Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να μελετήσουμε την έννοια της γενίκευσης στη Μαθηματική Παιδεία. Αρχικά διερευνούμε την ετυμολογία και την ιστορικότητα του όρου και αναδεικνύουμε της σχέση μεταξύ γενίκευσης επαγωγής και αφαίρεσης. Αφού μελετήσουμε τη λέξη και την έννοια του φυσικού αριθμού, δύο γενετικά καθοριστικές για την ανθρώπινη νόηση γενικεύσεις, προσπαθούμε να αναδείξουμε, με βάση την υπάρχουσα βιβλιογραφία, το ρόλο της γενίκευσης στην απόκτηση γνώσης, αλλά και να εξετάσουμε την ικανότητα του ανθρώπου για γενίκευση. Έχοντας εντοπίσει το ρόλο της γενίκευσης στην ανάπτυξη επιστημονικών εννοιών και θεωριών, περνάμε στη περιοχή των Μαθηματικών και εξετάζουμε τις έννοιες του Ορισμού, του Θεωρήματος και της Ευθείας Απόδειξης, αναφορικά με την έννοια της γενίκευσης. Μέσα από τα ερευνητικά δεδομένα αναδεικνύονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μαθητές στην προσπάθεια τους να παράγουν κατάλληλες γενικεύσεις. Εστιάζουμε την προσοχή μας στις δυσκολίες των μαθητών αναφορικά με την κατανόηση της έννοιας της μεταβλητής αλλά και της Τέλειας Επαγωγής και παραθέτουμε διδακτικά αξιοποιήσιμα παραδείγματα. / --

Ο σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας είναι η μελέτη της συλλογιστικής πορείας του Πρόκλου, έτσι όπως διαμορφώνεται στο έργο του Εις τας Πλάτωνος Πολιτείας υπόμνημα, όσον αφορά στις έννοιες της παιδείας και της πολιτικής. Η έννοια της παιδείας εξετάζεται από τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο μέσα από το πρίσμα των προτροπών και των απαγορεύσεων που έχει προτείνει ο Πλάτωνας στο έργο του Πολιτεία για την ορθή διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων, όπως για παράδειγμα ο «εξορισμός» της ποίησης του Ομήρου από την παιδεία των νέων, εξαιτίας της χρήσης της έννοιας της μίμησης και των μύθων. Η μουσική αναδεικνύεται ως βασικό και ιδιαιτέρως σημαντικό μάθημα στην παιδεία των νέων μέσα από την επιλογή των κατάλληλων αρμονιών και ρυθμών. Ο Πρόκλος σχολιάζει εκτενώς την καινοτόμα άποψη του Πλάτωνα για την κοινή παιδεία που θα πρέπει να λάβουν τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες μέσα στην πόλη, ώστε να επιτευχθεί η δυναμική συμμετοχή και ανάληψη των πολιτικών καθηκόντων από όλους τους πολίτες ανεξαιρέτως. Η έννοια της πολιτικής εξετάζεται από τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο μέσα από την έννοια της δικαιοσύνης, η οποία κατέχει κεντρικό ρόλο στην Πολιτείαν του Πλάτωνα, καθώς και μέσα από την αναλογία της τριμερής διάκρισης των μερών της ψυχής και των μερών της πόλης με σκοπό να καταστεί σαφές ότι κάθε άνθρωπος και κατ’ αναλογίαν κάθε πόλη διακατέχονται από την αρετή της δικαιοσύνης μόνο όταν τα μέρη τους συμβιώνουν αρμονικά. Σε αντίθετη περίπτωση επέρχονται παθογενείς καταστάσεις τόσο στην ψυχή όσο και στην πόλη. Τέλος, ο Πρόκλος αναφέρεται διεξοδικά και στην μεταβολή των πολιτευμάτων στην Πολιτείαν του Πλάτωνα, επιχειρώντας να τονίσει ότι η ελλιπής και η μη ορθή παιδεία των νέων θα οδηγήσει σε διχοστασία τους άρχοντες με αποτέλεσμα την κατάλυση της άριστης πολιτείας. Η παιδεία λοιπόν, αποτελεί εκείνον τον θεσμικό και γνωσιολογικό παράγοντα που κατά την γνώμη του Πρόκλου, στηριζόμενος στις απόψεις του Πλάτωνα, θα επιτύχει να αναδείξει εκείνους τους ηγέτες οι οποίοι θα είναι ικανοί για την πολιτική και πολιτιστική ανασυγκρότηση της κοινωνίας. / The purpose of the present M.A. dissertation is to study the reasoning process of Proclus about the concepts of education and politics, as they discussed in Plato’s Republic. The concept of education is examined by the Neo-Platonic philosopher through the prism of prompts and prohibitions that have proposed by Plato for the proper conformation of the personality of young people, such as the “exile” of Homer’s poetry because of the use of the concepts of imitation and myths. The music is emerging as an essential and very important lesson in the education of young people through the selection of the appropriate harmonies and rhythms. Proclus has also commented extensively on the innovative aspect of Plato on the common education which should take both men and women in the city, so as to achieve active involvement and commitment of the political duties of all citizens. The concept of policy considered by the Neo-Platonic philosopher through the concept of justice, which has central role in Plato’s Republic, and through the tripartite separation of the soul and the city in order to make clear that every person and every city, in the basis of their analogy, possess the virtue of justice only when their parts coexist harmoniously. Otherwise, occurre pathogenic conditions both in the soul and in the city. Finally, Proclus refers thoroughly to the change of political regimes in Plato’s Republic, attempting to emphasize that the incomplete and incorrect education of young people will lead to controversies between rulers, resulting in the destruction of the excellent state. Education, therefore is that institutional and epistemic agent that will succeed to highlight those leaders who will be able in the political and cultural reconstruction of the society.

Κρίναμε αναγκαίο να συνδέσουμε τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στην εξελικτική πορεία της χλωρίδας και της βλάστησης της Κεφαλονιάς με την ιστορία του νησιού με το εξής σκεπτικό: όλες οι ιστορικές περίοδοι από την εμφάνιση του ανθρώπου μέχρι σήμερα αποτυπώνουν τη βαθμίδα του πολιτισμού τους στο ποσοστό, που ο άνθρωπος ως φορέας πολιτισμού εκμεταλλεύεται το περιβάλλον. Για τον λόγο αυτό το Α΄ μέρος της διατριβής «Προϊστορική και ιστορική περίοδος» το αφιερώσαμε στο διαχρονικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο έλαβαν χώρα ιστορικά γεγονότα, που προκάλεσαν τις παρεμβάσεις του ανθρώπου στην εξελικτική πορεία της χλωρίδας και της βλάστησης στην Κεφαλονιά. Για κάθε ιστορική περίοδο, παραθέσαμε και τα αντίστοιχα συμπεράσματα. Η παρουσία του ανθρώπου στο νησί χρονολογείται από το τέλος της Αρχαιότερης Παλαιολιθικής περιόδου (100.000 χρόνια πριν). • Δημοσιεύσαμε στην παρούσα διατριβή την πληθώρα των λίθινων εργαλείων από άγνωστες μέχρι τώρα θέσεις επιφανείας της Κεφαλονιάς και • ανακοινώσαμε για πρώτη φορά πιστοποιημένη θέση επεξεργασίας πυριτολίθου in situ. • Αναφέραμε νέες πιθανές θέσεις σπηλαιοκατοίκησης κατά την Εποχή του Λίθου. • Αξιολογήσαμε τις παρεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον ως κυνηγού και τροφοσυλλέκτη, όπως ενός οποιουδήποτε άλλου χορτοφάγου ή σαρκοφάγου ζώου. Η αλλαγή στην Κεφαλονιά έρχεται κατά τη Νεολιθική περίοδο γύρω στα ~ 5.600 – 4800 π.Χ. με την έναρξη της γεωργίας, όπως εξακριβώθηκε από τα κατάλοιπα ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στο σπήλαιο της Δράκαινας. • Δεν αποκλείσαμε ότι για το στάδιο αυτό της αλλαγής υπήρξε μία βαθύτερη στον χρόνο προεργασία. • Διαπιστώσαμε ότι τα ανθρακολογικά κατάλοιπα του σπηλαίου της Δράκαινας υποδηλώνουν μία χλωρίδα, της οποίας η σημερινή αποτελεί φυσική συνέχεια παρά την κακή διαχείριση εκ μέρους του ανθρώπου. Κατά την περίοδο της Χαλκοκρατίας (Μυκηναϊκοί χρόνοι) από τα ανασκαφικά ευρήματα και με αρωγό τη μυθική παράδοση • διαπιστώσαμε ότι η οικονομία πλέον στηρίζεται στο τρίπτυχο γεωργία, κτηνοτροφία, εμπόριο. Το καθεστώς αυτό θα κρατήσει πολλούς αιώνες μετά. • Διαπιστώσαμε επίσης ότι η εμφάνιση για πρώτη φορά της κεφαλληνιακής Ελάτης σε μυκηναϊκούς σφραγιδολίθους υποδηλώνει δραστηριότητες με επίκεντρο τα δάση του Αίνου. • Από τα ευρήματα (δόντια κάπρου) και τις απεικονίσεις ελάφου επίσης σε σφραγιδολίθους οδηγηθήκαμε στο συμπέρασμα ότι η κατάσταση της αυτοφυούς βλάστησης στην Κεφαλονιά θα ήταν περισσότερο ακμαία από τη σημερινή, για να συντηρεί αυτού του είδους τα ζώα. Η μορφή της οικονομίας παραμένει ίδια και στο Οδυσσειακό κράτος. Βασίζεται στον πρωτογενή τομέα της παραγωγικής διαδικασίας, χωρίς οργάνωση, με μονάδες παραγωγής μεγέθους οίκου. • Πιστοποιήσαμε την ύπαρξη ελαιοκαλλιέργειας στα νησιά του Ιονίου, γεγονός που θεωρούμε ως την πιο σημαντική παρέμβαση από άποψη διατροφής των κατοίκων, αλλά και στην εξελικτική πορεία της χλωρίδας και της βλάστησης των Ιονίων Νήσων και δη της ομηρικής Ιθάκης, που στην επικράτεια του Οδυσσέα την εννοούμε ως ενιαίο χώρο με την Κεφαλονιά. Οι απεικονίσεις στα νομίσματα της Κεφαλληνιακής Τετράπολης μας βεβαιώνουν ότι το τρίπτυχο της οικονομίας, γεωργία – κτηνοτροφία – εμπόριο, υφίσταται και κατά τους κλασικούς χρόνους. • Συμπεράναμε ότι η οργάνωση των τεσσάρων αυτόνομων κρατών με τη συνακόλουθη αύξηση πληθυσμού συνεπάγεται και επέκταση καλλιεργειών και βοσκοτόπων σε βάρος αυτοφυούς βλάστησης και • ότι η επέκταση των καλλιεργειών ενδέχεται να άνοιξε τον δρόμο για μία νέα εγκατάσταση ξενοφύτων στο νησί. • Αξιολογήσαμε ως πιο σοβαρή παρέμβαση στο περιβάλλον την έναρξη της συστηματικής κατά τα φαινόμενα υλοτόμησης του ελατοδάσους του Αίνου για την εκμετάλλευση της κεφαλληνιακής Ελάτης ως προϊόντος. Τούτο συνάγεται από την απεικονίσεις στα νομίσματα των Πρόννων, δεδομένου ότι το ξύλο της Ελάτης ήταν κατάλληλο για τη ναυπήγηση πλοίων. Στην εποχή, που ακολουθεί, μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους η Κεφαλονιά γίνεται πεδίο πολεμικών συγκρούσεων, λεηλασιών και εξανδραποδισμού. • Οδηγηθήκαμε στο συμπέρασμα ότι οι φημισμένες κεφαλληνιακές τριήρεις, που έχουν πρωτεύοντα ρόλο στις αναμετρήσεις με τον ρωμαϊκό και τον συμμαχικό τους στόλο, πρέπει να ήταν ναυπηγημένες από κεφαλληνιακή Ελάτη. Όταν η Τετράπολις παύει να υπάρχει, το γεωργικό καθεστώς διαμορφώνεται στο πρότυπο του ρωμαϊκού συστήματος της δουλοπαροικίας με τον μεγάλο κλήρο. • Αξιολογήσαμε τις συνέπειες του μεγάλου κλήρου και των καλλιεργειών ως παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον, γιατί μεγάλος κλήρος και εκτεταμένες καλλιέργειες σημαίνουν εκχερσώσεις και περιορισμό της δασικής βλάστησης. • Θεωρούμε δεδομένο ότι η «παγκοσμιοποίηση» του εμπορίου στο αχανές ρωμαϊκό κράτος είχε ως αποτέλεσμα την εισαγωγή νέων φυτικών ειδών και στα λιμάνια της Κεφαλονιάς. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους η Κεφαλονιά στον τομέα της οικονομίας ακολουθεί την ίδια πορεία με τις υπόλοιπες επαρχίες του Βυζαντινού κράτος. Η νομοθεσία άλλοτε ευνοεί και άλλοτε υποβαθμίζει την αγροτική οικονομία. Με την επιβολή του τιμαριωτικού συστήματος από τους Φράγκους κατακτητές η οικονομία καταρρέει. Η περίοδος, κατά την οποία η Κεφαλονιά τελούσε υπό την κατοχή των Ενετών και των Άγγλων, ήταν περίοδος μεγάλων αλλαγών στον τομέα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας με τις ανάλογες επιπτώσεις στην εξελικτική πορεία της βλάστησης. • Διαπιστώσαμε ότι η συρρίκνωση του πληθυσμού λόγω των Ενετοτουρκικών πολέμων και της πειρατείας μείωσε την κτηνοτροφία με αποτέλεσμα την ανάκαμψη της βλάστησης. Αντίθετα η εξάπλωση της ελαιοκαλλιέργειας επί Ενετοκρατίας έγινε σε βάρος της αυτοφυούς βλάστησης. • Χαρακτηρίσαμε ως μεγαλύτερη παρέμβαση κατά την εποχή αυτή την εισαγωγή της μαύρης σταφίδας (Uva passa), της οποίας η καλλιέργεια σχεδόν εκτόπισε τα σιτηρά. • Συμπεράναμε ότι η αλματώδης άνοδος της σταφιδοπαραγωγής (22,5 εκατομμύρια λίτρες) επέφερε σοβαρό πλήγμα στην εξελικτική πορεία της βλάστησης γιατί δόθηκαν στην καλλιέργεια χιλιάδες στρέμματα όχι μόνον των πεδιάδων, αλλά και των άνυδρων, ξηρών ασβεστολιθικών βουνών, που μέχρι τότε δεν είχαν καλλιεργηθεί και διατηρούσαν την αυτοφυή βλάστηση. Τον 19ο και μέχρι τα μέσα του 20ου αι. η οικονομία της Κεφαλονιάς διατήρησε τον αγροτικό χαρακτήρα, ενώ παράλληλα βασιζόταν στα εμβάσματα εκ του εξωτερικού. Μετά τους ισοπεδωτικούς σεισμούς του 1953, αρχίζει η φάση της εκβιομηχάνισης. Κατά τον 20ο και 21ο αιώνα λόγω των επιδοτήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης • διαπιστώσαμε εγκατάλειψη της αροτριαίας καλλιέργειας, την ανάπτυξη του τουρισμού και την αύξηση του αριθμού των αιγοπροβάτων. Γενικά παρατηρήσαμε αλλαγή στη χρήση της γης. Στο Β΄ μέρος «Χλωρίδα και βλάστηση της Κεφαλονιάς» αναφερθήκαμε: • Στη συμμετοχή της Κεφαλονιάς στην ελληνική βιοποικιλότητα με 1088 taxa, από τα οποία τα 61 είναι ενδημικά όλων των κατηγοριών (στενότοπα της Κεφαλονιάς, ενδημικά Ιονίων Νήσων και της Ελλάδας). • Ερευνήσαμε, καταγράψαμε και ταυτοποιήσαμε 53 taxa αλλόχθονων φυτών. • Δημοσιεύσαμε ότι τα ποσοστά των αλλόχθονων επί της τοπικής χλωρίδας είναι περίπου παρόμοια με εκείνα των αλλόχθονων του συνόλου της ελληνικής χλωρίδας. • Εντοπίσαμε και ανακοινώσαμε την ύπαρξη μικρής συστάδας ατόμων μαύρης Πεύκης (Pinus nigra) στον Αίνο μέσα σε πυκνόφυτη τοποθεσία από Abies cephalonica. Αξιολογήσαμε ότι αυτό το σπάνιο για το νησί εύρημα αποτελεί μοναδική μαρτυρία ότι στη δασοκάλυψη του Αίνου συμμετείχε και το εν λόγω είδος, του οποίου η παρουσία ανιχνεύθηκε στα ανθρακολογικά κατάλοιπα του νεολιθικού σπηλαίου της Δράκαινας. • Στο Κεφ. ΧIV αναφερθήκαμε διεξοδικά στα ορεινά δάση της Κεφαλονιάς και ιδιαιτέρως στον ρόλο του Αίνου και στη σημασία της Ελάτης από τους ομηρικούς χρόνους μέχρι σήμερα. • Αναλύσαμε την ετυμολογία της ονομασίας των βουνών Αίνος, Άτρος, και Αγία Δυνατή και τη συνδέσαμε με την αρχαία λατρεία. • Καταθέσαμε την άποψη ότι ο Νήριτος των ομηρικών επών είναι ο Αίνος της Κεφαλονιάς. • Αναφερθήκαμε στις καταστροφικές ανθρώπινες παρεμβάσεις στα δάση του Αίνου και του Άτρου από την εποχή της Ενετοκρατίας μέχρι σήμερα (κυρίως πυρκαγιές), οι οποίες είχαν αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του ελατοδάσους από 72.280 στρέμματα σε 28.620 συνολικά (του Αίνου 23.160 στρ. και του Ρουδίου 5.460 στρ.), ενώ τα δάση του Άτρου εξαφανίστηκαν. • Καταλήξαμε στη θλιβερή διαπίστωση ότι μόνον οι ξένοι κατακτητές, Ενετοί και Άγγλοι, προσπάθησαν να προστατεύσουν το δάσος από τις εγκληματικές δραστηριότητες των κατοίκων του νησιού. • Χαρακτηρίσαμε το υπολειμματικό δάσος της Ι. Μονής Θεμάτων στην Αγία Δυνατή ως ανάμνηση των αρχαίων δασών Quercus στην Κεφαλονιά. • Αναλύσαμε τους τομείς της οικονομικής σημασίας του δάσους, η οποία υπήρξε σημαντική μέχρι τα μέσα του 20ου αι., αλλά με την εκβιομηχάνιση της χώρας περιορίστηκε στον τομέα της κτηνοτροφίας για τα τμήματα του δάσους εκτός Εθνικού Δρυμού. • Αναφερθήκαμε στις καθοριστικές παρεμβάσεις στη βλάστηση και τη χλωρίδα πεδινών εκτάσεων και ακτών, λόγω αλλαγής στη χρήση της γης και της ανάπτυξης του τουρισμού. Στο Γ΄ μέρος καταγράψαμε τις «Διαπιστωμένες Καλλιέργειες» (σιτηρά, άμπελος, λινάρι, ελιά) ως ανθρώπινες παρεμβάσεις από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι σήμερα. Εκφράζουμε την υπόθεση ότι η Κεφαλονιά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μία αυτόνομη περιοχή δημιουργίας νέων μορφών καλλιεργήσιμων σιτηρών στο Ιόνιο κατά την περίοδο των πρώτων καλλιεργειών από τους κατοίκους της. • Αναφερθήκαμε στην καλλιέργεια εκλεκτών τοπικών οινοπαραγωγών ποικιλιών. • Αφιερώσαμε επίσης ξεχωριστή ενότητα για την ελαιοκαλλιέργεια και • Καταθέσαμε την άποψη ότι η εισαγωγή της ελαιοκαλλιέργειας στην Κεφαλονιά προέρχεται από τη Κρήτη. Γενικότερη διαπίστωση, που αφορά σε όλες τις ιστορικές περιόδους, είναι ότι οι ανθρώπινες επιδράσεις στην εξελικτική πορεία της χλωρίδας και της βλάστησης έχουν άμεση σχέση με τις νομοθετικές ρυθμίσεις, που διέπουν το αγροτικό καθεστώς κάθε εποχής, καθώς και με την κατανομή του κλήρου. Στο Δ΄ μέρος « Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» αναλύσαμε • τη δυναμική της παρούσας διατριβής, καθώς και τους λόγους, για τους οποίους μπορεί να αποτελέσει μελέτη για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. • Αναπτύξαμε την πολυμέρεια του θέματος, που συνδυάζει δεδομένα θεωρητικών και θετικών Επιστημών (Αρχαιογνωσία, Ιστορία, Αρχαιολογία, Παλαιοβοτανική, Βοτανική, Βιολογία κ.λπ., και ανοίγει δρόμους για ποικιλία δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. • Δώσαμε παραδείγματα βιωματικής εκπαιδευτικής δραστηριότητας μέσα από λογοτεχνικά κείμενα και • σχεδιάσαμε ένα πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης βασισμένο στη θεματολογία της διατριβής ως παράδειγμα αξιοποίησης του υλικού της. / It was deemed necessary to connect the human interventions in the evolutionary process of the flora and vegetation of Cephalonia with the history of the island, under the following consideration: all the historical periods, from the appearance of man until today, demonstrate their level of cultural growth as the percentage at which man, as a bearer of culture, exploits the environment. For this reason, part A of this thesis “Prehistoric and historic period” was devoted to a time context, within which historical events took place that cause human intervention to the evolutionary process of the flora and vegetation of Cephalonia. For each historical period, we present the relevant conclusions. The human presence on the island is dated since the end of the oldest Paleolithic period (100,000 years BP). • With the current thesis, we publish the wealth of stone tools from unknown, until today, surface localities of Cephalonia and • we announce for the first time a verified site of in situ flint processing (treatment). • We report possible new sites of cave-dwelling during the Stone Era. • We evaluate the human interventions to the environment as a hunter and food gatherer, in a way similar to any other herbivorous or carnivorous animal. The change in Cephalonia occurs during the Neolithic period, ca, 5,600 – 4,800 BC, with the advent of agriculture, as was verified by the remnants of anthropogenic activities in Drakaina cave. • We do not reject the possibility that for this stage of change there existed a deeper in time preparation • We establish that the carbon remains of Drakaina cave imply a flora, the contemporary one of which appears to constitute its natural succession, despite any bad management on the human part. During the Bronze Age (Mycenaean time) from the excavation findings and with the support of the mythological tradition: • we establish that economy is now based on the trio agriculture, stock-breeding and commerce. This status will last for centuries later. • We also established that the appearance for the first time of the Cephalonian Fir on Mycenaean, seal-stone implies the existence of activities, centered on the forests of Mt. Ainos. • From the findings (wild boar teeth) and the deer depictions, also on seal-stones, we draw the conclusion that the condition of the native flora of Cephalonia at that time would have been more vigorous than today, in order to support the sustenance of such animals. The economical form remains the same also during the Odyssey state. It is based on the primary sector of the production process, with no organization, instead with production units of domestic size. • We verify the existence of olive tree cultivation in the Ionian islands, which we consider as the most important intervention from a nourishment point of view, but also to the evolutionary process of the vegetation and flora of the Ionian Islands and particularly of the Homeric Ithaca, which in the Ulysses dominion, we consider as unified with Cephalonia. The representations on the coins of the Cephalonian Tetrapolis confirm the the trio agriculture – stock-breeding – commerce also exists during the Classical times. • We conclude that the organization of the four autonomous states with the subsequent population increase, entails the expansion of cultivation and grazing areas at the expense of native vegetation and • that cultivation expansion possibly made way for a new xenophytic establishment on the island. • We evaluate the advent of an apparently systematic logging of the Fir forest on Mt. Ainos, for the exploitation of the Cephalonian Fir as a product, to be the most serious environmental intervention. This is extrapolated from the representations on the Pronnoi coins, given the fact that Fir wood was suitable for ship-building. In the era that follows up until the roman times, Cephalonia becomes a field of war conflicts, lootings and enslaving. • We draw the conclusion that the famous Cephalonian triremes that play a primary role in the encounters with the roman and allied fleets, must have been built from Cephalonian Fir. When the Tetrapolis ceases to exist, the agricultural status is modified, following the model of the roman system of serfdom • We evaluate the consequences of the large plots and cultivations as an intervention to natural environment, since large plots and extensive cultivations mean land clearing and restriction of the forest vegetation. • We take it as granted that the “globalization” of commerce in the vast Roman Empire results in the introduction of new plant species, also in the Cephalonian ports. During the Byzantine times, in the economical sector Cephalonia follows the same process with the other states of the Byzantine Empire. In different times legislature either favors or degrades agricultural economy. With the enforcement of the timariot system by the Venetic conquerors, the economy collapses. The period, during which, Cephalonia was under the Venetian and English occupation, was marked with significant changes in the sectors of agriculture and stock-breeding, with respective implications in the evolutionary process of vegetation. • We discover that the shrinking of the population, due to the Venetian-Turkish wars and piracy, decreased stock-raising, thus leading to a restoration of the vegetation. In contrast, the expansion of the olive tree cultivation during Venetian occupation took place at the expense of native flora. • We characterize as the biggest intervention during this era the introduction of the black raisin (Uva passa), the cultivation of which almost displaced cereal cultivations. • We concluded that the rapid growth of raisin production (22.5 million liters) exerted a serious blow to the evolutionary process of the vegetation, because not only thousands of acres of plains were given to cultivation, but also arid, dry, calciferous mountains, that had not been cultivated until then and which preserved the native flora. During the 19th and until the mid-20th century, the economy of Cephalonia preserved its agricultural identity, while relying, at the same time, to money transfers from abroad. Following the obliterating earthquakes of 1953, the industrialization phase began. During the 20th and 21st century, due to the EU subsidies: • we observe the abandonment of plowable cultivation, the development of tourism and the population increase of goats and sheep. In general, we remark the alteration in land use. In part B “Flora and Vegetation of Cephalonia”: • We mention the contribution of Cephalonia to the Greek biodiversity with 1088 taxa, 61 of which are endemic of all categories (stenotopic of Cephalonia, Ionian island endemics and Greek endemics). • We studied, recorded and identified 53 taxa of allochthonous plants. • We located and announce the existence of a small group of European black pine individuals (Pinus nigra) on Mt. Ainos, within a dense Abies cephalonica locality. We evaluate this rare finding for the island as a unique testimony that this particular species participated in the forest coverage of Mt. Ainos, the presence of which was also detected in the carbon remains of the Neolithic cave of Drakaina. • In chapter XIV we refer in detail to the mountainous forests of Cephalonia and particularly to the role of Mt. Ainos and the importance of Fir from the Homeric times until today. • We analyze the etymology of the names of Ainos, Atros and Agia Dynati mountains and connect it to ancient worship. • We deposit the view that Niritos of the Homeric works is Ainos of Cephalonia. • We refer to the catastrophic human interventions to the forests of Ainos and Atros from the Venetian occupation era until today (mainly fires), which resulted in the shrinking of the Fir forest from 72,280 acres to 28,620 in total (23,160 on Mt. Ainos and 5,460 on Mt. Roudi), whereas Atros forests disappeared. • We reach the sad conclusion that only the foreign conquerors, Venetians and English, tired to protect the forest from criminal activities of the island inhabitants. • We characterize the relict forest of Themata Monastery as a remnant of the ancient Quercus forests of Cephalonia. • We analyze the sectors of the financial importance of the forest, which was significant up until mid-20th century, but with the industrialization of the country this importance was restricted to the sector of stock-raising for the forest parts outside the National Park. • We refer to the decisive interventions to the vegetation and flora of the lowland and coastal areas, due to the change in land use and the touristic development. In part C we record the “Verified Cultivations” (cereals, vineyards, linum, olive trees) as human interventions from the Neolithic period onwards. • We hypothesize that Cephalonia could be considered an autonomous area of the Ionian region for the creation of new forms of cultivated cereals by its inhabitants, during the period of the first cultivations • We refer to the cultivation of exquisite local wine-producing varieties. • We also devote a special section to olive tree cultivation and • We submit the view that olive tree cultivation was introduced to Cephalonia from Crete. A general conclusion, that concerns all historical periods, is that the human impacts on the evolutionary process of the flora and the vegetation are directly linked to the legislative regulations that govern the agricultural status of each era, as well as to the distribution of land. In part D, “Environmental Education”: • We analyze the dynamics of this thesis, as well as the reasons why it could constitute a study for Environmental Education. • We develop the multi-disciplinary character of the subject, which combines data of theoretical and applied sciences (Ancient Knowledge, History, Archaeology, Paleobotany, Botany, Biology etc.) and creates ways for a variety of Environmental Education activities. • We give examples of experiential educational activity through literature texts and • We design a program of Environmental Education, as a utilization example of the included material, based on the themes of this thesis.

Ο πρωταρχικός σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει, έτσι όπως προβάλλεται από τον Ξενοφώντα, το πορτρέτο του ιδεατού ηγέτη που ενσαρκώνεται στο πρόσωπο δύο σημαντικών πολιτικών και στρατιωτικών προσωπικοτήτων, του Κύρου και του Αγησιλάου και δευτερευόντως να εντοπίσει τις λογοτεχνικές τεχνικές που ακολούθησε ο Ξενοφών. Κύριο αντικείμενο εστίασης της ερευνητικής διαδικασίας αποτέλεσαν τα ομώνυμα έργα του Ξενοφώντα, "Κύρου Παιδεία" και "Αγησίλαος". Από τη μία, ο Κύρος προβάλλεται ως παράδειγμα για μίμηση. Η ανάγκη για ένα τέτοιο μοντέλο προκύπτει από την άποψη του Ξενοφώντα πως χωρίς να ενσαρκώσει ο ηγέτης τα υψηλότερα ιδανικά πρότυπα ηθικής δεν υπάρχει ελπίδα βελτίωσης των θλιβερών και συγκεχυμένων συνθηκών της ανθρώπινης ζωής. Έτσι ο Κύρος, όπως προβάλλεται από τον Ξενοφώντα, εμφορείται από υψηλές αξίες∙ οι αξίες αυτές σε συνδυασμό με τη δύναμη, την πειθαρχία, το σθένος του, τόσο σε ηθικό όσο και σε ψυχικό επίπεδο, τον καθιστούν πρότυπο ανθρώπινης αρετής και τελειότητας. Από την άλλη και στον "Αγησίλαο" ο Ξενοφών επαινεί τον φερώνυμο βασιλιά για τις αρετές του και τα κατορθώματά του προβάλλοντας τον ως πρότυπο μίμησης. Ο Αγησίλαος επιδιώκει την αρετή, γίνεται πρότυπο αρετής και ευεργετεί την πατρίδα του σε κάθε περίσταση ακόμα και σε μεγάλη ηλικία. Αυτό που κυρίως θα εξάρει ο Ξενοφών είναι η σοφία του Αγησιλάου, ο οποίος επιθυμούσε να κερδίζει την εθελούσια υπακοή των Λακεδαιμονίων στρατιωτών και στο τέλος κέρδιζε και την αγάπη τους. / The prior purpose of the present assignment is to present, as depicted by Xenophon, the portrait of the ideal leader that is illustrated in the face of two significant political and military personalities, Cyrus and Agesilaus and secondly to detect the literature techniques followed by Xenophon. The major aims of the research procedure are the homonymous writings of Xenophon, "Cyropaedia" and "Agesilaus". On the one hand, Cyrus is portrayed as example for imitation. The need for such a model comes from Xenophon’s belief that without the leader animating the highest ethical ideals there is no hope of improvement of the depressing and confusing conditions of the human life. In that way Cyrus, as it is depicted by Xenophon, is actuated by great values; these values combined with his strength, discipline and courage on a moral and spiritual level, make him a model of human virtue and perfection. Likewise, in "Agesilaus" Xenophon praises the so-called king for his qualities and his accomplishments projecting him as a figure to follow. Agesilaus pursues virtue, becomes a paragon of virtue and benefits his country in every circumstance even at an old age. Xenophon mainly commends Agesilaus for his wisdom. Agesilaus wished to win the voluntary obedience of the Spartan soldiers and in the end he earned their love as well.

Ο 20ος αιώνας θεωρείται ως ο αιώνας της ακμής αλλά και του τέλους της βιομηχανικής κοινωνίας, ενώ ο 21ος ως η απαρχή μιας καινούργιας εποχής η οποία κυριαρχείται από μια νέα μορφή οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης και λειτουργίας. Η νέα αυτή μορφή της κοινωνίας χαρακτηρίζεται ως Κοινωνία της Γνώσης. Το νόημα, όμως, που λαμβάνει το εκφώνημα Κοινωνία της Γνώσης δεν αφορά σε μία μορφωτική διαδικασία που απευθύνεται σε όλα τα μέλη της κοινωνίας και συνιστά συλλογική ευθύνη της κρατικά οργανωμένης κοινωνίας. Η ανάδυση αυτού του νέου τύπου κοινωνίας σχετίζεται άμεσα με το πέρασμα από τις βιομηχανικές κοινωνίες στις μεταβιομηχανικές και τις αλλαγές που εκτυλίσσονται όσον αφορά τις βασικές αξίες τους, την κοινωνική και πολιτική δομή τους καθώς και τους βασικούς θεσμούς τους. Η παρούσα Διπλωματική Εργασία έχει ως στόχο να διερευνήσει το ρόλο της γνώσης στις μεταβιομηχανικές κοινωνίες μέσα από τις απόψεις τόσο των υπέρμαχων της Κοινωνίας της Γνώσης όσο και των υπερασπιστών του προτάγματος του Διαφωτισμού ώστε να καταδειχθεί στο τέλος η ανάγκη για μια γενική παιδεία έναντι της απόλυτης εξειδίκευσης. / The 20th century is considered as the century of prosperity and the end of industrial society, and the 21st as the beginning of a new era dominated by a new form of economic and social organization and operation. This new form of society is characterized as a knowledge society. The point, however, received the Society of Knowledge broadcasters does not relate to a cultural process that appeals to all members of society and a collective responsibility of government organized society. The emergence of this new type of society is directly related to the transition from post-industrial societies and the changes taking place in basic values, social and political structure and the key institutions. The present thesis aims to investigate the role of knowledge in postindustrial societies through the views of proponents of the knowledge society and the defenders of the Enlightenment project to show in the end the need for a general education versus absolute specialization .

Η παρούσα εργασία επισημαίνοντας την ηθική κρίση, την απαξίωση των ιστορικά και πολιτιστικά επικυρωμένων αξιών, με επίπτωση κυρίαρχα στον τομέα της εκπαίδευσης, φιλοδοξεί να παρουσιάσει προτάσεις - λύσεις, καταφεύγοντας σε μια κορυφαία προσωπικότητα του αρχαιοελληνικού κόσμου, τον Αριστοτέλη. Αναπτύσσει τις απόψεις του περί παιδείας, περί των ηθικών και διανοητικών αρετών και περί φιλίας, προσδίδοντας στο περιεχόμενό τους ευρύτατες διαστάσεις. Αν μεταφέρουμε στο εκπαιδευτικό σύστημα τις προτάσεις του περί παιδείας, θα διατυπώνουμε λόγο για μια αγωγή που δεν υποτάσσεται σε σκοπιμότητες. Αν ο διδάσκων ακολουθήσει τις ανωτέρω αρετές και τις αφομοιώσει ο διδασκόμενος, τότε και οι δυο θα έχουν ένα στέρεο πεδίο ικανοτήτων, για να βρίσκονται σ’ έναν συνεχή αναστοχασμό και αυτοστοχασμό. Η έννοια της φιλίας μπορεί να μεταμορφώσει θετικά το κοινωνικό - πολιτικό - οικονομικό και εκπαιδευτικό σύστημα. Στο τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας παρουσιάζεται η καταγγελτική κριτική από σύγχρονους στοχαστές (Μαρκούζε, Λυοτάρ) για τις συνέπειες του παθογενούς συστήματος που επηρεάζει και τον τομέα της εκπαίδευσης. Υπάρχει ένα κρίσιμο ερώτημα αναφορικά με το αν η εκπαίδευση συγκροτεί ώριμα πολιτικά υποκείμενα, ή αν έρχεται να διαμορφώσει ανταγωνιστικά οικονομικά όντα. / The present work by highlighting the crisis of moral values, the depreciation of the historically and culturally validated values, with an impact mainly on Education, intends to present proposals - solutions, resorting to a leading personality of the Ancient-Greek world, Aristotle. It develops his views on Education, the moral and intellectual virtues and friendship, adding broad dimensions to their content. If we pass his proposals about education into the established system, we will be talking about education which is not subordinated to expediency. If the teacher followed the above virtues and the learner assimilated them, then they would both acquire a solid skill basis so that they would be in a continuous reflection and self-reflection. The notion of friendship could positively transform the socio-political, economic and educational system. The final chapter of the work presents the denunciatory criticism by modern scholars (Marcuse, Lyotar) about the consequences of the pathogenic system affecting the field of education. There is one critical question concerning whether education constitutes mature political subjects or if it comes to formulate competitive economic beings.

Βασικός σκοπός της εργασίας μας ήταν η ανάδειξη της ευεργετικής και κοινωνικής προσφοράς στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό των Λακώνων ευεργετών, δωρητών και κληροδοτών και της προσφοράς τους στην Ελλάδα και την ιδιαίτερη πατρίδα τους αλλά και των αποδήμων, οι οποίοι προσέφεραν και στο νέο τόπο στον οποίο εγκαταστάθηκαν. Επιδίωξή μας υπήρξε η συνολική διερεύνηση και καταγραφή των Λακώνων ευεργετών, ανεξάρτητα από την προσφορά τους, μεγάλη, μικρή ή πολύ μικρή, στη διαδικασία διαμόρφωσης της εκπαίδευσης και του πολιτισμού, από τη δημιουργία του Ελληνικού Κράτους μέχρι τις μέρες μας. Επιδιώξαμε να δείξουμε τη χρονική συνέχεια που υπάρχει στις δωρεές, χορηγίες και ευεργεσίες από το 1821 μέχρι τις μέρες μας. Η ύπαρξη σημαντικού αριθμού Λακώνων ευεργετών και δωρητών από το 1821 μέχρι σήμερα αναδεικνύει τη διαχρονικότητα και την επικαιρότητα του λακωνικού ευεργετισμού. Καταβλήθηκε προσπάθεια για ανάδειξη της διάστασης και του μεγέθους του λακωνικού ευεργετισμού σε σχέση με το συγκεκριμένο τόπο και το χρόνο. Βασικό ερώτημα που μας απασχόλησε ήταν οι λόγοι που ώθησαν τους Λάκωνες ευεργέτες και δωρητές να προβούν σε πράξεις δωρεάς για την ενίσχυση της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Προσπαθήσαμε να επιχειρήσουμε μια σκιαγράφηση της προσωπικότητας των Λακώνων ευεργετών - δωρητών και των δράσεών τους. Το Ελληνικό Κράτος και η Λακωνία χάρη στη συμμετοχή των ευεργετών αναπτύχθηκαν με ταχύτερους ρυθμούς, αφού οι ευεργέτες χρηματοδότησαν έργα εκπαιδευτικά και υποδομών γενικότερα. Έχοντας ως βασικό κίνητρο την ανάπτυξη της Λακωνίας, ο απλός λαός και οι ευκατάστατοι Λάκωνες γηγενείς αλλά και της διασποράς διέθεσαν το σύνολο των περιουσιών τους ή ένα τμήμα της σε δωρεές προς το Κράτος και ιδιαίτερα σε λειτουργίες που αφορούσαν την παιδεία, την υγεία, τα κοινωφελή έργα, τη φιλανθρωπία. Βαρύτητα δόθηκε στη μικρή δωρεά και προσφορά προσώπων που προερχόταν από τα κατώτερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα του λαού, γιατί τις περισσότερες φορές - αν όχι όλες - αυτή η δωρεά ήταν πηγαία, εξέφραζε στάση και ιδεολογία αλλά ήταν επίσης και πολύ σημαντική λόγω του πλήθους των μικρών δωρητών. Μας απασχόλησε η κατεύθυνση της δωρεάς των τοπικών ευεργετών και δωρητών. Αναζητήσαμε τα κίνητρα της ευεργεσίας των Λακώνων ευεργετών-δωρητών, τις αιτίες του φαινομένου της ευεργεσίας καθώς και την οικονομική σημασία των προσφορών. Πολλοί από τους Λάκωνες ευεργέτες λόγω της μακρόχρονης απουσίας τους από την ιδιαίτερή τους πατρίδα οδηγήθηκαν σε πράξεις ευεργεσίας που προήλθαν από τη νοσταλγία επιστροφής σε αυτήν, αλλά και από τη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας της ανασυγκρότησης των υποδομών της νότιας ηπειρωτικής περιοχής της ελληνικής επικράτειας. Μελετήθηκαν 385 διαθήκες και συμβολαιογραφικές πράξεις ως προς το χρόνο, τα κίνητρα, την προέλευση, το σκοπό της ευεργεσίας, την ιδιαίτερη καταγωγή του δωρητή, το επάγγελμά του, το φύλο, την κοινωνική και οικονομική του θέση. Η καταγραφή των πιο πάνω πράξεων έγινε σε πίνακες. Επίσης καταγράφτηκαν 1.752 πράξεις δωρεάς. Η εργασία αποτελείται από τέσσερα κύρια μέρη. Στο πρώτο μέρος αναφερθήκαμε στην έννοια της ευεργεσίας και της δωρεάς, στους όρους «ευεργέτης – δωρητής», στους τοπικούς ευεργέτες και στην αξία των μικρών προσφορών, στις επικρίσεις για την ευεργεσία. Επίσης έγινε αναφορά στην ευεργεσία στην αρχαία Ελλάδα και στο Βυζάντιο, στην ευεργεσία από το 1821 και μετά και στις σύγχρονες μορφές ευεργεσίας καθώς και στο ιστορικό πλαίσιο της Λακωνίας με έμφαση στην ανάπτυξή της από το 1821 και μετά. Στο δεύτερο μέρος αναφερθήκαμε στους Λάκωνες ευεργέτες - δωρητές και τους παρουσιάσαμε μέσα από τις διαθήκες τους. Αναφερθήκαμε στον ευεργέτη και την τύχη του κληροδοτήματος, στην περιπέτεια της δωρεάς η οποία μπορούσε υπό προϋποθέσεις να μεταβληθεί, στο χρόνο που έφθανε στον αποδέκτη, την καθυστέρηση. Προσπαθήσαμε να διερευνήσουμε την τύχη των κληροδοτημάτων. Επίσης τη γεωγραφία της ευεργεσίας, σ’ αυτούς που βρέθηκαν και σε δεύτερη πατρίδα και ευεργέτησαν και τις δύο πατρίδες. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε για τους Λάκωνες ομογενείς ευεργέτες και δωρητές και συγκεκριμένα για αυτούς που βρέθηκαν και προσέφεραν στη γη που τους φιλοξένησε. Αναφέραμε τις βιογραφίες Λακώνων δωρητών, την επαγγελματική τους δράση και την κοινωφελή δραστηριότητα τους. Αναφερθήκαμε στα κίνητρα της ευεργεσίας και ειδικά σε εκείνα που συνδέονταν με την παιδεία. Το χρέος που ένιωθαν προς την πατρίδα, τις επιρροές και τα πρότυπα των ευεργετών, την οικογενειακή κατάστασή τους, την υστεροφημία και την αναγνώριση και ανακήρυξή τους ως ευεργετών. Στο τρίτο μέρος μάς απασχόλησε η δωρεά σε συγκεκριμένους επιμέρους τομείς της εκπαίδευσης. Στην πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, επαγγελματική, τριτοβάθμια εκπαίδευση όπως ανωτέρω εκτέθηκε. Αναφερθήκαμε στην ανέγερση και συντήρηση των σχολείων, στις δωρεές που έγιναν για εποπτικά μέσα, βιβλιοθήκες, υποτροφίες. Στο τέταρτο μέρος αναφερθήκαμε στην κατεύθυνση της δωρεάς προς θέματα πολιτισμού, όπως τη δημιουργία δημοσίων και δημοτικών βιβλιοθηκών, δωρεές σε μουσεία, πινακοθήκες. Επίσης αναφερθήκαμε σε δωρεές σε εκκλησίες, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, γηροκομεία, άσυλα ανιάτων, προσφορές για τον αθλητισμό, την φιλανθρωπία, προσφορές για έργα κοινής ωφέλειας, στο Κράτος, σε δήμους και κοινότητες, σε συλλόγους. Η εργασία ολοκληρώθηκε με τα γενικά συμπεράσματα των όσων προηγήθηκαν. / The main purpose of our project was the emergence of the beneficial and social offer to education and culture of the Laconian benefactors, donators and legators and their offer to Greece and their hometown but also of the emigrants, who offered to the new land in which they were settled in. Our pursuit was the overall investigation and the record of the Laconian benefactors without regard to their offer, big, small or very small, to the process of the configuration of education and culture, from the creation of the Greek State until today. We have tried to show the temporal continuity that there is in donations, sponsorships and benefactions since 1821up to the present time. The existence of an important number of Laconian benefactors and donators since 1821 up to now highlights the timelessness and the timeliness of the Laconian benefaction. An effort was made for the emergence of the dimension and size of the Laconic benefaction in relation to the specific location and time. A basic question that occupied us was the reasons that led the Laconian benefactors and donators to make transactions of donation for the reinforcement of education and culture. We tried to attempt a delineation of the personality of the Laconian benefactors – donators and their actions. The Greek State and Laconia thanks to the participation of benefactors developed faster, since the benefactors funded educational and infrastructure projects generally. Having as a basic motive the development of Laconia, the common people and the wealthy native Laconians as well as of the dispersion gave their entire properties or a part of them in donations to the State and especially in functions concerning education, health, the public utility projects, charity. It was given leadenness to the small donation and offer by people who were coming from the lower socioeconomic layers of people, because most of the times – if not all – this donation was effortless, it expressed attitude and ideology but it was also very significant due to the large number of small donators. It occupied us the direction of the donation of the local benefactors and donators. We looked for the motives of the benefaction of the Laconian benefactors – donators, the causes of the phenomenon of the benefaction as well as the economic importance of the offers. Many of the Laconian benefactors, due to their longtime absence from their hometown, were led to acts of benefaction which came from the nostalgia of the returning to it, as well as from the realization of the necessity of the reconstruction of the infrastructure of the south mainland of the Greek territory. 385 wills and notarial deeds were studied in respect of the time, the motives, the origin, the purpose of the benefaction, the specific origin of the donator, his profession, his sex, his social and economic status. The record of the above actions was made in tables. Moreover, 1.752 acts of donation were recorded. The project is consisted of four main parts. In the first part, we were referred to the concept of benefaction and donation, to the terms “benefactor – donator”, to the local benefactors and the value of the small offers, to the criticism concerning the benefaction. Also, there was a reference to the benefaction in the ancient Greece and the Byzantium, to the benefaction since 1821 and onwards and to the contemporary forms of benefaction as well as and to the historical frame of Laconia with emphasis on its development since 1821 and onwards. In the second part, we were referred to the Laconian benefactors – donators and we presented them through their wills. We were referred to the benefactor and the destiny of the bequest, to the adventure of the donation, which could be altered under premises, to the time that it reached the receiver, to the delay. We tried to explore the destiny of the bequests. Also the geography of the benefaction, to those who were found and in a second country and benefited both countries. A special reference was made to the Laconian expatriate benefactors and donators and namely to those who were situated and offered to the land that hosted them. We mentioned the biographies of Laconian donators, their professional action and their charitable activity. We referred to the motives of the benefaction and especially to those, which were associated with education. The duty that they were feeling towards the country, the influences and the standards of the benefactors , their marital status, their posthumous fame, and the recognition and their nomination as benefactors. In the third part, we were occupied by the donation to specific sub-sectors of education. To the primary, secondary, professional, higher education as it was stated above. We were referred to the construction and maintenance of schools, to the donations that made for teaching aids, libraries, scholarships. In the fourth part, we were referred to the direction of the donation to cultural issues, as the creation of public and municipal libraries, donations to museums, galleries. Moreover, we were referred to donations to churches, hospitals, orphanages, nursing homes, hospices, to offers for sport, for charity, to offers for projects of public interest, to the State, to municipalities and communities, to clubs. Our project was completed with the general conclusions of the foregoing.

Introduction:Rwanda is one of the countries in Sub-Saharan Africa with the most remarkable health achievements. However, Rwanda is still one of the countries with a high unmet need (34%) and high prevalence of unintended pregnancies. Objective: To examine the association between literacy and unmet need for contraception among women in reproductive age in Rwanda. Research design and methods: A cross-sectional study based on secondary data, derived from the Demographic and Health Survey (DHS) program. The study population was women in reproductive age (15- 49 years old) who lived in Rwanda. It included 13217 females out of the 13497 after the exclusion of females who are not residents of Rwanda, who are blind or visually impaired and who are need language card. The methodology involved cross tabulations, bivariate and multivariate logistic analyses. Results: There was a significant bivariate association between literacy and unmet need for contraception (OR=1.28; 95% CI 1.17-1.40; p < .001), in which literate females where more likely to have an unmet need for contraception. There was no association between literacy and unmet need when controlling other factors. Others factors such as age, current marital status and province had a strong impact on the unmet need for contraception in the adjusted analysis. Conclusions: Literacy may be associated with the outcome, however, socio-economic factors have a stronger influence on the dependent variable. Regulations, policies and other features such as socio-cultural norms may differ from country to country, therefore it is important to consider the current situation of each country.

No description available.