• Refine Query
  • Source
  • Publication year
  • to
  • Language
  • 10
  • Tagged with
  • 10
  • 10
  • 4
  • 4
  • 4
  • 3
  • 3
  • 3
  • 2
  • 2
  • 2
  • 2
  • 2
  • 2
  • 2
  • About
  • The Global ETD Search service is a free service for researchers to find electronic theses and dissertations. This service is provided by the Networked Digital Library of Theses and Dissertations.
    Our metadata is collected from universities around the world. If you manage a university/consortium/country archive and want to be added, details can be found on the NDLTD website.
1

O Brasil segundo o IPHAN: a preservação do patrimônio cultural brasileiro durante a gestão de Gilberto Gil no MinC (2003-2008) / Brazil according to Iphan: the conservation of Brazilian cultural heritage during Gilberto Gil\'s administration of MinC (2003-2008)

Paiva, Marcelo Cardoso de 17 May 2019 (has links)
Esta tese tem como tema a atuação do Instituto do Patrimônio Histórico e Artístico Nacional (Iphan) no desenvolvimento das políticas de preservação do patrimônio cultural brasileiro, durante a gestão do ministro Gilberto Gil (2003-2008) à frente do Ministério da Cultura (MinC). Seu objetivo principal é investigar se a considerável ampliação da ação institucional do Iphan correspondeu a um maior compartilhamento de responsabilidades com outros agentes envolvidos no campo da preservação e à participação social dos diversos \"grupos formadores da sociedade brasileira\" conforme preconiza a Constituição Federal de 1988. Para tanto, a atuação do Iphan é analisada sob seus aspectos institucionais, sociais e conceituais visando três objetivos específicos. O primeiro é a definição do campo da preservação do patrimônio cultural brasileiro e a avaliação de seus impactos institucionais verticais e horizontais sobre o Iphan, causados pela agenda das políticas culturais do ministro Gilberto Gil, por outras instituições do Governo Federal, por poderes públicos estaduais e municipais e por setores da sociedade civil. O segundo é a identificação dos agentes sociais e seus agenciamentos pela legitimação, contestação ou reafirmação dos valores em jogo no campo da preservação, incluindo grupos sociais e comunidades que apresentaram demandas contra ou a favor da proteção de bens culturais ao Iphan e também os próprios agentes públicos que compõe os quadros da instituição. O terceiro é a problematização do \"estoque patrimonial\" gerado pelo Iphan ao longo da gestão de Gil no MinC, avaliando as extensões e os limites das políticas implementadas pelo órgão a partir dos valores, representações e funções patrimoniais produzidas pela engenharia patrimonial da instituição. Essa tese é resultado de uma pesquisa de doutorado realizada com o auxílio do convênio entra a Fundação de Amparo à Pesquisa do Estado de São Paulo (FAPESP) e a Coordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior (CAPES), por meio de bolsa doutorado (processo nº 2014/26158-2) e de bolsa estágio de pesquisa no exterior (processo nº 2017/20853-9). As opiniões, hipóteses e conclusões ou recomendações expressas neste material são de responsabilidade do autor e não necessariamente refletem a visão da FAPESP e da CAPES. / The subject of this thesis is the role played by the Institut of National Historic and Artistic Heritage (Iphan) in the development of public policies for the conservation of Brazilian cultural heritage during the administration of the minister Gilberto Gil\'s ahead the Ministry of Culture (MinC). Its goal is to investigate if the considerable broadening of Iphan\'s institutional activity corresponded to a greater share of responsibility with other groups involved in the conservation field and to social involvement of the various \"constituent groups of the Brazilian society\" as states the Federal Constitution of 1988. To do so, Iphan\'s role is analyzed under its institutional, social and conceptual aspects seeking three specific objectives. The first one is the definition of the Brazilian cultural heritage conservation field and the evaluation of its vertical and horizontal institutional impacts upon Iphan, caused by minister Gilberto Gil\'s cultural policies, by other agencies of the Federal Government, by state and municipal public authorities and by sectors of civil society. The second is the identification of social agents and their agencies for legitimizing, contesting or reassuring values in play in the conservation field, including social groups and communities that presented demands for or against the protection of cultural assets by Iphan and also the very public agents of that compose the institution\'s personnel. The third is the survey of the \"heritage supply\" generated by Iphan throughout Gil\'s administration of MinC, evaluating the extensions and limits of the policies implemented by the agency starting from heritage values, representations and roles produced by the institution\'s heritage engineering. This thesis is a result of a PhD research accomplished with the support of an agreement between São Paulo Research Foundation (FAPESP) and Coordination for the Improvement of Higher Education Personnel (CAPES), by means of a PhD scholarship (case n 2014/26158-2) and an overseas research residency scholarship (case n 2017/20853). The opinions, assumptions and conclusions expressed on this volume are the author\'s responsibility and not necessarily reflect FAPESP\'s perspective.
2

Canção popular e processo social no tropicalismo / Folk song and social process in Tropicalismo

Pires, Carlos Eduardo de Barros Moreira 28 April 2009 (has links)
Nesta dissertação investigamos três dos principais discos tropicalistas - Gilberto Gil (1968), Caetano Veloso (1968) e Grande Liquidação (1968), de Tom Zé procurando identificar marcas do processo social nas canções e atitudes líricas. Essa leitura busca repensar o sentido do tropicalismo no processo de transformação político-cultural do final dos anos 60, decisivo, talvez, para a compreensão da história recente do país. / This dissertation investigates three important tropicalist solo albums - Gilberto Gil (1968), Caetano Veloso (1968) e Grande Liquidação (1968), Tom Zé´s album searching the signs of the social process in its songs and lyrical attitudes. This reading purpose rethinks the meaning of the tropicalismo in the politic and cultural transformation in the late 1960´s, maybe the principal moment to understand the contemporary history of Brazil.
3

Canção popular e processo social no tropicalismo / Folk song and social process in Tropicalismo

Carlos Eduardo de Barros Moreira Pires 28 April 2009 (has links)
Nesta dissertação investigamos três dos principais discos tropicalistas - Gilberto Gil (1968), Caetano Veloso (1968) e Grande Liquidação (1968), de Tom Zé procurando identificar marcas do processo social nas canções e atitudes líricas. Essa leitura busca repensar o sentido do tropicalismo no processo de transformação político-cultural do final dos anos 60, decisivo, talvez, para a compreensão da história recente do país. / This dissertation investigates three important tropicalist solo albums - Gilberto Gil (1968), Caetano Veloso (1968) e Grande Liquidação (1968), Tom Zé´s album searching the signs of the social process in its songs and lyrical attitudes. This reading purpose rethinks the meaning of the tropicalismo in the politic and cultural transformation in the late 1960´s, maybe the principal moment to understand the contemporary history of Brazil.
4

Chocolate e mel: negritude, antirracismo e controvérsia nas músicas de Gilberto Gil (1972-1985)

Nacked, Rafaela Capelossa 18 May 2015 (has links)
Made available in DSpace on 2016-04-27T19:31:07Z (GMT). No. of bitstreams: 1 Rafaela Capelossa Nacked.pdf: 985446 bytes, checksum: 9f91c44e9c43d567977d8135169be100 (MD5) Previous issue date: 2015-05-18 / Coordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior / This research aims to investigate the poetics of blackness and this anti-racism in the lyrics of Gilberto Gil songs recorded between 1972 and 1985. The focus of this research explores the political dimension of Gil songs, his role as political and artistic militancy at Movimento Negro Unificado, the Blocos afro-carnavalescos from Salvador, afoxé Filhos de Gandhy and Candomblé, articulating artistic subjectivity, artistic work as well as the racial identity politics that were at stake in this effervescent historic moment throughout the Black Atlantic. Its purpose is to contribute to cultural studies and representations, supporting studies and actions based on the role of music in subjectivity and emancipation historically racialized populations / Este trabalho de investigação tem como objetivo desvelar a poética da negritude e do antirracismo presente nas letras das músicas de Gilberto Gil gravadas entre 1972 e 1985. O foco da pesquisa explora a dimensão política das canções de Gil, seu papel como militância artística e política junto ao Movimento Negro, os blocos afro-carnavalescos de Salvador, o Filhos de Gandhy e o candomblé, articulando obra e subjetividade do artista, bem como as políticas raciais da identidade que estavam em jogo neste momento histórico efervescente em todo o Atlântico Negro. Sua finalidade é contribuir para os estudos culturais e das representações, subsidiando estudos e ações pautadas no papel da música na subjetividade e na emancipação de populações historicamente racializadas
5

O mundo negro que viemo mostrar pra vocÃ: as imagens discursivas do negro nas canÃÃes de Gilberto Gil

Morgana Ferreira de Lima 00 March 2017 (has links)
Conselho Nacional de Desenvolvimento CientÃfico e TecnolÃgico / No presente trabalho, buscamos analisar as imagens discursivas do negro presente em dez canÃÃes de Gilberto Gil (nas dÃcadas de 70 e 80), no posicionamento da MPB e na trajetÃria do Movimento Negro Brasileiro. A opÃÃo pelo estudo das canÃÃes de Gil surgiu dada a relevÃncia que o cantor e compositor tem para a mÃsica popular brasileira, tanto em virtude da qualidade estÃtica de sua obra, na qual reservou lugar de destaque para falar do povo negro, quanto no que se refere à sua militÃncia polÃtica, na qual como artista negro e ex-ministro da Cultura sempre trouxe à baila questÃes relacionadas à posiÃÃo do negro em nosso paÃs. Para tanto, como critÃrio para a delimitaÃÃo do corpus partimos de um recorte de cunho temporal â dÃcadas de 1970 e 1980 â e da temÃtica â o negro â assim, foram selecionadas 10 canÃÃes para anÃlise, quase todas de autoria do prÃprio Gilberto Gil. Selecionado o corpus, partimos para a escuta atenta das canÃÃes de Gilberto Gil, bem como para a leitura de suas letras, nas quais buscamos analisar a cenografia, o ethos e o cÃdigo linguÃstico. Em nossa pesquisa temos como principal referencial teÃrico a AnÃlise do Discurso de linha francesa, especificamente os estudos do pesquisador francÃs Dominique Maingueneau que nos trazem as categorias de ethos e de cenas da enunciaÃÃo, estando nesta Ãltima incluÃda a cenografia, importante categoria em nosso trabalho e a categoria de cÃdigo linguÃstico, alÃm dos trabalhos de Maingueneau (1997, 2008a, 2008b, 2012, 2013), tambÃm utilizamos como referencial teÃrico os estudos desenvolvidos por Costa (2001, 2005 e 2012) sobre o discurso literomusical brasileiro, pois percebemos que tal relaÃÃo se evidencia, principalmente, a partir do estudo da composiÃÃo do ethos discursivo, da cenografia e do cÃdigo de linguagem presente nas canÃÃes de Gil que falam sobre o negro, bem como nas relaÃÃes que essas estabelecem com a ascensÃo do movimento negro no paÃs. Para, alÃm disso, visualizamos tambÃm que as relaÃÃes do discurso literomusical com o discurso da negritude expressas nas canÃÃes fortalecem o posicionamento de Gilberto Gil no que tange o discurso literomusical brasileiro.
6

Fosse um Chico, um Gil, um Caetano: uma análise retórico-discursiva das relações polêmicas na construção da identidade do cancionista Belchior / Fosse um Chico, um Gil, um Caetano: a rhetorical-discursive analysis of polemical relations in the identity construction of the composer Belchior

Carlos, Josely Teixeira 06 February 2014 (has links)
Considerando a Música Popular Brasileira (discurso verbomusical brasileiro) enquanto prática discursiva, o objetivo principal deste trabalho é analisar, na dinâmica identidadealteridade, os processos polêmicos de construção identitária do sujeito discursivo revelados nas canções do compositor Belchior, em diálogo com outras produções musicais brasileiras, mais especificamente com a obra dos compositores Caetano Veloso, Chico Buarque e Gilberto Gil. Situando-me no domínio dos estudos discursivos, tomo como base a perspectiva da Retórica Clássica, segundo Aristóteles; da Nova Retórica e das Teorias da Argumentação, a partir de Perelman, Olbrechts-Tyteca, Meyer, Plantin, Amossy e Mosca; da Análise Dialógica do Discurso, de acordo com o Círculo de Bakhtin; e da Análise do Discurso Francesa orientada por Maingueneau. Fundamento-me também nas pesquisas sobre o discurso polêmico, apoiada em Charaudeau, Kerbrat-Orecchioni, Angenot e Maingueneau; e por fim nos trabalhos sobre o gênero canção e a música, conforme Hirschi, Wisnik e Tatit. A partir da articulação desses campos do saber, faço uma reflexão para a análise das relações polêmicas na instituição da identidade de Belchior no campo da música brasileira. A hipótese central da tese é a de que a polêmica empreendida pelo artista cearense em sua produção musical de 1974 a 1993, embora envolva diversos antagonistas, pode ser bipolarizada em dois nomes, o de Belchior (o polemizador) e o de Caetano Veloso (principal destinatário da mensagem polêmica). Na defesa dessa hipótese, investigo como os elementos discursivos gênero, cenografia, ethos e código de linguagem investidos pelos cancionistas Caetano Veloso, Chico Buarque e Gilberto Gil articulam-se de modo reflexo nas canções de Belchior para a construção de um posicionamento individual polêmico, bem como os tipos de argumentos utilizados pelo cantor no estabelecimento dessas relações polêmicas. Defendo na tese de forma geral que a junção de todos esses investimentos interdiscursivos e gestos retóricos produz uma natureza específica ao discurso de Belchior, um exemplo que comprova a manifestação da retórica do discurso verbomusical brasileiro, que pode ser resumida por meio da noção de um investimento identitário polêmico / Considering the Brazilian Popular Music (Brazilian verbomusical discourse) as a discourse practice, the main target of this work is to analyze, upon the duality identity-alterity, the polemical processes of identity construction of the discourse subject revealed in the songs by the composer Belchior, in dialogue with another Brazilian music productions, especially the works of the composers Caetano Veloso, Chico Buarque and Gilberto Gil. My theoretical perspectives will be the Classical Rhetoric, according to Aristotle; the New Rhetoric and the Theories of Argumentation, according to Perelman, Olbrechts-Tyteca, Meyer, Plantin, Amossy and Mosca; the Dialogical Analysis of Discourse, according to the Circle of Bakhtin and the French Analysis of Discourse (A.D.) led by Maingueneau. Another theoretical basis are the researches about the polemical discourse based on Charaudeau, Kerbrat-Orecchioni, Angenot and Maingueneau and also based on the works about music and song, according to Hirschi, Wisnik and Tatit. From the articulation of these studies, I will point out the polemical relations on how the identity of the composer Belchior was established within the field of the Brazilian music. The main hypothesis is that his polemical relations configured between 1974 and 1993, although involves several antagonists, aims at two names Belchior himself (the polemics source) and Caetano Veloso (the polemics aim). In pro of this hypothesis, I will investigate how the elements of the discourse genre, scenography, ethos and language code are invested by Caetano Veloso, Chico Buarque and Gilberto Gil and reflected on the songs of Belchior in order to figure an individual polemical positioning, as well as the types of arguments used by the singer within those polemical relations. Generally speaking, I assume that the interdiscourse investments and the rhetorical gestures altogether configure a specific nature to the discourse of Belchior as an example of the rhetoric of the Brazilian verbomusical discourse, summarized by the notion of a polemical investment of identity
7

Fosse um Chico, um Gil, um Caetano: uma análise retórico-discursiva das relações polêmicas na construção da identidade do cancionista Belchior / Fosse um Chico, um Gil, um Caetano: a rhetorical-discursive analysis of polemical relations in the identity construction of the composer Belchior

Josely Teixeira Carlos 06 February 2014 (has links)
Considerando a Música Popular Brasileira (discurso verbomusical brasileiro) enquanto prática discursiva, o objetivo principal deste trabalho é analisar, na dinâmica identidadealteridade, os processos polêmicos de construção identitária do sujeito discursivo revelados nas canções do compositor Belchior, em diálogo com outras produções musicais brasileiras, mais especificamente com a obra dos compositores Caetano Veloso, Chico Buarque e Gilberto Gil. Situando-me no domínio dos estudos discursivos, tomo como base a perspectiva da Retórica Clássica, segundo Aristóteles; da Nova Retórica e das Teorias da Argumentação, a partir de Perelman, Olbrechts-Tyteca, Meyer, Plantin, Amossy e Mosca; da Análise Dialógica do Discurso, de acordo com o Círculo de Bakhtin; e da Análise do Discurso Francesa orientada por Maingueneau. Fundamento-me também nas pesquisas sobre o discurso polêmico, apoiada em Charaudeau, Kerbrat-Orecchioni, Angenot e Maingueneau; e por fim nos trabalhos sobre o gênero canção e a música, conforme Hirschi, Wisnik e Tatit. A partir da articulação desses campos do saber, faço uma reflexão para a análise das relações polêmicas na instituição da identidade de Belchior no campo da música brasileira. A hipótese central da tese é a de que a polêmica empreendida pelo artista cearense em sua produção musical de 1974 a 1993, embora envolva diversos antagonistas, pode ser bipolarizada em dois nomes, o de Belchior (o polemizador) e o de Caetano Veloso (principal destinatário da mensagem polêmica). Na defesa dessa hipótese, investigo como os elementos discursivos gênero, cenografia, ethos e código de linguagem investidos pelos cancionistas Caetano Veloso, Chico Buarque e Gilberto Gil articulam-se de modo reflexo nas canções de Belchior para a construção de um posicionamento individual polêmico, bem como os tipos de argumentos utilizados pelo cantor no estabelecimento dessas relações polêmicas. Defendo na tese de forma geral que a junção de todos esses investimentos interdiscursivos e gestos retóricos produz uma natureza específica ao discurso de Belchior, um exemplo que comprova a manifestação da retórica do discurso verbomusical brasileiro, que pode ser resumida por meio da noção de um investimento identitário polêmico / Considering the Brazilian Popular Music (Brazilian verbomusical discourse) as a discourse practice, the main target of this work is to analyze, upon the duality identity-alterity, the polemical processes of identity construction of the discourse subject revealed in the songs by the composer Belchior, in dialogue with another Brazilian music productions, especially the works of the composers Caetano Veloso, Chico Buarque and Gilberto Gil. My theoretical perspectives will be the Classical Rhetoric, according to Aristotle; the New Rhetoric and the Theories of Argumentation, according to Perelman, Olbrechts-Tyteca, Meyer, Plantin, Amossy and Mosca; the Dialogical Analysis of Discourse, according to the Circle of Bakhtin and the French Analysis of Discourse (A.D.) led by Maingueneau. Another theoretical basis are the researches about the polemical discourse based on Charaudeau, Kerbrat-Orecchioni, Angenot and Maingueneau and also based on the works about music and song, according to Hirschi, Wisnik and Tatit. From the articulation of these studies, I will point out the polemical relations on how the identity of the composer Belchior was established within the field of the Brazilian music. The main hypothesis is that his polemical relations configured between 1974 and 1993, although involves several antagonists, aims at two names Belchior himself (the polemics source) and Caetano Veloso (the polemics aim). In pro of this hypothesis, I will investigate how the elements of the discourse genre, scenography, ethos and language code are invested by Caetano Veloso, Chico Buarque and Gilberto Gil and reflected on the songs of Belchior in order to figure an individual polemical positioning, as well as the types of arguments used by the singer within those polemical relations. Generally speaking, I assume that the interdiscourse investments and the rhetorical gestures altogether configure a specific nature to the discourse of Belchior as an example of the rhetoric of the Brazilian verbomusical discourse, summarized by the notion of a polemical investment of identity
8

Polifonia e hibridismos musicais: relações dialógicas entre Luiz Gonzaga, Gilberto Gil e Torquato Neto / Polyphony and musical hybridisms: dialogic relations between Luiz Gonzaga, Gilberto Gil and Torquato

Moraes, Jonas Rodrigues de 14 April 2014 (has links)
Made available in DSpace on 2016-04-27T19:30:55Z (GMT). No. of bitstreams: 1 Jonas Rodrigues de Moraes.pdf: 4857609 bytes, checksum: c761890d44e7fcbfb3f789278c0e1998 (MD5) Previous issue date: 2014-04-14 / Conselho Nacional de Desenvolvimento Científico e Tecnológico / This research aims to discuss and analyze the musical production, dialogism and the interrelationships between the composer Luiz Gonzaga (1912-1989) and artists Gilberto Gil (1942) and Torquato Neto (1944-1972). The aesthetic universe and the evolution of artists under discussion are investigated through the processes of polyphony, territorialization, hybridization, performance, among other postulates - categories that constitute important bases for the construction of this work. Another relevant approach in this study is the relentless pursuit of reviewing the processes of invention and institution of territorial identity markers from the Northeast region through the interrelation between universal and local in the compositions of the three artists. Luiz Gonzaga acquired projection from the reinvention of the baião, but the accordionist from Araripe also appropriated himself from other musical rhythms, which exercised discursive and decisive functions for the institutionalization of the Northeast and the Northeastern people. Thus, the gonzaguean sonority had the ability to express a feeling of nordestinity, which reverberated and found resonance in their listeners/receivers. This proposal also seeks to understand how artists Gilberto Gil and Torquato Neto - members of the Tropicalia movement - appropriated themselves from the gonzaguean musical universe and of the genres regarded as coming from the Northeast, as well as other soundscapes. It is understood that in the songs from these composers there is a visible dialogue with the modus operandi of Luiz Gonzaga, when it comes to rhythms, performance, melodic elements, textual, as well as signs that refer to the acoustic culture of the northeastern hinterland. It aims, accordingly, at investigating, in the relation of the history with the music, the dialogism and polyphony and hybridization processes in the songs of such composers / Esta pesquisa busca discorrer e analisar a produção musical, o dialogismo e as inter-relações entre o compositor Luiz Gonzaga (1912-1989) e os artistas Gilberto Gil (1942) e Torquato Neto (1944-1972). O universo estético e a trajetória dos artistas em discussão são investigadas por meio dos processos de polifonia, territorialização, hibridação, performance, entre outros postulados categorias que constituem bases importantes para a construção deste trabalho. Outra abordagem pertinente neste estudo consiste na procura incessante por verificar os processos de invenção e instituição de marcadores identitários territoriais da região Nordeste pela inter-relação entre universal e local nas composições dos três artistas. Luiz Gonzaga ganhou projeção a partir da reinvenção do baião, mas também o sanfoneiro do Araripe se apropriou de outros ritmos musicais, os quais exerceram funções discursivas e determinantes para a institucionalização de Nordeste e de nordestino. Desse modo, a sonoridade gonzagueana teve a capacidade de expressar um sentimento de nordestinidade, que reverberou e encontrou ressonância em seus ouvintes/receptores. Nessa proposta, procura-se também compreender de que modo os artistas Gilberto Gil e Torquato Neto integrantes do movimento tropicalista apropriaram-se do universo musical gonzagueano e dos gêneros tidos como oriundos do Nordeste, bem como de outras paisagens sonoras. Compreende-se que nas canções desses compositores há um diálogo visível com o modus operandi de Luiz Gonzaga, no que se refere a ritmos, performance, elementos melódicos, textuais, além de signos que remetem à cultura acústica do sertão nordestino. Trata-se, nesse sentido, de averiguar, na relação da história com a música, o dialogismo e os processos de polifonia e hibridização nas canções dos referidos compositores
9

A voz que canta na voz que fala: poética e política na trajetória de Gilberto Gil

Carvalho, Pedro Henrique Varoni de 05 July 2013 (has links)
Made available in DSpace on 2016-06-02T20:24:00Z (GMT). No. of bitstreams: 1 5395.pdf: 1954248 bytes, checksum: 439dd61928c41f9da327639d81e7292f (MD5) Previous issue date: 2013-07-05 / Dans ce travail de thèse on analyse la cartographie d'un sujet du discours, il est Gilberto Gil. Cette analyse prend dès leur inscription dans un événement discursif, le tropicalisme, dans la fin des années 1960, jusqu'au début de leur gestion comme Ministre de la Culture pendant le gouvernement du président Lula, entre les années 2003 et 2008. Il nous est donc intéressant de vérifier le mouvement entre deux lieux énonciatifs, qui sont occupés par le compositeur populaire et par le Ministre. Dans ce trajet, on veut réfléchir sur le fonctionnement d'archive de « brésilité » à partir des relations entre l'art et la politique dès le contexte d'émergence de la dictature militaire en 1964 jusqu'à l'arrivée de l'ex-métallurgique Luiz Inácio Lula da Silva au pouvoir. Notre travail est basé surtout sur l'Analyse du Discours française qui nous donne les concepts les plus importants pour notre analyse : énoncé, formation discursive, archive, interdiscours et intradiscours. Ce sont des outils qui nous permettent de vérifier les relations savoir-pouvoir dans l'activité de la chanson populaire bien que de vérifier comment ces relations-là contribuent pour la production de subjectivités dans la société brésilienne. Le corpus de notre recherche est composé par des chansons et des prononcés du Ministre, les deux vus comme des manifestations syncrétiques. On propose, encore, la proximité des oeuvres de chercheurs qui font leurs recherches dans une perspective historique de la chanson brésilienne, par exemple Luis Tatit et José Miguel Wisnik. À partir de la compréhension du phénomène de la chanson populaire comme un « réseau de messages », on veut penser, d'un point de vue discursif, la relation entre la 'voix qui parle' et la 'voix qui chante'. Ainsi, on cherche de rendre problématique le chemin qui conduit l'artiste vers le Ministère comme un procès inverse. La 'voix qui chante' conduit à la 'voix qui parle' dans la politique et fournit, encore, un ballaste tropicaliste-anthropophagique au gouvernement Lula, surtout à ce qui se réfère à la recherche d'un nouveau lieu institutionnel du Brésil dans une société globalisé. La trajectoire de Gilberto Gil exemplifie, donc, la façon comme la chanson populaire est devenu une des plus grandes productions discursives dans l'antérieur de l'archive de « brésilité ». / Esta tese analisa a cartografia de um sujeito do discurso, Gilberto Gil. Desde sua inscrição num acontecimento discursivo, o tropicalismo, no final dos anos 1960, até o inicio de sua gestão como Ministro da Cultura do Governo Lula entre os anos 2003 e 2008. Interessa-nos perceber o trânsito entre dois lugares enunciativos ocupados pelo compositor popular e pelo Ministro. Nesse trajeto, buscamos refletir sobre o funcionamento do arquivo de brasilidade, a partir das relações entre arte e política desde o contexto de implantação da ditadura militar até a chegada ao poder do ex-metalúrgico Luiz Inácio Lula da Silva. Nosso referencial teórico é a Análise do Discurso de vertente Francesa que fornece os principais conceitos utilizados na análise tais como enunciado, formação discursiva, arquivo, interdiscurso e intradiscurso. São instrumentos que permitem perceber as relações de saber-poder envolvidas na atividade da canção popular e como elas contribuem para a produção de subjetividades na sociedade brasileira. Nosso corpus de análise são as canções e pronunciamentos do Ministro, pensados como manifestações sincréticas, verbais e não verbais. Propomos, ainda, uma aproximação com a obra de pesquisadores que trabalham, numa abordagem histórica, a canção brasileira, tais como Luis Tatit e José Miguel Wisnik. A partir do entendimento do fenômeno da canção popular como uma rede de recados buscamos pensar, de um ponto de vista discursivo , a relação entre a voz que fala e a voz que canta , procurando problematizar o caminho do artista em direção ao Ministério como processo inverso. A voz que canta conduz a voz que fala na política, fornecendo, inclusive, um lastro tropicalista-antropofágico ao Governo Lula, sobretudo no que se refere à busca de um novo lugar institucional do Brasil na sociedade globalizada. A trajetória de Gilberto Gil exemplifica, assim, a forma como a canção popular se tornou um das mais potentes produções discursivas no interior do arquivo da brasilidade.
10

O léxico de origem africana na música popular brasileira: uma análise das letras de Gilberto Gil / The lexicon of African descent in the Brazilian popularmusic: an analysis of Gilberto Gil’s song lyrics

Tillquist, Ylva January 2011 (has links)
Sociolingvistiska studier visar att kontakten mellan den brasilianska portugisiskan och afrikanska språk under kolonialtiden ledde till att afrikanska ord assimilerades in i det brasilianska talspråket. Vissa ord är idag en del av det brasilianska vardagsspråket, medan andra används enbart inom den afro-brasilianska religiösa kontexten. Den brasilianska populärmusiken kan ses som en viktig faktor för spridningen av ord med afrikanskt ursprung. Musiken är ett instrument med vilket det brasilianska samhället kan medvetandegöra sig om hur essentiellt Afrika var i det brasilianska samhällsskapandet. Samtidigt ges kännedom om de afrikanska orden och olika afro-brasilianska kulturella element. I de musikaliska verken av Gilberto Gil, en brasiliansk kompositör, musiker och artist, används ofta ord med afrikanskt ursprung. I den här studien analyseras dessa ord, och med hjälp av ett förslag till klassificering från den brasilianska etno-lingvisten Yeda Pessoa de Castro, görs ett försök att klassificera de afrikanska orden utifrån dess användning, beroende av dess sociokulturella nivå. Analysen visar att det förkommer ord med afrikanskt ursprung i stor del av kompositörens verk, majoriteten av dessa kommer ifrån de afrikanska språkgrupperna bantu och kwa. Orden kommer ifrån olika semantiska fält som till exempel mat, musik och kultur, och en majoritet är benämningar som kommer ifrån den Afro-brasilianska religiösa kontexten. Just det Afro-brasilianska religiösa temat är vanligt förekommande inom brasiliansk populärmusik, men i Gilberto Gils sångtexter ses också teman från den Afro-brasilianska sfären i användandet av välkända afrikanska ord, men det förkommer också ord som är för okända för den större publiken. Ett medvetet användande av de afrikanska orden ses som förstärkande i skapandet av en samhörighet med den Afro-brasilianska världen. / The sociolinguistic studies show that during the inter-linguistic contact between the Brazilian Portuguese and the African languages during the colonial period, many words were assimilated in the vernacular Portuguese of Brazil. Some of the words are today a part of the vernacular language, while others are used exclusively in Afro-Brazilian religious communities. For the diffusion of the words with African origins, the popular music could be an important factor. With this musical theme, the Brazilian society is reminded of the importance that Africa had in the forming of the Brazilian society, and the music brings awareness of the African words and the Afro-Brazilian cultural elements. There is a frequent use of these African words in the musical accomplishments of the Brazilian composer, musician and artist Gilberto Gil. In the present work these words are analyzed, and with the proposal for classification made by the Brazilian ethno-linguist Yeda Pessoa de Castro, the aim is to classify the words, depending on their sociolinguistic level. The analysis shows that the African words can be found in a great part of the composers work, and the majority comes from the banto and kwa languages. The words are being classified in various semantic fields, for an example food, music and culture, and the majorities are designations that come from Afro-Brazilian religion. The Afro-Brazilian religious theme is a common element in the Brazilian popular music, but in the song lyrics of Gilberto Gil the African theme is also showing in the use of well-known African word. Whereas others words with African origin are not that well known, but in the conscious use of Gilberto Gil words of African origin reinforce a connection to the Afro-Brazilian universe. / Pesquisas sociolinguísticas mostram que no contato linguístico entre o português brasileiro e as línguas africanas durante o tempo da colonização, muitas palavras africanas foram assimiladas à língua falada no Brasil. Certas palavras fazem hoje parte da língua cotidiana, enquanto outras são utilizadas exclusivamente nas comunidades de religião afro-brasileira. Para a difusão das palavras de matriz africana, as músicas populares podem ser um fator importante. Com a ajuda da música, a sociedade brasileira lembra-se da importância que teve a África na formação da sociedade brasileira, e leva para o conhecimento palavras africanas e elementos culturais afro-brasileiros. Na obra musical do compositor, músico e artista Gilberto Gil pode-se observar um uso frequente de palavras de matriz africana. Neste trabalho analisa-se este vocabulário, e com uma proposta de classificação feita pela etnolinguista Yeda Pessoa de Castro, procura-se classificar as palavras conforme o nível sociocultural no qual se encontram. A análise mostra que em grande parte da obra do compositor acham-se palavras africanas, a maioria de origem banto e kwa. As palavras vêm de campos semânticos diferentes como culinária, música, cultura e a maioria são designações derivadas de religiões afro-brasileiras. Justamente o tema da religião afro-brasileiro aparece como elemento comum na música popular brasileira, mas nas letras de Gilberto Gil é possível ver temas do universo afro-brasileiro também através do uso de palavras africanas. A análise mostra que algumas são bem conhecidas, outras nem tanto. O uso tão elaborado do léxico de origem africana por Gilberto Gil em suas letras de canções manifesta uma identificação com o universo afro no Brasil.

Page generated in 0.4409 seconds