• Refine Query
  • Source
  • Publication year
  • to
  • Language
  • 19
  • 2
  • 2
  • 2
  • 2
  • 2
  • 1
  • Tagged with
  • 20
  • 8
  • 7
  • 5
  • 4
  • 4
  • 4
  • 4
  • 4
  • 4
  • 3
  • 3
  • 3
  • 3
  • 3
  • About
  • The Global ETD Search service is a free service for researchers to find electronic theses and dissertations. This service is provided by the Networked Digital Library of Theses and Dissertations.
    Our metadata is collected from universities around the world. If you manage a university/consortium/country archive and want to be added, details can be found on the NDLTD website.
11

Opaxorô, o cetro dos ancestrais : mimese e mito na representação de mundo afro-gaúcha

Costa, José Ricardo da January 2016 (has links)
O presente trabalho trata da poética oral mítica afro-gaúcha, analisando os processos de representação das narrativas míticas orais a respeito dos orixás, divindades do Batuque do Rio Grande do Sul. A partir de um registro realizado com oito sacerdotes de Porto Alegre e Região Metropolitana, realizamos uma análise de sua performance, estudando os artifícios que compõem esta poética, com ênfase nos aspectos estruturais e miméticos. Após a coleta, procedemos à transcrição, análise e decomposição das narrativas em mitemas, atentando para homologias e discrepâncias que nos permitissem o desenvolvimento de um quadro das representações de mundo dos povos dos terreiros afro-gaúchos, refletindo sobre os efeitos da diáspora africana e a subsequente reorganização de seus sujeitos na sociedade. / This study discusses the oral poetics related to the myths found in the Batuque do Rio Grande do Sul – an African-Brazilian religion practiced in the south of Brazil, providing an analysis of the process of representation of the oral narratives concerning the deities worshipped in these religions, known as orishas. The narratives were collected from interviews with eight African-Brazilian priests of Porto Alegre and Metropolitan Area and analyzed in terms of performance, poetic resources, and other features, emphasizing structural and mimetic aspects. The narratives were divided into mythemes, drawing attention to homologies and discrepancies that could guide the development of a framework of worldviews found in these religions, taking into consideration the effects of the African Diaspora and the reorganization of its subjects within society.
12

O desvendar do vento: manifestações artísticas da dança de orixás.

Corvalán, María 18 June 2013 (has links)
Submitted by Diana Alves (ppgdancaufba.adm@gmail.com) on 2013-06-18T11:56:57Z No. of bitstreams: 1 O Desvendar_PDFcompleto (1).pdf: 7302383 bytes, checksum: 6f011b823b0a15110f2cd73623435c31 (MD5) / Approved for entry into archive by Alda Lima da Silva(sivalda@ufba.br) on 2013-06-18T19:47:32Z (GMT) No. of bitstreams: 1 O Desvendar_PDFcompleto (1).pdf: 7302383 bytes, checksum: 6f011b823b0a15110f2cd73623435c31 (MD5) / Made available in DSpace on 2013-06-18T19:47:32Z (GMT). No. of bitstreams: 1 O Desvendar_PDFcompleto (1).pdf: 7302383 bytes, checksum: 6f011b823b0a15110f2cd73623435c31 (MD5) / CAPES / Esta pesquisa se propôs abordar e refletir sobre as manifestações artísticas das danças dos orixás de duas dançarinas baianas: Tânia Bispo e Isa Soares, que moram, respectivamente, em Salvador e em Buenos Aires, iluminando os diferentes modos de traduzir que cada uma construiu, entre o universo mitológico dos orixás e o ambiente artístico e contemporâneo da dança dos seus respectivos e distintos contextos. Para este estudo, foi escolhido um mito que fala da relação de dois orixás: Omolú\Obaluaiê, a energia da terra, e Iansã, a energia do vento e do ar. A pesquisa parte da proposta de tradução cosmopolita proposta pelo sociólogo português Boaventura de Souza Santos, que reconhece que não há uma teoria geral, mas que todas as culturas pressupõem incompletudes. Portanto, a tradução sempre implicará em criação e transformação. Assim, este trabalho de tradução permite tirar do escuro certas experiências que não são legitimadas pela monocultura ocidental. A bibliografia que apoia a construção desta reflexão parte de Souza Santos (2002), Carvalho (2002), Dominguez (2004), Motta (2009), Elbein dos Santos (2002), entre outros. As manifestações artísticas de Tânia Bispo e Isa Soares são um modo de dar visibilidade a saberes e práticas que não existem na educação oficial. Sob a hipótese de que sempre que uma dança ocorre, num contexto diferente de onde supostamente surgiu, há então uma tradução, o trabalho apontou para a necessidade de outra tradução corporal, inspirada pelas duas artistas aqui estudadas, porém realizada pela pesquisadora desta dissertação. / PROGRAMA DE PÓS GRADUAÇÃO EM DANÇA- ESCOLA DE DANÇA
13

Opaxorô, o cetro dos ancestrais : mimese e mito na representação de mundo afro-gaúcha

Costa, José Ricardo da January 2016 (has links)
O presente trabalho trata da poética oral mítica afro-gaúcha, analisando os processos de representação das narrativas míticas orais a respeito dos orixás, divindades do Batuque do Rio Grande do Sul. A partir de um registro realizado com oito sacerdotes de Porto Alegre e Região Metropolitana, realizamos uma análise de sua performance, estudando os artifícios que compõem esta poética, com ênfase nos aspectos estruturais e miméticos. Após a coleta, procedemos à transcrição, análise e decomposição das narrativas em mitemas, atentando para homologias e discrepâncias que nos permitissem o desenvolvimento de um quadro das representações de mundo dos povos dos terreiros afro-gaúchos, refletindo sobre os efeitos da diáspora africana e a subsequente reorganização de seus sujeitos na sociedade. / This study discusses the oral poetics related to the myths found in the Batuque do Rio Grande do Sul – an African-Brazilian religion practiced in the south of Brazil, providing an analysis of the process of representation of the oral narratives concerning the deities worshipped in these religions, known as orishas. The narratives were collected from interviews with eight African-Brazilian priests of Porto Alegre and Metropolitan Area and analyzed in terms of performance, poetic resources, and other features, emphasizing structural and mimetic aspects. The narratives were divided into mythemes, drawing attention to homologies and discrepancies that could guide the development of a framework of worldviews found in these religions, taking into consideration the effects of the African Diaspora and the reorganization of its subjects within society.
14

Opaxorô, o cetro dos ancestrais : mimese e mito na representação de mundo afro-gaúcha

Costa, José Ricardo da January 2016 (has links)
O presente trabalho trata da poética oral mítica afro-gaúcha, analisando os processos de representação das narrativas míticas orais a respeito dos orixás, divindades do Batuque do Rio Grande do Sul. A partir de um registro realizado com oito sacerdotes de Porto Alegre e Região Metropolitana, realizamos uma análise de sua performance, estudando os artifícios que compõem esta poética, com ênfase nos aspectos estruturais e miméticos. Após a coleta, procedemos à transcrição, análise e decomposição das narrativas em mitemas, atentando para homologias e discrepâncias que nos permitissem o desenvolvimento de um quadro das representações de mundo dos povos dos terreiros afro-gaúchos, refletindo sobre os efeitos da diáspora africana e a subsequente reorganização de seus sujeitos na sociedade. / This study discusses the oral poetics related to the myths found in the Batuque do Rio Grande do Sul – an African-Brazilian religion practiced in the south of Brazil, providing an analysis of the process of representation of the oral narratives concerning the deities worshipped in these religions, known as orishas. The narratives were collected from interviews with eight African-Brazilian priests of Porto Alegre and Metropolitan Area and analyzed in terms of performance, poetic resources, and other features, emphasizing structural and mimetic aspects. The narratives were divided into mythemes, drawing attention to homologies and discrepancies that could guide the development of a framework of worldviews found in these religions, taking into consideration the effects of the African Diaspora and the reorganization of its subjects within society.
15

A dança dos orixás de Augusto Omolu e suas confluências com a antropologia teatral

Ferreira Junior, Antonio Marcos 28 February 2011 (has links)
Fundação de Amparo a Pesquisa do Estado de Minas Gerais / The focus on this work is based on the Orixá´s Dance developed by Augusto Omolu in a transcultural perspective that combines the principles of formation that belongs to Eugenio Barba´s Theatrical Anthropology and utilized by actors and dancers. Here, I present the results of this Field research that occurred on Salvador (Bahia´s State Capital) on the first semester of 2010. It is divided in four parts: The First part begins ―Through me‖; Experiences; living (among others); tensions; I present those impressions, sensations of a personal process with a large amount of subjectivity. I also made an analysis and presented in the process of my artistic development and social-psicophysical. It goes from body weirdness (strangeness of body´s behavior) and methods, to the creation (incorporated) of my own way to participate and execute the gestures and methods normally used on physical preparation. On second part of this research, I present the master´s speach using transcriptions of his classroom allowing to observe and understand the way he absorved and reorganized the theatrical antropology and how he applies it on body´s principles that were absorved from candomblé´s dance. In the third part "Orixá´s dance; Theatrical Anthropology; Actor/ Dancer - Triangulo love" I present the theatrical Anthropology´s concept over the Eugenio Barba´s Speach (teachings) such as some of his followers regarding to energy, dilatation, body issues, resistance and training. On fourth part I present a brief historiography of cultural formation on Brazilian´s Candomblé, and pinpoint their nations natural providers as responsable for an authentic Brazilian religious and artistic culture. At the end of this work I defend the legitimacy and consistence of Master Augusto Omolu´s proposal, that elaborated a Dance technique that offers social - psicophysics and artistic conditions to researchers and artists to analyse and develop several works through a Brazilian Dance with an Africa Essence and begining. / O foco da presente dissertação é a Dança dos Orixás elaborada por Augusto Omolu na perspectiva da experiência com os princípios de formação do ator/bailarino encontradas na Antropologia Teatral de Eugênio Barba. Neste trabalho a experiência tem papel central como metodologia e também como abordagem: a pesquisa se fez em campo. O presente trabalho se divide em quatro partes. Na primeira parte através do eu; experiências; com-vivências; apreensõe apresento as impressões, sensações de um processo que foi pessoal com grande carga de subjetividade. Apresento, também, análises do meu processo de desenvolvimento artístico e sócio-psicofísico. Na segunda parte apresento as falas do mestre usando as transcrições de suas aulas que tornam possível ver e entender como ele absorveu e reorganizou os princípios da Antropologia Teatral e por outro lado como os aplica nos princípios corporais absorvidos na dança do candomblé. Na terceira parte Dança dos Orixás; Antropologia Teatral; Ator/ Bailarino Triângulo Amoroso apresento os princípios da Antropologia Teatral que se destacam nas falas de Eugênio Barba - e de alguns de seus colaboradores em especial, energia, dilatação corporal, pré-expressividade, resistência e treinamento. Na quarta parte, apresento uma breve historiografia da formação da cultura do candomblé no Brasil, e aponto as nações vindas de lá como responsáveis pela formação de uma cultura religiosa e artística eminentemente brasileiras. Ao final desta dissertação, defendo a legitimidade e consistência da proposta de Mestre Augusto Omolu elaborador de uma ―técnica‖ de dança que oferece condições sócio-psicofísicas e artísticas para pesquisadores e artistas que querem analisar e desenvolver trabalhos a partir de uma dança brasileira de matriz africana. / Mestre em Artes
16

El trance en el Xirê: expresividades del cuerpo mediante un proceso creativo

Malpasso, Alessandro 16 November 2017 (has links)
Submitted by Alessandro Malpasso (alehavana@hotmail.com) on 2017-11-28T20:41:59Z No. of bitstreams: 2 Tesis Alessandro Malpasso - Versión final - impresión 22-11-2017.pdf: 42718464 bytes, checksum: 0ee937830ee9a743e04629ba11668640 (MD5) Alessandro Malpasso.pdf: 10888 bytes, checksum: 5544b4d3a76ac23bbaf8bf1e0616f05e (MD5) / Approved for entry into archive by Maria Auxiliadora da Silva Lopes (silopes@ufba.br) on 2017-12-19T16:29:22Z (GMT) No. of bitstreams: 2 Tesis Alessandro Malpasso - Versión final - impresión 22-11-2017.pdf: 42718464 bytes, checksum: 0ee937830ee9a743e04629ba11668640 (MD5) Alessandro Malpasso.pdf: 10888 bytes, checksum: 5544b4d3a76ac23bbaf8bf1e0616f05e (MD5) / Made available in DSpace on 2017-12-19T16:29:22Z (GMT). No. of bitstreams: 2 Tesis Alessandro Malpasso - Versión final - impresión 22-11-2017.pdf: 42718464 bytes, checksum: 0ee937830ee9a743e04629ba11668640 (MD5) Alessandro Malpasso.pdf: 10888 bytes, checksum: 5544b4d3a76ac23bbaf8bf1e0616f05e (MD5) / Fapesb / Na presente tese elaborou-se um processo criativo, mediante a observação da expressão corporal durante o transe na festa pública do Xirê em dois terreiros de Candomblé da nação Ketu, em Salvador-Bahia-Brasil. No Xirê se evidenciou a gestualidade do corpo que se observou durante o transe, expressada através da dança, a qual manifesta uma sequência de significados relacionados com a mitologia de divindades denominadas Orixás. O objetivo geral foi interpretar a expressividade do corpo em transe durante a festa do Xirê no Candomblé. Em referência à teoria sobre a criatividade vinculada com a manifestação do transe nesta religião, se considerou que é um dos caminhos tendencialmente novos e singulares, tendo em conta uma base teórica multirreferencial. Em relação as características do objeto de estudo, estabelecemos que a abordagem é qualitativa, e utilizamos a observação participante, tendo como fonte a fotografia que traduz as ações vinculadas a uma realidade pertencente aos acontecimentos investigados, as entrevistas e o diário de campo. A partir das imagens coletadas, tratamos de compreender o transe através da observação e da contribuição de alguns teóricos, realizando assim um processo criativo. Isso permitiu detectar os arquétipos pertencentes às expressões corporais durante a manifestação do transe de três Orixás (Obaluaiê, Ogum e Yemanja), com a finalidade de interpretar uma realidade mediante a criação de imagens e difundir o conhecimento. Elaboraram-se informações que permitiram interatuar com os sujeitos envolvidos na pesquisa, podendo assim desenvolver uma poética criativa. Como resultado se enfatizou a criatividade no Xirê, que se evidenciou durante as danças na gestualidade do corpo em estado de transe. Existe um processo educativo para poder gerir o transe, que geralmente é provocado durante a cerimônia, através da estimulação dos sentidos. Finalmente se ressalta a criatividade do investigador que vem incentivada nos momentos da observação do transe e se evidencia por meio da produção das imagens, onde se enfatiza a performance, a potência e a teatralidade do corpo. / RESUMEN En la presente tesis se elaboró un proceso creativo, mediante la observación de la expresión corporal durante el trance en la fiesta pública del Xirê en dos terreiros de Candomblé de la nación Ketu, en Salvador-Bahía-Brasil. En el Xirê se evidenció la gestualidad del cuerpo que se observó durante el trance, expresada a través de la danza, la cual manifiesta una secuencia de significados relacionados con la mitología de divinidades denominadas Orixás. El objetivo general fue, interpretar la expresividad del cuerpo en trance durante la fiesta del Xirê en el Candomblé. En referencia a la teoría sobre la creatividad vinculada con la manifestación del trance en esta religión, se consideró que es uno de los caminos tendencialmente nuevos y singulares, teniendo en cuenta de una base teórica multirreferencial. En relación a las características del objeto de estudio, establecemos que el abordaje es cualitativo y utilizamos la observación participante, teniendo como fuente la fotografía que traduce las acciones vinculadas a una realidad perteneciente a los acontecimientos investigados, las entrevistas y el cuaderno de campo. A partir de las imágenes recolectadas, tratamos de comprender el trance a través de la observación y la contribución de algunos teóricos, realizando así un proceso creativo. Eso permitió detectar los arquetipos pertenecientes a las expresiones corporales durante la manifestación del trance de tres Orixás (Obaluaiê, Ogum y Yemanja), con la finalidad de interpretar una realidad mediante la creación de imágenes y difundir el conocimiento. Se elaboraron informaciones que permitieron interactuar con los sujetos envueltos en la pesquisa, pudiendo así desarrollar una poética creativa. Como resultado se enfatizó la creatividad en el Xirê, que se evidenció durante las danzas en la gestualidad del cuerpo en estado de trance. Existe un proceso educativo para poder gestionar el trance, que suele ser provocado durante la ceremonia, a través de la estimulación de los sentidos. Finalmente se resalta la creatividad del investigador que viene incentivada en los momentos de la observación del trance y se evidencia por medio de la producción de imágenes, donde se enfatiza la performance, la potencia y la teatralidad del cuerpo. / RESUM Aquesta tesi elabora un procés creatiu mitjanzant l'observació de l'expressió corporal durant l'estat de trànsit, en la festa pública del Xirê en dos terreiros de Candomblé de la nació Ketu, en Salvador-Bahia-Brasil. En el Xirê es va evidenciar la gestualitat del cos que s'observà durant el trànsit, expressada a través de la dansa, la qual manifesta una seqüència de significats relacionats amb la mitologia de divinitats anomenades Orixás. L'objectiu general fou interpretar l'expressivitat del cos en trànsit durant la festa del Xirê en el Candomblé. En referència a la teoria sobre la creativitat vinculada amb la manifestació del trànsit en aquesta religió, es considera que és un dels camins tendencialment nous i singulars, tenint en compte una base teòrica multireferencial. Quant a les característiques de l'objecte d'estudi, establim que l'abordatge és qualitatiu i emprem l'observació participant. S'utilitza com a font la fotografia, que tradueix les accions vinculades a una realitat que pertany als esdeveniments investigats, les entrevistes i el quadern de camp. A partir de les imatges recollides, es tracta de comprendre el trànsit a través de l'observació i la contribució d'alguns teòrics que es van abordar fent servir un procés creatiu. Això va permetre detectar els arquetips pertanyents a les expressions corporals durant la manifestació del trànsit de tres Orixás (Obaluaiê, Ogum i Yemanja), amb la finalitat d'interpretar una realitat mitjançant la creació d'imatges i difondre el coneixement. Es van elaborar informes que van permetre interactuar amb els subjectes relacionats amb la investigació, la qual cosa va permetre desenvolupar una poètica creativa. Com a resultat es va emfatitzar la creativitat del Xirê, que es va evidenciar durant les danses en la gestualitat del cos en estat de trànsit. Existeix un procés educatiu per a poder gestionar el trànsit, que acostuma a ser provocat durant la cerimònia, a través de l'estimulació dels sentits. Finalment, es ressalta la creativitat de l'investigador que ve incentivada en els moments de l'observació del trànsit i s'evidencia per mitjà de la producció d'imatges, on s'emfatitza l'acció artística (performance), la potència i la teatralitat del cos. / RIASSUNTO Nella presente tesi si è elaborato un processo creativo, mediante l’osservazione dell’espressione corporea durante la trance nella festa pubblica del Xirê in due terreiros di Candomblé della nazione Ketu, a Salvador-Bahia-Brasile. Nel Xirê si evidenzia la gestualità del corpo osservata durante la trance, espressa attraverso la danza, la quale manifesta una sequenza di significati relazionati con la mitologia di divinità denominate Orixás. L’obiettivo generale è stato quello di interpretare l’espressività del corpo in trance durante la festa del Xirê nel Candomblé. In riferimento alla teoria della creatività vincolata alla manifestazione della trance in questa religione, si considera che è uno dei cammini tendenzialmente nuovi e singolari, impiegando una base teorica multireferenziale. In relazione alle caratteristiche dell’oggetto di studio, l’approccio è qualitativo, e utilizziamo l’osservazione partecipante, tenendo in conto come fonte la fotografia che traduce le azioni vincolate a una realtà appartenente agli avvenimenti ricercati, alle interviste e al diario di campo. A partire delle immagini raccolte, si cerca di comprendere la trance attraverso l’osservazione e il contributo di alcuni teorici, in questo modo si realizza un processo creativo. Questo ha permesso di scoprire gli archetipi appartenenti alle espressioni corporee durante la manifestazione della trance di tre Orixás: (Obaluaiê, Ogum e Yemanja), con la finalità di interpretare una realtà mediante la creazione di immagini e cosí diffondere la conoscenza. Abbiamo elaborato informazioni che ci hanno permesso interagire con i soggetti coinvolti nella ricerca, potendo così sviluppare una poetica creativa. Come risultato enfatiziamo la creatività nel Xirê, che si é evidenziata durante le danze nella gestualità del corpo in stato di trance. Esiste un processo educativo per poter gestire la trance, generalmente provocato durante la cerimonia, attraverso la stimolazione dei sensi. Alla fine si risalta la creatività del ricercatore che viene incentivata nei momenti dell’osservazione della trance e si evidenzia per mezzo della produzione di immagini, dove si enfatizza la performance, la potenza e la teatralità del corpo. / ABSTRACT In the present thesis, a creative process was elaborated by observing the corporal expression in trance during the public celebration of the Xirê in two terreiros of Candomblé of the nation Ketu, in Salvador-Bahia-Brazil. In Xirê, the dance in trance manifests a sequence of meanings related to the mythology of divinities called Orixás. The general objective was to interpret the expressiveness of the body in trance during the Xirê party in Candomblé. Taking into account a multi-referential theoretical basics, the creativity that is displayed during the dance in trance was considered to be one of the paths, tendentially new and unique. In relation to the characteristics of the object of study, we establish that the approach is qualitative. We use participant observation, talking into account as a source also photographs and interviews. From the collected images and research at hand, we try to understand the trance through observation. This allowed us to detect the archetypes belonging to the body expressions during the manifestation of the trance of three Orixás (Obaluaiê, Ogum and Yemanja), in order to interpret a reality by creating images and spreading knowledge. Information was elaborated that allowed to interact with the subjects involved in the research. In this thesis, the creativity of the dancing in trance state during the dances of Xirê was emphasized as well as the educational process to manage the trance, which is usually triggered during the ceremony. Finally, this thesis highlights the researcher’s creativity, which was stimulated through the observation of the trance and evidenced by the production of images. These photos underline the performance, power and theatricality of this rare and peculiar manifestation of religion, creativity and culture.
17

Orixás e (meio) ambiente: a feitura de confetos no terreiro da sociopoética / Orishas and (middle) environment: the making of the yard confetos sociopoetics

RODRIGUES, Eleomar dos Santos January 2011 (has links)
RODRIGUES, Eleomar Santos . Orixás e (meio) ambiente: a feitura de confetos no terreiro da sociopoética. 2011. 155f. Dissertação (Mestrado em Educação) – Universidade Federal do Ceará, Faculdade de Educação, Programa de Pós-Graduação em Educação Brasileira, Fortaleza-CE, 2011. / Submitted by Maria Josineide Góis (josineide@ufc.br) on 2012-07-06T14:55:00Z No. of bitstreams: 1 2011_Dis_ESRodrigues.pdf: 2782254 bytes, checksum: cf8be016d13def2ecb1ada9801065174 (MD5) / Approved for entry into archive by Maria Josineide Góis(josineide@ufc.br) on 2012-07-09T13:58:43Z (GMT) No. of bitstreams: 1 2011_Dis_ESRodrigues.pdf: 2782254 bytes, checksum: cf8be016d13def2ecb1ada9801065174 (MD5) / Made available in DSpace on 2012-07-09T13:58:43Z (GMT). No. of bitstreams: 1 2011_Dis_ESRodrigues.pdf: 2782254 bytes, checksum: cf8be016d13def2ecb1ada9801065174 (MD5) Previous issue date: 2011 / This work has as its main proposal to establish a connection between Environmental Education and the afro-Brazilian referential using archetypes and itan (myths, histories and songs) of orishas in a transversalized way. My focus is to know which (new) concepts related to the environment are produced by the searching group when I refer to orishas. For this reason, I appealed to the Sociopoetic research, which is a new method for collective knowledge construction, because in this field there is a variety of possibilities which emerge in order to produce (new) concepts concerning a generating subject by means of multiple corporal and symbolic languages developed during the workshops for the production of data. The group invited to take part in this research was constituted by university students together with teachers from state schools in Fortaleza. During the work - more specifically in the Sociopoetic workshops - I preferred to use the word surrounding instead of environment. I also made use of the metaphor of the city quite frequently during the workshops in order to refer to the environment. The idea consisted of running away from the conceptual naturalizations. It was also my intention to stimulate the creativity of the group, since we search to find the different one, avoiding the repetition of concepts already known, as the sociopoetic research suggests. I gave special attention to the orisha Eshu, since this is “the most controversial” of the orishas. Eshu is the most human of the orishas, and besides that there’s a pedagogical potential in it which may generate a multiplicity of concepts. This appeared in the results of the research when we deal with Eshu and its relation to the environment. Concerning to the other orishas, the production of new concepts was less visible. However, important relations were made with the generating subject. In this research, we have tried to value the afro-Brazilian matrix as a basic reference to think and live as deep as possible a culturally differentiated Environmental Education. I believe that this production is only a drop in the ocean, a step forward to the construction of environmental knowledge based in ancestral knowledge. / Este trabalho tem como proposta principal interligar Educação Ambiental e os referenciais afro-brasileiros através dos arquétipos e itan (mitos, histórias e canções) dos orixás de forma transversalizada. Intenciono saber que (novos) conceitos relacionados ao meio ambiente são produzidos pelo grupo pesquisador quando faço referência aos orixás. Para tanto recorri ao método de pesquisa coletiva denominado Sociopoética, pois neste território se abrem possibilidades de produzir (novos) conceitos acerca de um tema gerador mediante múltiplas linguagens corporais e simbólicas desenvolvidas durantes oficinas de produção de dados. O grupo convidado para fazer comigo esta pesquisa foi constituído por estudantes universitários juntamente com professores/as da rede pública. Durante o trabalho - mais especificamente nas oficinas sociopoéticas – utilizei algumas vezes o termo ambiente em vez de meio ambiente. Fiz o uso também de forma recorrente nas oficinas de pesquisa da metáfora da cidade para fazer referência ao meio ambiente. A idéia consistiu em fugir das naturalizações conceituais, assim como houve o desejo de estimular a criatividade do grupo, visto que buscamos achar o diferente, evitando assim, que se ficasse apenas na repetição dos conceitos já instituídos como sugere a pesquisa sociopoética. Dei uma atenção especial ao orixá Exu, visto que este é o mais “polêmico” dos orixás. Exu é o mais humano dos orixás, além de existir nele um potencial pedagógico gerador de uma multiplicidade de conceitos. Isto apareceu nos resultados da pesquisa quando tratamos da relação Exu e o meio ambiente. Quanto aos outros orixás a produção de novos conceitos foi menos visível, entretanto foram feitas relações importantes com o tema gerador. Trata-se aqui de valorizar a matriz afro-brasileira como referência fundamental para se pensar e vivenciar uma Educação Ambiental culturalmente diferenciada. Acredito que esta produção é somente um pingo d’água no oceano da construção do saber ambiental com bases em saberes ancestrais.
18

Tempo de festas: homenagens a Santa Bárbara, N. S. da Conceição e Sant'Ana em Salvador (1860-1940)

Couto, Edilece Souza [UNESP] 16 June 2004 (has links) (PDF)
Made available in DSpace on 2014-06-11T19:32:24Z (GMT). No. of bitstreams: 0 Previous issue date: 2004-06-16Bitstream added on 2014-06-13T19:43:07Z : No. of bitstreams: 1 couto_es_dr_assis.pdf: 1089463 bytes, checksum: d6150307735e0a56ed658871141d8ca1 (MD5) / Coordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior (CAPES) / A pesquisa teve como principal objetivo estudar as festas de Santa Bárbara, N. S. da Conceição e Sant Ana, em Salvador. Apesar das características comuns, cada uma possui suas especificidades. Em 4 de dezembro, Santa Bárbara abre o calendário dos festejos religiosos populares de verão. É festejada pelos comerciantes e trabalhadores dos mercados. No mesmo período, os baianos se dedicam ao culto a N. S. da Conceição. A procissão do dia 8 de dezembro é organizada pela irmandade. Em janeiro de 1824, os pescadores do arrabalde do Rio Vermelho começaram a cultuar Sant Ana. Os veranistas realizavam desfiles em carros alegóricos, bailes e batalhas de confete e lança-perfume, fazendo da festa católica um prenúncio do Carnaval. O período estudado (1860-1940) está inserido no processo de romanização do catolicismo brasileiro. Além de cuidar da formação dos futuros padres, a Igreja Católica desejava modificar a religiosidade dos leigos. As festas dos santos, impregnadas de características profanas e de outras crenças, deveriam ser purificadas e controladas pelos eclesiásticos. A pesquisa demonstrou que as transformações não eram desejadas apenas pelo clero. Na primeira república, políticos e elite intelectual almejavam progresso, modernização e civilização do Brasil. Constatei a existência de três agentes reformadores clero, autoridades civis e elite católica empenhados na mudança dos costumes. Ações isoladas ou conjuntas fizeram desaparecer algumas festividades, como a de Sant Ana. A tese ressalta a persistência da tradição, principalmente entre os adeptos dos cultos afro-brasileiros. Continuaram realizando seus rituais nas irmandades e dentro das homenagens aos santos. Foram ainda perspicazes para inserir o presente de Iemanjá no calendário de festas de Salvador. / The main aim of this research was to study the festivals of Santa Barbara, Our Lady of the Conception and Santa Ana, in Salvador. Despite characteristics in common, each one has its specificities. On December 4th, Santa Barbara opens the calendar of popular religious summer festivals. It is celebrated by tradesmen and market workers. In the same period, people in Bahia worship Our Lady of the Conception. The procession on December 8th is organized by the sisterhood. In January of 1824, fishermen from the village of Rio Vermelho began to worship Santa Ana. Summer tourists performed parades on thematic floats, balls and battles involving confetti and perfume, making the Catholic festival a prelude to Carnival. The period researched (1860-1940) is part of the process of Romanization of Brazilian Catholicism. In addition to taking care of the formation of future priests, the Catholic Church wished to modify the religiosity of lay people. The saints festivals, impregnated with profane characteristics and those of other beliefs, were to be purified and controlled by the clergy. The study showed that these transformations were not desired only by the clergy. In the first republic, politicians and the intellectual elite desired progress, modernization and civilization of Brazil. The existence of three reformatory agents was noted clergy, civil authorities and catholic elite dedicated to the metamorphosis of customs. Isolated or joint actions made some festivals disappear, such as that of Santa Ana. The thesis emphasizes the persistence of this tradition, especially amongst those adept at Afro-Brazilian forms of worship. They continued to hold their rituals in the sisterhoods and within the homage paid to saints. They were also perceptive enough to insert offerings to Iemanjá in the calendar of festivals in Salvador.
19

A dramaturgia da dança dos orixás : reflexões sobre arte e religião na prática artística de Augusto Omolú

Souza, Julianna Rosa de 26 March 2014 (has links)
Made available in DSpace on 2016-12-08T16:52:01Z (GMT). No. of bitstreams: 1 117126.pdf: 11035737 bytes, checksum: d78f6dee8e872d48590ed9ac6e256dde (MD5) Previous issue date: 2014-03-26 / Coordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior / The objective of this writing is to present The Dramaturgy of the Orisha Dance by Augusto Omolú, Brazilian actor/dancer who was a member of the Danish group Odin Teatret, directed by Eugenio Barba. For nearly two decades, the artist sought to codify the orisha dance moves, a practice present in the Candomble ritual. This dissertation discusses, from the discourse of the artist, about the energy of the orishas as an impulse for the scenic creation. In this way, the dramaturgy was built between the movement, that brings in itself the mythology and the relationship of the orishas with the elements of nature, and the dramatic text. Therefore, beyond the theoretical and bibliographical references, the following materials will be used: the interview with the artist, the experience of participant observation in the Dramaturgy Dance of the Orishas Seminar in Salvador and the videographic material from the spectacle Orô de Otelo (1994). / O objetivo do presente escrito é apresentar a Dramaturgia da Dança dos Orixás de Augusto Omolú, ator/dançarino brasileiro que foi integrante do grupo dinamarquês Odin Teatret, dirigido por Eugenio Barba. Por quase duas décadas, o artista buscou codificar os movimentos da dança dos orixás, prática presente no ritual do candomblé. Este trabalho disserta sobre a energia do orixá como impulso para a criação cênica a partir do discurso do artista. Assim, a dramaturgia era construída entre o movimento, que traz em si a mitologia e a relação do orixá com os elementos da natureza, e o texto dramático. Para tanto, além dos referencias teóricos e bibliográficos, serão utilizados os seguintes materiais: a entrevista feita com o artista, a experiência de observação participante no Seminário da Dramaturgia da Dança dos Orixás em Salvador e o material videográfico do espetáculo Orô de Otelo (1994).
20

A relação sociedade/divindades/natureza no templo Espírita de Umbanda Abaçá de Oxalá em Pato Branco - PR: modos plurais de existência / The relation society/deities/nature in the Spiritist temple of Umbanda Abaça de Oxalá in Pato Branco-PR: plural modes of existence

Favaro, Jean Filipe 27 March 2018 (has links)
Fundação Araucária de Apoio ao Desenvolvimento Científico e Tecnológico do Paraná / Investigações etnográficas imergidas no contexto do Terceiro Mundo exploraram diferentes e diversas práticas de pensar, irmanar, experimentar e codificar dimensões biológicas e naturais. Entre os diversos agregados sociais que se mobilizam no mundo por meio de racionalidades contra-hegemônicas, os cultos afro-brasileiros foram anunciados como religiosidades múltiplas, de grande importância ecológica e revestidos de conexões com os mais diversos e contraditórios actantes do cosmo, que resistem no Terceiro Mundo, com suas subjetividades descolonizadoras que se multiplicam em cada local de culto. Nesta conjuntura, esta pesquisa foi efetuada junto ao Centro Espírita de Umbanda Abaça de Oxalá, tendo por objetivo analisar a rede que se conforma nas inter-relações entre seres humanos/divindades/natureza. A Teoria Ator-Rede tal como apresentada por Latour (1994; 2004; 2012) forneceu ferramentas para que uma etnografia adequada à realidade deste terreiro fosse elaborada, expandindo o número de atores ocultos que se relacionam, agem e falam. Assim, durante o período de 19 meses a pesquisa foi operacionalizada por mediação da técnica Observação Participante, a partir de anotações no diário de campo, fotografias, transcrições de entrevistas e desenhos. A forma dos registros se desenvolveram na análise documental, através das anotações no próprio material analisado, objetivando engendrar um relato Ator-Rede para desdobrar um maior número de atores, mediadores e controvérsias que se conectam às práticas associadas as relações entre seres humanos/divindades/natureza no Abaça de Oxalá. Os humanos que configuram o local são caracterizados pelo pai-de-santo, filhos-de-corrente e clientes, que tecem relações com os Orixás em diferentes estratos e níveis de comprometimento com as normativas locais, almejando favores espirituais a partir de suas motivações subjetivas, as quais incluem as esferas da saudabilidade, das questões afetivos-familiares, da prosperidade financeira e desenvolvimento espiritual (no caso dos filhos-de-corrente). Os favores dos Orixás são logrados a partir de um rico e complexo regime de permutas, que permite agenciar lugares da natureza (pontos-de-força), elementos naturais (vegetação, minerais), alimentos, fogo, água, e múltiplos elementos que são relativos à subjetividade de cada humano conectado na rede, que emergem na forma de oferendas, chás medicinais, banhos de ervas, defumações, etc. Estas permutas são subsidiadas por um arcabouço de conhecimentos sobre suas naturezas, especificidades, associações e ações. Estes saberes são indissociáveis dos fazeres, e sua fonte primordial são os Orixás. A partir destes saberes foi possível identificar um total de 159 entidades espirituais mobilizadas nos discursos e atividades do terreiro e 140 vegetais empregados para as mais diversas finalidades que os humanos necessitam. O processamento das atividades ritualísticas no contexto religioso afro-brasileiro remete a uma realidade complexa, engendrada pelas profundas intersecções entre as esferas do mundo social, sobrenatural e natural. O conceito êmico de energia se mostra substancial para que tais conexões emerjam e ajam no cotidiano do terreiro, pois o Orixá é energia e se conecta com a energia dos humanos e da natureza para que transformações no mundo real sejam engendradas. / Ethnographic research immersed in the context of the Third World explored different and diverse practices of thinking, brotherhood, experimenting and codifying biological and natural dimensions. Among the various social aggregates mobilized around the world through counter-hegemonic rationalities, Afro-Brazilian cults were announced as multiple religiosities of great ecological importance and with connections with the most diverse and contradictory actants of the cosmos. They resist in the Third World, with its decolonizing subjectivities that multiply in each place of worship. At this juncture, this research was carried out with the Spiritist Center of Umbanda Abaça de Oxalá, aiming to analyze the network that is formed in the interrelations between humans / divinities / nature. The Actor-Network Theory as presented by Latour (1994, 2004, 2012) provided tools for an ethnography appropriate to the reality of this terreiro to be elaborated, expanding the number of hidden actors who relate, act and speak. Thus, during the 19 month period, the research was operationalized by means of the Participatory Observer technique, based on field diary annotations, photographs, transcripts of interviews and drawings. The form of the records was developed in the documentary analysis, through the annotations in the material analyzed. The aiming was to generate an actor-network account to unfold a greater number of actors, mediators and controversies that connect to the practices associated with the relations between human /divinities / nature in the Abaca de Oxalá. The humans that make up the place are characterized by the “pai de santo”, “filhos de corrente” and clients. They interact with the Orixás in different strata and levels of commitment to local norms, seeking spiritual favors from their subjective motivations, which include the spheres of health, affective-family issues, financial prosperity and spiritual development (in the case of filhos de corrente). The favors of the Orixás are obtained from a rich and complex regime of exchanges, which allows to place places of nature (points of force), natural elements (vegetation, minerals), food, fire, water, and multiple elements that are relative to the subjectivity of each human connected in the net, that emerge in the form of offerings, medicinal teas, herbal baths, smokes, etc. These exchanges are subsidized by a framework of knowledge about their natures, specificities, associations and actions. These knowledges are inseparable from doings, and their primary source is the Orixas. From these knowledge, it was possible to identify a total of 159 spiritual entities mobilized in the discourses and activities of the terreiro and 140 vegetables used for the most diverse purposes that humans need. The processing of ritualistic activities in the Afro-Brazilian religious context, refers to a complex reality engendered by the deep intersections between the spheres of the social, supernatural and natural world. The emic concept of energy proves substantial for such connections to emerge and act in the daily life of the terreiro, because the Orixá is energy and connects with the energy of humans and nature so that transformations in the real world are engendered.

Page generated in 0.4033 seconds