• Refine Query
  • Source
  • Publication year
  • to
  • Language
  • 7260
  • 426
  • 424
  • 416
  • 405
  • 373
  • 129
  • 111
  • 51
  • 50
  • 36
  • 35
  • 17
  • 10
  • 7
  • Tagged with
  • 7665
  • 2341
  • 2182
  • 2167
  • 1604
  • 922
  • 884
  • 834
  • 665
  • 654
  • 583
  • 558
  • 531
  • 513
  • 506
  • About
  • The Global ETD Search service is a free service for researchers to find electronic theses and dissertations. This service is provided by the Networked Digital Library of Theses and Dissertations.
    Our metadata is collected from universities around the world. If you manage a university/consortium/country archive and want to be added, details can be found on the NDLTD website.
121

Metodología para la ordenación del territorio bajo el prisma de sostenibilidad. (Estudio de su aplicación en la ciudad de Bogotá D.C.)

Parrado Delgado, Carlos César 18 December 2001 (has links)
La especie humana es la única capaz de alterar los ciclos de la energía, de los nutrientes y de los materiales, fiel demostración de ello es el ecosistema urbano. Este es complejo, artificial, dependiente tecnológico, con una dinámica muy grande de expansión y de cambio.En este ecosistema la especie dominante se adapta a las condiciones locales y regionales, mostrándonos ese grado de adaptabilidad con el conocimiento de ese entorno. Este ecosistema no es nada natural, es solo el fruto de un antropomorfismo, con unos niveles de consumo altísimos.Es por ello que el mismo hombre se plantea una corrección a su actual comportamiento y para ello parte de lo Sostenible aquello que de alguna manera sea racional y permita perpetuarse; ampliando con ello términos como calidad de vida, equidad, mejorando estándares de satisfacción social, económicos, ambientales y desde luego ecológicos.Así entonces se persigue el rediseño de un espacio que de alguna manera sea consciente del consumo de recursos la calidad del entorno y el balance de energía y ello a través del ordenamiento ambiental territorial (OAT) de manera sostenible.
122

Identificació de patrons de paisatge urbà en les destinacions turístiques madures del litoral mediterrani. El cas de la Costa Daurada Central

Rovira Soto, Maria Trinitat 05 December 2013 (has links)
L'objectiu de la recerca és la definició d'una metodologia per a l'anàlisi de l'estructura bàsica dels paisatges de segones residències. Els tres nivells jeràrquics que proposa la metodologia associada a l'Ecologia del Paisatge són la inspiració per a l'anàlisi del paisatge turístic residencial que es proposa. A nivell de pegat, es mesura l'evolució de l'espai dedicat a les segones residències. Al nivell de classe, es descriu l'estructura del paisatge turístic residencial. A nivell de paisatge, les mètriques, defineixen un patró bàsic per al paisatge de les segones residències. Els documents de planejament parcial la font d’informació bàsica. Els resultats van des de la caracterització de l'evolució de l'espai turístic de les segones residències fins a la modelització del paisatge turístic residencial de la Costa Daurada central. Els resultats permeten entendre com els espais turístics de segona residència creen paisatge, i identificar com, en el cas estudiat, el paisatge de residències secundàries ha evolucionat aproximant-se al d'una ciutat convencional. / El objetivo de esta investigación es la definición de una metodología para el análisis de la estructura básica de los paisajes de segunda residencia. Los tres niveles jerárquicos que propone la metodología asociada a la Ecología del Paisaje son la inspiración para el análisis del paisaje turístico residencial que se propone. A nivel de parches, se mide la evolución del espacio dedicado a las segundas residencias. Al nivel de clase, se describe la estructura del paisaje turístico residencial. A nivel de paisaje, las métricas, definen el patrón básico para el paisaje de las segundas residencias. Los documentos de planeamiento parcial son la fuente de información básica. Los resultados de la presente investigación van desde la evolución del espacio turístico dedicado a las segundas residencias hasta a la modelización del paisaje turístico residencial de la Costa Dorada central. Los resultados permiten entender cómo los espacios turísticos dedicados a la segunda residencia crean paisaje, e identificar como, en el caso estudiado, el paisaje de las segundas residencias ha evolucionado aproximándose al de una ciudad convencional.
123

Anàlisi geogràfica de les disfuncions territorials municipals a la província de Lleida mitjançant els SIG

Guerrero i Lladós, Montse 05 June 2013 (has links)
La tesi se centra en la localització de disfuncions en la delimitació dels termes municipals de la província de Lleida segons la tipificació establerta en el Decret 244/2007, de 6 de novembre, pel qual es regula la constitució i demarcació territorial de municipis, de les entitats municipals descentralitzades i de les mancomunitats de Catalunya. En la recerca de disfuncions territorials es registren diferents graus de rellevància en funció dels efectes que aquestes generen sobre les administracions i la població. Podem afirmar que l’existència de disfuncions suposa sobrecostos econòmics a les administracions locals i sovint desacords entre ajuntaments veïns a l’hora de subministrar serveis bàsics en nuclis aïllats o ubicats en enclavaments. El treball fa un esforç per contextualitzar les disfuncions municipals i analitzar, a partir de la normativa legal, els processos de correcció de disfuncions i alteració de termes executats a Catalunya en els darrers 15 anys. També analitza de quina manera la resta de comunitats autònomes afronten o no legalment les anomalies de delimitació. / La tesis se centra en la localización de disfunciones en la delimitación de los términos municipales de la provincia de Lleida según la tipificación establecida en el Decreto 244/2007, de 6 de noviembre, por el cual se regula la constitución y demarcación territorial de municipios, de las entidades municipales descentralizadas y de las mancomunidades de Cataluña. En la investigación de disfunciones territoriales se registran diferentes grados de relevancia en función de los efectos que estas generan sobre las administraciones y la población. Podemos afirmar que la existencia de disfunciones supone sobrecostes económicos a las administraciones locales y a menudo desacuerdos entre ayuntamientos vecinos a la hora de suministrar servicios básicos en núcleos aislados o ubicados en enclaves. El trabajo hace un esfuerzo para contextualizar las disfunciones municipales y analizar, a partir de la normativa legal, los procesos de corrección de disfunciones y alteración de términos ejecutados en Cataluña en los últimos 15 años. También analiza de qué manera el resto de comunidades autónomas afrontan o no legalmente las anomalías de delimitación. / The thesis focuses on locating defects in the boundary of the townships of the province of Lleida according to the classification established in Decree 244/2007 of 6 November, regulating the constitution and territorial demarcation of municipalities, decentralized municipal entities and associations of Catalonia. In the research for territorial defects we have recorded varying degrees of importance depending on the effects that these have on the administrations and the population. We can say that the existence of the defects involves additional economic costs for local administrations and often disagreements between neighbours when it comes to providing basic services in isolated centres or in enclaves. The paper makes an effort to contextualize the municipal defects and analyse, by means of the legal regulations, the process of correcting defects and alterations executed in Catalonia in the last 15 years. It also analyses how the other regions legally face or not the boundary anomalies.
124

A abordagem socioambiental na geografia brasileira : particularidades e tendências

Pinto, Leandro Rafael January 2015 (has links)
Orientador : Prof. Dr. Francisco Mendonça / Tese (doutorado) - Universidade Federal do Paraná, Setor de Ciências da Terra, Programa de Pós-Graduação em Geografia. Defesa: Curitiba, 14/09/2015 / Inclui referências : fls. 158-168 / Resumo: Atualmente é unanimidade nas abordagens da Geografia o entendimento que a crise ambiental contemporânea não pode ser compreendida, nem resolvida segundo perspectivas que isolam sociedade de natureza ou que ignoram uma delas. Com essa tendência, surgem formas de tentar expressar essa necessidade de interrelação entre homem/sociedade e natureza/ambiente, destacando o surgimento na década de 1990 da abordagem socioambiental. Esta forma de abordagem passou a ser amplamente utilizado e difundido, e alguns autores da Geografia também repensaram suas formas de fazer ciência, o que levou a rever suas concepções, resultando em novas bases teórico-metodológicas para a abordagem do tema. Com isso tem-se nos últimos 15 anos uma série de trabalhos e pesquisas na Geografia brasileira que fazem uso deste discurso (entendido aqui como a regularidade dos conceitos, abordagens e métodos de um problema), chegando a se pensar na existência de uma Geografia Socioambiental. Sendo assim, este trabalhou teve por objetivo analisar a existência desta abordagem na produção das teses de doutorado em Geografia no Brasil, pois elas trazem um panorama da produção intelectual desta ciência, principalmente se considerar nos últimos 20 anos, onde houve um crescimento muito grande no número de programas de pós-graduação e consequentemente no número de teses produzidas. A primeira fase da seleção das teses compreendeu o levantamento de todos os trabalhos produzidos no país nos programas de pós-graduação até o mês de outubro de 2014. Buscou-se junto a ANPEGE a lista dos programas com doutorado vigente e que já tem produção de teses (20 Programas), chegando a um total de 2264 teses produzidas no país desde a década de 1940. Num processo de filtragem com base nos títulos das teses e posteriormente na análise dos resumos, chegou-se a 72 obras que traziam características próximas a uma abordagem socioambiental em Geografia. A fase seguinte foi a análise do discurso do conteúdo geral de todos estes trabalhos, com vistas a verificar como o discurso Socioambiental era utilizado, procurando semelhanças, disparidades e contradições no uso da abordagem socioambiental. O resultado obtido revelou que mais da metade das teses se aproximaram de um padrão de discurso socioambiental, respondendo as questões propostas aos problemas. O resultado também revelou que há uma dispersão com relação aos programas de pós-graduação onde estas teses foram produzidas e, uma variedade de orientadores responsáveis pelas mesmas. Apesar do padrão existente não é possível afirmar que estas teses comprovam a existência de uma nova corrente de pensamento que possa ser denominada de Geografia Socioambiental, porém os resultados mostram que na verdade existe uma Tendência dentro da produção de teses geográficas no Brasil que dá indícios de uma mudança na forma de se abordar os conflitos entre sociedade e natureza, por meio do viés da Geografia. Palavras-Chave: Ciência; Tendências; Abordagem Socioambiental; Geografia Socioambiental. / Abstract: Presently is unanimous in Geography approaches the understanding that the contemporary environmental crisis cannot be comprehended nor resolved according to prospects that isolate society of nature or ignore one of them. With this trend, ways of trying to express this need for inter-relationship between man and society, and nature and environment come up, emphasizing the emergence in the 1990s of the socio-environmental approach. This approach has become widely used and widespread, and some authors in Geography also rethought their ways of doing science, which led to revise their concepts, resulting in new theoretical and methodological basis for approaching the subject. Accordingly, at the last 15 years there are a range of papers and researches in Brazilian Geography which use this speech (understood here as the regularity of concepts, approaches and methods of a problem), even considering the existence of a Social-Environmental Geography. Therefore, this paper aimed to analyze the existence of this approach in the doctoral theses production in Geography in Brazil, since they often contain an overview of the intellectual production in this science, especially considering the last 20 years, there was a large increase in the number of post-graduate programs and subsequently the number of theses produced. The first phase of selecting the theses included the survey of all theses produced in national post-graduate programs, up to October 2014. Based in ANPEGE's registers, there was searched the list of the existing doctoral programs which already have theses production (20 programs), reaching a total of 2264 theses produced in Brazil since the 1940s. In a filtering process based on the titles of the theses and later on analysis of the abstracts, there were verified 72 theses comprising similar characteristics to a socio-environmental approach in Geography. The next phase included the discourse analysis of the general contents of all these theses, in order to verify how the Socio-environmental speech was used, looking up for similarities, differences and contradictions using the socioenvironmental approach. The result revealed that more than half of the theses approached a pattern of socio-environmental discourse by answering the questions sat to the problems. The result also revealed that there is dispersion with respect to post-graduate programs in which those theses were produced and a variety of advisors responsible for them. Regardless the existing pattern it is not possible to say those theses prove the existence of a new school of thought that can be labeled as Environmental Geography, however, the results show that in fact there is a trend within the geographical theses production in Brazil indicating a change in the way of approaching the conflicts between society and nature through the bias of Geography. Keywords: Science; Trends; Socio-environmental Approach; Socio-environmental Geography.
125

Territórios poéticos e poética da multiplicidade em Affonso Romano de Sant'Anna

Marques, Marcos Aurelio January 2016 (has links)
Orientador : Prof. Dr. Sylvio Fausto Gil Filho / Tese (doutorado) - Universidade Federal do Paraná, Setor de Ciências da Terra, Programa de Pós-Graduação em Geografia. Defesa: Curitiba, 07/03/2016 / Inclui referências : fls. 166-174 / Área de concentração : Espaço, sociedade e ambiente / Resumo: O presente trabalho tem por objetivo analisar a obra do escritor brasileiro Affonso Romano de Sant?Anna enquanto um poeta cosmopolita e das multiplicidades. Tal abordagem acontece a partir do cruzamento interdisciplinar entre geografia, literatura e filosofia. O intento é mostrar como uma linha de pensamento pode desterritorializar-se e reterritorializar-se na outra. Nossa problemática se propôs a responder questões que podem ser resumidas assim: quais territorialidades a linguagem poética de Affonso Romano de Sant?Anna produz e que sentidos provoca? Para tal intento nos utilizamos de conceitos como o de dialogismo em Bakhtin e de agenciamentos coletivos de enunciação, de rizoma e de multiplicidade de Deleuze e Guattari, além de estabelecermos diálogos com o pensamento de outros filósofos como Michel Foucault, ao discutirmos as relações de poder que envolvem toda ação humana. No âmbito da geografia, a categoria geográfica privilegiada em nosso trabalho foi a de território, bem como outros desdobramentos conceituais que dele derivam, como a multiterritorialidade, conceito este cunhado por Rogerio Haesbaert. Ainda, Sibertin-Blanc destaca o espaço como devir e o território como ato de apropriação, mas não de fixação, pois mesmos os signos que o exprimem não são específicos, estanques, mas em constante realização. Em uma visão dialógica, rizomática e pensando uma filosofia da diferença, nos propusemos a agenciar áreas distintas e conceitos diversos, sendo que o ponto de confluência de todas essas perspectivas é a poesia aqui analisada. A partir da compreensão dos agenciamentos espaço temporais, do devir-mundo e da multiplicidade, que geram derivas de novas experiências do espaço, entendemos que a poética de Affonso Romano de Sant?Anna instaura novas possibilidades de vivências do território, criando assim novas territorialidades. Procuramos ainda potencializar a noção de território como espaço dinâmico e aberto a novos sentidos, que na poesia de Affonso Romano, criam novas dimensões expressivas. A obra do poeta como um todo é explorada em vários poemas que mostram, sobretudo, uma poética do movimento espaço-temporal desencadeada pela multiplicidade, conceito chave para tal compreensão. A poesia em questão ultrapassa a ideia de um território fixado em fronteiras e com linearidade histórica, entendido apenas em dicotomias já dadas e uniformemente estabelecidas. A poesia, então, se multiplica em tempos e espaços. Nossa proposta de uma leitura em devir mostra um poeta no qual a localização é difusa e onde toda leitura cria sentidos de novas territorialidades. / Abstract: In this study we aim at analyzing Affonso Romano de Sant'Anna's poetical work, arguing that this Brazilian poet is a cosmopolitan poet belonging to multiplicities. Our approach takes place from interdisciplinary perspective such as geography, literature and philosophy. Our intent is to show how a line of thought can de-territorialize up and re-territorialize itself in another line. Our investigation is expected to answer questions such as this: what territorialities does Affonso Romano de Sant'Anna's poetic language produce and what kind of meaning does it offer? For this purpose the use of Bakhtin's concept of Dialogic and Deleuze and Guatari's collective assemblages of enunciation, rhizome and multiplicity are important support for our argument. We also establish dialogues with the thought of other philosophers such as Michel Foucault, so that we discuss power relations involving all human action. As part of the geography, the privileged geographic category in our study was the territory and other conceptual developments that flow from it, as multi-territoriality, a concept coined by Rogerio Haesbaert. We also pay attention to Sibertin-Blanc's ideas that highlight the space as "devir" , or becoming, and the territory as an act of appropriation, but not fixation, as the same signs that express are not specific, watertight, but in constant achievement. From a dialogic and rhizomatic perspective and thinking of a philosophy of differences, we set out to tout different areas and different concepts. We argue that the point of confluence of all these perspectives is poetry here analyzed. By understanding temporal space, becoming, cosmopolitanism and multiplicity, which generate drifts of new experiences of space, we understand that Affonso Romano de Sant'Anna's poetics establishes new possibilities for spatial experiences, thereby creating new territorialities. We also seek to enhance the notion of territory as a dynamic and open space for new meanings, which in Santa'Anna's poetry creates new expressive dimensions. The poet's work as a whole is explored in several poems that show, above all, a poetics of space-movement triggered by the multiplicity, a key concept for such an understanding. Poetry in question goes beyond the idea of a territory set at borders and historical linearity, understood only in dichotomies already given and evenly established. Poetry then multiplies in time and space. Our proposal of a reading in "devir", or becoming, reveals a poet whose location is diffuse and where all reading creates new sense of territoriality.
126

A geografia como possibilidade de instrumento interdisciplinar na escola ciclada em uma turma em processo de alfabetização

Dockhorn, Sumara Gomes Correia January 2002 (has links)
A experiência apresentada neste estudo atendeu a uma turma de vinte alunos do segundo ano do primeiro ciclo da Escola Municipal de Ensino Fundamental Presidente João B.M. Goulart, da Rede Municipal de Educação de Porto Alegre – RMEPA, localizada na periferia da Zona Norte da cidade. O estudo fundamenta-se na construção do conceito de cidade , surgido a partir da seguinte fala da comunidade: “cada um faz suas coisas, cada um cuida da sua vida.” Tal fala foi retirada da pesquisa sócio-antropológica realizada na comunidade escolar, que participa desta escola. A partir desta fala, criou-se um complexo temático, com o título: “Qualidade de vida.” Este originou o mapa conceitual, que sugeria o estudo do tema central meio ambiente, que foi desmembrado e fez-se a opção de estudar o meio. Qual meio? Que meio? Um meio conhecido mas não percebido como um todo: a cidade. Selecionadas as categorias que compõem o conceito de cidade, foi feita uma relação com os elementos que formam o conceito de identidade. E os dois estudos (cidade e identidade) seguiram em paralelo, onde é possível perceber a trama que há entre os mais diversos conceitos e conteúdos, propostos por todas as áreas de conhecimento. É importante destacar a intenção de proporcionar às crianças um ensino-aprendizagem onde os alunos teriam a oportunidade de pensar, expor estes pensamentos, analisar e sistematizar. Desta forma estariam incluídos, não só no sistema educacional, mas também no meio ao qual pertencem. Estariam, assim, atendendo a um anseio da autora, em oferecer aos seus educandos o mesmo tipo de ensino que procurou para seu filho. Um ensino que percebesse o aluno como um todo, e não em partes distintas. Faz-se necessário esclarecer que este estudo não teve a pretensão de acelerar o processo de alfabetização, mas apresentar a Geografia como possibilidade de instrumentalização interdisciplinar em uma turma de escola ciclada em processo de alfabetização.
127

Do mar ao morro

Santos, André Luiz January 2009 (has links)
Tese (doutorado) - Universidade Federal de Santa Catarina, Centro de Filosofia e Ciências Humanas, Programa de Pós-graduação em Geografia, Florianópolis, 2009 / Made available in DSpace on 2012-10-24T10:02:19Z (GMT). No. of bitstreams: 1 268890.pdf: 47217101 bytes, checksum: 0a328c50997bb82ec299c61e2a0aeb44 (MD5) / A geografia histórica da pobreza urbana de Florianópolis, de sua formação, do século XVIII, à ocupação dos Morros na década de 1920, pode se dividida em quatro tipos e fases. A primeira de uma pobreza em relação ao isolamento; uma pobreza relacionada a uma forte separação social decorrente da escravidão, que passou a ser reforçada com a constante compra de escravos a partir de 1750; a pobreza em virtude de uma separação maior entre classes a partir do desenvolvimento da navegação e do comércio, em que a pobreza passou a ser expressa no espaço da cidade; e uma pobreza que foi acentuada em virtude das dificuldades impostas à permanência da população pobre no perímetro urbano e expulsão de parte dessa população para os morros e exclusão dos equipamentos e serviços urbanos que estavam sendo implantados na cidade no início do século XX. O espaço organizado em Desterro pela elite comercial e política ao longo do século XIX, havia forçado um movimento da população pobre do porto em direção a áreas mais afastadas do centro comercial. Durante as primeiras décadas do século XX, as relações comandadas pela elite política e econômica se expressaram na forma do sanitarismo, higienismo urbano, modernização de infraestruturas e serviços urbanos acompanhadas de políticas e determinações legais que modificaram a organização social na cidade que passaram a dificultar a permanência do pobre no espaço urbano, a reprodução de seu modo de vida, e exigindo uma constante adaptação as novas regras impostas ao trabalho e a subsistência no espaço urbano, que demandavam cada vez mais renda para permanecer na cidade. Na década de 1920, a segregação da população pobre ocorreu com a expulsão dos pobres para fora do perímetro urbano e formação de uma cidade paralela nas vertentes dos Morros. Essa nova configuração material e de relações expressava uma outra organização do espaço diferente daquela do século XIX, e que condicionava novas relações de trabalho e do cotidiano, para longe do Porto e das áreas do centro. Condicionados por esta nova configuração espacial urbana, os novos fluxos de migrantes pobres que tinha Florianópolis como destino, foram dirigidos para as novas áreas pobres nos Morros, e não mais no perímetro urbano histórico. / The historical geography of urban poverty in Florianopolis, from its establishment in the eighteenth century to the hills settlement in the twenties, can be divided into four types and stages. At first, a poverty related to isolation; Second, a poverty linked to a strongly social separation caused by the slavery, which had been reinforced by a constant purchase of slaves since 1750; Third, a poverty brought due to a bigger separation between social classes since trade and navigation development, as poverty had begun to be expressed in the town; At last, a poverty which had expanded by impediments imposed on poor people fixedness at urban perimeter, followed by a part of this people expulsion to the hills and a exclusion from urban services and facilities which had been implemented at the beginning of twentieth century. The space organized in Desterro by political and commercial elite during the nineteenth century, had induced a poor people movement from the port in direction to further areas of downtown. During the first decades of twentieth century, the relations commanded by economical and political elites appear into sanitarist and higienist ways, as well as through infrastructure and urban services modernization which were combined with legal determinations and policies that had changed town`s social organization, what became poor people fixedness and lifestyle maintenance in the city harder. It required a constant adaption by new rules imposed to labor and subsistence in urban space, so it`s worth a gradually rise income to stay in the town. In the twenties, poor people segregation occurred through the expulsion to urban outskirts and by a parallel town establishment in the hills# sides. That`s new relationship and material configuration expressed another space organization in comparison by those found in the previous century, and had an effect on new working relations and daily lives, away from the port and downtown areas. Conditioned by this new urban space configuration, new poor migrant flows that had Florianopolis as a destiny were directed to new poor areas in the hills, and no longer in the historical urban perimeter.
128

Mapas Mentais na Formação do Conhecimento Geográfico: estudo de caso - E.E.FM. Drª. Aldaci Barbosa e E. E. M. Alfredo Machado / Mapas Mentales en la formación del conocimiento geográfico: un estudio de caso - EEFM. Dr. Aldacir Barbosa y E. E. M. Alfredo Machado

Oliveira, Thales Fernandes da Silva January 2010 (has links)
OLIVEIRA, Thales Fernandes da Silva. Mapas Mentais na Formação do Conhecimento Geográfico: estudo de caso - E.E.FM. Drª. Aldaci Barbosa e E. E. M. Alfredo Machado. 2010. 110 f. Dissertação (Mestrado em geografia)- Universidade Federal do Ceará, Fortaleza-CE, 2010. / Submitted by Elineudson Ribeiro (elineudsonr@gmail.com) on 2016-06-09T20:06:07Z No. of bitstreams: 1 2010_dis_tfsoliveira.pdf: 2033173 bytes, checksum: 942c7d4b39ed5eaefb8ac659ab52efa6 (MD5) / Approved for entry into archive by José Jairo Viana de Sousa (jairo@ufc.br) on 2016-06-10T17:42:14Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2010_dis_tfsoliveira.pdf: 2033173 bytes, checksum: 942c7d4b39ed5eaefb8ac659ab52efa6 (MD5) / Made available in DSpace on 2016-06-10T17:42:14Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2010_dis_tfsoliveira.pdf: 2033173 bytes, checksum: 942c7d4b39ed5eaefb8ac659ab52efa6 (MD5) Previous issue date: 2010 / O modo como o espaço é percebido, vivido e concebido pelo indivíduo através de sua experiência conduzindo-o a uma representação e interpretação do espaço, identificado como mapas mentais. Na pesquisa, realizada com alunos de duas escolas de Ensino Médio da rede pública estadual, nos municípios de Fortaleza e Madalena – Ce, foi identificado como essas representações revelam a importância da compreensão do espaço, além de fazer uma comparação entre as duas realidades, na tentativa de identificar que relações eles estabelecem entre os meios urbano e rural, mediante os mapas mentais. Na execução da pesquisa, foram trabalhados questionários socioeconômicos, onde foram balizados alguns aspectos como tipo de deslocamento entre o local de residência, a escola e os locais de vivência dos alunos e a identificação dos ambientes que costumam freqüentar. Para a aplicação dos mapas mentais, como atividade subseqüente aos questionários, utilizou-se como referências científicas os trabalhos de Nogueira (1994, 2001), Ramírez & Soto (2008) e Kozel (2005, 2008, 2009), que já realizaram pesquisas no sentido de consolidar a utilização de mapas mentais como instrumento de prática pedagógica, em especial na disciplina de Geografia, nos níveis fundamental, médio e superior. A partir das informações presentes nos questionários e da confecção dos mapas mentais, foi percebida a forma como os alunos compreendem a sua realidade e a realidade do outro, e como percebem seu espaço de vivência. Nosso estudo coletou, ainda, aspectos relevantes tanto nos questionários, quanto nos mapas mentais, como a hierarquização dos elementos representados e lembrados em detrimento de outros, como no caso da escola; ou ainda no sentimento de identidade. Na pesquisa há o indício do uso dos mapas mentais como prática pedagógica válida na consolidação do conhecimento geográfico, sobretudo em conceitos como espaço, território e lugar, complementando o olhar empírico, experimentado com uma abordagem científica na compreensão da realidade que cerca o indivíduo, e seu papel na formação do espaço como sujeito de uma coletividade. / El modo como el espacio es percibido, vivido y concebido por el individuo a través de su experiencia lo conduciendo a una representación e interpretación del espacio, identificado como mapas mentales. En la investigación, realizada con alumnos de os escuelas de la Enseñanza Media de la red publica estatal, en las ciudades de Fortaleza y Madalena – Ce, fue identificado como esas representaciones revelan la importancia de la comprensión del espacio, además de hacer una comparación entre las dos realidades, en el intento de identificar que relaciones ellos establecen entre los medios urbanos y rurales, mediantes los mapas mentales. En la ejecución de la investigación, fueron trabajados cuestionarios socio-económicos, donde fueron balizados algunos aspectos como el tipo de dislocamiento entre el local de residencia, la escuela y los locales de vivencia de los alumnos y la identificación de los ambientes que acostumbraban frecuentar. Para la aplicación de los mapas mentales, como actividad subsecuente a los cuestionarios, se utilizó como referencias científicas los trabajos de Nogueira (1994, 2001), Ramírez & Soto (2008) y Kozel (2005, 2008, 2009), que ya realizaron investigaciones en el sentido de consolidar la utilización de mapas mentales como instrumento de practica pedagógica, en especial en la disciplina de Geografía, en los niveles fundamentales, medios y superiores. A partir de las informaciones presentes en los cuestionarios y de la confección de los mapas mentales, fue percibida la forma como los alumnos comprenden su realidad y la realidad del otro, y como perciben su espacio de vivencia. Nuestro estudio colectó, además, aspectos relevantes tanto en los cuestionarios cuanto en los mapas mentales, como la jerarquización de los elementos representados y recordados en detrimento de otros, como en el caso de la escuela; o aún en el sentimiento de identidad. En la investigación ha el indicio de uso de mapas mentales como practica pedagógica valida en la consolidación del conocimiento geográfico, sobretodo en conceptos como espacio, territorio y lugar, complementando la mirada empírica, experimentada como una abordaje científica en la comprensión de la realidad que cerca el individuo, y su papel en la formación del espacio como sujeto de una colectividad.
129

Pontos de (re) visão e explorações historiográficas da abordagem regional: exercício a partir do Cariri Cearense (séculos XIX e XX)

Cunha, Maria Soares da January 2012 (has links)
CUNHA, M. S. Pontos de (re) visão e explorações historiográficas da abordagem regional: exercício a partir do Cariri Cearense (séculos XIX e XX). 2012. 231 f. Tese (Doutorado em Geografia) - Centro de Ciências, Universidade Federal do Ceará, Fortaleza, 2012. / Submitted by José Jairo Viana de Sousa (jairo@ufc.br) on 2014-09-01T19:59:18Z No. of bitstreams: 1 2012_tese_mscunha.pdf: 3841580 bytes, checksum: 9046152bfe269919ac95b3f1ab25fcea (MD5) / Approved for entry into archive by José Jairo Viana de Sousa(jairo@ufc.br) on 2014-09-01T20:50:45Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2012_tese_mscunha.pdf: 3841580 bytes, checksum: 9046152bfe269919ac95b3f1ab25fcea (MD5) / Made available in DSpace on 2014-09-01T20:50:45Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2012_tese_mscunha.pdf: 3841580 bytes, checksum: 9046152bfe269919ac95b3f1ab25fcea (MD5) Previous issue date: 2012 / The historiography of the idea of the region and its scale in geography allows geographers to explore the modes of operation and translation of this knowledge in its diverse time frames of scientific thought and action and the conflicts and possibilities of their links with social projects and practices. The aim of this study is to relate institutional trends, ways and apparatuses of regional knowledge and intertwine them with theoretical and empirical configurations of geography and the discourses produced for the Brazilian Northeast and the Cariri in Ceará. Taking the region as a starting point, this dissertation aims to work with texts and discourses that show aspects and meanings that are relevant for the study of regions during the peak moments of the debate on the regional question in the 20th century and also during the 19th century when expert and technical-scientific knowledge still had not been institutionalized. The documents are analyzed as (re)view markers and political-cultural products of temporal and spatial configurations that indicate both the regularities and the particularities of scientific practices and regional formation. The concept of region is a support for the understanding and transmission of reality based on the spatial order and also constitutes the structure, process and social power for ideological action, interrelations and mystifications. The trajectory and the practice of regional studies do not develop in a linear way, neither do they reach a final and conclusive point because they entail social and epistemological dimensions that are plural, partial, and hybrid, including environmental, historical and politico-cultural aspects. As for the Cariri region in Ceará, starting with the expression oasis, valley or region, its identification as a distinct part of the habitat constitutes an important construction that spans over centuries and affects the practice of diverse professionals. This construction of a region can be considered in its longevity and extensiveness because it allows us to portray and dilute the distinctness, exceptionality and centrality of the Cariri (Ceará) and helps us to remove allusions that are less powerful and linked to areas without prestige, both with regards to political and economic issues and culture and environment. The regional approach does not impede the dialogue with reality or between scholars. It allows the geographers to explore philosophical discussions and scientific methods and can strengthen the thematic and methodological diversity and the aperture of a dialogue and a political debate. / A historiografia da ideia e escala regional na geografia permite explorar os modos de operação e tradução desse saber em diversas temporalidades do pensar e fazer científico e os abalos e possibilidades de suas ligações aos projetos e práticas sociais. Procura-se relacionar acepções, caminhos e aparatos institucionais do saber regional, entrelaçando-os a figurações teóricas e empíricas da disciplina geográfica e de peças discursivas produzidas para o Cariri cearense. A partir dessa região, experimenta-se trabalhar com textos e enunciadores que demonstram aspectos e sentidos relevantes do estudo de regiões em momentos de auge da questão regional no século XX e também no século XIX, quando o conhecimento especializado e técnico-científico ainda não estava institucionalizado. Os documentos são examinados como pontos de (re) visão, como produtos político-culturais de arranjos temporais e espaciais que denotam tanto regularidades quanto as particularidades das práticas científicas e da formação regional. A região é um aporte de compreensão e transmissão do real a partir da ordem espacial, constituindo ao mesmo tempo estrutura, processo e potência social para ações, inter-relações e mistificações ideológicas. A trajetória e a prática do estudo regional não se constituem de modo linear, nem tampouco avançam para o ponto final, acabado, pois envolvem dimensões sociais e epistemológicas, que são plurais, parciais, híbridas, articulando aspectos ambientais, históricos e político-culturais. Quanto ao Cariri cearense, seja a partir da expressão oásis, vale ou região, a sua identificação como uma parte diferenciada do entorno constitui uma importante construção que atravessa séculos e a prática de diversos profissionais. Essa construção da região pode ser concebida em sua longevidade e extensividade, pois permite retratar e elastecer a diferenciação, excepcionalidade e centralidade do Cariri cearense, afastando do mesmo, associações não potentes e vinculadas a áreas de desprestígio, seja no campo político-econômico, seja no cultural ou ambiental. A abordagem regional não fecha o diálogo com a realidade e nem entre os pesquisadores. Ela permite a exploração dos geógrafos no campo das discussões filosóficas e dos métodos científicos, potencializando a diversidade temática e metodológica, a abertura ao diálogo e à política.
130

A formação do professor de geografia na UFSC: concepção sobre o processo formativo

Santos, Alan Fernandes dos January 2015 (has links)
Dissertação (mestrado) - Universidade Federal de Santa Catarina, Centro de Filosofia e Ciências Humanas, Programa de Pós-Graduação em Geografia, Florianópolis, 2015. / Made available in DSpace on 2015-12-22T03:04:30Z (GMT). No. of bitstreams: 1 336548.pdf: 1471523 bytes, checksum: 87acfa62defb8e12a3eb1b9256e611fb (MD5) Previous issue date: 2015 / Esta pesquisa teve como objetivo analisar qual é a concepção do Curso de Licenciatura em Geografia da Universidade Federal de Santa Catarina (UFSC), para a formação do professor de geografia. Para o mesmo, se realizou um estudo de caso na referida instituição, através da aplicação de um questionário com os estudantes das disciplinas de Estágio Curricular Supervisionado de Licenciatura em Geografia I e II e posterior entrevista com os professores do Departamento de Geociências, que ministram disciplinas no curso de Licenciatura em Geografia da UFSC. Adotou-se uma abordagem qualitativa indutiva e um enfoque interpretativo dialético da realidade sobre o estudo, buscando compreendê-lo de forma relacional a outras questões que influenciam no processo formativo. Para isto, o embasamento teórico da pesquisa descreveu as características do sistema de ensino e dos cursos de licenciatura no Brasil, em especial o de geografia. Além disso, buscou-se identificar historicamente o papel da geografia e do seu ensino na sociedade. Após uma análise totalizadora sobre o problema de pesquisa se constatou que não há uma unidade sobre a formação do professor de geografia, no discurso dos discentes e principalmente entre os docentes do curso. Dessa forma, não há uma concepção a ser definida ou caracterizada, no seu conjunto. Tal fato demonstrou a multiplicidade de concepções entre os docentes, pois cada um possui uma forma singular de compreender a geografia, o seu ensino no âmbito acadêmico e escolar e a formação do seu professorado. Assim, assume-se que diferentes concepções filosóficas e pedagógicas se fazem presentes durante a formação do professor de geografia na UFSC. Algo considerado, em certa medida, natural, visto que cada pessoa possui uma trajetória pessoal e acadêmica, que o distingue dos demais. Porém, o que se questiona é a inexistência de um projeto que oriente o processo de formação dos futuros professores de geografia. Isto demonstra a falta de debate sobre o tema e a urgente necessidade de diálogo e reflexão entre todos aqueles que participam do processo formativo, respeitando as concepções e a trajetória acadêmica dos envolvidos. Desta forma, será possível buscar um consenso que oriente uma situação real de mudança e que discuta inúmeros fatores revelados nesta pesquisa, tais como: o baixo índice candidato/vaga no vestibular para o curso de geografia; a desistência de muitos graduandos; o desconhecimento de muitos discentes sobre o curso, suas habilitações (bacharelado e licenciatura) e a atuação profissional; a relação entre a escola e a universidade, mais precisamente no reconhecimento, por parte da academia, das atividades que regem o dia-dia escolar do professor de geografia; a ineficiência da Prática como Componente Curricular (PCC); a realidade e os limites de atuação dos professores do curso, submetidos às exigências do MEC, CAPES e CNPQ, que definem um modelo de ensino, pesquisa e extensão que não é compatível com a carga horária dos mesmos e com a licenciatura e; a consequente atualização do Projeto Político Pedagógico (PPP), amparado sobre uma prévia reflexão e conscientização dos estudantes e professores sobre a necessidade de se repensar a formação do professor de geografia, sob um viés mais condizente à realidade escolar.<br> / Abstract : The purpose of this research is to analyze the conception of the Teaching Degree in Geography of the Universidade Federal de Santa Catarina (UFSC), on the formation of the geography teacher. In order to do that it was conducted a case study in that institution, by applying a questionnaire with students of the Curricular Supervised Internship I and II of the Teaching Degree in Geography Course and a subsequent interview with the teachers of the Department of Geosciences, who also teach disciplines in the Geography Course at UFSC. It was adopted an inductive qualitative approach and a dialectical interpretation focus of the reality about the study, trying to understand in relation to other issues that influence in the educational process. For that reason, the theoretical basis of this research described the characteristics of the education system and teaching degree courses in Brazil, especially on what concerns the Geography Course. Furthermore, it was attempted to identify the historical role of geography and its teaching in society. After an all-encompassing analysis of the research problem was found that there is no unity on the formation of the geography teacher according to the speech of students and especially among teachers of the course. Thus, there is not a concept to be defined or characterized as a whole. This fact demonstrated the multiplicity of conceptions among the teachers, because each one of them has a unique way of understanding the geography, its teaching in academic and school environment and the formation of its teachers. Therefore, it is assumed that different philosophical and pedagogical concepts are present during the formation of the geography teacher at UFSC. Something considered as natural to some extent, since each person has a personal and academic career, which distinguishes it one from others. But what is questioned is the absence of a project to guide the formation process of the future geography teachers. This demonstrates the lack of debate on the issue and the urgent need for dialogue and reflection among all of those participating in the formative process, respecting the conceptions and academic trajectory of those involved. That way, it would be possible to find a consensus that may guide to a real situation of change and that discuss the several factors revealed in this study, such as the low candidate/vacancy rate in the entrance exam of the Geography Course; the dropout of many graduate students; the lack of knowledge of many students of the course, their qualifications (bachelor degree and teaching degree) and professional practice; the relationship between the school and the university, more precisely in the recognition of the importance of the activities that conduct the school day-day geography teacher by the academy; the inefficiency of the Practice as Curricular Component (PCC); the reality and the limits of performance of the course teachers, subject to the requirements of the MEC, CAPES and CNPq, that define a model of teaching, research and extension that is not compatible with the workload of its professionals and the Teaching Degree; and the consequent updating of the Pedagogical Political Project (PPP), supported on a previous reflection and awareness of the students and teachers about the need to rethink the formation of the geography teacher, under a more consistent bias to the school reality.

Page generated in 0.066 seconds