που αφορούν στη μορφολογική πλευρά της ορθογραφίας, γιατί σε αυτήν φαίνεται να είναι μεγαλύτερες οι δυσκολίες που συναντούν οι μαθητές με και χωρίς δυσκολίες στο γραπτό λόγο. Ειδικότερα, η έρευνα αυτή επιχείρησε να εξετάσει την ορθογραφική απόδοση των βασικών λέξεων και των μορφολογικά πολύπλοκων παράγωγών τους, από ελληνόφωνους μαθητές τυπικής ανάπτυξης και μαθητές με αναγνωστικές και ορθογραφικές δυσκολίες, που φοιτούν στο δημοτικό σχολείο. Πιο συγκεκριμένα, δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 66 μαθητές που φοιτούσαν στις Δ΄ και Στ΄ τάξεις του δημοτικού σχολείου. Αρχικά, οι μαθητές εξετάστηκαν σε ορισμένες προδοκιμασίες, οι οποίες αξιολογούσαν τη μη λεκτική νοημοσύνη, τη βραχύχρονη μνήμη και τις αναγνωστικές και ορθογραφικές δεξιότητές τους. Τα αποτελέσματα από τις δοκιμασίες αυτές, οδήγησαν στην επιλογή των μαθητών που θα συγκροτούσαν την κάθε ομάδα αλλά και στις εξισώσεις των ομάδων μεταξύ τους. Οι ερευνητικές ομάδες ήταν τρεις: η πειραματική ομάδα και οι δύο ομάδες ελέγχου. Η πειραματική ομάδα περιείχε 21 μαθητές της Στ΄ τάξης με αναγνωστικές και ορθογραφικές δυσκολίες, η ομάδα ελέγχου Ι περιείχε 21 μαθητές τυπικής ανάπτυξης της Στ΄ τάξης και η ομάδα ελέγχου ΙΙ απαρτιζόταν από 24 μαθητές τυπικής ανάπτυξης της Δ΄ τάξης. Η πειραματική ομάδα εξισώθηκε ως προς τη χρονολογική ηλικία και το νοητικό επίπεδο με την ομάδα ελέγχου Ι και με την ομάδα ελέγχου ΙΙ ως προς το αναγνωστικό, ορθογραφικό και νοητικό επίπεδο. Έπειτα, οι μαθητές εξετάστηκαν στην πειραματική ορθογραφική δοκιμασία με στόχο την εξέταση της ορθογραφικής ακρίβειας, της ορθογραφικής συνέπειας και του συνυπολογισμού της ορθογραφικής ακρίβειας και συνέπειάς τους, σε σχέση με την απόδοση λεξικών μορφημάτων και παραγωγικών επιθημάτων λέξεων της ελληνικής γλώσσας. Οι λέξεις που συμπεριλήφθηκαν στη δοκιμασία αυτή έλαβαν τη μορφή ‘Βάση – Παράγωγη’ λ.χ. διαφημίζω-διαφημίσεις. Για τον υπολογισμό της ορθογραφικής ακρίβειας, τα λεξικά μορφήματα και τα παραγωγικά επιθήματα των λέξεων χωρίστηκαν σε 140 λεξικά τμήματα-στόχοι. Για τον υπολογισμό της ορθογραφικής συνέπειας, ομαδοποιήθηκαν τα λεξικά τμήματα που θα συγκρίνονταν μεταξύ τους σε 52 ομάδες λεξικών τμημάτων. Τα κυριότερα αποτελέσματα ήταν τα εξής: όσον αφορά στις συσχετίσεις, προέκυψαν στατιστικώς σημαντικοί δείκτες μεταξύ όλων των τιμών των ανεξάρτητων μεταβλητών μεταξύ τους, καθώς και μεταξύ των τελευταίων και των εξαρτημένων μεταβλητών «ποσοστό ορθογραφικής ακρίβειας», «ποσοστό ορθογραφικής συνέπειας» και «ποσοστό ορθογραφικής ακρίβειας και συνέπειας» της πειραματικής ορθογραφικής δοκιμασίας, με εξαίρεση τη μη λεκτική νοημοσύνη, η οποία φάνηκε να συσχετίζεται σημαντικά μόνο με τις δύο τελευταίες. Επιπλέον, σε όλες τις μετρήσεις της πειραματικής ορθογραφικής δοκιμασίας, οι μαθητές της Στ΄ τάξης με αναγνωστικές και ορθογραφικές δυσκολίες σημείωσαν χαμηλότερη επίδοση στην ορθογραφική απόδοση των λεξικών μορφημάτων και παραγωγικών επιθημάτων των λέξεων-στόχων συγκριτικά με τους τυπικούς συνομηλίκους τους. Παράλληλα, είχαν παρόμοια επίδοση σε σχέση με τους νεαρότερους τυπικούς μαθητές της Δ΄ τάξης. Ακόμα, οι τρεις ομάδες είχαν καλύτερη επίδοση στην ορθογραφική απόδοση των λεξικών μορφημάτων και παραγωγικών επιθημάτων των ουσιαστικών και των επιθέτων συγκριτικά με αυτήν των ρημάτων. Τα ευρήματα αυτά, επιβεβαιώνουν το προφίλ των μαθητών με δυσκολίες στο γραπτό λόγο που έχει φανεί σε προγενέστερες έρευνες, δηλαδή ότι υπάρχει μία καθυστέρηση στις ορθογραφικές δεξιότητες των μαθητών με αναγνωστικές και ορθογραφικές δυσκολίες σε σχέση με την ηλικία που διανύουν. Επιπρόσθετα, τα υψηλά ποσοστά των τριών ομάδων στην ορθογραφική συνέπεια μάς επιτρέπουν τον ισχυρισμό πως οι μαθητές χρησιμοποιούν μορφολογικές στρατηγικές κατά την παραγωγή ορθογραφημένης γραφής. Ωστόσο, οι τυπικοί μαθητές της Στ΄ φαίνεται να χρησιμοποιούν πιο εκτεταμένα τις μορφολογικές στρατηγικές, αφού παρήγαγαν περισσότερες συνεπείς και σωστές ορθογραφικές αποδόσεις των κοινών λεξικών τμημάτων σε σύγκριση με τους συνομήλικους μαθητές με αναγνωστικές και ορθογραφικές δυσκολίες και τους τυπικούς μαθητές της Δ΄ τάξης. Αν και τα αποτελέσματα της ορθογραφικής συνέπειας ενισχύουν τη χρήση μορφολογικών στρατηγικών, δεν αποκλείουν τη χρήση άλλων στρατηγικών στις οποίες εμπλέκεται ο παράγοντας της μνήμης (λ.χ. απομνημονευτικές στρατηγικές. Τέλος, αν και οι τυπικοί μαθητές της Στ΄ τάξης είχαν σημείωσαν υψηλότερο συνολικό ποσοστό ορθογραφικής ακρίβειας σε σύγκριση με τις άλλες δύο ομάδες, υπήρξαν περιπτώσεις λεξικών τμημάτων, κατά την ορθογραφική απόδοση των οποίων, οι μαθητές και των τριών ερευνητικών ομάδων σημείωσαν είτε υψηλό είτε χαμηλό ποσοστό ορθογραφικής ακρίβειας. Η απουσία στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στις περιπτώσεις αυτές, αποτελεί πηγή προβληματισμού και αναδεικνύει το ζήτημα του ρόλου της ορθογραφικής επεξεργασίας εκάστης λέξης. / The present study focused on the examination of matters related to the morphological aspect of spelling. This seems to pose great difficulties to students with or without reading and spelling difficulties. Particularly, this study attempts to examine the spelling of the base and the derived words by Greek-speaking typical achievement students and students with reading and spelling difficulties, all which attended primary school. The participants of this study were 66 fourth and sixth graders. Initially, as part of the testing, students completed a battery of pretests which evaluated their nonverbal intelligence, short-term memory and reading and spelling skills. The results of these tests led to the selection of the students that would form each group and the matching of the groups. Three research groups of participants took part in this study: an experimental group and two control groups. The experimental group consisted of 21 typical achievement sixth graders, control group I consisted of 21 sixth graders with reading and spelling difficulties and control group II comprised 24 typical achievement sixth graders. A reading/spelling level match design was employed. The experimental group was matched in terms of chronological age and intellectual level (chronological age-matched group) with control group I whereas with control group II in terms of reading, spelling and intellectual level (reading/spelling level-matched group). In addition, students were assessed on a spelling task that was designed to examine their spelling accuracy, their spelling consistency and their spelling accuracy-consistency in spelling lexical morphemes and derivational suffixes of Greek words. The experimental items in the spelling task were morphologically related word-pairs (base and derivation). To test the spelling accuracy, lexical morphemes and derivational suffixes of words were divided into 140 lexical parts. To test the spelling consistency, these lexical parts were grouped in 52 groups. The main results are as follows: as far as the correlations are concerned, apart from non-verbal intelligence, there is statistically significant indicators among all independent variables and between the independent and the dependent variables “percentage of spelling accuracy”, “percentage of spelling consistency” and “percentage of spelling accuracy and consistency” of the spelling task. Moreover, in the measurements of the spelling task, students with reading and spelling difficulties performed poorly in spelling lexical morphemes and derivational suffixes compared to their typical achievement peers. At the same time, their performance was similar to the performance of typical achievement fourth graders. In addition, the three groups had a better performance in spelling the lexical morphemes and derivational suffixes of nouns and of adjectives than of verbs. These findings confirm the profile of students with reading and spelling difficulties that has been shown in previous studies. In particular, it seems that there is a delay in the spelling skills of students with reading and spelling difficulties. This is consistent with a spelling delay hypothesis, rather than a spelling deviance hypothesis. Furthermore, the groups’ high percentages in spelling consistency allow us to claim that students use morphological strategies when they spell morphologically related words. However, typical achievement sixth graders seem to make greater use of morphological strategies, since they produce more consistent and correct spellings of the lexical morphemes and derivational suffixes compared to their peers with reading and spelling difficulties and typical achievement fourth graders. Our results suggest the use of morphological strategies, yet they do not exclude the use of other strategies which rely on memory such us memory strategies. Finally, typical achievement sixth graders scored a higher percentage in spelling accuracy compared to the other two groups. However, there were certain parts in which the students’ spellings didn’t differ. Our data show that in these parts students of the three groups scored high or low percentages of spelling accuracy. The absence of statistically significant differences between the three groups in these cases is an area of concern and highlights the role of the orthographic processing of each word.