• Refine Query
  • Source
  • Publication year
  • to
  • Language
  • 1027
  • 184
  • 26
  • 24
  • 8
  • 6
  • 5
  • 5
  • 5
  • 5
  • 3
  • 3
  • 3
  • 2
  • 1
  • Tagged with
  • 1289
  • 277
  • 232
  • 204
  • 200
  • 190
  • 172
  • 144
  • 140
  • 133
  • 133
  • 121
  • 97
  • 96
  • 76
  • About
  • The Global ETD Search service is a free service for researchers to find electronic theses and dissertations. This service is provided by the Networked Digital Library of Theses and Dissertations.
    Our metadata is collected from universities around the world. If you manage a university/consortium/country archive and want to be added, details can be found on the NDLTD website.
511

Avalia????o da arrecada????o dos principais impostos estaduais - ICMS e IPVA - em rela????o ao Produto Interno Bruto

Lima, Augustinho Pinheiro 12 August 2009 (has links)
Made available in DSpace on 2015-12-03T18:35:33Z (GMT). No. of bitstreams: 1 Augustinho_Pinheiro_de_Lima.pdf: 1209591 bytes, checksum: 9d9f4ef77fde085c4ef423a0a2ca6be0 (MD5) Previous issue date: 2009-08-12 / Aiming to understand the relationship between the collection of the major state taxes - ICMS (VAT) and IPVA - and GDP in all units of the Federation in the period 1997 to 2006, it is an expression statistic for estimating this relationship and a ranking showing the degree of affinity between the collection of taxes mentioned state and GDP statistics for the equation, using the simple linear regression with its main premises in order to understand this relationship, whereas the GDP reflects the size of the economy of each state. The data concerning the current GDP was taken from the IBGE site which was used for comparison with the collection of IPVA. The current GDP, also served as a basis for calculating the adjusted GDP, of which exports were removed (free of VAT) and imports added (taxed by ICMS) to compare with the ICMS through simple linear regressions, while the values of the collections the ICMS and IPVA were taken from the site CONFAZ, organ of the Ministry of Finance to disclose such data. In the results, the equations are seen statistics that could estimate the tax, in addition to providing the development of the ranking. The survey results showed that 77.78% of the units in the Federation there is a greater increase in the collection of VAT and IPVA on the increase in GDP, ie, in most states to collect such taxes had a greater proportional increase that the increase of wealth in their economies. / Com o objetivo de compreender a rela????o entre a arrecada????o dos principais impostos estaduais ICMS e IPVA -, e o PIB em todas as unidades da Federa????o no per??odo de 1997 a 2006, procurou-se encontrar uma express??o estat??stica para estimar essa rela????o e um ranking evidenciando o grau de afinidade existente entre a arrecada????o dos mencionados impostos e o PIB estadual Para a equa????o estat??stica, utilizou-se a regress??o linear simples com suas principais premissas no intuito de compreender essa rela????o, considerando que o PIB reflete o tamanho da economia de cada Estado. Os dados referente ao PIB corrente foi extra??do do site do IBGE o qual foi utilizado para confronta????o com a arrecada????o do IPVA. Esse PIB corrente, tamb??m, serviu de base para calcular o PIB ajustado, do qual foram subtra??das as exporta????es (isento de ICMS) e somadas as importa????es (tributada pelo ICMS) para confrontar com o ICMS mediante regress??es lineares simples; j?? os valores das arrecada????es do ICMS e do IPVA foram extra??dos do site do CONFAZ, ??rg??o do Minist??rio da Fazenda que divulga esses dados. Nos resultados, ficaram evidenciadas as equa????es estat??sticas que puderam estimar os impostos, al??m de proporcionar a elabora????o do ranking. Os resultados da pesquisa demonstraram que em 77,78% das unidades da Federa????o existe um incremento maior na arrecada????o do ICMS e do IPVA, em rela????o ao acr??scimo no PIB, ou seja, na maioria dos Estados a arrecada????o desses impostos teve um aumento proporcional maior que o incremento de riquezas em suas economias.
512

Percepção sobre a doença renal crônica, estratégias de enfrentamento e adesão ao tratamento em pacientes em hemodiálise

Gross, Carla Quartiero January 2012 (has links)
Submitted by Fabricia Fialho Reginato (fabriciar) on 2015-07-08T00:02:10Z No. of bitstreams: 1 CarlaGross.pdf: 1470768 bytes, checksum: 68e5843c4e0bac8fa3dd308f573bb27f (MD5) / Made available in DSpace on 2015-07-08T00:02:11Z (GMT). No. of bitstreams: 1 CarlaGross.pdf: 1470768 bytes, checksum: 68e5843c4e0bac8fa3dd308f573bb27f (MD5) Previous issue date: 2012 / Nenhuma / Esta dissertação é composta por dois artigos, o primeiro é uma revisão sistemática da literatura e o outro é um artigo empírico. O foco de investigação foi a percepção sobre a doença renal crônica, as estratégias de enfrentamento e a adesão em pacientes em hemodiálise. No estudo I, realizou-se uma revisão sistemática da literatura internacional em relação à percepção sobre a doença e a doença renal crônica em pacientes em hemodiálise no período de 2001-2012, nas bases de dados Academic Search Premier e Medline with Full Text. Encontrou-se 17 artigos de delineamento quantitativo, que foram publicados em diferentes revistas da área da saúde e por diferentes profissionais. Os resultados apontam que o conceito de percepção sobre a doença é útil para compreensão do impacto da DRC e do tratamento em HD para a qualidade de vida desses pacientes. A percepção negativa da doença foi relacionada à não-adesão ao tratamento recomendado e tiveram relação com comportamentos de autocuidado, sintomas de depressão, qualidade de vida, mortalidade e sobrevida, e na adesão ao tratamento à Medicina Complementar e Alternativa - CAM, e às percepções negativas na não-adesão ao tratamento desses pacientes. O IPQ-R é o instrumento mais utilizado e útil para avaliar as percepções sobre a doença. Já no estudo 2, o objetivo foi investigar a relação entre as percepções sobre a doença renal crônica, as estratégias de enfrentamento e a adesão ao tratamento em pacientes em HD, e o possível poder preditivo das percepções sobre a doença e do enfrentamento para a adesão ao tratamento em hemodiálise. Participaram do referido estudo 70 pacientes adultos em tratamento hemodialítico na região do Litoral Norte do Rio Grande do Sul. Os instrumentos utilizados foram o questionário de dados sociodemográficos, ficha de dados clínicos e avaliação da adesão, questionário de percepção sobre a doença – Illness Perception Questionnaire (IPQ-R), e o questionário de estratégias de enfrentamento - Coping with Health Injuries and Problems (CHIP). Algumas dimensões da percepção da doença correlacionaram-se positivamente com algumas dimensões do enfrentamento: duração cíclica da doença e as dimensões do enfrentamento paliativo, distração e preocupações emocionais; consequências da doença e enfrentamento das preocupações emocionais; controle do tratamento e enfrentamento paliativo e instrumental; percepção emocional e enfrentamento das preocupações emocionais; e por fim, a dimensão coerência da doença correlacionou-se negativamente com o enfrentamento instrumental. As dimensões de identidade, duração cíclica e consequências da doença correlacionaram-se negativamente com a adesão percebida pelas enfermeiras, enquanto os níveis de potássio também tiveram correlação negativa com a dimensão relativa às consequências da doença. A análise preditiva mostrou que apenas a dimensão referente às consequências foi preditora da adesão percebida pelas enfermeiras (8,6% da sua variância) e dos níveis de potássio (6,7% da variância). Conclui-se que a percepção sobre as consequências da doença é uma dimensão importante de ser avaliada nos pacientes em hemodiálise para prever possíveis problemas de adesão ao tratamento. Entende-se, também, que estes resultados poderão contribuir para um melhor atendimento a esses pacientes. / This dissertation comprises two articles. First one is a systematic literature review, whereas the second is an empyrical article. The investigation focuses on chronic kidney disease perception, coping strategies and adherence in hemodialysis patients. In Study I, a systematic review of international literature on illness perception and chronic kidney disease in hemodialysis patients in the period 2001-2012 was carried out. It was done on the databases Academic Search Premier and Medline with Full Text. 17 articles were found on quantitative delineation, which were published in different health magazines by various professionals. Results indicate that the concept of illness perception is useful to understand the impact of CKD and HD treatment on these patients' quality of life. Negative perception of the disease was associated with non-adherence with the recommended treatment and was related to self care behaviour, depression symptoms, quality of life, mortality and extended survival. Negative perception was also associated with adherence with treatment by Complimentary and Alternative Medicine - CAM, and with the negative perceptions in these patients' non-adherence with the treatment. The IPQ-R is the most used and useful tool to evaluate illness perception. In study 2, the objective was to investigate the relation between chronic kidney disease perception, coping strategies and adherence with treatment in HD patients, and the possible predictive power of illness perception and coping to adherence with hemodialysis treatment. 70 adult patients in hemodialytic treatment on the North Coast of the Brazilian state of Rio Grande do Sul took part in study 2. The instruments used were the sociodemographic data questionnaire, medical chart and adherence evaluation, the Illness Perception Questionnaire (IPQ-R) and the coping strategies questionnaire - Coping with Health Injuries and Problems (CHIP). Some illness perception dimensions were positively correlated to some coping dimensions: cyclic illness duration and palliative coping dimensions, distraction and emotional worry; illness consequences and emotional worry coping; treatment control and instrumental and paliative coping; emotional perception and emotional worry coping; and last, the dimension illness coherence was negatively correlated to instrumental coping. The dimensions identity, cyclic duration and illness consequences were negatively correlated to perceived compliance by nurses, whereas potassium levels also were negatively correlated to the illness consequences dimension. Predictive analysis showed that only the dimension related to the consequences was predictive of the adherence perceived by nurses (8,6% of its variance) and the potassium levels (6,7% of the variance). In conclusion, the perception of the illness consequences is an important dimension to be evaluated in hemodialysis patients in order to predict possible problems on treatment adherence. The results can also contribute for a better approach to these patients.
513

O uso de visualizações no ensino de Química e de Física: a formação pedagógica dos professores / The use of visualizations in Chemistry and Physics teaching: teachers\' pedagogical training

Celeste Rodrigues Ferreira 04 December 2013 (has links)
Com este estudo, procurou-se pesquisar o processo de integração de visualizações em sala de aula e conhecer o impacto de um curso de formação continuada, que visa discutir e promover o uso de visualizações no ensino de Química e Física, nas concepções de professores em serviço de Química no Brasil e Física e Química em Portugal. Pretendeu-se identificar as concepções prévias que estes professores apresentaram no início do curso sobre o uso de visualizações, e as possíveis mudanças que ocorreram após o envolvimento no curso. Procurou-se, igualmente, caracterizar as abordagens pedagógicas que os professores utilizaram e as dificuldades que estes encontraram durante o uso de visualizações no ensino de Química e Física. Neste trabalho foi usada uma metodologia que tem as suas raízes na investigação qualitativa com orientação interpretativa, tendo participado catorze professores de Química e Ciências Naturais do Ensino Fundamental e Médio de catorze escolas públicas pertencentes à região da Grande São Paulo e catorze professoras de Física e Química do Ensino Básico e Secundário de oito escolas públicas pertencentes à região da Grande Lisboa. Dado que este estudo foi aplicado em dois contextos a estratégia escolhida foi de estudo de dois casos, o caso do Brasil e o caso de Portugal. Usaram-se vários instrumentos de coleta de dados: observação naturalista, questionários, entrevistas e documentos escritos. Na análise de dados, utilizou-se o método do questionamento e comparação constantes até à saturação das categorias. Os resultados revelaram a existência de mudanças nas concepções acerca do uso de visualizações. No caso do Brasil, as mudanças foram mais acentuadas nos motivos para o uso das visualizações e nos critérios de seleção destes recursos. Neste grupo, após a formação os professores mostraram-se mais conscientes do impacto das visualizações na construção do conhecimento, para além, do papel motivacional. Da mesma forma, revelaram-se mais criteriosos na escolha destes recursos. No caso de Portugal, as mudanças centraram-se nos critérios de seleção e nas potencialidades destes recursos. Neste caso, os professores manifestaram critérios mais apertados para a seleção destes recursos, além de reconhecerem outras potencialidades, nomeadamente ao nível do desenvolvimento de competências. Em relação às abordagens utilizadas, em ambos os casos prevaleceram abordagens que procuravam desviar-se do ensino por transmissão de conhecimentos, tentando os professores incorporar estratégias nas suas sequências didáticas de base construtivista. No que diz respeito às dificuldades apresentadas pelos professores para integrarem estes recursos nas suas práticas, no caso do Brasil estas se situaram quer no plano técnico, quer no plano pedagógico. As dificuldades no plano técnico estão relacionadas com o uso de visualizações incorporadas em tecnologia (simulações, animações) e as dificuldades pedagógicas estão relacionadas com a insegurança quanto ao papel destes recursos na aprendizagem. No caso de Portugal, estas dificuldades, foram mais evidentes no plano pedagógico, nomeadamente no papel do professor em relação a estes recursos. Neste estudo apresentou-se e testou-se um modelo de formação continuada assente nos desafios teóricos e práticos que se colocam aos professores cujo impacto foi considerado positivo. Desta forma, foi possível colocar em evidência algumas concepções e dificuldades de professores para integrar visualizações em sala de aula e apresentar sugestões para caminhos de pesquisas futuras. / With this study, we tried to find out the integration process of visualizations in the classroom and see the impact of a teacher training, to discuss and promote the use of visualizations in the Chemistry and Physics, on the conceptions of in service teachers in Brazil and in Portugal. One aimed to identify the preconceptions that these teachers presented early in the training, about the use of visualizations, and the possible changes that occurred after the involvement in the course. One tried also to characterize the pedagogical approaches that teachers used and the difficulties they encountered during the use of visualizations in the Chemistry and Physics teaching. In this study, we used a methodology that has its roots in qualitative research with interpretive guidance. In Brazil fourteen teachers of Chemistry and Natural Sciences of the Elementary and Secondary Education, distributed by fourteen schools belonging to the Greater São Paulo participated in this study. In Portugal had participated fourteen Physics and Chemistry teachers of Elementary and Secondary Education, distributed by eight public schools belong to the region of Lisbon. Since this study was applied in two contexts the strategy chosen was to two study cases, the case of Brazil and the case of Portugal. One used various instruments to collect data: naturalistic observation, questionnaires, interviews and written documents. In data analysis, we used the method of constant questioning and comparison to the saturation of the categories. The results revealed the existence of changes in conceptions about the use of visualizations. In Brazil\'s case the changes were more pronounced in the reasons for the use of visualizations and on the selection criteria of these resources. In this group, after training the teachers were more aware of the impact of visualizations in knowledge construction, in addition to the motivational role. Likewise, they proved to be more discriminating in the choice of these resources. In the case of Portugal, the changes focused on the selection criteria and the potential of these resources. In this case, the teachers showed tighter criteria for selection of these resources, and recognize other potentials, especially in terms of skills development. Regarding the approaches used in both cases prevailed the ones that deviated more from traditional teaching. Teachers tried to incorporate strategies into their teaching sequences based on constructivist views in order to involve students in their learning. Regarding the difficulties faced by teachers to integrate these resources into their practices, in the case of Brazil they stood either on the technical and pedagogical ones. The technical difficulties were related to the use of technology (simulations, animations) and the pedagogical difficulties were related to the uncertainty about the role of these resources in learning. In the case of Portugal, these difficulties were evident in the pedagogical level, including the role of the teacher in relation to these resources. This study presented and tested a model of teacher training based on the theoretical and practical challenges faced by teachers whose impact was considered positive. Thus, it was possible to put in evidence some teachers\' conceptions and difficulties to integrate visualizations in the classroom and make suggestions for future research paths.
514

Aplicabilidade dos resultados da pesquisa de satisfação dos usuários pela enfermagem no Hospital de Clínicas de Porto Alegre

Inchauspe, Juciane Aparecida Furlan January 2013 (has links)
Estudo qualitativo do tipo exploratório-descritivo acerca da aplicabilidade do resultado da pesquisa de satisfação como ferramenta de avaliação da qualidade dos serviços de saúde. O objetivo geral do estudo consistiu em analisar a utilização dos resultados da pesquisa de satisfação dos usuários pelas chefias de enfermagem das unidades de internação de um hospital universitário. Os objetivos específicos foram relatar os resultados da pesquisa de satisfação dos usuários das unidades de internação; descrever a opinião das chefias acerca da contribuição que a pesquisa de satisfação implantada no hospital traz para o atendimento ao usuário; conhecer as estratégias utilizadas pelas chefias de enfermagem a fim de ter acesso aos resultados da pesquisa de satisfação, bem como o modo pelo qual os resultados são transmitidos à sua equipe de trabalho; e, por fim, identificar as ações implementadas nas unidades a partir dos resultados da pesquisa de satisfação. Os dados foram coletados em duas etapas no Hospital de Clínicas de Porto Alegre. A primeira consistiu em análise documental, com base em consulta dos dados do sistema de informações gerenciais do referido hospital, que possibilitaram conhecer os resultados da pesquisa de satisfação das unidades de internação, objetos de investigação, no período de outubro de 2011 a março de 2012. Os achados demonstram que os usuários estão, em geral, satisfeitos com os cuidados de enfermagem e com o atendimento prestado durante a sua internação. A outra etapa da coleta consistiu em entrevistas semiestruturadas, realizadas em maio e junho de 2012, com 14 enfermeiras, cujos dados obtidos foram submetidos à técnica de análise de conteúdo temática e agrupadas em quatro categorias: a comunicação como forma de transmissão das informações para a equipe de enfermagem; a contribuição da pesquisa de satisfação do usuário para o atendimento em saúde; mudanças implementadas nas unidades a partir dos resultados da pesquisa; a influência da pesquisa de satisfação na avaliação de desempenho da equipe de enfermagem. Os resultados apontam que a pesquisa de satisfação do usuário é verificada de diversas formas pelas enfermeiras, as quais procuram também repassar à sua equipe de trabalho. A comunicação tem uma função primordial, pois favorece a troca de informações e a interlocução dentro da equipe de enfermagem. A pesquisa é entendida pelas enfermeiras como uma ferramenta de escuta, que continuamente capta a voz do usuário. Quanto às mudanças já implementadas nas unidades, as enfermeiras relataram que já foram realizadas modificações advindas de reinvindicações, as quais envolvem o ambiente, a estrutura e outros aspectos relacionados à rotina da unidade. Um ponto levantado pelas enfermeiras refere-se à influência do resultado da pesquisa de satisfação na gestão de desempenho da equipe de enfermagem, a qual é utilizada para identificar como está sendo a atuação de cada profissional no trabalho, gerenciando os elogios e críticas vinculados à equipe. Acredita-se que os estudos sobre a satisfação do usuário são fundamentais para garantir a avaliação da qualidade do serviço oferecido pelas instituições, além de auxiliar gestores na tomada de decisões, bem como fornecer um panorama do serviço. / This is a descriptive, exploratory, qualitative study about the applicability of satisfaction survey results as a tool for evaluating the quality of health service. The general objective of this study consisted in analyzing the use of the satisfaction survey results by chief nurses from the intern units of a university hospital. The specific objectives were: to report intern unit user’s satisfaction survey results; to describe the chief nurses’ opinions about the contribution that the satisfaction survey implanted in the hospital brings to user service; to know the strategies used by the chief nurses in having access to the satisfaction survey results, as well as the way the results are transmitted to the work team; and, finally, to identify the actions implemented in the units, based on the satisfaction survey results. Data collection was carried out at the Clinics Hospital of Porto Alegre/Hospital de Clínicas de Porto Alegre in two stages. The first consisted of documental analysis, based on consulting the hospital’s managerial information data, which made it possible to know the satisfaction survey results of the intern units, objects of investigation, during the period of October 2011 to March 2012. The findings demonstrate that users are, in general, satisfied with the nursing services and with the attendance given them while admitted to the hospital. The other stage of data collection consisted of semi-structured interviews, given in May and June of 2012, with 14 nurses, whose obtained data were submitted to the technique of thematic analysis and grouped in four categories: communication as a form of transmitting information to the nursing team; the contribution that the user satisfaction survey has on health services; alterations based on survey results, implemented in the units; influence that the satisfaction survey has upon the evaluation of the nursing team’s performance. The results show that the user satisfaction survey is checked in a variety of ways by the nurses, whom also seek to repass these results to their immediate team. The communication has a main function since it favors the exchange of information and dialogue within the nursing team. Nurses understand the survey to be a listening device, that continuously captures the user’s voice. In reference to the changes already implemented in the units, the nurses reported that they were made in result of the claims involving environment, structure and other aspects related to the unit’s routine. A point raised by the nurses refers to the influence that the satisfaction survey results have on the nursing team’s performance management, which uses it to identify the ongoing performance of each working professional, administering compliments and criticisms related to the team. It is believed that the studies about user satisfaction are fundamental to guarantee the evaluation of service quality offered by the institutions, besides to assist supervisors on making decisions, as well as to provide a service panorama. / Estudio cualitativo del tipo exploratorio-descriptivo sobre la aplicabilidad del resultado de la encuesta de satisfacción como herramienta de evaluación de la calidad de los servicios de salud. El objetivo general del estudio consistió en analizar el uso de los resultados de la encuesta de satisfacción de los usuarios por las jefaturas de enfermería de las unidades de hospitalización de un hospital universitario. Los objetivos específicos fueron los de relatar los resultados de la encuesta de satisfacción de los usuarios de las unidades de hospitalización; describir la opinión de las jefaturas sobre la contribución que ésta trae para la atención al usuario; conocer las estrategias usadas por las jefaturas de enfermería con el propósito de tener acceso a los resultados de la encuesta de satisfacción, así como el modo por el cual los resultados se transmiten a su equipo de trabajo; y, por fin, identificar las acciones implementadas en las unidades a partir de los resultados de la encuesta de satisfacción. Los datos fueron colectados en dos etapas en el Hospital de Clínicas de Porto Alegre. La primera consistió en un análisis documental, basado en consulta a datos del sistema de informaciones gerenciales del referido hospital, que posibilitaron conocer los resultados de la encuesta de satisfacción de las unidades de hospitalización objetos de investigación, en el período de octubre del 2011 a marzo del 2012. Los descubrimientos demuestran que los usuarios están, por lo general, satisfechos con los cuidados de enfermería y con la atención prestada durante su hospitalización. La otra etapa de la colecta consistió en entrevistas semiestructuradas, realizadas en mayo y junio del 2012, con 14 enfermeras, cuyos datos obtenidos se sometieron a la técnica de análisis de contenido temático y agrupadas en cuatro categorías: la comunicación como forma de transmisión de las informaciones para el equipo de enfermería; la contribución de la encuesta de satisfacción del usuario para la atención en la salud; cambios implementados en las unidades a partir de los resultados de la encuesta; la influencia de ésta en la evaluación del desempeño del equipo de enfermería. Los resultados apuntan que la encuesta de satisfacción del usuario se ve de distintas formas por las enfermeras, las cuales también buscan repasar su equipo de trabajo. La comunicación tiene una función primordial, ya que favorece el intercambio de informaciones y la interlocución dentro del equipo de enfermería. La encuesta es entendida por las enfermeras como una herramienta de escucha, que continuamente capta la voz del usuario. En relación a los cambios ya implementados en las unidades, las enfermeras relataron que ya se han realizado modificaciones a partir de reinvindicaciones, las cuales involucran el ambiente, la estructura y otras relacionadas a la rutina de la unidad. Un punto levantado por las enfermeras se refiere a la influencia del resultado de la encuesta de satisfacción en la gestión de desempeño del equipo de enfermería, la cual se usa para identificar como está siendo la actuación de cada profesional en el trabajo, administrando los elogios y críticas vinculados al equipo. Se cree que los estudios sobre la satisfacción del usuario sean fundamentales para garantizar la evaluación de la calidad del servicio ofrecido por las instituciones, además de ayudar a los gestores en la toma de decisiones, así como proveer un panorama sobre el servicio.
515

Regulación de la biosíntesis de la vitamina E y su función en señalización celular en condiciones de estrés abiótico

Cela Udaondo, Jana 25 June 2012 (has links)
La vitamina E incluye una serie de compuestos amfipáticos esenciales en la dieta tanto para humanos como para animales y que únicamente puede ser sintetizada por organismos fotosintéticos, los tocoferoles y los tocotrienoles. Descubierta a principios del siglo XX, no fue hasta los años 60 que se asoció a propiedades antioxidantes. En plantas, se sabe que los niveles de tocoferol (la forma mayoritaria en hojas) aumenta en respuesta al estrés y que está implicado en el control de los niveles de las especies reactivas del oxígeno, la síntesis de las cuáles suele aumentar drásticamente en condiciones de estrés y pueden ir asociadas a graves daños celulares si no se regulan adecuadamente sus niveles. También interviene en la prevención de la propagación de la peroxidación lipídica en condiciones de estrés oxidativo, además de otras nuevas funciones que poco a poco se van descubriendo, como la importancia durante la germinación de semillas, la implicación en el transporte de fotoasimilados o un posible papel en señalización celular. En esta tesis se estudió la regulación de la biosíntesis de α- y γ-tocoferol en condiciones de estrés abiótico (déficit hídrico y estrés salino), así como su posible implicación en señalización celular en la planta modelo Arabidopsis thaliana y en la planta con metabolismo CAM, Aptenia cordifolia. Pero la vitamina E no actúa sola. Como antioxidante, puede trabajar coordinadamente con el ascorbato o con carotenoides además de con diversas fitohormonas, por lo que además, se estudió el papel como mecanismo fotoprotector, juntamente con los carotenoides y los niveles hormonales, tanto en condiciones de estrés como influenciados por la edad de la hoja. Los estudios en A. thaliana se llevaron a cabo utilizando diversos mutantes ya fueran de etileno o de tocoferol como aproximaciones a sistemas deficientes de ambos compuestos. Se observó que el etileno promueve la síntesis de tocoferol en A. thaliana, de forma especifica a través de las proteínas EIN2, EIN3 y EIL1. Además, niveles elevados de etileno promueven aumentos de tocoferol en hojas viejas y mutaciones en el gen que codifica para la proteína EIN3 es capaz de resistir dosis moderadas de salinidad, cambiando el balance hormonal foliar y aumentando el estrés oxidativo. Sorprendentemente, la biosíntesis de tocoferol no resultó estar regulada a nivel transcripcional. En el modelo de planta CAM, la A. cordifolia, el ABA jugó un papel importante en la regulación de la biosíntesis de tocoferol en condiciones de déficit hídrico. Juntamente con el β-caroteno y el ciclo de las xantofilas, los tocoferoles ayudan a la protección del PSII en condiciones de déficit hídrico y estrés salino cuando la demanda de fotoprotección es elevada, pero cuando los carotenoides se empiezan a degradar, el tocoferol es incapaz de substituirlos. Además, el γ-tocoferol parece tener funciones específicas además de precursor del α-tocoferol influenciando de forma específica los niveles de expresión de genes implicados en la biosíntesis, percepción y señalización del etileno en A. thaliana. Finalmente, cabe destacar que el tocoferol interviene en la comunicación cloroplasto-núcleo a través de regular los niveles de expresión de genes relacionados con el etileno, formando parte de la intrincada red de señalización retrógrada. / Vitamin E includes different amphipathic compounds, tocopherols and tocotrienols, essentials in the diet of humans and animals. It can be synthesized only by photosynthetic organisms and it was discovered in the early twentieth century but it was not until the 60‘s when it was associated with its antioxidant properties. In plants, it is known that the levels of α-tocopherol (the major form in leaves) increase in response to stress and they are involved in the control of the levels of reactive oxygen species (ROS). Under stress conditions the levels of ROS tend to increase dramatically and they could be associated with serious cell damage if their levels are not properly regulated. Moreover tocopherols are involved in prevention of the lipidic peroxidation propagation under oxidative stress conditions. Furthermore, new functions are gradually being discovered, like their importance in the process of seed germination, their role on the transport of the photoassimilates or their possible function in cell signalling. During this PhD I have studied the regulation of the biosynthesis of α- and γ-tocopherol under abiotic stress conditions (water and salt stress) and their possible role in cell signalling in the model plant Arabidopsis thaliana and in the CAM plant, Aptenia cordifolia. As an antioxidant, it might work in coordination with ascorbate or carotenoids as well as with some phytohormones. That is why we have studied their role as photoprotective mechanism together with carotenoids and the hormone levels in both stress conditions and the influence of leave age. The studies in A. thaliana were carried out using tocopherol or ethylene mutants as approximations to deficient systems of both compounds. It was observed that ethylene promotes synthesis of tocopherol in A. thaliana, specifically through EIN2, EIN3 and EIL1 proteins. In addition, elevated levels of ethylene induced tocopherol increase in old leaves. ein3-1 mutant plants were able to withstand moderate doses of salinity, changing leaf hormonal balance and increasing oxidative stress. Surprisingly, the biosynthesis of tocopherol was not being regulated at the transcriptional level. In the model CAM plant, A. cordifolia, the ABA played an important role in the regulation of tocopherol biosynthesis under water stress conditions. Together with β-carotene and the xanthophyll cycle, tocopherols help in the protection of PSII under both water and salt stress conditions when the demand for photoprotection is high. When carotenoids were beginning to degrade, tocopherols were unable to replace them. In addition, the γ-tocopherol seemed to have specific functions not only as α-tocopherol precursor. It can specifically influence the expression levels of genes involved in ethylene biosynthesis, perception and signalling in A. thaliana. Finally, in this PhD thesis it is demonstrated that tocopherol is involved in the chloroplast-nucleus communication by regulating the expression levels of genes related to ethylene as part of the intricate network of retrograde signalling.
516

De la tabla al lienzo. Evolución técnica del soporte pictórico en la Escuela Valenciana del Renacimiento pleno al naturalismo barroco

Castelló Palacios, Amparo 22 February 2021 (has links)
[ES] Por considerarse un periodo crucial dentro de la pintura de la escuela valenciana, es digno de una rigurosa investigación el estudio de la transición entre soportes pictóricos en el paso de la tabla al lienzo. La contribución de un abanico de pintores a esta evolución técnica en el panorama artístico valenciano marcará la producción de los siglos posteriores, perpetuando una nueva forma de pintar sobre lienzo que no terminará de reemplazar por completo a la tradicional pintura sobre tabla. Una serie de particularidades técnicas y matéricas acompañarán este cambio, ya que en su afán por abrazar los nuevos recursos pictóricos, los maestros de la pintura valenciana del siglo XVI y dos primeros tercios del XVII introducirán nuevos procedimientos y materiales en sus obras. A su vez, la sensibilidad artística del momento virará desde la enraizada tradición juanesca plenamente renacentista, hacia el naturalismo y la búsqueda de la realidad inmediata que surgiría en València con la llegada de Juan Sariñena y Francisco Ribalta. Profundizar en el conocimiento de la magnitud de este cambio técnico y estilístico desde varios enfoques pero principalmente desde el científico, gracias al acceso a un conjunto de pinturas que abarcan la producción de Juan de Juanes hasta la de Jerónimo Jacinto de Espinosa, ha permitido reconstruir la manera de trabajar de los principales talleres de pintura de este periodo. En efecto, el alcance de este estudio no habría sido posible sin una extensa labor de revisión de la literatura artística, siendo los tradicionales tratados, manuales y recetarios de pintura referencias clave en la interpretación de los datos que el método científico ofrece. Las aportaciones que brinda esta investigación no solo confirman el esplendor de esta etapa de la pintura valenciana, sino que a su vez se constituyen como un apoyo sólido sobre el que fundamentar nuevas autorías y atribuciones y la puesta en valor por la conservación de nuestro patrimonio pictórico. / [EN] For being considered a crucial period inside the painting of the Valencian school, the study of the transition between pictorial supports in the step of the wooden panel to the canvas is worthy of a rigorous research. The contribution of a range of painters to this technical evolution in the Valencian artistic panorama will mark the production of later centuries, perpetuating a new way of painting on canvas that will not finish completely replacing the traditional painting on panel. A series of technical and material particularities will accompany this change, since in their eagerness to embrace the new pictorial resources, the masters of Valencian painting of the 16th century and two first thirds of the 17th will introduce new procedures and materials in their masterpieces. At the same time, the artistic sensibility of the moment will veer from the fully Renaissance Juanes'deep-rooted tradition, towards naturalism and the search for the immediate reality that arose in València with the arrival of Juan Sariñena and Francisco Ribalta. Deepen the knowledge of the magnitude of this technical and stylistic change from several approaches but mainly from the scientific one, thanks to access to a set of paintings that include the production from Juan de Juanes to that of Jerónimo Jacinto de Espinosa, has allowed to reconstruct the way of working of the main painting workshops of this period. Indeed, the scope of this study would not have been possible without extensive work review of the artistic literature, being the traditional treatises, manuals and recipe books of painting key references in the interpretation of the data that scientific method offers. The contributions that provide this research not only confirm the grandeur of this stage of Valencian painting, but at once they constitute themselves as a solid support on which to base new authorships and attributions and make the enhancement for the conservation of our pictorial heritage. / [CA] Per considerar-se un període crucial dins la pintura de l'escola valenciana, és digne d'una rigorosa investigació l'estudi de la transició entre suports pictòrics en el pas de la taula al llenç. La contribució d'un ventall de pintors a aquesta evolució tècnica en el panorama artístic valencià marcarà la producció dels segles posteriors, i perpetuarà una nova forma de pintar sobre llenç que no terminarà de reemplaçar per complet la tradicional pintura sobre taula. Una sèrie de particularitats tècniques i matèriques acompanyaran aquest canvi, ja que en el seu afany per abraçar els nous recursos pictòrics, els mestres de la pintura valenciana del segle XVI i dos primers terços del XVII introduiran nous procediments i materials en les seues obres. Alhora, la sensibilitat artística del moment virarà des de l'arrelada tradició joanesca plenament renaixentista, cap al naturalisme i la cerca de la realitat immediata que sorgirà a València amb l'arribada de Joan Sarinyena i Francesc Ribalta. Profunditzar en el coneixement de la magnitud d'aquest canvi tècnic i estilístic des de diversos enfocaments però principalment des del científic, gràcies a l'accés a un conjunt de pintures que comprenen la producció des de Joan de Joanes fins a la de Jeroni Jacint d'Espinosa, ha permés reconstruir la manera de treballar dels principals tallers de pintura d'aquest període. En efecte, l'abast d'aquest estudi no hauria sigut possible sense una extensa labor de revisió de la literatura artística, sent els tradicionals tractats, manuals i receptaris de pintura referències clau en la interpretació de les dades que el mètode científic ofereix. Les aportacions que brinda aquesta investigació no sols confirmen l'esplendor d'aquesta etapa de la pintura valenciana, sinó que alhora es constitueixen com un suport sòlid sobre el que fonamentar noves autories i atribucions i la posada en valor per la conservació del nostre patrimoni pictòric. / La tesis doctoral que aquí se presenta fue llevada a término gracias a una serie de ayudas que han sido indispensables para esta investigación. En primer lugar, la concesión de una beca de carácter predoctoral con una duración máxima de tres años (01/07/2014 - 30/06/2017) integrada dentro de las Ayudas para la contratación de personal investigador de carácter predoctoral, programa VALi+d (DOCV núm. 7081/02.08.2013) financiadas por la Consellería de Educación, Cultura y Deporte de la Generalitat Valenciana. Por otra parte, los estudios analíticos derivados de este trabajo se incluyen en el marco del proyecto de investigación del Ministerio de Economía, Industria y Competitividad (MINECO) CTQ2014-53736-C3-01-P sobre la Aplicación de las técnicas nanoelectroquímicas y biotecnologías en el estudio y conservación del patrimonio en metal, cofinanciado con fondos FEDER y adscrito al Programa Estatal de Fomento de la Investigación Científica y Técnica de Excelencia, Subprograma Estatal de Generación del Conocimiento. / Castelló Palacios, A. (2021). De la tabla al lienzo. Evolución técnica del soporte pictórico en la Escuela Valenciana del Renacimiento pleno al naturalismo barroco [Tesis doctoral]. Universitat Politècnica de València. https://doi.org/10.4995/Thesis/10251/162071 / TESIS
517

Análisis jurisprudencial del derecho de consulta del convenio indígena 169 OIT

Ellena Gudenschwager, Luciano Leonardo January 2014 (has links)
Memoria (licenciado en ciencias jurídicas y sociales) / No autorizada por el autor para ser publicada a texto completo / El presente trabajo busca analizar de manera doctrinaria y jurisprudencial cada concepto comprendido dentro del artículo 6° del Convenio 169 OIT relativo al derecho de consulta indígena. Para realizar este estudio se analizó una amplia recopilación de bibliografía existente sobre el derecho de consulta y jurisprudencia nacional. Luego se fragmentó el artículo 6° del Convenio dividiendo los conceptos que lo componen, para posteriormente exponer en cada tópico la mayor cantidad de información doctrinaria y jurisprudencial posible. Como resultado se obtuvo un trabajo esquematizado de una manera simple y práctica que permite al lector resolver una gran cantidad de interrogantes que se puedan generar al momento de interpretar el artículo 6° del Convenio Indígena 169 OIT apoyando los planteamientos con fallos pertinentes que complementan los criterios doctrinarios.
518

Alegorias do mundo de Saramago

Röhrig, Maiquel January 2011 (has links)
Este trabalho de literatura comparada interpreta as obras Ensaio sobre a cegueira (1995), A caverna (2000) e Ensaio sobre a lucidez (2004) a partir de uma perspectiva interdisciplinar sustentada por aproximações intertextuais entre literatura e filosofia. Meu objetivo é analisar como a ficção de Saramago dialoga com a Alegoria da caverna, de Platão, ressignificando-a por meio de um deslocamento do idealismo platônico para o campo do materialismo marxista. Para tanto, proponho uma leitura alegórica, intertextual e interdisciplinar. A literatura, parte inalienável da cultura, permitiu a Saramago aproximar o idealismo platônico do materialismo marxista e, através da linguagem literária, fundir estas visões de mundo e reconstituir ficcionalmente as ideias inerentes a elas. O trabalho analítico toma como referenciais F. Jameson (1992), W.Benjamin (1984) e I. Mészáros (2002), e enfoca aspectos do nível da narrativa, entre eles sequências, causalidades e personagens, de modo a identificar suas funções e convergências no nível da significação alegórica. Considero os textos ficcionais metonímias do real e, neste sentido, pretendo evidenciar como Saramago estabelece em sua ficção um diálogo com a referencialidade histórica do tempo presente, no qual o capitalismo rege a vida dos indivíduos e das instituições sociais através de suas práticas de produção, de sua base material e de sua ideologia. A intertextualidade foi o operador de leitura que norteou esta pesquisa, e a interdisciplinaridade, a metodologia. Na alegoria criada por Saramago, a cegueira tem na figura feminina um elemento importante. Por isso, analisei a questão do gênero a fim de pontuar como convergem, nas personagens femininas e masculinas, valorações distintas que projetam o feminino como um lugar de positividade capaz de ressignificar valores do humano. / This work of comparative literature presents an interpretative reading of Blindness (1995), The Cave (2000) and Seeing (2004) from an interdisciplinary perspective supported by the dialogue between literature and philosophy. The objective is to analyze how the fiction of Saramago rewrites Plato’s Allegory of the cave. To this end, I propose an allegorical, intertextual and interdisciplinary reading. The analytical work takes as reference F. Jameson (1992), W.Benjamin (1984) and I. Mészáros (2002), and focuses on aspects of the narrative such as sequences, causality and characters to identify its functions and its convergence on the level of allegorical meaning. I consider the novels metonymies of the real, and I intend to show how Saramago´s fiction engages with the historical present, in which capitalism rules the individuals’ life and the life of the social institutions through its practices of production, its material basis and its ideology. Intertextuality is the textual operator that guided the reading, and interdisciplinarity a key aspect of its methodology. In the allegory created by Saramago, the issue of blindness places female characters in a very special position. So, I´ve introduced the category of gender to highlight not so much the social construction of male and female characters but the different meanings attributed to them and which charge the feminine with positivity, empowering female characters to project values that resignify the human.
519

Aplicabilidade dos resultados da pesquisa de satisfação dos usuários pela enfermagem no Hospital de Clínicas de Porto Alegre

Inchauspe, Juciane Aparecida Furlan January 2013 (has links)
Estudo qualitativo do tipo exploratório-descritivo acerca da aplicabilidade do resultado da pesquisa de satisfação como ferramenta de avaliação da qualidade dos serviços de saúde. O objetivo geral do estudo consistiu em analisar a utilização dos resultados da pesquisa de satisfação dos usuários pelas chefias de enfermagem das unidades de internação de um hospital universitário. Os objetivos específicos foram relatar os resultados da pesquisa de satisfação dos usuários das unidades de internação; descrever a opinião das chefias acerca da contribuição que a pesquisa de satisfação implantada no hospital traz para o atendimento ao usuário; conhecer as estratégias utilizadas pelas chefias de enfermagem a fim de ter acesso aos resultados da pesquisa de satisfação, bem como o modo pelo qual os resultados são transmitidos à sua equipe de trabalho; e, por fim, identificar as ações implementadas nas unidades a partir dos resultados da pesquisa de satisfação. Os dados foram coletados em duas etapas no Hospital de Clínicas de Porto Alegre. A primeira consistiu em análise documental, com base em consulta dos dados do sistema de informações gerenciais do referido hospital, que possibilitaram conhecer os resultados da pesquisa de satisfação das unidades de internação, objetos de investigação, no período de outubro de 2011 a março de 2012. Os achados demonstram que os usuários estão, em geral, satisfeitos com os cuidados de enfermagem e com o atendimento prestado durante a sua internação. A outra etapa da coleta consistiu em entrevistas semiestruturadas, realizadas em maio e junho de 2012, com 14 enfermeiras, cujos dados obtidos foram submetidos à técnica de análise de conteúdo temática e agrupadas em quatro categorias: a comunicação como forma de transmissão das informações para a equipe de enfermagem; a contribuição da pesquisa de satisfação do usuário para o atendimento em saúde; mudanças implementadas nas unidades a partir dos resultados da pesquisa; a influência da pesquisa de satisfação na avaliação de desempenho da equipe de enfermagem. Os resultados apontam que a pesquisa de satisfação do usuário é verificada de diversas formas pelas enfermeiras, as quais procuram também repassar à sua equipe de trabalho. A comunicação tem uma função primordial, pois favorece a troca de informações e a interlocução dentro da equipe de enfermagem. A pesquisa é entendida pelas enfermeiras como uma ferramenta de escuta, que continuamente capta a voz do usuário. Quanto às mudanças já implementadas nas unidades, as enfermeiras relataram que já foram realizadas modificações advindas de reinvindicações, as quais envolvem o ambiente, a estrutura e outros aspectos relacionados à rotina da unidade. Um ponto levantado pelas enfermeiras refere-se à influência do resultado da pesquisa de satisfação na gestão de desempenho da equipe de enfermagem, a qual é utilizada para identificar como está sendo a atuação de cada profissional no trabalho, gerenciando os elogios e críticas vinculados à equipe. Acredita-se que os estudos sobre a satisfação do usuário são fundamentais para garantir a avaliação da qualidade do serviço oferecido pelas instituições, além de auxiliar gestores na tomada de decisões, bem como fornecer um panorama do serviço. / This is a descriptive, exploratory, qualitative study about the applicability of satisfaction survey results as a tool for evaluating the quality of health service. The general objective of this study consisted in analyzing the use of the satisfaction survey results by chief nurses from the intern units of a university hospital. The specific objectives were: to report intern unit user’s satisfaction survey results; to describe the chief nurses’ opinions about the contribution that the satisfaction survey implanted in the hospital brings to user service; to know the strategies used by the chief nurses in having access to the satisfaction survey results, as well as the way the results are transmitted to the work team; and, finally, to identify the actions implemented in the units, based on the satisfaction survey results. Data collection was carried out at the Clinics Hospital of Porto Alegre/Hospital de Clínicas de Porto Alegre in two stages. The first consisted of documental analysis, based on consulting the hospital’s managerial information data, which made it possible to know the satisfaction survey results of the intern units, objects of investigation, during the period of October 2011 to March 2012. The findings demonstrate that users are, in general, satisfied with the nursing services and with the attendance given them while admitted to the hospital. The other stage of data collection consisted of semi-structured interviews, given in May and June of 2012, with 14 nurses, whose obtained data were submitted to the technique of thematic analysis and grouped in four categories: communication as a form of transmitting information to the nursing team; the contribution that the user satisfaction survey has on health services; alterations based on survey results, implemented in the units; influence that the satisfaction survey has upon the evaluation of the nursing team’s performance. The results show that the user satisfaction survey is checked in a variety of ways by the nurses, whom also seek to repass these results to their immediate team. The communication has a main function since it favors the exchange of information and dialogue within the nursing team. Nurses understand the survey to be a listening device, that continuously captures the user’s voice. In reference to the changes already implemented in the units, the nurses reported that they were made in result of the claims involving environment, structure and other aspects related to the unit’s routine. A point raised by the nurses refers to the influence that the satisfaction survey results have on the nursing team’s performance management, which uses it to identify the ongoing performance of each working professional, administering compliments and criticisms related to the team. It is believed that the studies about user satisfaction are fundamental to guarantee the evaluation of service quality offered by the institutions, besides to assist supervisors on making decisions, as well as to provide a service panorama. / Estudio cualitativo del tipo exploratorio-descriptivo sobre la aplicabilidad del resultado de la encuesta de satisfacción como herramienta de evaluación de la calidad de los servicios de salud. El objetivo general del estudio consistió en analizar el uso de los resultados de la encuesta de satisfacción de los usuarios por las jefaturas de enfermería de las unidades de hospitalización de un hospital universitario. Los objetivos específicos fueron los de relatar los resultados de la encuesta de satisfacción de los usuarios de las unidades de hospitalización; describir la opinión de las jefaturas sobre la contribución que ésta trae para la atención al usuario; conocer las estrategias usadas por las jefaturas de enfermería con el propósito de tener acceso a los resultados de la encuesta de satisfacción, así como el modo por el cual los resultados se transmiten a su equipo de trabajo; y, por fin, identificar las acciones implementadas en las unidades a partir de los resultados de la encuesta de satisfacción. Los datos fueron colectados en dos etapas en el Hospital de Clínicas de Porto Alegre. La primera consistió en un análisis documental, basado en consulta a datos del sistema de informaciones gerenciales del referido hospital, que posibilitaron conocer los resultados de la encuesta de satisfacción de las unidades de hospitalización objetos de investigación, en el período de octubre del 2011 a marzo del 2012. Los descubrimientos demuestran que los usuarios están, por lo general, satisfechos con los cuidados de enfermería y con la atención prestada durante su hospitalización. La otra etapa de la colecta consistió en entrevistas semiestructuradas, realizadas en mayo y junio del 2012, con 14 enfermeras, cuyos datos obtenidos se sometieron a la técnica de análisis de contenido temático y agrupadas en cuatro categorías: la comunicación como forma de transmisión de las informaciones para el equipo de enfermería; la contribución de la encuesta de satisfacción del usuario para la atención en la salud; cambios implementados en las unidades a partir de los resultados de la encuesta; la influencia de ésta en la evaluación del desempeño del equipo de enfermería. Los resultados apuntan que la encuesta de satisfacción del usuario se ve de distintas formas por las enfermeras, las cuales también buscan repasar su equipo de trabajo. La comunicación tiene una función primordial, ya que favorece el intercambio de informaciones y la interlocución dentro del equipo de enfermería. La encuesta es entendida por las enfermeras como una herramienta de escucha, que continuamente capta la voz del usuario. En relación a los cambios ya implementados en las unidades, las enfermeras relataron que ya se han realizado modificaciones a partir de reinvindicaciones, las cuales involucran el ambiente, la estructura y otras relacionadas a la rutina de la unidad. Un punto levantado por las enfermeras se refiere a la influencia del resultado de la encuesta de satisfacción en la gestión de desempeño del equipo de enfermería, la cual se usa para identificar como está siendo la actuación de cada profesional en el trabajo, administrando los elogios y críticas vinculados al equipo. Se cree que los estudios sobre la satisfacción del usuario sean fundamentales para garantizar la evaluación de la calidad del servicio ofrecido por las instituciones, además de ayudar a los gestores en la toma de decisiones, así como proveer un panorama sobre el servicio.
520

Análise de rótulo de pães e biscoitos produzidos por pequenas e médias indústrias das regiões do Recôncavo e Sudoeste da Bahia e comercializados em Cruz das Almas- BA

Gonçalves, Izidório da Silva 09 November 2012 (has links)
Submitted by Maria Creuza Silva (mariakreuza@yahoo.com.br) on 2014-10-02T17:23:28Z No. of bitstreams: 1 DISS MP IZIDORIO GONÇALVES 2012.pdf: 324946 bytes, checksum: 027f5ce9ce4581dba679c4513c2310ea (MD5) / Approved for entry into archive by Maria Creuza Silva (mariakreuza@yahoo.com.br) on 2014-10-02T17:38:30Z (GMT) No. of bitstreams: 1 DISS MP IZIDORIO GONÇALVES 2012.pdf: 324946 bytes, checksum: 027f5ce9ce4581dba679c4513c2310ea (MD5) / Made available in DSpace on 2014-10-02T17:38:30Z (GMT). No. of bitstreams: 1 DISS MP IZIDORIO GONÇALVES 2012.pdf: 324946 bytes, checksum: 027f5ce9ce4581dba679c4513c2310ea (MD5) / O presente trabalho teve por objetivo analisar, quanto ao cumprimento da legislação pertinente, os rótulos dos alimentos pães e biscoitos produzidos em pequenas e médias indústrias das regiões do Recôncavo e Sudoeste da Bahia e comercializados em supermercados da cidade de Cruz das Almas - Bahia, considerando a importância da rotulagem no processo de informação em saúde para os cidadãos, tendo por base alguns dos caracteres definidos nas normas vigentes. Foram analisados 100 rótulos de biscoitos e 45 de pães totalizando 145. Os rótulos selecionados corresponderam a marcas diferentes, expostas ao consumidor em 6 supermercados com característica varejista. Os caracteres de interesse do estudo nos rótulos foram registrados em formulário específico e avaliados em relação às amostras com a base na legislação sanitária pertinente: RDC/ANVISA nº 259/02, RDC/ANVISA nº 360/03 e Lei 10.674/03. A análise dos dados foi feita através de frequência simples. Os resultados encontrados apontaram que, do total das amostras analisadas, a maioria absoluta dos rótulos, tanto de pães como de biscoitos apresentaram irregularidades quanto aos caracteres de declaração obrigatória. Entre os rótulos de pães, o maior grau de conformidade com as normas ocorreu com a variável “Conteúdo Líquido”, em 100% dos rótulos analisados. Contudo, apenas 8,8% declararam o item “Informações Nutricionais em maior destaque que outras informações” nos seus rótulos. Das 100 amostras de biscoitos, os caracteres mais satisfatórios foram “Conteúdo Líquido”, “Prazo de Validade” e “Data de Fabricação”, todos sendo informados em 98% dos rótulos. Porém a característica com maior inconformidade foi o “Lote”, com o percentual de apenas 11% de declaração nos rótulos. Conclui-se que há uma alta frequência de rótulos que não cumprem as normas vigentes, o que pode causar danos à saúde dos consumidores, apontando então para a necessidade de medidas estratégicas por parte das instituições competentes, visando a proteção da saúde através do controle sanitário dos alimentos. Considerando o alto percentual de rótulos que não declararam caracteres altamente relevantes como a “Presença de Glúten” e “Aditivos”, dentre outros, destaca-se a importância de promover ações educativas para a população, divulgando a importância das informações contidas nos rótulos, como crucial para proteção de sua saúde, ao tempo em que medidas devem ser adotadas na esfera governamental para assegurar que as indústrias cumpram o seu dever de informar conforme o que está disposto nas normas.

Page generated in 0.3141 seconds